Gemeente heeft in 1974 minstens
zes miljoen te investeren
AGENDA
V Amateurtje kan veel
beter spelen
B
REPEN UIT DE INLEIDING
VAN ING. C. ZIJDEWIND
Souffleuse liad drukke avond
PLAATSELIJKE BELASTINGEN
GAAN OMHOOG
Munten- en ansichten-
verzamelaars bijeen
Spannende
volleybalwedstrijd
«ede opbrengst bazaar
Blijkens het gemeentelijke investeringsplan voor 1974 tot en met 1978 zijn
en W. voornemens voor minstens ƒ6.146.296,— te investeren in het komen-
jaar. De jaarlijks terugkerende kapitaalslasten van dit bedrag belopen
166.226,—. Veel belangrijke objecten zijn „pro memorie" aangegeven om
it raming bij benadering niet mogelijk is op dit ogenblik. Het totaal te in-
[steren bedrag zal dus nog aanmerkelijk hoger zijn. Voor de jaren 1974
I en met 1978 bedraagt het investeringstotaal ƒ23,2 miljoen. „Men heeft
einig fantasie nodig om vast te stellen dat de kapitaalslasten in de komen-
vijf jaren zeker met één miljoen gulden zullen moeten stijgen. Zouden
dit niet doen, dan zou - met of zonder uitbreiding van taken - de ge-
eente Texel tekortschieten bij het vervullen daarvan. Het zal zaak zijn de
itwikkeling nauwlettend te volgen en de gemeentelijke inkomsten tijdig te
rsterken. Wij blijven van oordeel dat de gemeente daarbij aanspraak mag
pken op een extra uitkering uit het gemeentefonds ter tegemoetkoming in
recreatieve uitgaven", aldus B. en W., die in hun begeleidingsbrief aan
raad verder o.m. meedelen dat inmiddels is besloten voorstellen «edoen
t verhoging van een aantal plaatselijke belastingen. Dit om voldoende
■kkingsmiddelen te krijgen voor o.a. de kapitaalslasten van een aantal nog
et goedgekeurde investeringen van de dienst 1973 en van een aantal nieu-
s investeringen die in het investeringsplan voor 1974 zijn opgenomen.
Illllllll
m
Tweede blad Texelse Courant vrijdag 7 december 1973
et investeringsschema voor 1974
er als volgt uit (de meest urgent ge-
te voorzieningen zijn vet gedrukt):
Wegen
erbetering van de Oosterenderweg
0.000,Krimpenerwaardkruising
aliaweg ƒ120.000,Aanleggen rij-
Ipad-voctpad langs Ruigendijksweg,
De Koog ƒ75.000,Aanleggen
ielpad langs Rozendijk ƒ80.000,
Straten
anleggen voetpad langs de Boodt-
te De Koog ƒ17.800,Verande-
Weverstraat in voetgangersdomein
Verandering Dorpsstraat De Koog
oetgangersdomein p.m.
Parkeerterreinen
oorzieningen kortparkeerders p.m.;
leg parkeerterrein De Zes 5200
f185.000,—.
Sportvelden
lieg tennisbanen p.m Aanleg
[sportveld en trainingsveld Den
ƒ15.000,—.
Volksgezondheid
ankoop ambulance ƒ58.000,
Brandweer
Aanschaf schuimblus- en mengappa-
raat ƒ7.940,Aansöhaf werkkleding
ƒ11.109,Vervanging complete 'hoge/
lage druk mistblusser ƒ71.420,
Gebouwen
Lagere school te De Cocksdorp gecom
bineerd met gemeenschapsruimte
ƒ657.500,Sporthal Den Burg
ƒ1. 350.000,Uitbreiding lagere school
te Den Burg met 2 leslokalen c.a.
ƒ250.000,Uitbreiding lagere school te
Oudeschild p.m.; Inrichten boerderij
„Ons Genoegen" tot dubbel kleedlokaal
en sportkantine p.m.
Economie
Voorziening haven Oudeschild (visse
rijsteiger) ƒ1.500.000,
Recreatie
Verlichting parkeerterrein De Koog
ƒ35.000,Inrichten noodkampeerter-
rein ƒ9.000,Bosaanleg bij De Cooks-
dorp p.m.; Uitbreiden zwembad p.m.
Soc. zorg en
maatschappelijk werk
Vernieuwen dak van het oude gedeel-
deelte van huize „Irene" p.m.; Uitbrei
den en verbeteren huize „Irene" (event,
met beheerderswoning; hangt samen
met bouw verpleeghuis) p.m.; Aanschaf
fing bedrijfsmiddelen t.b.v. de centrale
werkplaats ƒ7.500,
Restauraties, musea
Voorzieningen in de D.G.-kerk te Den
Hoorn voor het onderbrengen van de
kollektie Baumann ƒ146.410,Bijdra
gen voor het behoud van de karakteris
tiek van Texel (voor schapenboeten,
tuinwallen, beschermde dorpsgezichten
en kleine monumenten) p.m.; Restaura
tie van de molen te Oudeschild p.m.
Diversen
Herziening straatnaamgeving en huis-
nummering (in 1973 tot en met 1977
steeds 1/5 gedeelte) ƒ31.740,—; Ver-
keersvoorziening Den, Burg p.m.; Ver
vaardigen bestemmingsplannen 1974
ƒ79.350,Bouw aula te Den Burg en
bouw van 2 a 3 rouwkamers ƒ186.300,—;
Inrichten aula in voormalige doopsge
zinde kerk te Oosterend p.m.; Aardgas-
voorziening p.m.
Bovenstaande foto werd gemaakt in
het begin van deze eeuw op de Postweg
bij De Cocksdorp. De molen, waarnaar
de huidige Molenlaan is genoemd, is la
ter door brand verloren gegaan. De foto
is afkomstig uit de kollektie van de heer
KI. Uitgeest, een van de vele Texelaars
die zich bezig houdt met het verzame
len van oude prentbriefkaarten en
foto's. Hij is ook lid van de munten- en
ansichtenclub, die maandagavond a.s.
weer ruilbij eenkomst houdt in hotel 'De
Zwaan'. Tegenwoordig zijn bij deze club
ook verzamelaars van andere artikelen
welkom. Begonnen wordt om acht uur.
iterdagmiddag speelt Tevoko 1 te-
medekoploper „Effekt" in de Bur-
eester De Koninghal. Gezien de ge
leid in kracht is een spannende
strijd te verwachten. Tevoko zal er
veel koelbloedigheid tegenaan
ten. De laatste t\yee wedstrijden
den wel erg makkelijk gewonnen
t het zelfvertrouwen misschien te
is geworden. Aanvang 15.30 uur;
{stellenden zijn welkom.
KOOG De tweedaagse bazaar
inlangs door de Hervormde Zuster-
gen van De Koog werd gehouden,
t bruto ruim ƒ3100,opgebracht,
organiserende dames zijn hierover
tevreden en zijn dan ook erkente-
jegens de vele medewerkenden De
engst komt ten goede van het
ulhutwerk.
DE WAAL Vrijdag- en zaterdag
avond heeft de toneelvereniging ,,'t
Amateurtje" voor een voor tweederde
bezet dorpshuis „Loods aan boord" van
Jan Fabricius opgevoerd. De uitvoering
kan deze keer bepaald geen daverend
succes worden genoemd, al vermaakten
de toeschouwers zich wel. De spelers
waren weinig rolvast en men was er
niet in geslaagd voor verschillende rol
len mensen van ongeveer de juiste leef
tijd te vinden wat nogal verwarrend
was. De souffleuse heeft het druk ge
had, zoals ieder kon vaststellen want zij
was tot achterin de zaal te horen. Het
gebodene was niet in overeenstemming
met de goede reputatie van de Waalder
vereniging.
„Loods aan boord" gaat over een ge
zin, waarin moeder de baas is. De twee
zoons Jan en Tom zitten danig onder de
plak, dochter Martha is een oude vrij
ster. Het gezin houdt er een hotel op na;
tante Janneke staat in de keuken, Cato
houdt de boel schoon. Op een morgen
komt Koos Fabian en wenst een kamer.
Hij zou met tante Janneke getrouwd
zij geweest, ware het niet dat Jannekes
zuster, moeder Maree, daar een stokje
voor gestoken had. Nu is Koos van plan
orde op zaken te stellen- hij is nu de
loods aan boord, hij maakt nu de dienst
uit. Tijdens zijn verblijf komt Tom met
de dochter van de postbode Paultje Co-
lijn thuis en Jan met Loes, een geschei
den vrouw. Beiden worden door moeder
afgewezen. De zoons accepteren het,
bang dat hun blinde moeder een hart
aanval krijgt. Via de vee- en tevens
huisarts kom Fabian erachter dat moe
der helemaal niet blind is. Hij dwingt
haar het huwelijk van Tom en Paultje
toe te staan. Voor Jan ds het al te laat,
want Fabian gaat er met Loes vandoor.
Gespannen
Mevrouw T. Luiken-Ketelaar was nog
het meest overtuigend als de zogenaam
de blinde moeder met het zwakke hart.
Vooral in de scène waarin zij denkt een
lege kamer binnen te stappen maar dan
tot haar schrik bemerkt dat Koos er
staat, kwam zij tot grote hoogte. Ze
kende bovendien haar tekst, hoewel de
heer A.Kager als kapitein Koos ook rede
lijk rolvast was. Volgens het stuk moest
hij de vrolijkheid in huis brengen maar
daarvoor werd toch wat te serieus ge
speeld Ook de heer H. Tjepkema kwam
wat te ernstig en te formeel over voor
de grapjas die hij blijkens het verhaal
moest zijn. Het was allemaal wat te ge
spannen en geforceerd. Veel spontaner
deed de heer K. Zoetelief het als zoon
Jan. Een fout was dat hij zijn tegenspe
lers niet aankeek. Mevrouw I. Timmer-
Betsema, als tante Janneke, vertoonde
hetzelfde euvel De heer P. Kooiman
als Tom en mej. R. Zoetelief als Paultje
speelden opgewekt en gedroegen zich
goed. Hetzelfde kan worden gezegd van
mevrouw H. Kooger-Heeringa als Loes.
Mej. E. van Esschoten (als Martha) en
mej. G. Witte (Cato) kenden hun rol on
voldoende en droegen voor op een sto
rende leestoon, evenals de meeste an
dere spelers. Wat de heer J. Zoetelief
als vader Colijn zei, was niet veel maar
vrolijk. Ook de heer D. Roeper hads als
postbode een kleinere rol die hij echter
bevredigend vervulde.
Slechte keus
Zoals gezegd kenden de spelers hun
rol onvoldoende. Mogelijk daarom had
de souffleuse, mevrouw Albers-van
Zonneveld besloten de hele tèkst voor te
lezen met een storend geluidsvolume.
Een wat langere repetitieperiode en
meer concentratie bij ihet spel had dit
kunnen voorkomen.
Het valt niet mee tellkens een stuk te
kiezen dat de vereniging óén kan en
waarvoor het de geschiktepersonages
beschikbaar heeft, ,,'t Amateurtje" heeft
wat dat betreft dn het verleden zelden
misgegrepen; deze keer was dat duide
lijk wèl het geval. Er moest teveel ge-
goooheld worden met de leeftijden,
waardoor het publiek moeite had zich in
de situatie in te leven. Grimeuse me
vrouw Beumkes-Radder had goed werk
geleverd maar van haar mag niet wor
den verwacht dat zij eventjes oude
mensen in jonge omtovert en omge
keerd. Had de vereniging zich wat meer
oefentijd gegund en had regisseur C.
van Splunter meer aandacht aan de de
tails besteed, misschien van Fabricius'
"Loods aan boord" dan wat beter uit de
verf gekomen, ,,'t Amateurtje" kan het
veel beter, dat is de afgelopen jaren
herhaaldelijk gebleken.
Vrijdag 7 december
In „De Oranjeboom" worden door de
heer J. C. Bruin films (oude films van
Texel en „Oosterend Present") ver
toond voor leden van de bejaarden-
bond en andere belangstellenden.
Aanvang 15.00 uur.
De fotoclub „De Kiekendief" komt om
20.00 uur bijeen in het gebouw bij de
Doopsgezinde kerk.
De toneelclub Zuid-Eierland brengt in
de kapel het stuk „En de boer ploegt
voort" van René Bos. Aanvang 20.00
uur; entree ƒ2,
Zaterdag 8 december
De Werkwinkel haalt oud papier op in
de Bernhardlaan, Wilsterstraat en
Marelstraat te Den Burg.
In de Burgemeester De Koninghal be
gint om 19.30 uur een openbare avond
van de muziekschool Texel.
Maandag 10 december
De munten- en ansichtenclub houdt
■vanaf 20.00 uur ruilbeurs in hotel „De
Zwaan".
Dinsdag 11 december
Het centraal bestuur van de Stichting
Cultureel Werk Texel vergadert in
het raadhuis, aanvang 20.00 uur.
Vaste data:
Iedere woensdagmiddag van 15.30 -
17.00 uur legpuzzeltheek in het ge
bouwtje van de muziekschool aan de
Parkstraat.
Iedere donderdag van 10.30 - 11.15 uur
bejaardengymnastiek in „Casino".
Uitzending bejaardenomroep: maandag
18.30 - 19.30 uur gevarieerd program
ma; woensdag 18 30 - 19.15 uur groot
nieuws voor u; donderdag 18.30 -
19.15 uur gevarieerd programma.
Op vrijdag staat de bibliobus van 11.00
- 11.30 uur op de hoek Postweg-Muij-
weg in Zuid-Eierland; van 11.45 -
12.15 uur bij de school van Midden-
Eierland; van 13.00 - 14.45 uur bij de
o.l. school van Oudeschild en van
15.00 - 15.30 uur op de Dageraad (bij
nr 10) in 't Horntje.
Tot en met 18 december is in de exposi
tieruimte van 'het raadhuis „Kunst uit
Afrika" te zien. Bezichtiging is moge
lijk tijdens de openingsuren van het
raadhuis.
re stellen ons voor in de komende
en in onze rubriek een greep te
uit de stof, die de bedrijfstakdes-
lige van het Consulentsdhap voor
Akkerbouw te Schagen naar voren
t op een voorlichtingsavond van
iollandsche Maatsohappij van Land
er afdeling Eierland.
deze eerste „aflevering" iets over
t,9l tijging van kosten, opbrengsten en
iten in de periode tussen het begin
de zestiger jaren en de jaren
72.
heer Zijdewind ontleent deze ge-
aan de zg. L.E.I.-boekhoudingen
akkerbouwbedrijven. Er wordt
bij een soheiding gemaakt tussen
ijven met een oppervlakte kleiner
35 ha en de grotpre bedrijven.
!,7!
1,45
b
1,9"
',91
Stijging kosten,
opbrengst en winst
de zojuist aangeduide periode zijn
osten per ha op de bedrijven klei-
dan 35 ha, gestegen van ƒ2.180,
3.600,—.
de grotere bedrijven waren de
en per ha in het begin van de jaren
fl 950,terwijl deze nu op ruim
•0.liggen.
ellen we de kosten in het begin van
de periode op 100, dan liggen deze in
1972 voor de kleinere bedrijven op 162
en voor de grotere bedrijven op 154.
Gelukkig staat tegenover deze kosten
stijging ook een stijging van de op
brengst. Stellen we de opbrengst voor
de jaren 1961-'62 op 100, dan is dat voor
de kleinere bedrijven in 1972 gestegen
tot 166 en voor de grotere bedrijven 161.
Uit het overzicht omtrent het verloop
van de winsten bleek, dat vooral de pe
riode 1966—'68 voor de akkerbouwbe
drijven in het teken van de depressie
'heeft gestaan Vooral de laatste jaren
blijkt er een sterke vooruitgang in de
winsten te zijn. Stellen we die voor de
jaren 1961-'62 eveneens op 100, dan
blijkt die voor 1972 voor de kleiner be
drijven op 193 en voor de grotere be
drijven op 198 te staan.
Verloop diverse
kostenposten
De stijging van de kosten is niet gelijk
verdeeld over de diverse kostenposten.
Buitengewoon sterk is de stijging van
de lonen. Stellen we die voor 1962-'64
op 100, dan staat deze voor 1971 op 240
en voor 1972 op 270. In bedragen uitge
drukt betekent dit, dat de bruto-kosten
voor een werknemer in 1962-'64 plm.
ƒ7.000,waren, in 1971 was dit
ƒ16.800,en in 1972 zelfs ƒ18.900,
De stijging van 1971 naar 1972 was even
groot als het totale loon zo'n 25 jaar ge
leden.
De stijging in kosten voor werktuigen
en loonwerk is veel geringer. Stellen we
ook hier het begin weer op 100, dan is
dit voor werktuigen in 1971 gestegen
tot 145 en een jaar later 155, voor loon
werk resp. 133 en 143.
De stijging van de waterschapslasten
is landelijk zeer sterk: in 10 jaar van
100 naar 326. De meststoffen hebben
jarenlang een geringe stijging vertoond.
Als we de prijzen in het begin van de
jaren '60 op 100 stellen, dan is dit in
1971 nog maar 104. Van '71 naar '72
heeft een vrij grote stijging plaats. Van
104 naar 112. Het ziet er naar uit, dat in
de komende jaren die stijging nog ster
ker zal zijn.
Ten opzichte van deze kostenstijgin
gen is de stijging van de prijzen van de
akkerbouwprodukten enigszins triest.
Hier zien we nl een stijging van 100
naar 116. Voor de produkten van de
veehouderij ligt dit gunstiger, nl. van
100 naar 140.
Dat de winsten toch gestegen zijn is
te danken aan de grote stijging van de
produktiviteit van de arbeid. Dat wil
zeggen, dat per man veel meer wordt
geproduceerd. Stellen we de arbeids-
produktiviteit in 1961-'63 op 100, dan is
deze in 1971 op 195 gekomen. Dat wil
dus zeggen dat één man in 1971 onge
veer evenveel produkten „voortbrengt"
als 2 man in de jaren 1961-'63.
Grote verschillen
tussen de bedrijven
De heer Zijdewind wees er op, dat er
zeer grote verschillen bestaan tussen de
bedrijven, die het L.E.I. in administra
tie heeft. Het verschil in „netto over
schot", of met andere woorden de winst
tussen het bedrijf met de beste en de
slechtste uitkomsten was de laatste ja
ren meestal zo'n ƒ1.000,per bunder.
Dit verschil is het laatste jaar ƒ2.000,
per ha. Op een bedrijf van 35 ha der
halve een verschil van ƒ70.000,
Er zijn een paar duidelijke oorzaken
voor dit verschil aan te wijzen. In de
eerste plaats is er het verschil in het
bouwplan. Een zg. intensief bouwplan
met veel suikerbieten en aardappelen
komt over het algemeen beter uit de
bus, dan een bouwplan met veel of uit
sluitend granen
Dan is er het zeer belangrijke ver
schil in opbrengsten. De inleider wees
er op, dat ten opzichte van normale op
brengsten een opbrengststijging van
10% hetzelfde resultaat geeft als een
vergroting van de oppervlakte met 10
ha.
Dan is er de variatie in kosten. Deze
liggen op het ene bedrijf veel hoger dan
op het andere In dit verband wees de
heer Zijdewind nog eens op de over het
algemeen hoge werktuigkosten in ons
land. Op veel bedrijven worden oude
werktuigen te spoedig vervangen door
nieuwe en duurdere. De inleider was
van oordeel, dat vooral bij het gebruik
van werktuigen samenwerking geboden
Mogelijkheden tot
verbetering inkomen
De heer Zijdewind was van mening,
dat het speciaal voor akkerbouwbedrij
ven met een oppervlakte van 25 ha heel
moeilijk zou zijn om in de toekomst het
inkomen op peil te houden.
Inleider was van oordeel, dat zo'n be
drijf ook geen volledige werkgelegen
heid bood voor één volwaardige ar
beidskracht. Als arbeidsbehoefte voor
zo'n bedrijf noemde de heer Zijdewind
1.600 man-uren.
Als mogelijkheden om op een derge
lijk bedrijf toch tot een inkomen te ko
men noemde de inleider de volgende
punten.
In de „slappe" maanden zou op ande
re bedrijven werk gezocht moeten wor
den. Als voorbeeld noemde de heer Zij
dewind akkerbouwers in de Haarlem
mermeer, die in de winter een maand
of drie in de rozenkassen in Aalsmeer
werken. Op Texel zou er eventueel de
mogelijkheid zijn om op grote bedrijven
te gaan helpen bij het sorteren van de
aardappelen.
Een andere mogelijkheid is hulp bij
het transport van de suikerbieten tij
dens het rooien van de bieteh. In ruil
daarvoor zou het grotere bedrijf kunnen
zorgen voor het rooien van de bieten
op het bedrijf van de kleinere akker
bouwer.
Een derde mogelijkheid is de teelt
van meer arbeidsintensieve gewassen.
Inleider daoht aan de teelt van bloem
bollen. Als een eventuele mogelijkheid,
die in de zaal nog al wat protesten op
riep, noemde de heer Zijdewind de teelt
van winterbloemkool.
Meer samenwerking nodig
Inleider was er van overtuigd, dat in
meer samenwerking tussen de bedrijven
nog goede mogelijkheden aanwezig wa
ren.
Hij wees op een voorbeeld in de Pur-
mer, door samenwerking, waarbij een
zware tractor en zeer brede ploeg waren
aangekocht, ondanks de zeer ongunstige
herfst, een grote oppervlakte tijdig op
wintervoor kon worden geploegd.
Ook bij de oogst van de gewassen zou
door samenwerking een flinke kosten
besparing tot stand kunnen komen.
