9
Over de geschiedenis van de
molen van Het Noorden
SV Oosterend behaalde
dubbele zege
Waddenzee ontstond door
middeleeuwse veenboeren
J. A. v. d. Vlis reageert op brief
Bromfiets contra auto
Zittingen Boekhoudbureau
Holl. Mij. van Landbouw
Amnesty International
houdt aktie voor
afschaffing martelingen
Bouwvergunningen
Wetenschappelijk onderzoek wil aantonen;
BINELLA
NCR kasregister
In ons blad van 26 januari sohreven
wij een artikel over bovengenoemde
molen in verband met de wenselijkheid
tot herstel van dit sieraad in het land
schap over te gaan. Wij verwerkten
daarbij enkele historische bijzonderhe
den afkomstig van de heer Van der Vlis.
Uit enkele door ons ontvangen reakties
blijkt, hoe de molen in de aandacht van
de bevolking staat. Wij meldden deze
reakties aan de heer Van der Vlis, die
ons schrijft:
„Met genoegen had ik een gesprek
met de heer J. Flens uit Eierland, die
ons aan de hand van een kaart door
notaris J. L. Kikkert in 1856 uitgegeven,
liet zien welke de grenzen waren van
het wadgebied dat de Staat der Neder
landen via de dienst van Domeinen aan
de bedijkers van Eierland verkocht. Het
droog te leggen gebied was aanzienlijk
uitgestrekter dat de oppervlakte van
de tegenwoordige polder Eierland. In
1846 heeft het bestuur van de „Sociteit"
16 ha van de nog niet drooggelegde
grond verkocht aan Paulus Langeveld,
die toen de Volharding indijkte. In het
zelfde jaar kochten Simon Keijser, P.
Kuiper en P. den Bleijker 394 ha wad-
grond, waarvan zij 247 ha bedijkten.
Hierdoor ontstond de Eendracht. De
zand- en slikgronden van de Noorder-
waard werden in 1846 niet verkocht om
dat er nog niet hoog genoeg op werd
geboden. Pas in 1871 is de Noorder-
waard door het bestuur van de 29 Ge
meenschappelijke Polders voor ƒ13.000,-
eigenaar van de overgebleven domein
gronden geworden. G. A. van den Berg,
de dijkgraaf van Eierland, had de on
derhandelingen met Simon Keijser, dijk
graaf van de 29 Polders gevoerd. Men
weet dat de Noorderwaard na het leg
gen van een afsluitdijk de 30ste van de
Gemeenschappelijke Polders werd. Tot
in deze tijd zijn enige stukken oor
spronkelijke domeingronden onbedijkt
gebleven; het ziet er niet naar uit dat
deze ooit drooggelegd zullen worden. Op
de hiervoor genoemde kaart van Kik
kert zijn de limieten (grenzen) van het
overgebleven stuk wad- en slikgronden
met stippellijnen aangegeven.
Van de heren Jaap Kiewiet en Kees
Timmer uit het Noorden ontving de
redaktie een brief over de molen van
het Noorden en zijn molenaars. Uit de
ze brief blijkt weeer eens welk een be
langstelling er tegenwoordig voor het
onderwerp is. De bezwaren betroffen
niet de geschiedenis van de bedijking
van het Noorden, maar hadden betrek
king op de namen van de molenaars.
Bovendien schreven de heren dat Gerrit
Dekker '(Floriszoon) afkomstig en gebo
ren in de Wieringerwaard (1-11-1835)
na zijn aanstelling tot molenaar op
17-11-1878 in de molen ging wonen en
niet in het boetje dat het polderbestuur
hem had toegestaan. Dit boetje werd als
opslagplaats van brandhout gebruikt.
Gerrit Dekker is tot 1915 molenaar in
het Noorden geweest en weerd toen op
gevolgd door Jacob Buis. Zijn opvolger
werd in 1928 Cornelis Dijker, die tot
1945 zijn betrekking vervulde. J. en A.
Kiewiet traden na Dijker als molenaar
op.
Maandagavond had A.v.d.S. uit Den
Burg met zijn bromfiets een aanrijding
met een auto, bestuurd door B.O., even
eens uit Den Burg. De bromfietser wilde
van de Emmalaan linksaf slaan richting
Pontweg, maar verblind door de zon
zag hij de auto van B.O. te laat. H-
brak zijn hand op drie plaatsen. De
bromfiets en de auto liepen schade op.
Het Boekhoud- en Accountantsbureau
van de Hollandsche Maatschappij van
Landbouw zal voortaan wekelijks zit
ting gaan houden op Texel. Voorshands
zal dat gebeuren in hotel „De Zwaan"
te Den Burg, iedere maandag van 10.00
tot 13.00 uur.
De organisatie „Amnesty Inter
national", die ziich bekommert om
het lot van (vooral politieke) ge
vangenen overal ter wereld, houdt
dit jaar een aktie voor de afschaf
fing van martelingen. In het kader
van deze aktie verzoekt de organi
satie de krantenlezers alle be
richtjes die ze tegenkomen over
martelingen, uit te knippen en met
een verzoek om opheldering te
sturen naar de ambassade van het
land waar de gruwelen plaats
zouden vinden.
Een lijst van ambassade-adres
sen is te verkrijgen bij de volgen
de leden van de werkgroep Texel
van de organisatie: T. J. M. van
der Knaap, Warmoesstraat 38, Den
Burg; W. Trap, Verlorenkost 14,
Oosterend; mej. I. Schoo, Ruys-
weg K 99, De Koog.
Toen wij in de jaren 1921 tot 1928 op
Texel woonden, heeft de molen sterk
de aandacht van het polderbestuur ge
had. De toenmalige dijkgraaf J. S. Dijt
heeft getracht het wiekensysteem te
verbeteren om daardoor tot een hoger
rendement te komen. Althans in Den
Burg werd toen herhaaldelijk maar ten
onrechte gesproken over „de molen van
Floris". Deze term bleef in onze gedach
ten. Graag geven wij de briefschrijvers
toe, dat deze Floris Dekker nooit mole
naar is geweest, hoe nauw hij ook bij
het Noorden betrokken was. Hij was
eigenaar van een terrein waarop het
Prins Hendrikhotel verrees.
Bij het verstrekken van inlichtingen
aan de redakteur hebben wij er geen
ogenblik aan gedacht een volledige ge
schiedenis van het Noorden, nog minder
van de molen te schrijven: de krant is
daarvoor niet de aangewezen gelegen
heid. Wij wezen er alleen maar op dat
het waterbezwaar van het Noorden de
bouw van een grote molen ten gevolge
had".
Burgemeester en wethouders verleen
den aan de navolgende personen, onder
nemingen, stichtingen e.d. de daarbij
omschreven bouwvergunningen.
De heer C Groot jen te Oudeschild
voor de verandering van het pand
Dorpsstraat 7 te De Koog; de sportver
eniging Oosterend voor de uitbreiding
van een kleedgelegenheid aan de Vlie-
straat te Oosterend; mevrouw T. Ellen
te Den Burg voor de uitbreiding van de
hondenkennel aan de Keesomlaan; de
heer N. Welboren te Oudeschild voor
de bouw van een atelier aan de De
Ruyterstraat; de heer C. Koorn te Den
Burg voor de bouw van een berging aan
de Hallerweg; de heer B. D. Rienks te
Eierland voor de bouw van een kantoor
magazijn; de heer J. Tuinema te Zeven
huizen, Oosterend voor de bouw van
een garage; de heer J. Witte, Burger-
nieuwland, voor de uitbreiding van een
stal; de heer J Otsen te De Koog voor
de verandering van zijn boerderij aan
de Californiëweg; de heer J. J. Bakker
te De Koog voor verandering en uitbrei
ding van een zomerhuis; mevrouw C. E.
Ran-Langeveld te Den Burg voor de uit
breiding van haar woning aan de Bern-
hardlaan nr 13; de heer P. Kikkert te
Den Burg voor de bouw van een werk
kamer; de Amro-bank n.v. te Amster
dam voor de verandering van het pand
aan de Dorpsstraat 13 te De Koog; de
heer D. D. Quartel te De Cocksdorp
voor de plaatsing van een schuur aan
de Vuurtorenweg te De Cocksdorp; de
heer H. Ruiter te Den Burg voor de
bouw van een berging aan de Beatrix-
laan te Den Burg; het Waterschap
Texel te Den Burg voor de bouw van 'n
garage aan de Vismarkt te Den Burg;
de heer J. Veltkamp voor de verande
ring van zijn gevel aan de Burgwal nr.
7 te Den Burg; de heer KI. Eelman te
't Noorden voor de bouw van een stal te
't Noorden O 173; de heer A. van Sijp
te Eierland voor de verbouwing van een
schuur aan de Wageningseweg te Eier
land tot appartementen-pension; de Ge
broeders Smit te Den Helder, voor de
uitbreiding van een zomerhuis aan de
Californiëweg te De Koog; de heer H.
H. Kuyper te Aerdenhout voor de ver
andering van een woonhuis aan de
Ruyslaan 8 te De Koog; de heer J.
Plaatsman te De Waal voor de bouw
van een bedrijfswoning aan de
Langwaalderweg te De Waal; de heer
J. v. d. Berg te Den Burg voor de uit
breiding van een kampwinkel aan de
Westermient te Den Burg; de heer A. J.
Enuma te Groningen voor de bouw van
een woning aan de Oosterbuurtweg te
Oost; de heer E. D. Keijser te Oen
Burg voor de bouw van een sauna-blok
hut aan de Parnassiastraat te De Koog;
de heer C. P. J. Boom te Oudeschild
voor de uitbreiding van de woning aan
de De Ruyterstraat 126 te Oudeschild;
de Verenigde Schilders Coöperatie u.a.
te Den Burg voor de verbouwing van de
werkplaats Klif 1 te Den Hoorn tot ap
partementen; de heer P. P. O. H. Höh-
ner te Velsen voor de verandering van
de woning aan de Zwaanstraat 10 te Den
Burg; de heer G. J. v. d. Kloet te Haar
lem voor de bouw van een woning aan
de Naalrand 4 te Den Hoorn; de heer D.
Nagy te Den Burg voor de verandering
van een opslagruimte aan de Ruigen-
dijkseweg te De Koog tot woning; me
vrouw Timmer te Oosterend voor de
verandering van een berging aan de
Schoolstraat te Oosterend; de heer H. J.
Griffioen te Eierland voor de verande
ring van een woning aan de Weverstraat
104 te Den Burg; de heer C. T. Kuijper
te Den Hoorn voor de bouw van een
garage-berging aan de Pontweg te Den
Hoorn; de heer J. P. Kok te Oudeschild
voor de verandering en uitbreiding van
een bijkeuken-doucheruimte aan de De
Ruyterstraat 19 te Oudeschild; Ennia
recreatiebedrijven te 's Gravenhage voor
de bouw van een toiletgebouw op het
bungalowterrein „Sluftervallei" te Ei
erland; de heer K. Lap te Den Hoorn
voor de uitbreiding van zijn schuur,
Klif 37 te Den Hoorn; mevrouw J. N.
Lok, Cojneniusstraat 821 te Amsterdam
voor de verandering van een zijgevel
aan de Oosterbuurtseweg te Oost; de
heer C. Koning te Oost voor de veran
dering van de voorgevel van het pand
O 96 te Oost; de heer F. T. Voskuil te
De Koog voor de verbouwing en uitbrei
ding van het woonhuis Pontweg B 89b
te De Koog; de heer B. Bremer te Oos
terend voor de bouw van een berging
aan de Kerstraat 5 te Oosterend; de
heer K. v. d. Werf te De Koog voor de
Door Kreileroord Al met 63 te ver
slaan werd Oosterend Al zaterdag defi
nitief kampioen in de juniorencompeti
tie. In Oosterend had men enige tijd in
de veronderstelling verkeerd dat het
elftal al kampioen was. Oorzaak van de
ze vergissing was dat in de door de
Bond verstrekte lijst van clubs met het
aantal behaalde punten. Zaterdag was
het dan werkelijk zover.
(zie voor verslag voorpagina)
Het kampioenselftal Oosterend A1V.l.n.r.
staande Johan de Waard, Léon Eelman,
André Witte, Dick Trap, Aris Ellen, Koos
Bremer, Dick Sljtsma Zittende: Jaap
Kuijper, Peter Jonker, Kees Timmer, J P
Slik en Menno Eelman
De winnaars van het SVC-toernooi: v.l.n.r
staande: trainer A. Kalis, P. v.d. Meer, P.
Beuving, P. Kooiman, J. de Waard, P de
Vries, M. vd Wetering en P. de Brok.
Zittend: A. Keijzer, G. ter Windt, D. de
Vries, K. de Vries en J. de Vries
bouw van een landbouwschuur aan de
Mienterglop te De Koog; Widuna-bouw
b.v. te Bergen voor de bouw van 25 wo
ningen aan de Bernhardlaan te Den
Burg; de heer G. de Vries te Heiloo
voor de bouw van een woning aan de
Naalrand 46 te Den Hoorn; de heer W.
S. Keijser te Den Burg voor de veran
dering van een garage aan de Graven
straat 7 te Den Burg; de heer J. Keijser
teOudeschild voor de verbouwing van
een garage-berging aan de De Ruyter
straat te Oudeschild tot zomerwoning;
de heer H. Vossel te Krefeld voor de
uitbreiding van een zomerhuis aan de
Californiëweg 317 te De Koog; de heer
K. Zuid erna te Oudeschild voor de bouw
van een landbouwschuur aan de Lang-
waalseweg S 33 te Oudeschild; de heer
C. Bakker Dzn. te De Waal voor de
bouw van een landbouwschuur aan de
Waalderweg W 5 te De Waal; de heer J.
Hin te De Waal voor de bouw van een
bijkeuken aan de Spangerweg te De
Waal; de heer A. P. Kikkert te Den
Blurg voor de bouw van een bergij
te Den Burg; de heer J. Erne te Oudi
schild voor de bouw van een wonu
aan de Trompstraat te Oudeschild; 4
heer W. Hart te Den Helder voor
verbouw van een woning aan het KL
te Den Hoorn; de heer P. v. d. Vis 5
Oosterend voor de bouw van een wo
ning aan de Oranjestraat te Oosterei^
de heer K. Kikkert te De Koog voord
uitbreiding van zijn woning aan d
Kamerstraat 19 te De Koog; de heerf
C. Hopman te Den Burg voor de bosn
van 2 garageboxen-koelcel aan de Q;.
gerenweg te Den Burg; de heer J. Rit
ten te De Cocksdorp voor de bouw vjj
een schuur te De Cocksdorp; de heer]
de Wolf te Eierland voor de bouw vjj
een garage aan de Hoofdweg te Eie.
land; de heer J. de Graaf te Den Bun
voor de bouw van een garage aan he
Achterom te Den Burg; de heer J.
van Exel te Eierland voor de veranda
ring en uitbreiding van zijn woning
de Postweg te Eierland.
Dat het ingrijpen van de mens in de
natuur veel verder strekkende gevolgen
kan hebben dan hij ooit heeft voorzien
is een bekend feit. Maar dat dit acht
honderd jaar geleden ook al zo was, en
wel met name in deze streken, zullen
maar weinig mensen beseffen. Toch is
het zo: het ontstaan van de huidige
Waddenzee van de Kop van Noordhol
land tot Vlieland is het gevolg van
menselijk handelen. Oorspronkelijk een
vloedvrij veengebied, werd het in de
vroege middeleeuwen ontgonnen en ont
waterd. Dit veroorzaakte een bodemda
ling die in de twaalfde eeuw zo ver was
voortgeschreden dat stormvloeden vrij
spel kregen. Tegen het jaar 1300 was
het veenland veranderd in een getijde-
gebied.
Deze ontwikkelingen staan beschre
ven in het boek „Zeshonderd jaar water
en land. Bijdrage tot de historische geo-
en hydrografie van de Kop van Noord
holland in de periode 1150 - 1750"
door de aardrijkskundige H. Schoorl,
dat een dezer dagen bij Wolters-Noord-
hoff te Groningen verscheen. Het boek
wil zijn een „poging tot reconstructie
van wat verloren is gegaan en tot be
schrijving van wat is herwonnen en te
gen de zee verdedigd". Het is uitgeg*
ven als Verhandeling van het Koninl
lijk Nederlands Aardrijkskundig G*.
nootschap, met subsidie van de Nede.
landse Organisatie voor Zuiver Wete-
schappelijk Onderzoek.
Het eerste deel van het boek beha:-
delt het onderzoek naar plaats en vore-
veranderingen van de zeegaten (waa.-.
onder het Marsdiep), de daarmee
menhangende veranderingen van de e
landen en de betekenis daarvan vcw
het huidige landschap. De konklus
wordt getrokken dat de hooggelegs
landschappen waartoe Oud-Texel, Huif.
duinen en Wieringen behoren bepaleri
zijn geweest voor de ontwikkeling va
het hele gebied tussen Egmond en Vb
land.
Het tweede deel van het boek beha*
delt het tijdvak na 1600, de tijd ia
terugwinning en behoud. Dit deel
grotendeels gewijd aan de Kop vu
Noordholland, maar ook wordt ingegaa
op de verliezen die ontstonden dooro
ontwikkeling van het Marsdiep
Amsteldiep en Texelstroom.
Het boek bevat 461 bladzijden tekS
en 124 illustraties. „Zeshonderd jav
water en land" kost ƒ85,Het eerste
exemplaar werd donderdag aangebode»
oan de Commissaris van de koningin.
TEXELAARTJES
3 regels ƒ1,95, elke regel
meer 0,65. Texelaartjes
dienen bij vooruitbetaling
te worden voldaan. Onder
adres te bevragen (niet
eerder dan 11 uur in de
Boekhandel) en onder
nummer ƒ1,25 meer. Al
les inclusief 4% BTW.
Een kinderfeestje? Speel
films huren bij Sief
Voor eieren Graven
straat 20. Altijd vers
altijd goedkoop
Condooms nodig? Bij
Sief 3 halen 2 betalen
Uw belang is Texels
Belang. Geeft U op als
lid. Tel. (02220) 2072
Te koop 25 kinderfilms
super 8, nog geheel nieuw
ƒ200,—. Tel. (070) 461307
of 652405
Te koop uit nalaten
schap 22 antieke koperen
gewichten ƒ125,an
tieke koffiemolen 65,
Tel. (070) 461307 of
652405
Accu's 30% korting, 2
jaar garantie. Banden
25% korting, gratis dé-
en montage. De Witte
Pomp, K. Verweij, Oude-
schild, tel. (02220) 3520
Koopjes halen. Zie onze
etalages. Warenhuis De
Hoek, Posterend
Denkt u bij de verzor
ging van uw tuin aan on
ce champignoncompost
Altijd verkrijgbaar.
Champignonkwekerij S.
Hin en zn., tel. 02226-281
Opleiding voor al uw
rijbewijzen en ook voor
verlenging van rijbewij
zen Rijschool Groot, eig.
K. H. Boon, Vamor ge-
dipl., tel. (02230) 13252.
Elke vrijdag theorieles
in „De Oranjeboom" om
20.00 uur
Voor gebruikte en on
geregelde meubelen. J.
Jongedijk, Boogerd 28,
tel. (02220) 2777
Lompen- en metalen-
handel Cobus Spigt, Eier-
land, telefoon (02225) 297
Voor behang naar
Roeper. Tel. (02220) 2264
Gediplomeerd VAMOR
rijschool T. Jansen, voor
een snelle en prettige rij
opleiding Wij rijden met
nieuwe Datsuns 1200. Den
Helder, tel 02230-15749
Piet Hein verf voor
grote daden, in mooie
kleuren. Roeper, War
moesstraat, tel. 2264
Merkbenzine voor witte
prijs. Dros' Smederij»
Eierland C 42
Op reis of op vakantie?
Dan eerst naar de Bei-
zenboetiek, Weverstraat
26, Den Burg - Texel, tel.
(02220) 3408
Appartement te huur
tot 6 pers. nabij Valken
burg (L.). Vóór 30/6 en na
21/7. Inlicht. 04405-1810
Te koop geyser; 2-pits
butagasstel, kinderstoel.
J. Kramer, Beatrixlaan 58
tel. 2464
Te koop: Fiat 127 3-
deurs 1972; Fiat 124 spe
cial T 1971; Renault R 16
TS 1969; Renault R 16
1965; Fiat 850 1967; Auto-
bianchi A 112 1970; Opel
Record 1964. Garage
Schoorl b.v., Waalderstr.
30 - 35, tel. (02220) 2550
Te koop jonge konijnen
J. de Graaf, De Westen
TESSEL FOREVER IS
NIET DOOD. 3 juni ver-
gaderen we in 't Asiel
Te koop 1 boot en 6 pk
Mercury buitenboord
motor; foto-ontwikke-
lingsapparatuur compleet
Te bevragen Beatrixlaan
88, Den Burg, na 6 uur
Wie heeft er voor mij
een gasgeiser te koop?
Tel. (02228) 326
Te koop aangeb. Koel-
stra wandelwagen, hoog
model. P. Slot, Waalen
burg W 76b, tel. (02228)
243
Wie heeft op konin
ginnedag 's middags in de
Koninghal een verkeerd
donkerblauw regenjack
meegenomen? Gaarne
ruilen. De naam staat
erin. Riteco, Warmoes
straat 14
Te koop nieuwe Peu
geot bromfiets, v. en a.
geveerd, zeer bill, prijs.
FJeperstr. 33, Oosterend,
tel. (02223) 411
Gevr. hulp in de huish.
voor vakantiegangers van
9-30 juni, 3x p. week 's
octends. Tel. 2466 's
avonds na 7 uur
Met grote blijdschap
geven wij U kennis van
de geboorte van onze
zoon en ons broertje
Aris Jan
Wij noemen hem Arjan.
J. Eelman-Dogger
A. Eelman
Petra
Simone
Ploosterstraat 24,
De Cocksdorp, Texel,
5 mei 1973.
Zondag 13 mei a.s. hops
onze ouders
D. Mcchielsen
en
R. Mechielsen-Kamphd
te gedenken, dat zij 2
jaar geleden in het huwe
lijk traden.
Er is gelegenheid tot ff-
liciteren op dinsdag
mei van 19.30 tot 214
uur in de ontmoetingski
van de Gereformeer»
kerk te Brielle.
Zaterdag 19 mei viere:
wij het met de wederajè
se familie in het Unie-
lokaal aan de Lange Wijt
te Dedemsvaart.
Hun dankbare kinderea:
Koos
Etty
Theo
Lenaert Vechelstraat 8
Brielle.
Langs deze /weg willa
wij u hartelijk dante
voor het blijk van te
langstelling, dat wi] b.;
ons huwelijk van u mock-
ten ondervinden.
Annelies en Wim Zege
Buurtje 2, Oudeschild.
Mede namens onze ka
deren, kleinkinderen e
achterkleinkinderen, ze?
gen wij hartelijk dad
aan allen, die hebbs
meegewerkt om ons
jarig huwelijksfeest
een onvergetelijke dag*
maken.
F. Krijnen
A. Krijnen-Bofê
Oudeschild, Texel,
De Houtmanstraat 14.
Wat je ook voor moedf'
doet, met een kadobc
zit je goed.
Keesomlaan 16, Den Bur?
telef. (02220) 2275
TE KOOP:
3 jaar oud,
Tevens koekjesvitrine
kassablok.
Bakkerij
,,'t Gouwe Boltje'
Peperstraat 1, Oostere^
tel. (02223) 207
