Cjrom ^warL-Jexelsin het harL>
Briljante uitvoering
door SVC-toneel
unstmatig wier stopt wegspoelen
van zeebodem bij 't Horntje
Nieuwe methode voor het
eerst bij Texel toegepast
0
Internationale
belangstelling
Automobilist reed
onder invloed
„De Waldhoorn"
wordt verbouwd
Vara's ombudsman zoekt
overtreders wet
minimumloon
dag 5 MAART 1974
87e JAARGANG No. 8856
gave: B.V. v/h Langeveld 4 De RoolJ
Den Burg, Texel - Telefoon 2741
Harry de Graaf, Keesomlaan 43, Den
(02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
COURANT
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Postgiro 652. Abonnementsprijs f7,25 p. kw.
50 cent Incasso; los 30 cent
Bank: Amrobank, Ned. MltA. Bank, Rabobank
Advert. 27 ct. p. mm. excl. 4% BïW
cht van de werkzaamheden. Op de achtergrond het zinkponton met de hijs- en verhaalinstallatie. Op de voorgrond een hak met een
'id wier. Daartussen de zes aanelkaar bevestigde kokers die worden gereed gemaakt om te worden neergelaten.
cswatersfaat heeft een nieuw wa
in de strijd geworpen tegen de
kunstmatig wier. Het kan in de
te gevallen worden gebruikt in-
svan de bekende rijshouten zink
en maar het is veel goedkoper en
liever. Dit nieuwe systeem om
evaarlijke uitslijpen van de zee-
m bij de kust tot staan te brengen
internationale aandacht. Voor
rst is het op grote schaal toege-
ij Texel waar vorige week 'n op-
ikte van 30.000 m2 werd vol-
Dat gebeurde voor de dijk van
'ins Hendrikpolder en Horntje,
Ier meest bedreigde punten van
xelse oostkust.
gevolg van de hevige stroom is
Ie laatste tijd zo'n 10.000 m3 zand
taand verdwenen. Daar moest met
wat aan worden gedaan, wilde
ilthans een catastrofe in de vorm
en dijkval voorkomen. De oostkust
Horntje en de Stuifdijk is al jaren
)ron van zorg. De Texelstroom
rt hier dicht langs de kust met
ie snelheden. Om het verdwijnen
and tegen te gaan zijn voor vele
ften aan zink stukken gelegd. Een
zonder einde want telkens is 'hier
JW ingrijpen nodig. Door toepas-
an kunstmatig zeewier hoopt men
ak hier beter onder controle te
Plastic draden
ïstmatig zeewier bestaat uit mas-
vee meter lange plastic draden die
ftgwerpige buidels zijn bevestigd
idels worden met fijn grind ge-
ft het zeewier kan worden „ge-
door het in het water te gooien,
laatste gebeurt heel nauwkeurig
een ingenieus systeem dat is
keld door mensen' van rijkswater-
Texel en „Zinkcon" uit Werken-
e onderneming die zidh tot dus-
tsluitend bezig hield met de klas-
nkwerken De overgang naar de
methode is nogal ingrijpend,
riet oneer dan een man of elf kan
jag een stuk zeebodem van zo'n
van kunstmatig wier worden
ien. „Het is een mooi systeem,
Jde gezelligheid is weg", aldus de
Rensmaag die al een jaar of ze-
ft bij de Texelse zinkwerken is be
ft en met een beetje weemoed te-
"kt aan de oude methode waarbij
M OP VERHAAL 2
s de Open Boekenweek gratis
aankoop van niks) drie korte
len van H. P de Boer uit „De
r m het maanlicht".
ET OPEN BOEK
soms wel een man of vijftig aan vaste
en losse krachten was betrokken. Het
maken van de enorme rijshoutmatten,
de spanning bij het afzinken 't was
beladen met een harde romantiek. Als
Jan de Hartog een boek had geschreven
over de rijswerkers waren ze misschien
wel even beroemd geweest als de zeesle
pers.
Nuchter
De heer Rensmaag staat ons te woord
aan boord van het zinkponton dat de
afgelopen weken bij 't Horntje heeft ge
legen en van waaruit het zeewier werd
aangebracht. Op hetzelfde ponton men
sen van rijkswaterstaat die minder ge
voelig zijn voor romantiek en uitslui
tend kijken naar kosten en resultaten.
De heer C. P. Harting, hoofd van de
dienstkring Texel van de Rijkswater
staat, vertelt dat na enkele kleine expe
rimenten bij onder meer Den Helder en
Rottum twee jaar geleden bij Texel een
grote proef met kunstmatig zeewier
werd gedaan.
Een oppervlakte van 10.000 m2 werd
voorzien en dc resultaten waren ver
bluffend goed. De zandafnanie kwam
niet alleen tot staan maar er zette zich
tussen het wier een nieuwe laag zand
af. Het lijkt sterk op het bevorderen
van duingroci door het planten van
helm. Bij 't Horntje was het de hoogste
afstand van de dijk bedenkelijk diep. En
tijd want het wrcrd op steeds kortere
bij het ondergraven van de oever maakt
het weinig uit of het gaat om een lage
dijk of een stoere delta zeewering
Kunstmatig zeewier als zandbinder
werd voor het eerst toegepast bij in zee
liggende transportleidingen voor olie
en aardgas. Het ging erom deze voor
onderspoeling en daardoor breuk te be
hoeden. De kunststof draden worden ge
fabriceerd door Shell en kunnen de tand
des tij da en de invloed van het altijd in
beweging zijnde zand en zeewater goed
doorstaan. De buidels die als verzwaring
dienen zijn gemaakt van een technisch
kunststofweefsel dat naar de naam ni-
colon luistert.
Nauwkeurig
Bij het afzinken van het zeewier gaat
men zeer nauwkeurig tewerk. De stro
ken wier moeten op de zeebodem één
meter uit elkaar liggen. Om te voorko
men dat ze in het diepe (16 meter) wa
ter door de stroom een ongecontro
leerd eind worden meegesleept wordt
'het wier in aan elkaar bevestigde ko
kers gedaan, die voorzien zijn van klep
pen Als de kokers zijn gevuld laat men
de hele combinatie tot twee meter bo
ven de zeebodem zinken, waarna door
het trekken aan touwen de kleppen wor
den geopend en het wier eruit valt. Door
toepassing van een vernuftig kantelsy-
steem kan efficient worden gewerkt.
Telkens moet het ponton met de eraan
bevestigde afzinkinstallatie een stukje
worden veriiaald, wat heel nauwkeurig
kan gebeuren aan de hand van meet-
vlaggen op de dijk van de PH-polder.
Voortdurend wordt de stroomsnelheid
gemeten en geregistreerd. Wanneer bij
controle van het werk achteraf zou blij
ken dat er iets is misgegaan, dan kan de
oorzaak worden opgespoord. Zo leert
men aldoende de beste werkomstandig
heden kennen.
Voordelig
Het aanbrengen van kunstmatig zee
wier kost ongeveer ƒ25,per m2. Dat is
DE COCKSDORP De toneelgroep
van de sportvereniging De Cocksdorp
pretendeert geen echte toneelvereni
ging te zijn. Ook beschikt men in De
Cocksdorp (nog) niet over een behoor
lijke toneelzaal. Toch was de zaterdag
avond in hotel „Kikkert" gegeven op
voering van het blijspel „De Zeeuwse
gouvernante" (door J. Hemmink-Kamp)
een der beste voorstellingen die we de
laatste tijd hebben gezien. Op een of an
dere manier is SVC erin geslaagd een
groepje uitgesproken acteertalenten bij
een te krijgen, zodat het bijzonder aar
dige stuk op haast professionele wijze
werd gebracht.
De belangstelling was overweldigend.
Het kunstmatig zeewier wordt in de „plantmachine" aangebracht De zes kokers waar
in het wier zich bevindt wordt tot twee meter boven de zeebodem Neergelaten waarna het
wier door middel van een kleppen- en kantelmechanisme wordt gelost.
Er waren veel meer toeschouwers dan
zitplaatsen zodat velen moesten blijven
staan. Zelfs de telefooncel was als loge
ingeruimd.
Het verhaal gaat over de zeer rijke
Andreas de Bron die zich kan permitte
ren niets uit te voeren en zich door zijn
personeel laat verwennen Van trouwen
is (nog) niets gekomen. Zijn zuster Eve
lien heeft de leiding van het huishouden
en kan door De Bron onmogelijk wor
den gemist. Zodat haar romance met de
arts Herman Willems niet dn een hu
welijk kan uitmonden. Als twee 'kinde
ren komen logeren vindt De Bron het
nodig dat een gouvernante wordt aan
geworven. Als een geschikt lijkende sol
licitante is aangenomen, blijkt dat zij
niet nodig is want de 'kinderen zijn jon
gens van 19 en 20 jaar oud. Maar de
gouvernante wil niet vertrekken want
het arbeidscontract is al getekend. Haar
optreden veroorzaakt ingrijpende ver
anderingen in huize De Bron. Zij trekt
zich niets aan van de luimen en grillen
van de heer ides huizes en begint met
harde hand aan zijn heropvoeding. Dat
veroorzaakt veel verwikkelingen en
spanningen maar het eindresultaat is
dat De Bron en de gouvernante elkaar
eeuwige trouw zweren en dat ook ande
re betrokkenen elkaar voor het leven
kunnen vinden.
De heer G. Smeenk speelde de rol van
de rijke Andreas de Bron met enorme
overgave. Het huilerige, kinderlijke ka
rakter kwam er al direkt erg nadrukke
lijk uit, wat het nadeel had dat het ui
ten van nog meer emotie later in het
stuk erg veel moeite kostte.
Mevrouw I Zuidema-Klinger deed
het leuk als Evelien de Bron maar erg
veel kans om op te vallen had ze niet.
Voor een groot deel van het succes is
de heer J. Mol verantwoordelijk. Op de
best denkbare wijze gaf hij gestalte aan
de droog-komische rol van de huis
knecht Jöhan. Ook het geroutineerde
spel van de heer J. van Heerwaarden
als de met huwelijksmoeilijkheden kam
pende chauffeur Piet, dwong terecht
respect af. We hadden de inldruk dat hij
flink improviseerde; het klonk tenmin
ste erg Texels. Heel pittig spel leverde
mevrouw B. Stevens-Wilms als het ka
mermeisje Kitty.
Geen plankenkoorts
Een geboren actrice toonde zich me
vrouw Anneke Kikkert-Zijlstra als de
gouvernante Yvonne van Laar, die in
huize De Bron orde op zaken komt stel
len. Mimiek, spelopvatting, de verstaan
baarheid het was allemaal eig goed.
Opvallend was dat geen der medespe-
lenden een spoor van plankenkoorts
vertoonde. Dat gold ook voor mej. An
neke van der Laan die als 15-jarige
dochter van de gouvernante precies be
antwoordde aan hetgeen de toneelschrij
ver heeft gewild. Een kleinere rol, die
echter bevredigend werd gebracht, was
(Zie vervolg pagina 2)
heel wat voordeliger dan het leggen van
ouderwetse zinkstukken want deze kos
ten tegenwoordig zeker ƒ100,per m2.
Voor bescherming van stijle oevers is
men overigens nog op zinkstukken aan
gewezen, maar ook zinkstukken zien er
tegenwoordig anders uit dan vroeger. De
dikke pakketten rijshout hebben plaats
gemaakt voor matten van plastic weef
sel waarop nog maar weinig takken
worden aangebracht. Het afzinken ge
beurt nog altijd door middel van ver
zwaren met stortsteen Voor de Prins
Hendrikdijk is dan ook eerst een strook
zinkstukken aangebracht alvorens men
verder zeewaarts overging op kunstma
tig wier.
Voor het projekt bestaat veel belang
stelling. Het vasthouden van zand in
sterk stromend zeewater is een inter
nationaal probleem, zo bleek uit de
nieuwsgierigheid van buitenlanders.
Een groepje Noren kwam zich op de
hoogte stellen in verband met proble
men met hun booreiland Egofisk. Rond
de poten van dit eiland ontstaan enorme
gaten; door kunstmatig wier hoopt men
daaraan wat te kunnen doen.
DE KOOG Een uit Den Helder af
komstige automobilist trok in de nacht
van zaterdag op zondag de aandacht
van de surveilerende politie door zijn
slingerende manier van rijden op Boodt-
laan en Nikadel. Hij bleek duidelijk
dronken te zijn De bloedproef werd toe
gestaan.
DEN HOORN Het dorpshuis „De
Waldhoorn" van Den Hoorn wordt ver
bouwd. Dit is mogelijk gemaakt door
een subsidie van RST groot ƒ51.000,-
subsidies van gemeente, provincie en
van het Koningin Julianafonds. Totale
kosten: ƒ60.000,
De voornaamste verbetering is wel de
aanleg van centrale verwarming in het
dorpriiuis. Verder wordt de keuken ge
moderniseerd, andere verlichting wordt
in zaal en op toneel aangebracht en men
zal binnenkort beschikken over een
nieuwe geluidsinstallatie.
DEN HELDER— VARA's ombudsman
is momenteel bezig met het samenstel
len van een lijst van werkgevers die
zich niet houden aan de bepalingen van
de wet op het minimumloon. Daarom
werd dc Wetswinkel te Den Helder ver
zocht gegevens voor deze lijst te verza
melen.
Een ieder die een werkgever denkt te
kennen, dde voor de lijst in aanmerking
komt, wordt verzocht zich in verbinding
te stellen met genoemde wetswinkel,
Sluisdijkstraat 96, Den Helder, telefoon
(02230) 24322.
De wetswinkel attendeert erop dat de
gegevens met de nodige voorzichtigheid
zullen woeden behandeld.
