r
Zit er brood in?
Voordroogkuilgras
aan schapen
Schilder Rei nier Rakels werd 100
jaar geleden op Texel geboren
m
Tentoonstellingen in Den Haag en Haarlem
ANDBOUW en VEETEELT
Zuinig met de biest
Bel bij brand 2066
Gemeenteraad vergadert
Tweede blad Texelse Courant, dinsdag 29 januari 1974
ibriek voor Omioi» miiiMiv
fen telefoontje. Aan de andere kant
fde lijn stelt iemand me de vraag of
lens bij me mag komen. Hij wil eens
T me praten over de bestaansmoge-
teden op een bedrijf, dat ihij zou
pen overnemen.
het bezoek 'blijkt, dat de man in
£tie op dit moment een beroep bui
de landbouw heeft. Met enige goede
fvade wil zou je hem een „ambte-
kunnen noemen.
■j vertelt me, dat bij een landbouw-
pige opleiding beeft gehad, maar
omstandigheden het voornemen
te worden niet heeft kunnen
peren. Na een aantal jaren .ambte-
te zijn geweest komt het verlan-
|om boer te worden toch weer bo-
•1 wat boeren zullen van zo'n ver-
n opkijken. Br zijn heel wat agra-
,die met jaloerse ogen naar het „le-
le" van ambtenaren kijken Een
40 uur per week werken, vrije
(ends, een aantal weken vakantie.
Het „toekomstige" bedrijf
jifciet verdere gesprek blijkt, dat de
i sl zich voordoet om deelgenoot te
kien op een bedrijf, waar de opper-
;te grond het mogelijk zou maken
0 melkkoeien te houden. Om die
iijkheid tot een werkelijkheid te
zullen er edhter nieuwe bedrijfs-
'en moeten komen. Dat is de eer-
vestering. Verder zal het nodig
;Je omvang van de melkveestapel
■®o'n 35 stuks uit te breiden. Daar
Jedrijf als tweemansbedrijf moet
:n gevoerd zullen de werktuigen
jkoüht moeten worden om de
aamheden zoveel mogelijk zelf te
hten.
laatste opgave komt dan de bouw
n woonhuis Om dit tweemansbe-
p gang te krijgen zal een investe-
Ran zo'n ƒ250.000,tot ƒ300.000,
■zijn
■r heel wat agrariërs is na het ver-
■n van deze gegevens het verhaal
e zou toch wel gek zijn om uit
•veiligde" baan naar zoiets over
•pen".
Zit hier brood in
■r-de vraag tenslotte op uitliep
1 lof op zo'n bedrijf in de toekomst
te verdienen zou zijn voor twee
Birdige arbeid9kraohten.
■als de meeste agrariërs dat ge-
zouden hebben ben ik begonnen de
het hart te drukken, dat hij wel
heel goed moest weten waar hij aan
wilde beginnen. Had hij wel goed door,
dat boer 'worden betekende langere
werktijden, een sterke gebondenheid,
onzekerheid over het inkomen, enz.
De man in kwestie zei deze zaken goed
overdacht te hebben. Hij en zijn vrouw
meenden echter meer bevrediging te
vinden in het boer en boerin zijn dan dn
de tegenwoordige werkkring. Voor hem
was de noodzaak: „Zit er brood in?"
Geen gemakkelijke vraag.
Er zijn op dit moment op ons eiland
nog heel wat boeren, die op een bedrijf,
waar 30 melkkoeien per man worden
gehouden een goed inkomen hebben. Ze
zullen dit ook nog wel een aantal jaren
volhouden.
De zaak wordt echter anders als zo'n
bedrijf bij wijze van spreken van de
grond moet worden opgebouwd. In ge
vallen, waarin vrijwe het hele kapitaal
moet worden geleend kunnen de ver
plichte aflossingen ook bij vrij goede
bedrijfsuitkomsten de zaak vast doen
lopen.
Een eerste eis is in dit geval, dat de
produktie van hetmelkvee boven het
gemiddelde 'ligt. Met een „normale"
produktie kom je er in dit geval niet.
Mag je er op rekenen, dat je uitgaande
van een melkveestapel met een matige
produktie van het melkvee boven het
moet worden binnen enkele jaren op
een goede of hoge produktie zult zitten?
Geen hart onder de riem
De man is vermoedelijk met minder
moed bij mij vandaan gegaan dan hij
kwam. Aan het eind van het gesprek
heb ik hem nog eens gewezen op het
grote risico, dat hij zou nemen door uit
een betrekking, waarin de boterham
vast stond, over te s'tappen in de on
gewisheid van het boerenbestaan.
Als een risico daarbij heb ik ook nog
genoemd, dat het een bedrijf betrof,
waarop metgelijke rechten met een an
der moest worden samengewerkt. On
danks alle aandrang tot samenwerking
blijven de meeste boeren kiezen voor
een eenmansbedrijf, d.w.z. een bedrijf,
waar zij het alleen voor het zeggen heb
ben.
Waarschijnlijk kwam het door de wat
optimistische 'kijk op het boer-zijn, dat
de man in kwestie het samen-boeren
eerder als een voordeel dan een nadeel
zag. Er moet nog heel wat water door
ihet Marsdiep stromen voordat alle
Texelse boeren het hierin met hem eens
zijn.
♦jjadeis en grootvaders van de te-
"|rdige Texelse schapenhouders
|vreemd gekeken hebben als hun
aan de hand zou worden ge-
fcn kuilgras aan schapen te ge
ilden het tegenwoordige voor-
'lgras zeker niet als kuilgras,
dat kennen, herkennen. Met de
ring van het kuilgras zijn ook
lijkheden veranderd.
Verse plaatsen kan men op het
zien, dat schapen gevoerd wor-
kuilgras Op de enkele bedrij-
de schapen onder dak worden
is voord roogkuilgras heel
enige ruwvoer.
oordeel van het voeren van
•gk uiig ras ten opzichte van hooi
1 het feit, dat voordroogkuil-
meer geconcentreerd voer is.
pnemen van eenzelfde hoeveel-
;e stof krijgen de dieren daar-
r voederwaarde binnen.
rij lang zonder krachtvoer
»nd van onderzoek heeft men
schap opgedaan, dat schapen
ste wintermaanden plm. 1.500
ge stof per dag kunnen opne-
t het geval dat aan droge stof
göheel in de vorm van voor-
gigras moet worden voldaan
fce dieren dus 3 'kg voordroog-
Jmet een drogestofgehalte van
•men.
ide van een zetmeelwaarde
;gram per kg kuilgras en een
'lte van 50 gram per kg is de
•id voederwaarde in dit rant-
'olgt:
gram droge stof
gram zetmeelwaarde
gram verteerbaar ruw eiwit
laanden voor het aflammen is
"waarde van dit rantsoen ruim
om de dieren in conditie te
i de vrucht te laten groeien,
we een open winter hebben
apen, die op droog land lopen
nog een 'kleine hoeveelheid
men. We kunnen dan aanne-
de mindere hoeveelheid voor-
gras, die als gevolg daarvan
?n opgenomen gedekt wordt
>name van gras.
De laatste maanden
van de dracht
n bekend verschijnsel, dat in
hoogdrachtigheid het ver
in ruwvoer op te nemen in het
algemeen kleiner wordt. Dit geldt zowel
voor koeien als voor schapen. Boven
dien wordt de voederbehoefte groter.
In het algemeen moeten we dus aanne
men, dat naarmate de hoogdrachtig
heid vordert een aanvulling van kracht
voer nodig zal zijn.
Deskundigen zijn van mening, dat bij
gebruik van goed voordroogkuilgras tot
aan het tijdstip van het aflammen met
een krachtvoergift van 2-3 ons kan
worden volstaan.
Intussen wijzen die deskundigen er
op, dat het zaak is de conditie van de
dieren in het oog te houden. Als deze
minder wordt is het nodig de kracht
voergift te verhogen.
Toch staat het wel vast, dat door goed
voordroogkuilgras op de krachtvoergift
kan worden bespaard. 'Dit ds te danken
aan het feit, dat goed voordroogkuilgras
een meer geconcentreerd voer is dan
hooi. Verder mogen we aannemen, dat
net als 'bij koeien het geval is de droge-
stofopname bij gebruik van goed voor
droogkuilgras in het algemeen hoger
zal zijn dan bij gebruik van hooi.
Na het schrijven van het artikeltje
over een goed gebruik van de biest
kreeg ik enkele gegevens onder ogen,
waaruit ihet grote belang van biest voor
het jonge dier duidelijk bleek.
Bij een onderzoek in de Verenigde
Staten bleek, dat het gemiddelde sterf
tepercentage bij kalveren tot een leef
tijd van één week 16,4% was. Dat bete
kent, dat één van de zes -kalveren bin
nen een week het loodje legt. Hierbij is
inbegrepen het dood geboren worden.
Uit dit onderzoek bleek verder dui
delijk, dat er grote verschillen waren.
Op enkele bedrijven, waar de dieren
geen biest ontvingen was het sterfte
percentage in de eerste levensweek bij
na 25%. Op enkele bedrijven werd er
sterk op 'gelet, dat de dieren de eerste
5 dagen biest en melk van de moeder
kregen. Het percentage sterftegevallen
lag op deze bedrijven duidelijk lager.
Dit zijn cijfers, die de volle aandacht
van de veehouders verdienen.
Bij brand altijd bellen: (02220) 2066.
Dit geldt voor alle dorpen, zowel over
dag als 's nachts.
Dinsdagavond 5 februari, aanvang
19.30 uur, vergadert de gemeenteraad
De agenda luidt als volgt:
1. Notulen.
2. Ingekomen stukken en mededelin
gen.
3. Verzoek van Gedeputeerde Staten
van Noordholland tot de nieuwe vast
stelling van presentiegelden voor het
deelnemen aan raads- en commissiever
gaderingen.
4. Benoeming van een onderwijzeres
aan de openbare lagere sahool te Oos
terend. Voorgedragen wordt mevrouw
G. C. M. Haag-Takken te Oosterend.
5 Behandeling van het beroepschrift
van de heer P J. Zoetelief te Den Burg
tegen het besluit van burgemeester en
wethouders om het pand Kikkertstraat
45 te De Cocksdorp als tweede woning
niet te mogen gebruiken
6. Behandeling van het 'beroepschrift
van de heer J S. Dijt te Den Burg tegen
de afwijzende beschikking van burge
meester en wethouders op zijn verzoek
om bouwvergunning.
7. Vaststelling van een voorberei-
dingsbesluit ingevolge de wet ruimtelij
ke ordening voor Oost en Oudeschild.
8. Overdracht van het 'kwaliteitsbe
heer van het oppervlaktewater op
Texel, voor zover dit bij de gemeente
Texel berust, aan het Hoogheemraad
schap van de Uitwaterende Sluizen van
Kennemerland en West-Friesland, zulks
ingaande 1 januari 1974.
9. Vaststelling van het bedrag per
leerling voor het openbaar gewoon la
ger onderwijs voor het jaar 1974.
10. Vaststelling van het bedrag per
leerling voor het openbaar buitenge
woon lager onderwijs voor het jaar 1974.
11. Verlening van voorschotten op de
exploitatievergoeding aan de bijzondere
scholen voor gewoon lager onderwijs
voor het jaar 1974.
12 Verlening van voorschotten op de
exploitatievergoeding aan de bijzondere
kleuterscholen voor het jaar 1974.
13. Verlening van een voorschot op
de huurvergoeding aan de christelijke
kleuterschool te Den Burg voor het jaar
1974.
14. Opnieuw aangaan van een reke
ning-courant-overeenkomst met de N.V.
Bank voor Nederlandsohe Gemeenten
te 's-Gravenhage.
15. Vaststelling van de verordening
financiering 'huisvesting gemeenteamb
tenaren 1974.
16. Verkoop van een perceeltje grond,
gelegen aan het Klif te Den Hoorn, aan
de heer W. Hart, wonende Basstraat 59
te Den Helder.
17. Verkoop van een perceel bunga-
low-houwterrein, gelegen aan de
Trompstraat te Oudeschild, aan de heer
D. P. Boersen, wonende te De Koog,
Boodtlaan 3.
18 Verkoop van een perceel bunga
low-bouwterrein, gelegen aan de Ma-
relstraat te Den Burg, aan de heer D.
Th. Hoogendijk, wonende te Den Burg,
Thijsselaan 27.
19. Verkoop van een drietal percelen
bouwterrein, gelegen aan de Naalrand
te Den Hoorn, aan het Timmer- en
Aannemersbedrijf vJh. Jan Koorn Mzn.,
gevestigd te Den Burg, Wilhelminalaan
54.
20. Verkoop van een perceel bouw
terrein, gelegen aan de De Houtman-
straat te Oudeschild, aan de heer R.
Goudsblom, De Ruyterstraat 27 te Ou
deschild.
21. Verkoop van een perceel indus
trieterrein, gelegen aan de Spinbaan te
Den Burg, aan de heer C. H. F. Duin,
wonende te Den Burg, Maricoweg 8.
22 Verkoop van een perceel indus-
trieterein, gelegen aan de Spinbaan te
Den Burg, aan de heer A. Looyer, wo
nende te Den Burg, Spinbaan 1.
23. Aankoop van een perceel grond
met opstal, plaatselijk bekend Gasthuis
straat 24, van de heer Th. A. Bakker te
Den Burg.
24. Aankoop van een perceel grond,
gelegen aan de Postweg, van de heer G.
Marinus te De Cocksdorp.
25. Wijziging van de gemeentebegro
ting voor 1973.
26 Wijziging van de begroting van
het grondbedrijf voor 1974.
27. Wijziging van de begroting van
het sociaal werkverband De Bolder voor
1974.
28. Wijziging van de gemeentebegro
ting voor 1974.
Een der Texelse schilderijen van Bakel: gezicht op Den Burg
Reinier Bakels, zelfportret
Na zijn huwelijk met Henriëtte van
Wulfften Palthe in 1903 besloot hij de
ambtelijke wereld vaarwel te zeggen om
zich geheel te wijden aan de schilder
kunst, het vak dat hij tot op hoge leef
tijd met grote intensiteit en toewijding
zou beoefenen.
Met uitzondering van een korte on
derbreking (1917 - 1920) woonde en
werkte Bakels in Den Haag. Op de bo
venste verdieping van het grote huis
Riouwstraat 144 had hij een atelier
waar hij ongestoord kon werken.
Buitenstudies
Zijn werk omvat veel buitenstudies;
enkele doeken, op een bepaalde dag ge
dateerd, werden ter plaatse geschilderd
en vrijwel voltooid. Zijn werk betreft
vooral de oude vissershaven van Sohe-
vendngen en de steden langs de toenma
lige Zuiderzee. Hij schilderde op zijn
geboorte-eiland Texel en ook in steden
als Amersfoort, Maassluis en Veere. In
cidenteel werkte hij in het 'buitenland;
In de Pulchri Studio te Den Haag wordt van 2 tot 24
februari a.s. een tentoonstelling gehouden van werken
van de Haagse kunstschilder Mr. R. S. Bakels (1873
1956) ter herdenking van zijn 100e geboortedag. De
zelfde collectie, afkomstig uit particulier bezit en na
gelaten atelièrwerk, is van 2 tot 24 maart te zien in het
Singer museum te Laren NH. Reinier Bakels werd op 4
augustus 1873 geboren te Den Hoorn op Texel, waar
zijn vader doopsgezind predikant was. Hij bracht op
Texel een gelukkige jeugd door. Later is hij er her
haaldelijk teruggekeerd om te schilderen. Een aantal
van de op Texel betrekking hebbende schilderijen van
Bakels werd in 1961 aangekocht door de gemeente
Texel. Ze sieren thans de wanden van verschillende
vertrekken van het raadhuis.
Genoemde tentoonstelling staat onder auspiciën van het Haags
Gemeentemuseum, de Koninklijke Academie voor Beeldende
Kunsten en het Schilderkundig Genootschap Pulchri Studio, alle
te Den Haag. De kollektie biedt een overzicht van het werk van
1895 tot 1940.
Na zijn Texelse jeugd doorliep Reinier Sybrand Bakels het
gymnasium te Haarlem waar hij tevens tekenlessen volgde aan de
School voor Kunstnijverheid, studeerde daarna rechten te Am
sterdam en werkte na zijn promotie op de Provinciale Griffie te
Haarlem en op het Stadhuis te Amsterdam.
hij maakte ongeveer 70 portretten, vrij
wel alle in opdracht.
Hij hield tentoonstellingen in ver
schillende Haagse en Amsterdamse
'kunstzalen en exposeerde ook enkele
malen in het 'buitenland. In 1925 werd
hij als regeringsvertegenwoordiger met
een kolléktie Nederlandse kunst uitge
zonden naar Helsingfbrs (Finland).
Ondanks zijn successen als schilder
verloochende ihij zijn juridische scho
ling niet. Mede dankzij de combinatie
kunstenaar-jurist vervulde Bakels ver
scheidene bestuursfunkties in het
kunstleven van die tijd. Hij was o.a.
president van de raad van bestuur van
de Koninklijke Academie voor Beelden
de Kunsten, bestuurslid van Pulchri
Studio en lid van de Schoonheidscom
missie en van de Museumcommissie,
alle in Den Haag.
In 1922 voerde hij een felle aktie voor
het behoud van het stadsbeeld van de
Vij verdam in Den Haag, die dank zij
zijn overtuigend pleidooi zijn huidige
vorm gekregen heeft.
Vaardige pen
Bakels had een scherp verstand en
een vaardige pen; hij schreef een aantal
artikelen en een Gedenkboek (Mouton
1930) ter gelegenheid van de zeventigste
verjaardag van zijn vereerde oudere
vriend, de schilder W. B. Tholen.
Bakels heeft, volgens zijn eigen be
woordingen, getracht, kunstwerken te
maken, d.w.z. „iets weer te geven van
de verbazingwekkende schoonheden
der natuur die wij allen kunnen waar
nemen mits wij de gave der verwonde
ring hebben".
„Ons werk", zo zeit hij, „kan alleen
zijn een zwakke weerspiegeling van de
schone werkelijkheid die verscholen ligt
in vele dingen die wij schier dagelijks
voorbijgaan zonder er op te letten Bij
het bewonderen van de schoonheden
der natuur evenals 'bij het luisteren
naar muziek heb ik het gevoel, in
contact te zijn met de Heilige Geest".
