Texel belachelijk gemaakt door
Eiseviers Magazine
m
Avenue: Texel nauwelijks veranderd
Teveel van het goede
groen-zwart
VERVOLG VAN PAG. 1
Cultureel Werk
mR»1
Doorgereden na ongeluk
Extra dienst voor TESO
Circus Toni Boltini komt terug
16 pilsjes.
R. K. Kerkdiensten
Protestantse kerkdiens
In de komkommertijd sturen landelijke bladen wel eens verslaggevers naai de Wad
deneilanden om iets over de toestand in die onbekende gebieden te schrijven. Dat zelfs
een verslag van zo'n ontdekkingsreis niet voor iedereen is weggelegd bleek wel tut het
werkstuk van Renê de Bok en fan Heinemans die voor Eiseviers Magazine (30e jaargang
no 29) op pad gingen.
Van geheel andere aard is het verhaal van Cri Stel weg in Avenue (augustusnummer)
Beide artikelen zijn voor Texelaars de moeite waard om gelezen te worden vooral om
zich te ergeren of te verwonderen, zoals wij deden.
Met name het artikel m Elsevier is een
bron van ergernis. Zodra in een artikel de
volgende termen voorkomen: „het broeierige
Texel", Texel: prikkeldraad eiland" en
Ameland met uitzondering van Texel
zonder meer hel meest verdrietige eiland tol
nu toe", dan fronsen we de wenkbrauwen
en verdiepen we ons nog wat meer in wat de
overkant se reporters over Texel te melden
hebben.
De Elsevier-mensen brachten een bezoek
aan alle Waddeneilanden en gaven na afloop
een soort beoordeling, waarbij Texel er niet
best afkomt: .Gemeente ten prooi aan twij
fels, moest er een beetje onderdoor gaan, zou
terug willen naar goede tijden maar beseft
dat het daarvoor nu wel wat laat is. De ne
ringdoenden. verontrust. De politie: gefrus
treerd, voelt zich alleen gelaten, heeft teveel
hooi op de vork. De badgast: verdrietig dat
hij steeds meer in de verdrukking komt.
Texel is niet langer een rustig ge-isoleerd
schapeneiland: het vasteland heeft zich
meester gemaakt van het prachtige natuur-
eiland"
Nog een citaat, nu uit de inleiding van
het artikel: „Wie de laatste brokjes ongerep
te Wadden-natuur nog wil zien moet zich
haasten. Snel de koffers pakken, want zo
lang kan dat niet meer duren. De Wadden
eilanden gaan ten onder aan een zondvloed
van toerisme, caravans, automobielen, bars,
dancings, moderne bungalowbouw, tetterende
vakantiegangers. Vlieland en Schiermonnik
oog houden zich met de moed der wanhoop
slaande. Texel, Terschelling en Ameland
hebben al gecapituleerd"
Vervolgens wordt een heleboel ellende
opgesomd. In Den Burg. centrum van be
zadigd burgermans-toer isme"heeft men
Over het bejaardenwerk zijn vooral
positieve geluiden te horen; het is een
en al vooruitgang en uitbreiding. Ook
de vooruitzichten voor een filmliga zijn
beter dan ooit. Door de grote belangstel
ling van de nieuwe beheerder van het
City theater voor filmliga zal de hier
voor ingestelde commissie wellicht ein
delijk slagen.
„Ons Genoegen"
Het verslag loopt duidelijk achter met
betrekking tot de realisering van de
sporthal, hetgeen niet te verwonderen
is als men nagaat dat pas tijdens de
raadsvergaderingen in juli 1974 zeker
heid bestond over de bouw. De plannen
voor boerderij „Ons Genoegen" aan de
Haffelderweg verkeren in een impasse.
Terwijl de eerste sportvelden vrijwel
gereed zijn, moet men voor het gebouw
hopen dat het op de Monumentenlijst
wordt geplaatst.
Vernieuwing
„Voor het zomerrecreatiewerk werd
jeugd- en recreatieconsulent Jan de
Vries terzijde gestaan door recreatie
teams, merendeels bestaande uit sta-
giares van verschillende opleidingen. In
1972 werd deze werkzaamheid aange
vuld door een team van de Stichting
Creatieve Recreatie, dat in ruime mate
aandacht schonk aan het creatieve ele
ment. De recreatieteams verzorgden een
ruim scala van aktiviteiten. De opgezet
te aktiviteiten trokken in 1972 (buiten
de aktiviteiten van het team van de
Stichting Creatieve Recreatie) meer dan
6 000 en in 1973 6.772 deelnemers.
Toch bevredigt de huidige opzet van
het werk de zomerrecreatiecommissie
niet geheel en blijft de commissie naar
vernieuwingen zoeken. Zij zou waar
mogelijk meer aktiviteiten met inscha
keling van plaatselijke verenigingen of
recreatie-exploitanten willen organise
ren. Ook zoekt men naar evenementen
die minder mankracht vragen. In dit
kader werd in 1973 dia-apparatuur aan
geschaft, waarmee 2x per week een in
formatieve diaserie van ongeveer een
half uur in het City theater werd ver-
toonw. De belangstelling hiervoor was
maar matig, voor een deel ongetwijfeld
veroorzakt door het feit dat de diaserie
door te late aflevering in een ge
forceerd tempo moest worden vervaar
digd en daardoor niet optimaal kon
zijn".
Tenslotte, na nog een bespreking van
verschillende festiviteiten, het contact
met de verenigingen en de subsidiëring
van de verenigingen (waarover wij al
geruime tijd eerder schreven) wordt nog
enige aandacht gewijd aan het functio-
ren van de Stichting. Een wijziging van
de statuten van de Stichting Cultureel
Werk is in voorbereiding; een en ander
zal geen ingrijpende wijziging beteke
nen.
Wat betreft de aanslagen die Cultu-
gesproken met een verontruste winkelier. De
man stond buiten op zijn spullen te passen
want er wordt hier gejat bij het leven".
Dezelfde winkelier zag Texel als een brand
punt van misdadige aktiviteiten en komt dan
nog met een fantastisch verhaal over een
hasjschip op de Texelse rede.
Na de winkelier komt burgemeester Spren
ger aan het woord. Hij zegt het te betreuren
dat het politiekorps zo klein is. Er gebeuren,
aldus Mr. Spren ger in het artikel, op het ei-
jajid allerlei dingen die niet door de beugel
kunnen (hij noemt illegaal kamperen en het
roken van hasj). Ook vindt hij het jammer
dat de goedwillende rustzoekende toerist zo
vaak geterroriseerd wordt door een handje
vol lawaaischoppers.
De beslissing van de gemeenteraad om het
sluitingsuur af te schaffen noemen Renê de
'Bok en fan Heinemans ,,de weg van de min
ste weerstand"
Het artikel eindigt met een klagende eige
naar van bar ,,'t Galjoen" m De Koog, die
iets tegen de „jonge, ruziezoekende vakan
tiegangers" heeft: „ze denken dat hier maar
alles kan, alles wat God en hun ouders hun
thuis verboden hebben mag hier, denken
ze"Een inwoner van De Koog illustreert
tenslotte met een verhaal het wangedrag van
deze agressieve bezoekers en de onmacht van
de politie ertegen.
De opgesomde narigheid is voor een deel
waar, en valt naar alle waarschijnlijkheid
nog flink uit te breiden met diefstallen, on
gelukken, opstootjes, vechtpartijen, onbe
schofte automobilisten, vernield natuurge
bied, overvolle winkels, geluidshinder,
drankmisbruik, overvolle wegen, enz., enz.
Maar om na een kort bezoek een willekeuri
ge greep uit de klachten te doen, en daar
dan ook nog een beoordeling aan te verbin
den, dat is gewoon het gebied en haar be
woners belachelijk maken. Ter wille van de
sensatie en de leesbaarheid wordt Texel ex
tra slecht afgeschilderd.
Het verband tussen alle narigheid wordt,
niet aangestipt: xlaat slaan dat men schrijft
over de oorsprong en de ontwikkeling van
het toerisme. Van een blad als Elsevier valt
nauwelijks te verwachten dat het zal opmer
ken dat het toerisme uit de hand kon lopen
doordat winkeliers en horeca-ondernemers
jarenlang gewoon hun gang konden gaan,
ieder voor zich Men laat ze liever klagen
en stelt dat met de aanlegyvan de Pontweg
Texel ontsloten werd voor iJfkTïmtssatoeris-
me, of dal met de afschaf fjj^Ê'an het slui
tingsuur een fatale knieval werd gemaakt).
VOORBARIG
Heel anders is het verhaal van Cri Stel weg
in Avenue. Na vele jaren bracht ze opnieuw
een bezoek aan het eiland en daarvan geeft
ze haar ervaringen weer. „Het weerkomen
na lange jaren op zo'n plek is een riskante
zaak: stel, je vindt er alles onherstelbaar, on
herkenbaar gewijzigd. Dat soort ervaringen
maakt maar nodeloos oud, en bitter"Ge
lukkig vindt^ze alles terug zoals ze het zich
herinnerde, zelfs een duinpan bij De Koog
bleek er nog te zijn.
We weten niet hoe oud Cri Stelweg is,
maar haar ervaringen moeten zeker tien jaar
oud zijn. En om dan te stelten dat Texel in
die tijd nauwelijks veranderd is, al vind je
een duinpan en andere bekende plekjes te
rug, Hjkt ons wat voorbarig, zoals ook haar
opmerking dat de TESO-boot de auto's in
twee lagen vervoertT.E.
In de aflevering van vorige week van Ei
seviers Magazin is er nog eens op gewezen
(zij het op een onsympathieke manier): het
toerisme brengt een hoop narigheid met zich
mee.
Vrijwel iedereen op Texel kan hierover
meepraten. Het zijn vele kleine ervaringen,
die een heel beeld vormen van de invasie,
die dankzij de vakantiespreiding al ruim vijf
maanden per jaar duurt. Wat zou er gebeu
ren als iedereen in de gelegenheid was om
overal tegelijk bij te zijn en te zien wat de
invloed van de grote groep „vreemden" is?
We weten het niet. Wel is duidelijk dat
steeds minder mensen de drukte als prettig
ervaren.
Om een voorbeeld te geven noemen we
hieronder een aantal gevallen op welke ma
nier wij met het toerisme in aanraking kwa
men:
maandagochtend naar de markt geweest,
we wilden een stukje kaas kopen, maar
toen we eindelijk met veel moeite bij de
betreffende koopman waren werd dui
delijk dat we nog wel een half uur op
onze beurt moesten wachten.
we gingen even kijken bij de „show
schapen" van de middenstand. Bij de hok
ken werden we ruw opzij gezet door een
filmende buitenlander. Het was te warm
om te protesteren.
later bijna tien minuten op de Akenbuurls-
weg staan wachten voor we redelijk vei
lig de Pontweg konden oversteken.
vol verbazing op de Pontweg gereden:
reel Werk regelmatig pleegt op het ge
meentelijk budget wordt opgemerkt dat
het uitgavenniveau van de Slichting niet
ongunstig afsteekt bij andere onderde
len van de gemeentelijke huishouding.
Uit de jaarrekening van de Stichting
ontleenden we nog de volgende gege
vens:
Verreweg de grootste posten zijn de
muziekschool (raming 1973 ƒ87.500,
en 1974 ƒ97.812,de jeugd- en recre-
atieconsulent (raming 1973 ƒ50.500.
en 1974 ƒ63.060,en de sportvereni
gingen (raming 1973 en 1974 ƒ22.500,
De totale raming van 1973 betekende
ten opzichte van het jaar ervoor een
stijging van 15%. De raming voor dit
jaar betekent een verhoging van 11,2%.
Dank
De heer Oskam besluit zijn verslag
als volgt: „De verslagperiode was voor
de stichting er een van grote aktiviteit;
vele ontwikkelingen werden in gang
gezet, andere met succes vervolgd. Een
woord van erkentelijkheid en hulde je
gens de vele tientallen bestuurs- en
commissieleden, die steeds weer bereid
zijn zich in hun vrije tijd voor dit werk
in te zetten zonder dat hier enige ver
goeding tegen over staat (het Centraal
bestuur wees in de verslagperiode de
mogelijke uitkering van presentiegeld
af!) is hier ter afsluiting van dit verslag
zeker op zijn plaats".
het ene moment werden we gesneden door
waaghalzen die in binnen- en buiten-
bochten inhaalden, het andere moment
moesten we op de rem staan om auto's te
ontwijken die met 20 kilometer per uur
voortkropen.
m een café een vechtpartij meegemaakt
tussen enkele overkanlers. Ze kregen ru
zie over iets onduidelijks. Het ging er on
aangenaam agressief aan toe.
op de redaktie talloze klachten gehoord
over geluidshinder 's nachts. Er schijnt
een groepje jonge toeristen tot 's och
tends een uur of vijf door Den Burg ge
trokken te zijn als of het luilak was.
bij de politie informatie gekregen over
de ongelukken. Er gebeurt elke dag wel
iets. De afgelopen week zijn zekei acht
wagens total loss gereden
gesproken met een horeca-ondernemer
Hij klaagde over de slechte bezetting tij
dens de bouwvak. Zijn hoop was geves
tigd op de Duitse vakanties, die 21 juli
beginnen.
in het Duits aangesproken„Willst du
Hasj kanfen?". We schakelden niet snel
genoeg over op de taal van onze buren,
waarna de vraag in het Engels iverd her
haald. We hebben nors in het Neder
lands geantwoord.
met de hond in de Dennen gewandeld
op verschillende afgelegen zandpaden
driemaal een auto tegengekomen, gevuld
met jonge mensen (geen invaliden of
bejaardenHet was ons een laadsel hoe
ze daar kwamen.
op de Stenenplaats was de enige bekende
J R. met zijn hondje Verder waren er
alleen patat etende kinderen en grote
gezinnen die slenterend tussen de au
to's, op zoek naar vertier voor hun dren
zende kroost.
bij groot kruidenier in Den Burg vrij
dagmiddag boodschappen gedaan. Zater-
WIELSPOREN OP VALHELM
Dikke wielsporen stonden op de val
helm van een uit Breda afkomstige toe
rist, nadat deze in de nacht van woens
dag op donderdag met zijn meisje ach
terop zijn brommer werd aangereden
op de kruising Kogerstraat-Witte Kruis-
laan. De jongen liep vermoedelijk een
hersenschudding en/of shock op; hij
wist zich van het gebeuren niets te her
inneren. Zijn vriendin werd licht ge
wond aan handen en knieën. In verband
met het ongeluk, zoekt de politie naar
een in slechte staat verkerende, licht
blauwe wagen, waarschijnlijk van het
merk Vauxhall, die na het ongeval is
doorgereden.
De Zundapp die laatst van een Am
sterdamse jongen in Den Burg werd ge
stolen, is dinsdagmiddag in de Molen
straat gesloopt teruggevonden. Carbu
rateur, uitlaat en tank waren er vanaf
gehaald. Het aantal gestolen en daarop
gesloopt teruggevonden brommers stijgt
onrustbarend. De politie heeft inmid
dels een vermoeden wie de daders zijn.
Niet veel bleef over van de Citroën
en de Opel-bestel, toen de eerste dins
dagmiddag op de Oosterenderweg geen
/oorrang verleende aan de op de Laag-
waalderweg rijdende Opel, bestuurd
door een 54-jarige Hilversummer. Texe
laar nog Hilversummer raakten bij het
ongeluk gewond.
dagochtend weer en het grootste gedeelte
van de gangbare artikelen was uitver
kocht.
bij Texelse bakker brood gekocht ('s mor
gens vroeg want 's middags kan je als
Texelaar op een houtje bijten; hel brood
is totaal uitverkocht). Vooi werkend deel
van de bevolking is inkopen doen een
kwestie van mazzel.
Deze notities uit het dagboek van uw ver
slaggever zal vrijwel iedereen kunnen ma
ken. Ze geven ons een deprimerende indruk
van de betekenis van het toerisme.
Natuurlijk heeft het toerisme ook positieve
kanten. Het isolement van het eiland wordt
erdoor opgeheven, en veel vermoeide stede*
lingen kunnen hier eindelijk de verdiende
frisse lucht happen.
We vragen ons af of dit met zo'n versto
ring van het dagelijks leven van de gemeen
schap moet samengaan. Worden we niet een
beetje zoetgehouden met de slogan: „toerisme
brengt werkgelegenheid" terwijl het me
rendeel van de opbrengst voornamelijk naat
een kleine groep vloeit en de nadelen rijke
lijk. over de hele bevolking uitgesmeerd wor
den?
Laten we niet veel te grote aantallen toe
risten tegelijk toe. zonder daarvoor behoor
lijke opvangmogelijkheden te hebben? Moe
ten we niet veel meer rekening gaan houden
met de eigen bevolking? Moeten we niet al
les gaan doen om de hele ontwikkeling in
gezamenlijke handen te krijgen, in plaats
van af te wachten wat deze of gene onderne
mer van plan is om meer toeristen te lok
ken?
Vragen, vragen, vragen. Wie had dat ge
dacht, zo'n 20 jaar geleden, toen het toeris
me moeizaam op gang begon te komen.
T.E.
Het nationaal Nederlands Circus Toni Boltini komt weer naar Texel Volgen
de week donderdag in alle vroegte steekt de vele meters lange karavaan per
Texels Eigen Stoomboot Onderneming het Marsdiep over voor een vijfdaags
bezoek aan ons eiland De TESO heeft het er maar druk mee. Teneinde om
half zeven haar eerste dagelijkse portie over te kunnen zetten, begint zij al om
kwart over vier, half vijf de eerste circusklanten met hun paarden, pony's,
lama's olifanten, kamelen, varkens, ijsberen en wat dies meer zij, het water over
te helpen. Men schat dat er zo'n vier volle boten mee gemoeid zijn. De enkele
honderden wagens tellende stoet zet zich daarna in beweging richting Nikadel
te De Koog, waar de mobiele dierentuin, het restaurant en de keukenwagen een
plaatsje krijgen en waar de masten zullen worden opgezet, het tentdoek uitge-
vouwen, de piste uitgeklapt. De openingsvoorstellingen vinden plaats donder
dagmiddag om drie uur en donderdagavond om acht uur. Deze tijden worden
ook aangehouden op de andere vier dagen (vrijdag tot en met mandag). Voor de
voorverkoop van toegangsbewijzen kan men terecht bij alle VVV-kantoren op
Texel.
Een rigoreuze vlucht over
sloot maakten donderdagochfc
tegen vijven drie Duitse jong
met hun Audi. Rijdend over
Hoofdweg richting De Waal, h
den zij bij de Limietweg de bo
naar links moeten nemen, m
in plaats daarvan reden zij int
zeer hoge snelheid rechtdoor, t
gen over de sloot heen en belas
den in het struikgewas, daai
enkele struiken en bomen ven
lend. De jongens kropen heelht
de auto uit en belden aan bij
mietweg 1. De politie trof I
daar aan tijdens haar surveillai
De 21-jarige bestuurder mees
16 pilsjes te hebben gedronken
weekend 27 en 28 juli 1974
Den Burg: zaterdag 19.30 uur
zondag: 10.45 en 18.00 uur
's Zondags 10.45 uur: kinderopj
„De Witte Burcht", Molenstraat
Duitse Mis: zondag 19.30 uur
donderdag 19.30 uur
De Koog: zaterdag 19.30 uur
zondag 9.30 uur
Duitse Mis: zondag 10.45 uur
woensdag 19.30 uur.
De Cocksdorp: zaterdag 19.30 uur
zondag: 9.00 uur
Duitse Mis: zaterdag 18.00 uur
Oosterend: zondag 10.15 uur
Oudeschild: zondag 9.15 uur
Den Hoorn: zondag 10.45 en 19.01
Duitse Mis: zondag 9.00 uur
Zondag 28 juli 1974
HERVORMDE GEMEENTE!
Den Burg 10 uur ds. J. H. G. Eg|
van Emmen
De Cocksdorp 10 uur Eerw. h«
Loerakker.
Kinderoppas in het gebouw en
dienst ontmoeting van gasten
19.30 uur Zondagavondzang, s
zang met dagsluiting en medewt
van gasten,
koffiedrinken aldaar.
Den Hoorn 9.00 uur Cand. J. Bru
10.30 uur Cand. J. Bruin
10.30 uur Kindemevendienst i
kerk.
De Koog 9.00 uur ds. Hoekstra
10.30 uur ds. Hoekstra
Tijdens beide diensten kind®
in „De Schuilhut".
Na de dienst»van 10.30 uur
drinken in „De Schuilhut".
19.30 uur ds. Douwes, jeugddie
De Waal 10.00 uur ds. Kalkman
Oosterend 9.30 uur ds. De Gier
Kindemevendienst.
Maandcollecte kerkvoogdij
19.30 uur zangdienst
Oudeschild 11.00 uur ds. De Gier
Maandcollecte kerkvoogdij
GEREFORMEERDE GEMEEN
in de Ned. Hervormde kerk
Oosterend 11.15 en 16.30 uur: dien
Woensdag 31 juli
Oosterend 19.00 u. ds. M. J. van(
van Enkhuizen, in de Herv. ker
GEREFORMEERDE KERK
Den Burg 9,00 uur ds. Douwes
10.30 uur ds. Douwes
(Tijdens beide morgendiensten
dercrèche achter de kerk).
19.30 uur ds. Dethmers, uit Sen
Oosterend 9.45 uur Dhr. Z. Baak
van Amstelveen.
19.30 uur Dhr. Z. Baak
GEREF. KERK (Vrijgemaafc
in de Doopsgezinde Kerk
Den Burg 10.45 en 16.00 uur Dien
Woords.
DOOPSGEZINDE GEMEEN!
Den Burg 9.30 uur ds. C. A. Schip
van Den Helder. Kerkbusje
Hoorn.
JEHOVAHS GETUIGE
(Bijeenkomsten in Rode Kruis-g<
Jonkerstraat, toegankelijk voor
18.30 uur, thema: „Rein blijven
de dienst van God".
19.30 uur, thema; „Wat u verde
doet - Predik"! Matth. 10 7.