Het lot dezer menschen is waarlijk et re urens wa a rdig I I Speciale aanbiedingen voor Sint Nicolaas I Gebr. Schoorl bv Verslag uit 1880 van een bezoek aan Texel (III) laarzen De Reizenboetiek - I C. J. Visman Dat is WINTERSPORT rt Leg dit even in uw laatje1 Iflplftlï MANTJE SCHOENEN tóéteL. 418, 465, FA. KL BOON ZN. GRATIS MOSSELEN ETEN ,,'t Pakhuis" ZANUSSI wasautomaat DL 3 ELECTR0HUIS voor ƒ595,— een grote sortering stofzuigers, koelkasten, diepvriezers, wasautomaten, droogautomaten, vaatwassers, centrifuges, radio's, TV's en vele andere huishoudelijke artikelen, ALLES MET KORTINGEN VAN 10 TOT 40% Tweede blad Texelse Courant, vrijdag 24 november 1972 91 Ik vernam, dat sedert eenige tijd door iet plaatselijk bestuur, met behulp van ,et Gouvernement, veel werks werd ge- iaakt ter bevordering der paardenfok- ;erijtot dat einde bevinden zich aldaar lie hengsten van Vriesch, Arabisch en igelsch ras, die ik dan ook gelegen- ieid bekwam te zien, en welke in een' de Heer Mr. R.toebehoorende al gehouden, en goed voorzien en op- ;epast schenen te worden. Het Texelsch lardenras is, ofschoon klein, niet slecht ;ebouwd, en, naar men zegt, sterk, 'anneer men het maar eerst zoo verre :1 hebben kunnen brengen, om de lief- lebberij voor fraaije paarden, die wat ■eer dan alleen vier pooten en een' kop lebben, alhier op te wekken, dan ge loof ik, dat het bestaande ras zeer goed ,1 kunnen worden, en welligt eenmaal litmuntende paarden, vooral voor de igte cavallerie, kunnen opleveren.(*2) Boerenstand Wat nu betreft de welvaart des boe enstands, zoo schijnt die in de tegen woordige dagen op Texel zeer vermin- lerd te zijn bij eenige jaren geleden, vaarvan de oorzaak hoofdzakelijk te djten is aan de sterk verminderde prij- en der wol, en dus ook van het schaap ree, alzoo in den zoogenaamden Fran- che tijd dezelfde wol voor een gulden iet oude pond verkocht werd, die thans en gulden en minder het Nederl. pond eldtj de lammeren golden destijds ƒ5 a 6 en nu fV-k a ƒ3. Dit groote verschil ieeft den boer geweldig achteruitgezet, n velen derzelven in eenen toestand ebragt, waaruit zij zich niet ligt zullen lerstellen; vooral daar er weinige hoop dat de aanleidende oorzaak dier prijs- ermindering {de hooge belasting, na- lelijk, der vreemde wol in Frankrijk, het overvoeren van alle markten iet Engelsche wol) spoedig zal ophou- ?n. Overigens heeft men alhier ver- cheidene, voor hunnen stand,vermo- ende veehouders en landhebbers, op ie het boven aangemerkte dan ook van lindere toepassing is; maar, gelijk •ouwens overal, de vermogenden ma- en de uitzondering op de middelmati- en en geringen. Boschjes hakhout Zoo als ik boven reeds gezegd heb, het Eiland Texel bestaat grootendeels uit wei- en hooiland; in de laatste jaren, echter, schijnt men de hooge belang rijkheid van houtgewas meer begrepen te hebben; vandaar ook, dat men thans op vele plaatsen, vooral bij de Koog, grootere en kleinere boschjes van hak hout op het land verspreid ziet, en waarin een der gegoedste veehouders en landhebbers een navolgenswaardig voorbeeld geeft; dan over het algemeen beteekent het niet genoeg. Bouwland overigens bevindt er zich, naar gelange der uitgebreidheid des Eilands, ook niet veel; dit schijnt intusschen mede meer en meer bijval te vinden en gaat voorwaarts. Men teelt hier eene goede soort van aardappelen, die vooral in het voorjaar, zoo men zegt, lang goed blij ven; voorts rogge, trawe, garst, enz. maar alles op verre na niet genoegzaam voor de belangrijke behoeften van het Eiland zelve. Zeevaart De zeevaart, in het algemeen, is een andere hoofdtak van bestaan der Texe laren, en bepaaldelijk wel voor de be woners van het oude Schild, den Hoorn en het oostelijk deel des Eilands. Het gezamenlijk getal der bij dien tak van bestaan belanghebbenden kan alleen op 1500 a 2000 zielen begroot worden. Van ouds her, en vóór nog niet vele jaren, woonden er een aantal koopvaardijkapi teins, die op Texel geboren en gehuwd waren, en dan ook, wanneer zij hunne schaapjes, zoo men zegt, op het drooge hadden, aldaar hun overig leven sleten, en alzoo daar ter plaatse de door ihen overgewonnen kapitalen in omloop bragten en hielden. Thans, echter, be vinden er zich nog maar weinige oude kapiteins op Texel: de geheele verande ring van tijdsomstandigheden, van denkwijze, van behoeften, en wat niet al? die in de laatste 25 jaren een' zoo belangrijken invloed op de Maatschap pij uitgeoefend heeft, heeft ook deze voorvaderlijke gewoonte in onbruik doen geraken; en naauwelijks is de Texelaar tot eersten stuurman of kapi tein bevorderd, of de kring wordt hem, naar het schijnt, op Texel te eng; hij moet naar Amsterdam, vindt dan ook daar, vooral tegenwoordig, zeer veel, wat geene andere plaats hem zóó schen- ken kan, en keert nimmer naar zijne geboorteplaats terug! 100 vaartuigen Dit is voor het Eiland een wezenlijk nadeel, en, geloof ik, ook minder bevor derlijk voor de opleiding van deszelfs jongelingen tot bekwame stuurlieden en kapiteins. Door die verwijdering naar de hoofdstad of elders wordt de naauwe band, die anders, uit den aard der zaak, de zoodanigen aan hunne overige mede- eilanders verbindt, meer of min verbro ken. Men krijgt zoo vele andere betrek kingen, dat de natuurlijke neiging, om eigen volk, om het eens zoo te noemen, voort te helpen, en daaraan eens wat moeite en zorg te besteden, verloren gaat. Maar het is hiermede al gelegen als met duizend andere zaken; andere tijden, andere zeden, en geene redene ring is in staat daar tegen op te wer ken. Het getal der vaartuigen, die op Texel te huis behooren, beloopt ruim honderd. Onder dezelve bevinden zich 14 15 schooijerschuiten, die bepaaldelijk voor de loodserij dienen, en doorgaans met 8, 10 of meer man varen; een tiental vischschuiten, wier hoofdbestemming zich wel laat denken; een tien- of twaalftal kagen, die als beurtschepen de dienst voor het publiek verrigten tus sen Texel en Amsterdam, Harlmgen, Alkmaar, enz.; terwijl alle de overige of voor bijzondere rekening der op Texel wonende kooplieden en winke liers, of op de oestervangst varen: ook „Gezicht naer De Hoogebergh op Tessel" Tekening van Hendrik'de Leth (1703-1766) Op de voorgrond Zuidhaffel. met het wier-halen houden vele der zelven zich gedurende zekeren tijd be zig. Loodserij De loodserij op Texel bestaat uit een 140 a 150tal loodsen, behalve de leerlin gen, waarvan een 70tal aan den Hoorn, en de overigen aan het oude Schild enz. woonachtig zijn. Die van den Hoorn zijn meer bepaald buitenloodsen; dat is, zij zoeken de schepen in zee tot in het ka naal op, en brengen die tot op de reede of in het Nieuwe Diep, als wanneer de binnenloodsen die vervolgens {althans voorheen) naar Amsterdam opbrengen. Zij allen staan onder het onmiddellijk toezigt van eenen Commissaris, die aan het oude Schild zijn verblijf houdt. Knapzak Het lot dezer menschen is waarlijk betreurenswaardig! Het is nimmer van veel beteekenis geweest; maar sedert de laatste jaren is het nog merkelijk ach teruitgegaan, vooral dat der binnenlood sen, alzoo het opbrengen van schepen naar Amsterdam, bij het menigvuldig gebruik der zeeschepen van het Noord- hollandsch kanaal, nagenoeg geheel ver vallen is. Wanneer men henzelven hoort verhalen, en dit door onpartijdigen als volkomen waarheid hoort bevestigen, dan kan men zich niet genoeg verwon deren, hoe er nog menschen kunnen ge vonden worden, die aan zoo kommervol een leven, bij zoo geringe verdienste, zich willen toewijden. Door elkander gerekend, is het een zeer gelukkige loods, die ƒ200 in een rond jaar ver diend heeft! Maar een groot aantal, die op verre na die som niet halen kunnen; en hiervan moeten dan man, vrouw en meestal een aantal kinderen leven! want de vruchtbaarheid der huwelijken schijnt, zoo als schier algemeen, ook bij hen in eene omgekeerde rede te staan tot de middelen, om de behoeften der zelven te bestrijden. Het éénige buiten kansje, (want wat vak toch heeft dit niet?) dat die arme drommels hebben, is hun (zoogenaamde) knapzak. Treffen zij nu een' redelijken kapitein aan, en is die over den loods tevreden, welnu, dan wordt die knapzak bij het vertrek van boord nog eens voorzien, en dit bereidt den man dan nog eene goede ontvangst bij zijne chère moitié, en behoort tot de emolumenten van het vak! Maar ernstig het heeft mij met verwondering getroffen, dit zóó gevon den te hebben. Wat is een loods toch in derdaad een belangrijk wezen voor een land als het onze, dat met den koophan del staat of valt! Zoodra toch komt hij niet aan boort, of hij vervangt den kapi tein; hij zegt en beveelt, hoe er ge stuurd, wat er gedaan of gelaten moet worden, op hem, in één woord, rust de geheele zedelijke verantwoording van schip en lading en alle de menschenle- vens. die zich aan boord bevinden. Voeg dan daarbij de onvermijdelijke zorgen, moeiten en gevaren, die zij het grootste deel van het jaar moeten trotseren, en die de meesten, vóór den tijd doen oud en grijs zijn, wat ware dan billijker en natuurlijker, dan dat een zoo nuttig lid der Maatschappij, bij kunde en vlijt en goed gedrag, een redelijk stuk broods moet kunnen verdienen, en op zekeren ordentelijken voet werd beschouwd en behandeld? Te meer verwonderde mij dit, daar, zoo mijn geheugen mij niet zeer bedriege, ik dit in de zuidelijker havens van het Rijk op een' geheel an deren voet heb ingerigt gevonden, on eindig doelmatiger voor den koophan del en tegelijk beter voor de loodsen zelve. Ik kan niet denken, dat bij een Gouvernement als het onze, dat alle de onderdeelen van het bestuur zoo naauw- keurig onderzoekt en kent, de onvolko menheid der inrigting van het loods wezen op Texel, en het beklagenswaar dig lot der loodsen zelve, onbekend is; en van deszelfs verlichting en doorzigt kan men, naar mijn gevoelens, niet an ders verwachten, dan dat hieromtrent, over korteren of langeren tijd, eens eene geheele en afdoende organisatie plaats zal vinden. Tot zoolang intusschen wensch ik van harte, dat de Hemel der loodsen knapzak steeds rijkelijk zegenen moge! (wordt vervolgd) Voor uw Sint Nicolaas- inkopen, voor groot en klein, naar Vanaf heden nu met GRATIS KONTANT- ZEGELS. Uitgebreide collectie in suède en leer, gevoerd en ongevoerd. Ook met bredere schacht voor gevulde kuiten Betoverend en sprookjesachtig is de winter in het hooggebergte. Imposante dikbesneeuwde berg reuzen, scherp afstekend tegen de strakblauwe lucht, rustieke bossen waar de takken doorbuigen onder de sneeuwlast en de wandelaar zich alleen op de wereld waant. Skieën over de smetteloos witte pistes, of een romantische tocht met de arreslee. En 's avonds de après-ski, fondue bij sfeervolle muziek, gezelligheid in de „keilers" en „stubes", of uitgaan in een dancing of disco theek. ïgs vol pension 8 dgn. v.a. 298,— v.a. 288,— v.a. ƒ330,— 15 dgn. v.a. 428,- v.a. v.a. Oostenrijk vliegreis Kirchberg Karinthië Zeil am See enz. enz. YETCLUB internationale jongerenreizen Filzmoos, Pension Essl v.a. 350, Hinterglemm, Pension Conrad v.a. 355, Zeil am See, Hotel Pinzgauerhof v.a. 335, Gerlos, Gasthof Kröller v.a. 340, Uw agent is Weverstraat 26, Den Burg - Texel, telefoon (02220) 3408. P.S. Wij hebben nog enkele reizen met GRATIS skicursus. v.a. 475,- v.a. 480,- v.a. 460,- v.a. 465,- Sint Nicolaas verbindt het nuttige met het aangename in zijn keuze wat geschenken betreft. Daarom was hij natuurlijk bij Den Hoorn telefoon 258 Zijn aankopen betroffen textiel, parfumerieën en toiletartikelen in geschenkverpakking. Er is nog steeds een grote keuze. Zie de etalages. Nu zaterdagavond vanaf half 9 in Haven 13, Oudeschild J van ƒ859,- (i gjiiiiiiiüiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiininiiiiiiiiiiiiiiiiiDiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiianiiiiiiiiiiiiiitiiiiwiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiniiiiioiiuiiiiiiiiniiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiii Op onze show op 30 november, 1 en 2 december 1972 in Hotel „De Lindeboom-Texel" showen wij o.a.: I 1 Waalderstraat 30 - 35, Den Burg uaitBiRimiiiiiimiiiiiiHiiuuiüuituiiuiUJuiiuuuiiiiiiii

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1972 | | pagina 5