i
(jroen !7'wartsjexels in het harL,
liemaatschappij maakt 1
straalzender mogelijk
TAXI
2323
uia/t nederland
gemeente akkoord gaat: mast van 70 meter in Den Burg
FDOENDE OPLOSSING
3TELEFOONPROBLEËM
2|f"s
Baa
mw
Werkplaats door
brand verwoest
Wandelseizoen gaat
zondag van start
Hoornder kleuterschool
krijgt tweede klas
WILHELMINALAAN 4-6
Spaardeposito s
en spaarbiljetten
aan toonder
rente tot
'g 1 MAART 1974
EXELSE
87e JAARGANG No. 8855
COURANT
e: B.V. v/h Langeveld De RoolJ
1 Den Burg, Texel - Telefoon 2741
Ihlarry de Graaf, Keesomlaan 43, Den
1 (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Postgiro 652. Abonnementsprijs ƒ7,25 p. kw.
50 cent incasso; los 30 cent
Bank: Amrobank, Ned. Mldd. Bank, Rabobank
Advert. 27 ct. p. mm. excl. 4% BTW
voornemens in Den Burg een
ider te bouwen, waarmee een
f eind kan worden gemaakt
lelefoonmisère die Texel voor-
f seizoen treft. Het aantal ge-
1 dat tegelijkertijd via zo'n
tan worden gevoerd is prak-
>eperkt, in tegenstelling tot de
ekabels die niet meer dan 54
tergen verwerken. Ook de be-
erheid van een straalverbin-
eel beter.
de bedoeling de 70 meter ho-
2i, rast te plaatsen op de binnen-
an de telefooncentrale aan de
rstraat. Dit is om technische
noodzakelijk. Het college van
was aanvankelijk niet erg op-
over het plan, want zo'n
;t betekent geen verfraaiing
dorp. Maar men vond tenslot-
de belangen van een onge-
telefoonverbinding zodanig
at over dit bezwaar moet wor-
igestapt.
leeft overigens nog geen aan-
>or een bouwvergunning inge-
ïdat inza'ke het type mast nog
initieve keus is gedaan. Er zijn
gelijkheden; een zelfdragende
een mast met tuien. Een zelf-
mast, dus niet van tuien voor
ben straalconstructie met een
et, een eiffeltoren in het klein,
iide mast is veel ranker en valt
minder op, maar de tuidraden
roblemen kunnen opleveren,
s is gebleken dat dit laatste erg
vant van de tuidraden, die mi-
meter uit de voet van de to
en worden verankerd, blijven
p het PTT-terrein en de derde
aangrenzende terrein van
pcentrale, waar er geen hin
der van wordt ondervonden Derhalve
zal de keus vrijwel zéker vallen op de
getuide mast. Men is nog bezig met
sterkteberekeningen omdat het college
die graag wil zien met het oog op de
veiligheid voor de omgeving.
De bouw kan alleen uit welstands-
overwegingen worden geweigerd. Pla
nologische bezwaren zijn er niet want
een zendmast &s in de zin van de wet
een bouw werk (geen gebouw) en voor
bouwwerken is in het uitbreidingsplan
Den Burg 1965 geen maximum hoogte
voorgeschreven. Ook de hinderwet is
niet van toepassing.
Om te weten ihoe zo'n straalzender
eruit ziet, bradhten we vrijdag een be
zoek aan het hoogfrequent ontvangststa
tion van de PTT te Nederhorst den Berg
bij Hilversum. Daar staat, temidden van
allerlei andere antenneapparatuur, een
getuide mast van 89 meter, voorzien
van een schelpvormige reflector. De
mast in Den Burg wordt dus korter en
krijgt vier parabolische (sdhotelvormige)
reflectoren van drie meter doorsnede.
Oliemaatschappijen
Twee scihotels zitten in de top en twee
op 60 meter hoogte Van de reflectoren
zal er één op de Wieringermeer zijn ge
richt, vanwaar het signaal wordt door
gestraald naar de districtscentrale in
Alkmaar, een andere staat gericht op
Terschelling en de overige twee staan
gericht op blok L 10 van het continen
tale plat in de Noordzee, op 52 kilome
ter afstand van Texel. Want de Texelse
straalzender gaat ook een rol spelen bij
de communicatie bij de olie- en aard
gasexploratie. Laatstgenoemd feit heeft
in bepaalde kringen op Texel ongerust
heid gewekt Moet Texel zich een lelijke
mast laten opdringen om de oliemaat
schappijen van dienst te zijn?
Die hoge mast as blijkbaar nodig om
de grote afstanden op de Noordzee te
overbruggen. Als de oliemaatsdhappijen
ihun communicatieproblemen op een an
dere manier oplossen kan op Texel wel
licht worden volstaan meteen eenvoudig
antennetje op de kerk- of vuurtoren
We legden deze vragen voor aan de
heer G. de Voogd van de pers- en publi-
oiteitsdienst PTT die zo vriendelijk was
er de man bij te halen die ten nauwste
bij ihet projékt is betrokken: de heer C.
A. G. Kloeck uit Den Haag. Hij houdt
zich dagelijks bezig met de planning
inzake sateliettransmissie en straalver
bindingen.
Placid: goede klant
„We houden ons als een jaar of vier
bezig met het probleem van de slechte
telefoonverbindingen op Texel. Het
stond al direkt vast dat een straalzen
der de oplossing zou zijn. Volgens de
planning zou die zender er in 1979 ko
men, rijkelijk laat maar bij het doen van
investeringen iheeft PTT nu eenmaal
beperkte mogelijkheden. Bovendien is er
het gevaar dat het investeringsprogram
ma door politieke oorzaken moet wor
den afgeremd. Maar van Texel bleven
de noodkreten komen en dus hebben
we bezsien of er niet eerder iets kon ge
beuren Die mogelijkheid werd geopend
toen PTT opdracht kreeg een commu
nicatiesysteem voor het continentale
plat aan te leggen.
De Amerikaanse oliemaatschappij
Placid International Oil heeft van de
straalverbinding 6 kanalen nodig. Het
bedrag dat Placid daarvoor betaalt, is
zodanig rfat de PTT-investering moge
lijk wordt. Als we de voor het Noord-
zceverkeer benodigde mast op Texel
zetten, kunnen we de problemen ook
daar afdoende en snel oplossen", aldus
de iheer Kloeck.
Met het slraaLverbind?ngsnet op de
Noordzee is nog een derde belang ge
diend. Rijkswaterstaat heeft straalver
bindingen nodig ten 'behoeve van het
automatische waarschuwingssysteem
voor storm en hoog water, waarbij
wordt gewerkt met meetboeien die op
grote afstand van de -kust liggen. Straal
zenders openen nog meerdere mogelijk
heden, zoals het doorzenden van data-
informatie voor computers (men zou
dan op Texel met een computer kunnen
werken die elders in het land staat op
gesteld). Ook zou de zendmast door een
particuliere instelling (want de PTT mag
het niet) kunnen worden gebruikt voor
een centraal antennesysteem, waardoor
de ontvangst van buitenlandse tv-pro-
igramma's mogelijk is. Laatstgenoemde
mogelijkheden hebben bij de beslissing
om op Texel een straalzender te plaat
sen uiteraard geen rol gespeeld.
Minimumhoogte
De masthoogte van 70 meter is het
minimum, zo verzekerde ons de heer
Kloeck. Voor de verbinding met de hoge
mast van Wieringermeer zou met een
kortere volstaan kunnen worden, maar
voor de overbrugging van de afstand
Texel-Tersohelling is 70 meter juist vol
doende Als op Texel hoge objecten als
kranen, flatgebouwen, bruggen e.d. zou
den staan zou minstens 100 meter ver
eist zijn. De meeste in het land staande
masten hébben dan ook deze lengte. Het
gaat niet alleen om de verbinding Texel,
Wieringermeer, Alikmaar maar ook om
de reserveverbinding Texel, West-Ter
schelling (waar ook een mast van 70
meter staat), Sint Annaparochie, Leeu
warden, Wieringermeer, Alkmaar. De
ring is aangesloten.
Het straalzendernet van Nederland en
straks ook van het Nederlandse deel van
het continentale plat is zodanig opgezet
dat men nooit afhankelijk is van één
verbinding. Overigens wordt dit systeem
oök bij kabels toegepast. Toüh is de be
drijf székerheid van straalzenders veel
groter. In zeldzame gevallen kan als ge
volg van zeer diepe fading" een onder
breking van 5 tot 10 seconden ontstaan,
maar in zo'n geval wordt automatisch
en uiterst snel (in 2 microseconden!)
overgeschakeld op een andere frequen
tie.
De 89 meter hoge straalzendermast van hel
hoogfrequent ontvangststation van PTT te
Nederhorst den Berg. Een dergelijke mast
maar dan wal korter en voorzien van vier
parabolen inplaats van een schelp" wil PTT
in Den Burg plaatsen
voor de reeds zwaar bezette centrale
Den Helder. Met het oog (op de toekomst
is het beter de verbinding te maken met
een districtscentrale. Als PTT de bouw
vergunning krijgt zal medio dit jaar fnet
de bouw van de zender worden begon
nen. Per 1 januari 1975 moet hij in ge
bruik zijn. Er istaat Texel dus nog één
moeilijk telefoonseizoen te wachten.
De straalzender kan 900 gesprekken
tegelijk uitzenden, op eenvoudige wijze
is dat tot 4500 gesprekken uit te brei
den. In hoeverre van deze enorme capa
citeit gebruik kan worden gemaakt
hangt af van de centrale in Den Burg.
Deze is nu nog niet helemaal „vol" (zo
dat inderdaad op verbetering van het
telefoonverkeer kan worden gerekend
per 1 januari) maar met de uitbreiding
van de centrale is wel spoed geboden
wil men in de loop van de komende drie
jaar niet opnieuw in moeilijkheden ra
ken. De huidige centrale is van een ou
der type. Uitbreiding volgens hetzelfde
oude systeem is mogelijk maar men on
derzoekt de mogelijkheden de hele cen
trale door een hypermoderne grotere te
vervangen omdat dit op den duur toüh
onvermijdelijk is.
DE WAAL Gisterochtend is het
werkplaatsje van de antiekhandelaar F.
Laarhoven (Hogereind 26) te De Waal
door een felle brand verwoest. Van de
inboedel kon niets worden gered. De
schade beloopt enkele tienduizenden
guldens.
Het werkplaatsje stond achter de wo
ning en was via een serre daarmee ver
bonden. Het vuur werd tegen zes uur
ontdekt door mevrouw Laarhoven. Er
was toen geen houden meer aan want de
kap stond al in lichterlaaie. Terwijl de
brandweer werd gebeld, bestreed de
iheer Laarhoven het vuur met een tuin
slang vanuit de serre. De brandweer
arriveerde spoedig maar op dat moment
was de kap al uitgebrand In ongeveer
tien minuten tijd waren de vlammen ge
doofd en konden de gevaarlijk balance
rende muren worden omgetrokken. De
heer Laarhoven vertelde ons dat zich in
de werkplaats weinig antiek bevond.
Wel is een grote hoeveelheid kostbaar
gereedschap, waaronder een draaibank
je, verloren gegaan. De oorzaak van de
brand is nog duister In het gebouwtje
stond een cv-iketel maar het is niet
waarschijnlijk dat deze de oorzaak is.
DEN HOORN Zondag a.s. opent de
wandelsportvereniging „Het Gouden
Böltje" het nieuwe wandelseizoen met
een „openings^propagandawandeltooht".
Gestart wordt tussen 13.00 en 14.00 uur
vanuit „De Spil" op het ZDH-terrein te
Den Hoorn. Men kan kiezen tussen een
tocht van 10 en van 20 km.
Indien men zich zaterdagmiddag laat
inschrijven bij de heer H. Ploeger, Bea-
trixlaan 66 te Den Burg, bedraagt het
inschrijfgeld voor de jeugd onder de 16
jaar ƒ1,50, voor de ouderen ƒ1,75. Be
taalt men aan de start, dan worden de
kosten ƒ0,75 'hoger en komt men mis
schien met dn aanmerking voor een me
daille.
DEN HOORN De Hoornder kleu-
tcrschool „De Krekeltjes" start aan
staande maandag met een tweede klas.
Hiervoor is kleuterleidster mej. Janka
van den Esschert uit Arnhem aange
trokken. Zij zal de 25 nieuwe kleuters
onder haar hoede nemen in het huidige
schoolgebouw. Hoofdleidstcr mej. Cor-
rie Maas zal met de oudste kleuters een
speciaal ingericht (nood-)lokaal in het
Hervormd verenigingsgebouw „Ons
Huis" betrekken. De wachtlijst is nu van
de baan.
De peuterklas is door de komst van
de tweede kleuterklas drastisch ver
kleind Voorheen konden de op de
wachtlijst staande kleuters van vier jaar
iedere dinsdag- en vrijdagochtend hun
heenkomen zoeken in „De Waldhoorn",
bij de peuters van drie jaar. Dankzij de
medewerking van de gemeente, de Her
vormde kerkeraad en de inspectrice van
het kleuteronderwijs hebben de peuters
nu het rijk alleen en de kleuters een ei
gen lokaal.
Uit het feit dat men aan een tweede
kleuterklas toe was blijkt, dat het aan
tal jonge gezinnen in Den Hoorn is toe
genomen. Vier jaar geleden moest het
schoolbestuur bij het Ministerie van On
derwijs nog een speciaal verzoek indie
nen omdat Den Hoorn niet aan het mi
nimum aantal kleuters toe was.
jerspecialist C. A. G. Kloeck bij een paraboolantenne (drie meter doorsnede)
pe dat op Texel gebruikt zal worden. De foto werd gemaakt op een der ornlo-
e 110 meter hoge betonnen toren van het nieuwe audio-video schakelcentrum
Het zou mogelijk zijn het telefoonver-?
keer tussen Texel en het vasteland te
verbeteren door een straalzender te ma
ken met Den Helder maar dan zou spra
ke zijn van een forse extra belasting
