Van woeste grond
naar cultuurgrond
w kankerbestrijding
Kollekte Kankerbestrijding
en jongen beneden haar stand
idrukken uit Californië
125 Jaar steun aan onderzoek, voorlichting, voorzorg, begeleiding
Alarmnummers
Schietoefeningen
Geslaagd
Bejaardentocht
d. Koningin Wilhelmina Fonds voor de
Inlichtingen
Tweede blad Texelse Courant, vrijdag 30 augustus 1974
ij het rondkijken in Calif ornië heb
>emerkt, dat er nog regelmatig uit-
ding van de oppervlakte cultuur-
id plaats heeft. Uiteraard zal er door
Isuitbreiding ook cultuurgrond ver
in gaan, maar de mogelijkheden om
verliezen op te vangen zijn nog
nschoots aanwezig.
ok wat dit betreft zijn de mogelijk
en veel groter dan in ons land. Tot
toe heeft men de verliezen aan cul-
rgrond in ons land voor een deel
nen opvangen door het „droogleg-
van meren en „zeeën". De uit-
iding van cultuurgrond via het in
uur brengen van woeste grond
B ft praktisch niet meer plaats. Ge-
Itelijk omdat er betrekkelijk weinig
iste grond meer aanwezig is en voor
f ander deel omdat voor het recre-
ook een bepaalde oppervlakte
iste grond noodzakelijk is. We kun-
wel stellen, dat we in Holland wat
„aanmaken" van cultuurgrond be-
t uitgekeken zijn.
heb de indruk gekregen, dat te-
het in cultuur brengen van 'woeste'
lid in Calif ornië weinig verzet is.
1 ;elijk is dit ook een gevolg van het
dat naast de woeste grond, die door
erkingen tot cultuurgrond kan wor-
gemaakt nog veel woest gebied
wezig is, waar hét risico van het in
uur brengen niet bestaat, omdat dit
itvoerbaar is. Ik denk bij dit laatste
de uitgestrekte heuvel- en bergge
len.
Wat wordt verstaan
onder „woeste grond"?
H ls ik in het bovenstaande over
r (ste grond heb gesproken, dan heb
iet oog op grote complexen grond,
waar het enige gewas een door boeren-
ogen bekeken minderwaardig soort
gras was. Omdat deze complexen grond
niet kunstmatig van water worden
voorzien zien ze er van april tot okto
ber verdord en verdroogd uit. De lig
ging van deze grond is verder zeer on
gelijk. Op korte afstand heb je hoogte
verschillen van 1 meter en meer.
Waarschijnlijk is de aanduiding
„woest" toch niet helemaal juist, want
deze grond wordt nl. toch gebruikt.
Meestal waren deze complexen bevolkt
door flinke koppels „mestvee". In die
koppels zag je alle leeftijden mestvee
door elkaar lopen. De kalveren bleven
bij de moeder lopen. Op een leeftijd van
zo'n \Vz jaar werden de dieren dan
veelal naar ,huis" gehaald om daar ver
der te worden afgemest. Je zou het kun
nen vergelijken met het systeem, dat
voorheen bij de varkensmesters in ons
land vrij veel werd toegepast, het sy
steem van de zg. loopvarkens. Deze
dieren werden ook geruime tijd
„schraal" gehouden om tenslotte te
worden afgemest.
Het in cultuur brengen
Zoals hiervoor werd vermeld is de
ligging van de woeste grond zo ongelijk,
dat er geen sprake van is, dat er direkt
de ploeg in kan worden gezet. Eerst
moet er veel zwaarder materiaal aan
rukken. Bulldozers en scrapers moeten
bergen grond verzetten. Dit egaliseren
ging gepaard met enorme stofwolken.
Ik herinner me, dat we op een bepaalde
dag op zoek waren naar een plaats,
waar een kennis-veehouder een nieuw
bedrijf zou stichten. Omdat de plaats
ons niet precies bekend was moesten
we ons oriënteren op het aanwezig zijn
van stofwolken.
Aan het egaliseren worden hoge eisen
gesteld. Zoals we al eerder hebben ver
teld staat of valt de mogelijkheid van
grondgebruik in Californië met de mo
gelijkheid om water aan te voeren op
iedere vierkante meter van zo'n com
plex. Het zal duidelijk zijn, dat voor het
irrigeren van de grond een ideale lig
ging vereist is.
Een „kwaal", waarmee veel grond in
Californië behept is, is het „alkalisch"
zijn. Dank zij het feit, dat de redacteur
van deze rubriek op ons eiland veel
kennis heeft gemaakt met zoutschade
was het niet moeilijk om vast te stellen,
dat hier sprake was van grond met een
hoog zoutgehalte. De witte uitslag, die
deze gronden vertoonden wezen daar
zeer duidelijk op. Ook de middelen, die
werden aangewend om het „alkalisch"
zijn op te heffen toonden aan, dat hier
sprake was van zoutschade. Op deze
grond werd nl. veel gips gebruikt.
Verder vertelde men, dat nadat de
grond enkele jaren in cultuur was en er
royaal met irrigatiewater werd gewerkt
het „alkalisch" zijn verdween.
Men vertelde ook, dat alkalische
grond na enige tijd in cultuur te zijn tot
de betere grond ging behoren.
Kosten van de grond
Op een bedrijf, waar kort voordat we
in Californië kwamen een complex
woeste grond was aangekocht, vertelde
men ons het volgende.
De oppervlakte van het bedoelde
complex was 160 acre In Californië
wordt algemeen de acre gebruikt als
oppervlaktemaat. Een acre is 40 are. Er
gaat dus acre in een hectare. De
aankoopprijs van dit complex van 160
acre, ofwel 64 ha, ofwel 64 ha was
93.000 dollar. Ook op dit complex kon
den we zien, dat er grote hoogtever
schillen waren. Dit resulteerde in een
kostenpost van 30.000 dollar voor het
egaliseren.
Dan waren er de kosten voor de wa
tervoorziening. Je hoort er wat vreemd
van op, dat terwijl je al enkele jaren
hebt gehoord, dat er in Amerika pre
mies werden gegeven als men cultuur
grond „braak" liet liggen aan de andere
kant premies worden gegeven voor de
watervoorziening van in cultuur ge
brachte grond. In het hiervoor bedoelde
geval vertelde men ons nl. dat op de
kosten voor de watervoorziening een
subsidie van 40% werd gegeven.
Die kosten hadden vooral betrekking
op het leggen van grote betonnen bui
zen. De watervoorziening gebeurt nl.
steeds meer via een gesloten stelsel,
d.w.z. door ondergrondse buizen. Dit
buizenstelsel was dan ergens aangeslo
ten op rivierwater of op pompen, die
het water uit de ondergrond haalden.
De totale kosten van aankoop grond,
egalisatie en watervoorziening kwamen
in dit geval voor het complex van 64 ha
op zo'n 150.000 tot 160.000 dollar. Dit
ligt dus in de buurt van 2500 dollar per
ha. Uitgaande van een koers van de dol
lar van ƒ2,60 komen we uitgedrukt in
Hollands geld op een prijs van ƒ6.000,
tot ƒ6.500,per bunder.
Rest me nog te vermelden, dat op het
bedoelde bedrijf met een oppervlakte
van meer dan 1 000 acre de hoofdge
wassen waren: amandelen, katoen, zo-
mergerst en luzerne. Verder werden er
nog zo'n 200 melkkoeien gehouden.
C. van Groningen
Bij brand (02220) 2066
Bij ongevallen met betekenend
lichamelijk letsel (02220) 2011
Bij andere ongelukken (02220)
2644
(Knip bovenstaand berichtje uit en
plak het bij uw telefoon).
Ligging schietterrein C 52°52,5'N -
4°42,8'E. In het tijdvak van 1 tot en met
30 september 1974 zullen, op werkda
gen van 9.00 tot 17.00 uur, van boven
genoemd terrein schietoefeninpen wor
den gehouden met lichte luchtdoelar
tillerie. De onveilige afstand is tot
14.000 meter.
De schietoefeningen van de Commis
sie van Proefneming, opgenomen in de
krant van 20 augustus j.l., worden ge
houden van 11.00 tot 22.00 uur.
Terwijl ik ook vandaag nog met
dankbaarheid terug denk aan de fijne
dag die wij als bejaarden deze week sa
men mochten genieten, en ik moet zeg
gen voor een groot deel het werk van
een onverdroten mevrouw Wassenaar,
die als altijd weer het meeste werk
heeft verzet en daarvoor nogmaals
dank, bracht de post vanmorgen een
brief van een 75-jarige bejaarde, die er
niet om loog, maar omdat deze geen
„ondertekening" droeg zou ik gaarne
willen, dat hij mij even opzocht omdat
hij in tegenstelling tot anderen die mij
„aanspraken", averechts reageerde.
In afwachting gaarne.
N. Eelman,
„De Vluchtheuvel"
Bij de in Amsterdam gehouden exa
mens voor tweede monteur, afgenomen
door de Centrale Examencommissie der
V.E.V., slaagde de heer G. C. Drijver
uit Oosterend, voor het getuigschrift 2e
monteur theorie. De heer Drijver is
werkzaam bij Texelstroom n.v. in de
Centrale annex ontziltingsinstallatie te
Oudeschild.
Voor
gehoorapparatenservice
ELECTROHUIS (i
feuilleton door Tom Lodewijk
„Ja lieve kind" zei hij vaderlijk,
je zo stom bent om met dat heer
te pappen.Luister jij maar lie-
naar je ouwe en wijze oom Chris.
Dat kan ze anders beter niet doen",
ak opeens een goedmoedige stem.
•is versteende, Mab keek snel op en
Dof achteruit op haar stoel, Aagje
irde verbaasd naar een bejaarde
in een donkerblauw pak met een
grijs snorretje, die glimlachend
r het gesprek had geluisterd. Ach-
hem stond een ander, een korte dik-
nan die z'n hoed ophield.
Is dat jóuw wagen, die Chrysler bui
informeerde de man in het don-
blauw.
Eh.begon Chris.
Ik ben blij, Christiaan", zei de man
erlijk, „dat je nog niet helemaal
iorven bent. Dat je niet zó maar
dat ie van jouw is en daarmee een
ve onwaarheid ten beste geeft. Nee,
it nog wel iets goeds in onze Chris-
kan ik deze dame even naar de bus
brengen. Wou u soms voor de gezellig
heid en zijn scherpe ogen zagen
Mab scherp aan.
„Mij niet gezien" zei Mab nerveus. „Ik
kies m'n gezelschap zélf".
„Daar zou ik dan maar een beetje
mee uitkijken", waarschuwde de man,
„anders kon het wel eens zijn dat er
niet meer te kiezen viel. Bent u hier
voor het eerst, juffrouw?" wendde hij
zich tot Aagje.
„Ja meneer" zei ze kleintjes.
„Dan zou ik maar meteen afscheid
nemen", vermaande de man. „Kom, we
gaan hier deze deur uit".
Vijf minuten later liep ze huiverend
in een stille zijstraat naast de recher
cheur.
„Nee, rechtsaf" zei hij „ik wou dat u
even meeging".
„Waarheen?"
„Even naar het bureau".
„Ik heb toch niks gedaan?" Haar stem
was schril van angst.
„Wees maar niet bang", zei hij goe
dig, „we doen je niks. Maar als kinde
ren als jij hier in zulke gelegenheden
zwerven en daar alcohol gebruiken en
omgaan met individuen als meneer
Chris, dan proberen wij daarvoor een
stokje te steken, zie je".
Zwijgend liepen ze voort. Opeens
hoorde de politieman het meisje snik
ken.
„Nou kind", zei hij vaderlijk, „wind
je maar niet op, hoor. Er gebeurt je
niks. Wees maar blij, dat je er bijtijds
uit bent. Je weet niks van die Chris, je
weet ook niks van de Londonderry.
Daar hoort een meisje als jij niet. Je
leert er niets goeds en je komt straks
wie weet wéér terecht. Ik zal je bij
juffrouw Levering brengen, die knapt
dat zaakje wel op".
Juffrouw Levering van de kinderpo
litie, een pittige vrouw met een vrien-
lelijk gezicht, probeerde Aagje op haar
^emak te zetten. „Kind" zei ze „maak
Je maar niet ongerust, er gebeurt niets.
Ik breng je straks zelf even naar de bus,
je gaat gewoon naar huis en praat ner
gens over. Dan kom ik zelf wel eens
praten met je vader.
„Die is dood".
„Je moeder?"
„Moeder zal wel tekeer gaan als.
„Dat loopt wel los, Aagje. Maar nu
moet je eens luisteren.
Langzaam zakte de spanning uit het
meisje weg. Ze voelde opeens dat ze
doodmoe was. Ze luisterde eerst onwil
lig, toen meer geïnteresseerd, naar wat
juffrouw Levering vertelde.
„Kind", zei ze tenslotte met een moe
derlijk gebaar, „jullie meisjes denken
dat dit het leven ishet is niet meer
dan de modderige kant. Je laat je mee
nemen, je komt onder de indruk, je
vindt het geweldig.tot je merkt dat
je er onderdoor gaat en dan is het
meestal te laat. Ik weet méér dan die
wereldwijze vriendin van je. Die hou
den we trouwens allang in de gaten, die
dame loopt vandaag of morgen tegen de
lamp. Wees wijs en blijf uit haar buurt.
Kom het wordt tijd dat we opstap
pen
Als een slaapwandelaarster liep Aag
je met haar begeleidster de straat langs,
op weg naar de bus. Haar droomwereld
was ineen gezakt, over bleef alleen een
diepe teleurstelling, een dodelijke ver
moeidheid. Voor het eerst verlangde ze
naar huis
HOOFDSTUK X
Vreemde visite
Aagje Borst keek verwonderd op,
toen ze binnenkwam. De kamer was
ongewoon netjes, haar moeder had haar
zondagse japon aangetrokken. Jaap was
thuis, en in de stoel die eens vaders
stoel geweest was, zat een vreemde
heer, die haar vaag bekend voorkwam.
„Dat is m'n nicht" zei hij vrolijk en
stond op om haar een hand te geven.
„Ja, dit is Aagje" stemde de moeder
in. „Aag, dit is je oom.je zult hem
wel niet kennen, hij is hier zo lang niet
geweest.
Met een voor haar doen ongewone
schuchterheid beantwoordde Aagje de
groet, en in haar begon dankbaarheid
te gloeien. Gelukkignu hoefde ze
niet te praten, niets te vertellen. En het
washet was haast gezellig in de ka
mer. Moeder keek zo vriendelijk en
Jaap knipoogde tegen haar.dat had
hij al zo lang niet meer gedaan. Het
kropte in haar keel.vanavond in de
bus was ze zo alleen, zo hopeloos alleen
geweest met haar angst en haar teleur
stelling, was de wereld zo vijandig en
zo duister. Hier was het.... ja, van
avond was het hier licht, en veilig, en
goed.
(wordt vervolgd)
Wie zegt dat
kankerbestrijding
geen zin heeft?
t-yri.
Natuurlijk heeft het zin. Ook al
weten we dat kanker altijd zal blijven
bestaan. We weten immers ook,
dat kanker nu al in veel gevallen kan
worden genezen, als men er vroeg bij is.
Duizenden mensen die nu leven,
danken dat leven aan kankeronderzoek.
Aan kankerspecialisten. Aan werk dat
verricht werd dankzij het geld dat
daarvoor beschikbaar was.
Kankerbestrijding,
een zaak die ons allemaal aangaat.
Steun de kollekte die binnenkort wordt
gehouden, of wordt lid door een jaarlijkse
bijdrage vanaf f 5,- te storten op giro 26000
ten name van KWF Amsterdam, onder
vermelding „Lidmaatschap".
Centraal Bureau KWF voor de
Kankerbestrijding, Koninginneweg 28,
Amsterdam. Tel. 020-726000.