Tentoonstelling „Prentpraat" met
grafische technieken
•^r-
Van 7 t/m 27 februari in het Raadhuis
Wegwijs in wereld van
houtblok9 etsplaat en steen
'ORT EN SPEL in het afgelopen weekend
Tweede blad Texelse Courant, dinsdag 6 februari 1973
7
LAGEN:
SRDAG 3 FEBRUARI:
jng Noordholland:
^ndijk-Oosterend (Z)
ren:
'exel Al-Flevo A2
posterend Al-HCSC A2
'exel Bl-Flevo BI
)osterend B2-Texel C3
'exel B2-Cocksdorp Cl
'ex- Boys Cl-Texel C2
ichagen C2-Texel Cl
len:
ing A:
)osterend a-ZDH a
o 'ex. Boys a-De Koog a
■'exel c-Oosterend b
locksdorp a-Texel b
ing B:
,DH b-Oosterend c
'exel d-Tex. Boys d
'ex. Boys c-Cocksdorp b
IA] 3AG 4 FEBRUARI;
;lasse B KNVB:
Jrasshoppers-Texel
Aing Noordholland:
^ocksdorp-DWOW
)osterend-Strandvogels
.DH-WBSV
'ex. Boys-Winkel
lollandia T. 2-Texel 2
'exel 3-Schagen 3
DH 2-Geelzwart 4
'levo 4-Tex. Boys 2
'exel 4-HRC 6
WGW 6-Oosterend 2
:ocksdorp 2-WGW 8
Viron 3-ZDH 3
ren:
locksdorip Al-ZDH Al
Vinkei Al-Tex. Boys Al
5—3
4—0
7—0
0—1
4—1
1—0
1—4
0—7
5—0
2—1
0—0
1—2
1—2
4—0
2—0
2—1
2—5
1—4
0—2
2—1
1—1
3—0
5—3
3—1
0—4
2—4
0—0
1—1
0—0
5—1
KASSHOPPERS-TEXEL 2—1
een vooral van Texel-zijde zeer
^e wedstrijd, wist Grasshoppers een
diende overwinning te behalen. Na
trap nam Texel het spel in handen,
iet middenveld vooral was Texel
sterker, maar de voorhoede bracht
et veel vaart in en het duurde al-
al te lang. Er kwamen diverse kan-
maar doelpunten bleven evenwel
Ook Grasshoppers ondernam wel
illen, maar die strandden meestal
at middenveld. Guus Zegel schoot
n goede pass van Klaas Dirk Koorn
ings naast en ook Hans Geus kwam
■aal zeer dicht bij een doelpunt, zijn
was evenwel te slap en de keeper
Ingrijpen. Vijf minuten voor de rust
■•nam Wim Koorn een rush vanaf
niddenveld, hij raakte de bal half
l<0 ins Geus kreeg de gelegenheid om
neten. Hij gaf evenwel over naar
yan Bennekom die de bal in het
ihoppers-doel frommelde, zodat
g. met 01 aan de leiding stond. Na
ïst weer een sterker Texel, maar
jej [hoppers pakte de zaken wel wat
:r aan. Ongeveer tien minuten na
aa| ïst een aanval van Grasshoppers
1 links, de linksbuiten zette voor, de
-keeper Aart Vaars stond verkeerd
teld en sloeg de bal voor de voeten
le Grasshoppers-rechtsbinnen, die
•ot en daarmee de stand op 11
,t. Direkt hierna schoot de Grass
es rechtshalf van vrij grote afstand
,rd op het Texel-doel en voordat
Vaars het zag verdween de bal in
'exel-doel, 21 voor Grasshoppers,
probeerde het nog wel, maar er
n overtuiging in het spel. Akkie
Ier kreeg vlak voor het einde nog
ans, maar ook dit schot leverde
doelpunt op. Het bleef tot het einde
latige vertoning met Texel wel in
,nval, maar een onmachtige voor-
OCKSDORP-DWOW 2—5
thuisclub begon al goed, want er
in maar 10 spelers te zijn. Het was
k een sterk opkomend DWOW
•VC onder druk probeerde te zet-
'och de verdediging wist van geen
Inmiddels was SVC ook voltal-
|n wist zich ook enige kansen te
pen, waaronder een mooie kopbal
le stand op 10 bracht. Daarna
DKOW sterk in de aanval. De
keeper wist echter zijn doel schoon
uden, mede dank zij het falen van
orhoede van DWOW, dat wel pech
net mooie kansen. Het was SVC
le kans had om de voorsprong te
'oten maar door het missen van een
y bleef het 10. Het was DWOW
minuten voor de rust de stand
jenwicht bracht door een indirekte
(trap. Ruststand 11. Na de rust
DWOW direkt in de aanval, en
dat SVC wat verkrampter ging
wisten de gasten al spoedig de
op te voeren naar 41 door di-
Jr spel en enige prachtige doelpun-
$VC wist daar weinig tegenover te
hoewel in de slotfase toch nog
oelpunt gemaakt werd. DWOW
t de emdstand echter op 52.
S.V.C.-NIEUWS
I afdeling voetbal junioren A- en
léren worden donderdagavond na de
■ng verwacht in de kleedkamers
■verdere bespreking. W.
&EREND-STRANDVOGELS 1-41
Bi tegenvallend Oosterend heeft het
een over alle linies beter spelend
dvogels niet kunnen bolwerken,
de aftrap af had Strandvogels het
e van het spel en wist het gevaar-
aanvallen op te zetten, maar lat en
stonden alsnog succes in de weg.
:oen Oosterend meer vat op het
begon te krijgen, wist Strandvo-
net een dubieus doelpunt de score
enen. Oosterend probeerde de ba
te verzetten, maar in de voorhoede
men geen vuist maken tegen de
goed ingrijpende Strandvogels-de-
Vlak voor de rust wist Strand-
s uit een vlotte aanval opnieuw te
zodat Oosterend in de tweede
mocht proberen een 20 achter-
ongedaan te maken. Na de rust
hetzelfde spelbeeld, hoewel Oosterend
zich een paar kansen wist te scheppen,
maar ook die bleven onbenut. Dit ging
Strandvogels wel beter af, want na tien
minuten wist opnieuw de midvoor de
score op te voeren. Oosterend opende
weer een offensief en toen Schaatsen-
berg alleen op de keeper af ging werd
hij gevloerd binnen de beruchte lijnen.
De toegekende penalty werd ook dit
keer weer door Van de Wetering benut.
Oosterend probeerde door te gaan, maar
toen vlak voor tijd Strandvogels er 14
van wist te maken, was het gelijk ge
beurd met de aspiraties van Oosterend
en werd de resterende tijd plichtmatig
uitgespeeld.
ZDH-WBSV 0—2
WBSV is de eerste geweest die ZDH
dit seizoen een nederlaag bezorgde.
Voor de rust werd er aan beide zijden
goed gespeeld en was ZDH sterker.
Toch ging de rust met 00 in. Ieder
een dacht dat ZDH zou doordrukken,
maar het was WBSV dat van een aar
zeling van de ZDH-keeper profiteerde
en al na vier minuten door M. Konijn
01 scoorde. ZDH was even aangesla
gen maar kwam toen goed terug, maar
de WBSV-verdediging stond z'n manne
tje. ZDH begon naarmate de wedstrijd
vorderde risico's te nemen, waardoor
WBSV 20 kon scoren, maar scheids
rechter Kaars keurde dit doelpunt we
gens roepen van een WBSV-aanvaller
af. De laatste vijf minuten ging WBSV
enkele keren door het oog van de naald
maar wist toch in de laatste minuut de
voorsprong veilig te stellen: 02. H. de
Lange was de maker. Z'n broer G. de
Lange werd enkele minuten eerder van
het veld gestuurd omdat bij de bal na
een overtreding wild wegtrapte.
TEX. BOYS-WINKEL 2—1
Beide partijen hebben de niet talrijke
toeschouwers een uiterst matige wed
strijd voorgeschoteld. Het enige, dat de
strijd aantrekkelijk maakte was het
aantal gemiste levensgrote kansen. Tex.
Boys was voor de rust veel sterker. H.
van Sambeek had pech dat zijn schot
via de binnenkant van beide palen toch
weer het doel uitrolde. Prachtige kan
sen kregen H. Witte en M. Veeger om
voor de thuisclub de score te openen,
maar van twee meter voor het doel
slaagde ze er toch nog in de bal naast
te schieten. Bij één van de schaarse
Winkel-aanvallen wist doelman H. Wit
te door een goede reaktie de bezoekers
van een doelpunt af te houden. Na de
thee waren de Boys wel weer sterker,
maar erg veel overtuiging ging er niet
van uit. E. Stiekema slaagde er in na
goed doorzetten de score voor de Boys
te openen. De Winkel-midvoor wist de
keeper te passeren, maar schoot voor
open doel toch nog hoog over. Het
mooiste doelpunt kwam op rekening
van C. Kuip, die de Winkel-doelman
kansloos passeerde. Th. Evers redde de
eer voor Winkel, door slecht wegwerken
in de Boys-achterhoede af te straffen
met een verdiend tegendoelpunt. Met de
stand 21 kwam het einde van deze
matige wedstrijd.
HOLLANDIA T. 2-TEXEL 2 1—1
Hollandia en Texel hielden elkaar
voortreffelijk in evenwicht. De eerste
tien minuten tastten beide partijen de
mogelijkheden af. Het was Texel dat
brutaal opgedrongen diverse kansjes
kreeg. Hollandia zag echter ook moge
lijkheden en wist bijna te scoren. De
strijd bleef voortdurend van doel tot
doel golven. Na 20 minuten kreeg Texel
een corner te nemen, de bal viel tegen
wind dood: de keeper mistte en J Dog
ger kopte Texel naar 10. Hollandia
liet het hier niet bij zitten en begon een
sterk offensief. Texel gaf echter wei
nig krimp en het was een gelukje dat
Hollandia op slag van rust 11 kon
scoren. Na de rust was het Hollandia
dat in het begin sterk aandrong en de
Texel-keeper moest eenmaal resoluut
optreden om een doelpunt te voorko
men. Naarmate de tijd verliep wist
Texel het initiatief (op basis van een
goede conditie) weer naar zich toe te
trekken. Toch kon ook Texel niet meer
sterk aandringen. In de laatste secon
den kreeg J. Dogger nog een leuke kans,
maar terwijl de scheidsrechter voor het
eindsignaal floot ging de bal net naast,
zodat de einstand 11 was, hetgeen de
juiste verhouding weergaf.
TEXEL 3-SCHAGEN 3 3—0
Texel heeft in een matige wedstrijd
ook nu weer de volle winst kunnen be
halen. Al na tien minuten kon Piet Roe
per uit een voorzet van Marius Banda
10 scoren. Even later was het weer
raak, via het been van een Scha-
genspeler wat de stand op 20 bracht.
Deze stand kon Texel, mede doordat
Schagen slechts met tien man speelde,
tot de rust handhaven. Na de pauze
weer hetzelfde spelbeeld Een sterker
Texel dat niet volledig door kon druk
ken omdat het de verkeerde tactiek toe
paste. Met meer open spel had Schagen
stellig op een veel grotere achterstand
gezet kunnen worden. Nu werd het
„slechts" 30, omdat Peter Bremer
een kwartier voor het einde, van dicht
bij nog keihard raak schoot.
ANDIJK-OOSTEREND (Z) 5—3
Voor de zaterdagsenioren van Ooster
end blijft het moeilijk de weg naar her
stel terug te vinden. Ook ditmaal heeft
men het niet kunnen bolwerken. Met
een 53 nederlaag werd het elftal door
het gelijkgeklasseerde Andijk huis
waarts gestuurd. Het was een wedstrijd
met kansen over en weer, waarin Oos
terend nogal eens pech had, maar aan
de andere kant niet voldoende tempo in
het spel wist te ontwikkelen, waardoor
veel aanvallen stuk liepen. Al vrij snel
keek Oosterend tegen een achterstand
aan, toen keeper Van Groningen bij een
onschuldig schot uitgleed. Niet veel la
ter kopte Drijver de bal door naar de
sprintende J. Dros, die de stand weer
in evenwicht bracht (11). Opnieuw
kwam Andijk erg fortuinlijk aan een
voorsprong, toen S. van der Zee de bal
ongelukkig op de schoen trof en in eigen
doel schoot (21). Er ontstonden daar
na menigmaal kansrijke situaties voor
het Andijker doel, maar men was niet
bij machte deze af te ronden. Vlak voor
de rust kwam Andijk op 31, een aktie
waarbij de keeper niet geheel vrijuit
ging. Na de rust vergrootte Andijk de
voorsprong, toen bij een aanval doelman
Van Groningen onderuit werd gelopen
en het doelpunt niettemin werd goedge
keurd (41). Hierna was de beurt weer
aan Oosterend, toen Drijver de bal plot
seling cadeau kreeg en niet aarzelde
(42). Dit gaf het elftal toch nog moed,
maar het lukte gewoonweg niet de bal
in het doel te krijgen. Nadat de Andij
ker spits de achterhoede nog eenmaal
zijn hielen had laten zien, bracht J.
Dros de eindstand tenslotte op 53.
ZDH 2-GEELZWART 4 5—3
Voor de rust, toen Geelzwart met 9
man speelde was het niet moeilijk voor
ZDH om een 50 voorsprong te nemen,
door doelpunten van Hin (3) en Bousma
(2). Na de rust nam ZDH het wel zeer
■gemakkelijk op, zodat Geelzwart, dat nu
met 10 man speelde, sterker was dan
hun gastheren. Keeper Bakker werd
3x gepasseerd.
FLEVO 4-TEX. BOYS 2 3—1
De Boys hebben zich door het laag ge
klasseerde Flevo laten verrassen. Voor
de rust een gelijkopgaande strijd. De
Boys wisten echter de kansen niet te
benutten. Flevo wel, voor de rust zelfs
3x. Na de thee een veel sterker Boys
elftal, doch het gelukte die middag niet
te scoren. Alleen R. Beers zag kans
de Flevo-doelman te verschalken.
TEXEL 4-HRC 6 0-4
Texel begon tegen een sterk HRC te
gen de wind in. De achterhoede kreeg
het meteen al zeer druk, maar na 10
minuten spelen kreeg HRC een present
je van de Texel-keeper: 10. Texel liet
de moed niet zakken en begon meteen
aan een goede tegenaanval, die echter
de score niet veranderde. HRC wist
vlak voor de rust nog op 20 te komen.
Na de rust kreeg Texel de wind mee,
maar wist niet tot scoren te komen,
maar HRC dacht daar anders over en
wist nog twee keer te scoren. Dat was
dus 40 en tevens de einduitslag
van een zeer prettige partij voetbal. De
leiding was in zeer vakkundige handen
van de heer Arnout.
WGW 6-OOSTEREND 2 2—i
Oosterend 2 wist een lastige klip te
omzeilen, door volkomen verdiend, het
altijd lastige WGW 6 te verslaan. Bij
de rust had Oosterend door aanvallen
der spel al een 30 voorsprong geno
men. Na de rust wist WGW nog wel ge-
voorlijk tot 32 terug te komen, maar
vlak voor tijd wist Oosterend dan toch
de zege veilig te stellen. D. van der
Meer (2x), J. Plaatsman en Jan Raven
namen de goals voor hun rekening.
COCKSDORP 2-WGW 8 0—0
In een sportieve wedstrijd heeft
Cocksdorp niet de winst kunnen pak
ken tegen WGW. Cocksdorp was vooral
de tweede helft een stuk sterker, maar
liet de vele kansen onbenut zodat de
eindstand 00 bleef.
WIRON 3-ZDH 3 1—1
Wiron 3 en ZDH 3 hebben elkaar in
evenwicht gehouden. Voor de rust
speelde ZDH zeer verdedigend, doordat
Wiron alleen aan een overwinning iets
had. Toen ZDH met 10 kwam achter
te staan, gingen ze in de aanval wat zo
veel succes had dat ze door J. Everaarts
op 11 konden komen. ZDH kon nog
op 21 komen maar dit doelpunt werd
op aanwijzing van de grensrechter afge
keurd. Keeper Grabowski moest enkele
minuten voor tijd vervangen worden
door reserve-keeper R. Dijker. Gra
bowski had een lichte enkelblessure.
WINKEL Al-TEX. BOYS Al 5—1
Een door invallers zeer verzwakt ju
nioren Boys elftal heeft het tegen kop
loper Winkel niet kunnen redden. Voor
de rust konden ze nog stand houden
door zeer energiek te verdedigen. M.
Legierse zorgde zelfs voor een 10
voorsprong doch even later was een
hard schot vlak onder de lat de Boys
keeper te machtig. (Rust 11). Winkel
kwam na de thee weer krachtig opzet
ten. Na 5 minuten reageerde de Boys
keeper prima op een hard lang schot in
de hoek doch via zijn bemodderde hand
schoenen verdween de bal in het net.
Een dubieuse beslissing van de scheids
rechter waardoor de concentratie even
uit de Boys-achterhoede werd oorzaak
van het derde Winkel-doelpunt. Door
wisselingen om de voorhoede meer
kracht te geven (zwak resultaat overi
gens) kreeg Wmkel nog tweemaal een
voudige kansen om de stand tot 51 op
te voeren.
OOSTEREND Al-HCSC A2 7—0
De junioren bleken goed te hebben
overwinterd en bonden dit keer HCSC
aan de zegekar. Voor de rust liep het
nog niet zo erg, maar in de tweede helft
begon men elkaar weer beter te vinden.
Johand de Waard (3x), Peter Jonker,
Dick Seitsma, Aris Ellen en Leon Eel-
man tekenden hier voor de treffers.
TEXEL Al-FLEVO A2 4—0
In een eenzijdige wedstrijd won Texel
met 40 van het onderaanstaande Fle
vo. De gehele wedstrijd was Texel in de
aanval, maar het wist voor de rust nog
niet te scoren. Tien minuten na de rust
was het dan eindelijk raak. Een corner
werd direkt door Klaas van der Berg in
gekopt. Nu vielen er meer gaten in de
Flevo-achterhoede en H. de Porto wist
binnen een kwartier 3 maal te scoren.
Texel bleef nog wel aanvallen en het
kreeg ook nog wel enkele kansen, maar
het kwam niet verder dan een afge
keurd doelpunt van Klaas van der Berg,
zodat de eindstand 40 bleef.
Links
Voor het ver
meerderen van
prenten zijn tal
van technieken
denkbaar. Hier
het afdrukken van
een litho.
Rechts
.Schorpioen"
lino 1956.
Grafische technieken zijn voor een buitenstaander vaak een vrij duistere
zaak. Vooral hun toepassingen in de moderne prentkunst zijn soms zo inge
wikkeld, dat de leek doorgaans de lust ontgaat zich te verdiepen in de vraag
hoe een bepaalde prent nu eigenlijk is ontstaan. Het is daaom een goed idee
gdweest van de afdeling tentoonstellingen van het bureau van de Rijksinspec
teur voor roerende monumenten, een expositie samen te stellen over de ge
schiedenis van de prentkunst. De tentoonstelling „Prentpraat", die van 7 tot
en met 27 februari in de expositieruimte van het raadhuis zal zijn te bezich-
tgen, is bedoeld als een wegwijzer in de wereld van houtblok, etsplaat en
lithografische steen.
Voor een leek lijken de grafische
technieken een ingewikkeld iets. Bezoekt
hij bijvoorbeeld een prentententoonstel
ling, dan zal hij zich wellicht niet het
hoofd breken over houtsnede en koper-
gavure. Dat hij die houtsnede en te
recht vergelijkt met de stempeldruk,
ligt voor de hand. Dat bij de koper
gravure de inkt door het papier uit de
groeven in de koperplaat is opgezogen,
zal hem, wannee hij iets van grafiek
weet ook nog wel duidelijk zijn.
Anders wordt het, als het gaat over
een ets en het mysterieuse gegoochel
met zuren, etsgrond en afdekvemis. En
vaak zal hij het spoor helemaal bijster
raken wanneer hij termen hoort als
aquatint en vernis-mou.
Problemen
Een zwart-wit houtsnede geeft dus
geen moeilijkheden. Maar als een leek
even doordenkt, dan zal een kleuren-
houtsnede hem meteen voor problemen
plaatsen. Gebruikt de kunstenaar hier
voor één houtblok met verschillende
kleuren inkt, of past hij voor iedere
kleur een ander houtblok toe?
Bij andere kleurenprenten, als ets en
litho, rijst dezelfde vraag. Maar wat te
beginnen met gecombineerde technie
ken van ets en aquatint? En dan nog
wel in kleur
In tweeërlei opzicht
De tentoonstelling „Prentpraat" is in
tweeërlei opzicht instructief. Niet alleen
worden de drie hoofdprincipes als hoog
druk, diepdruk en vlakdruk getoond,
ook hun diverse toepassingen worden
met duidelijke voorbeelden geïllu
streerd. Het zijn de houtsnede, hout
gravure en lino voor hoogdruk, de
gravure, de zeefdruk, de ets, vernis-
mou, zwartekunstprent, roulette-tech
niek en aquatint voor de diepdruk en
litho voor de vlakdruk.
De voorbeelden zijn zo gekozen, dat
naast prenten van enkele honderden
jaren geleden, moderne prenten in de
zelfde techniek zijn geëxposeerd. Met
één oogopslag is het duidelijk, dat een
techniek, die door de eeuwen heen het
zelfde is gebleven, nu tot geheel andere
resultaten en effecten kan leiden.
Technische en esthetische aspecten
van de gafische kunsten zijn in de ten
toonstelling op vaardige en harmoni
sche wijze verweven. De verschillende
technieken worden toegelicht met een
aantal foto's waarop het ontstaan van
houtsnede, kopergravure, ets en litho
duidelijk is te volgen .Ook de materia
len en gereedschapen van de graficus
zijn geëxposeerd.
Er is een representatieve keus ge
maakt uit oude en hedendaagse grafiek.
Het accent ligt hierbij op de prentkunst
van eigen land. Wij ontmoeten er pren
ten van Lucas van Leyden, Hendrik
Goltzius, Adriaen van Ostade met daar
naast uit onze tijd Jenny Dalen
oord, Aat Veldhoen, Harry van Krui-
ningen, Dirk van Gelder, W. den Ouden,
Herman Derserik, Harry Disberg,
Deborah Duyvis, M. C. Esscher, Peter
Struycken, Anton HeybOer en A. Scho
tel. Beroemde buitenlandse grafici, die
op de expositie zijn vertegenwoordigd
zijn onder meer Piranesi en Gustave
Doré.
Dia-klankbeeld
Zoals de titel „Prentpraat" reeds aan
geeft, speelt het woord een belangrijke
rol. En dat niet alleen voor 'het ge
drukte woord elke prent is voorzien
van een korte karakteristiek maar
ook wat betreft het gesproken woord.
Speciaal voor de scholen is er een
dia-geluidsband met een korte inleiding
over de geschiedenis van de prent, haar
funktie als communicatiemiddel en illu
stratie of zomaar als zelfstandig kunst
werk in de wereld van vroeger en nu.
Vanzelfsprekend mag iedere bezoeker
meeluisteren en kijken.
De expositie is te bezichtigen tijdens
de openingsuren van het raadhuis.
