Staatssecretaris pleit voor samenwerking overheden voor:
Kans op Rijksbijdrage voor
aardgasvoorziening Texel?
Texel goed vertegenwoordigd
op Waddenzeeconferentie
Enorme hoeveelheden informatie spoelden door de stadsschouwburg,
j naar de nieuwsmedia bleven in deze papierstroom (alle inleidingen en re-
i uitaten van discussies werden door de organisatie bewonderenswaardig
nel op papier gezet en verspreid) gemakkelijk overeind, omdat de nieuws
waarde gering was.
DEN HELDER Eigenlijk is de mededeling van staatssecretaris
IV. Meijer van CRM, dat de Boschplaat op Terschelling door de
B egering tot beschermd natuurgebied is verklaard, het enige con-
:rete nieuws van de vrijdag en zaterdag in Den Helder gehouden
itudiedagen over het Waddengebied. Voor de rest bleef het tijdens
leze dagen (een co-produktie van de gemeente Den Helder en de
andelijke vereniging tot behoud van de Waddenzee) bij het inven
tariseren en uitdiepen van de met betrekking tot het Waddengebied
leersende problemen.
Tot een gemeenschappelijke uitspraak
n het congres kwam het niet, hoewel
r. A. Staatsen (oud-wethouder van
loningen) als lid van en gesteund door
I gespreksgroep Natuurwetenschappen
L discussies werden eerst in gespreks-
loepen en later plenair gevoerd) een
|l Inbeveling aan de regering semenstel-
f I, waarin gepleit werd voor het instel-
n van een „waddenraad". „Hierin
meten Rijk, Provincie, Gemeente, ak-
■groepen en overige betrokkenen zit-
ftg heben. De Waddenraad moet een
■elstellingsnota maken op basis waar
in er tot een beheersplan gekomen kan
mrden", aldus de aanbeveling die
ftchts door weinig deelnemers (het
lelnemersveld bestond uit vertegen-
mordigers van rijk, provicie, gemeente,
fttenschapsorganisaties, ondernemin-
n en aktiegroepen) werd overgcno-
ïn.
Afhankelijk
|~>e belangsteling van Texel was groot,
neenteraadsleden, B. en W., het be-
jr van de VVV Texel, het Water-
ap Texel en vertegenwoordigers van
bedrijfsleven waren aanwezig en be-
tigden daarmee het besef dat Texel
Waddeneiland bestuurlijk en econo-
ch sterk afhankelijk is van beslissin-
die over het hele Waddengebied
•den genomen. Concreet gaat het
"bij om ontwikkelingen in de recre-
en in de bestuurlijke structuur van
Waddengebied (beide punten waren
gresonderwerpen). Maar evenzeer is
voor Texel belangrijk de ontwikke
ien in het Balgzand in de gaten te
den. Mogelijke industriële en haven-
iviteiten zo dicht in de buurt zijn na-
rlijk altijd interesant en kunnen zo
el perspectief bieden als negatieve ge
lgen hebben. Aan het Balgzand werd
k een deel van het congres gewijd.
Rapport Mazure
Als basis voor de studiedagen diende
it recente rapport van de Waddenzee-
mmissie onder voorzitterschap van
of. dr. dr. J. P. Mazure. De commissie
/am tot de conclusie dat inpoldering
n de Waddenzee op grote schaal niet
aanmerking komt omdat de kosten
ïrvoor te hoog zijn, het verlies aan
addengebied een ernstig nadeel bete
nt voor de Noordzeevisserij (door het
Bgvallen van de kinderkamerfunctie
Bn de Waddenzee) voor de mosselteelt
voor de verdere biologische waar-
n, en omdat het gewonnen land niet
een dringende behoefte voorziet. Het
rapport vindt wel dat inpoldering van 't
Balgzand-Breehorngebied zoveel inte
resante mogelijkheden biedt dat een na
dere bestudering daarvan gewenst is.
De commissie Mazure beveelt een
aantal onderzoekingen aan zoals een on
derzoek naar de betekenis van de aan
leg van een haven met bijbehorende in
dustrie- en handelsterreinen voor de na
tionale, regionale en lokale (Den Helder)
economie; een structuuronderzoek naar
de betekenis van militaire voorzienin
gen in het ingedijkte gebied en in het
bijzonder van een militair vliegveld; en
een onderzoek naar de mogelijkheden
voor agrarisch gebruik.
Balgzandonderzoek
Het veelomvattende onderzoek dat de
commissie Mazure voorstaat omvat de
totale inpoldering van het Balgzand.
Maar daarvoor bestaan op dit moment
geen plannen. Den Helder wil alleen de
rand van het Balgzand, aansluitend op
de marinehaven, benutten voor een (be
perkte) zeehavenontwikkeling. Deze ha
ven moet in de toekomst werkgelegen
heid bieden aan een groeiende bevol
king (B. en W. van Den Helder streven
naar 70 duizend inwoners) die Den Hel
der nodig heeft „wi'l het zijn centrum
functie blijven waarmaken", aldus wet
houder G. J. van den Bosch. Het Hel-
derse gemeentebestuur zegt zich bewust
te zijn van de nadelige gevolgen die een
zeehavenontwikkeling op de biologische
toestand van het Balgzand (slib- en
voedselrijk gebied, broedplaats voor vis
sen en vogels) kan hebben en zij heeft
opdracht gegeven tot een multi-disci-
plinair onderzoek dat een wetenschap-
Dat de ongerepte schoonheid van het 1Vad moet worden bewaard is nauwelijks meer een
discussiepunt
ming) doet toch afbreuk aan de beteke
nis van het onderzoek en legt een in dit
geval verwerpelijke mentaliteit van
„pak wat je pakken kan" bloot, zo werd
van meerdere kanten opgemerkt. De
meeste congresdeelnemers willen ook
de rand van het Balgzand bij het multi
disciplinair onderzoek van de gemeente
Den Helder betrekken en spreken zich
daardoor uit tegen vestiging van het
gasstation tot de resultaten bekend zijn.
Een onderzoek naar een voldongen feit
heeft immers geen enkele waarde meer.
Overigens plaatsen velen vraagtekens
bij de mogelijkheid van zo'n onderzoek
(te veel onpeilbare factoren) en vragen
zich bovendien af of een kosten-baten
analyse wel de juiste methode is. De
meeste discussiegroepen vinden de zce-
havenontwikkeling geen zaak voor Den
gebied staat de vraag: „Hoe ver wil men
gaan", centraal. Dit „kan nog net"-be-
leid is niet zonder risico's" zei staatssec
retaris Meijer in zijn inleiding. „Gren
zen worden veelal gekoppeld aan de
draagkracht van het natuurlijke mi
lieu maar de draagkracht van het
Waddengebied is niet te meten omdat
het natuurlijk milieu van dit gebied
zeer ingewikkeld en veelomvattend is
en het uiterst moeilijk is de opeenho
ping van alle menselijke activiteiten
(zelfs die van de recreatdevormen on
derling) in het gebied vast te stellen".
Drs. S. M. ten Houte de Lange (bio
loog, verbonden aan het Rijksinstituut
voor natuurbeheer) was het met Meijer
eens en ging tevens een wetenschappe
lijke stap verder: Hij geloofde dat 't na-
tuurbederf ingetoomd kan worden door
de diverse vormen van recreatie ruim
telijk te ordenen. Deze ruimtelijke inde
ling van het Waddengebied heeft vol
gens hem alleen zin als bepaald wordt
in hoeverre verlies aan natuurruimte
en aan biologische verscheidenheid
daarin nog toelaatbaar is". Ook de
meerderheid van de deelnemers sprak
zich uit voor een ruimtelijke indeling
van het Waddengebied.
pelijke afweging van „voor" en „tegen"
moet geven (kosten baten analyse). Deze
positieve instelling van Den Helder
wordt echter weer gedeeltelijk teniet
gedaan door het vorige week woensdag
door de gemeenteraad genomen besluit
tot vestiging van een gasstation in het
al bestaande Balgzandpoldertje. Deze
formeel juiste beslissing (het Balgzand
poldertje heeft een industriebestem-
Helder alleen en willen de beslissing
daarover door het rijk laten nemen en
deel laten uitmaken van do planologi
sche kernbeslissing voor het hele Wad
dengebied.
Grenzen
Zowel bij de havenaktiviteiten in het
Balgzand als bij overige bestaande na
tuurlijke bedreigingen van het Wadden-
Rede Dekker
Dat de meeste congresgangers voor
het stoppen van de recreatieve groei
waren is niet verwonderlijk. „Geen capa
citeitsvergroting maar seizoenspreiding
en kwalitatieve verbetering", was het
parool. Texels VVV directeur J. W.
Dekker liet in zijn inleiding eenzelfde
geluid horen. Ook was hij het met de
meerderheid eens dat seizoenspreiding
gerealiseerd moet worden met over
heidssteun, om werkgelegenheid te blij
ven garanderen. „Immers, wanneer uit
breiding van akkommodaties achterwe
ge zou blijven ,mede met het oog op het
piekverhogende effekt, zou dit door de
steeds stijgende kosten een economische
teruggang voor de eilanden kunnen be
tekenen". De heer Dekker tekende aan
dat er een spontane vraag bestaat voor
een verblijf in de zomermaanden op de
Waddeneilanden. „Behalve van de pro
pagandistische aktiviteiten van de
WV's is dit ook een gevolg van de
voortdurende stroom van publikaties
over het unieke karakter van het Wad
dengebied", aldus de heer Dekker.
Burgemeester W. Rombout van Vlie
land drukte het zo uit: „De landelijke
vereniging tot behoud van de Wadden
zee is de goedkoopste VW. Door het
slaan op de grote trom geeft deze ver
eniging het Waddengebied grote be
kendheid. Dat daardoor meer recrean
ten toestromen strookt niet geheel met
de bezorgdheid van de Waddenvereni
ging over toeneming van dat aantal.
Misschien moet die grote trom toch nog
wat met een bescheidener vel worden
bespannen".
Indeling
De heer Rombout pleitte overigens
voor een provinciale en gemeentelijke
indeling van het Waddengebied, „ge
volgd door een integraal streekplan met
daarop afgestemde bestemmingsplan
nen". Zoals bekend hebben de staten
van Friesland, Groningen en Noordhol
land zich al voor een dergelijke regeling
uitgesproken. Rombouts mening wijkt
af van de mening van de commissie Ma
zure. Deze wil een openbaar lichaam
instellen (gecontroleerd door de Tweede
Kamer) met een duidelijke invloed van
de drie provincies. „Hoe kan dat als men
niets wil weten van een provinciale in
deling", vroeg Rombout zich af. Het
openbaar lichaam lijkt hem politiek
geen haalbare kaart omdat „de invloe
den van burger, gemeente en provincie
miniem zullen zijn".
Dr. S. O. van Poelje van het instituut
voor bestuurswetenschappen (inleider)
was het niet met de heer Rombout eens.
„Een provinciale en gemeentelijke inde
ling komt maar langzaam en moeizaam
tot stand en het duurt nog heel lang eer
de resultaten zichtbaar worden". Hij
wilde het zeegebied door een openbaar
lichaam laten beheren en besturen. Een
gemeenschappelijke regeling tussen dit
lichaam en de eiland- en kustgemeen-
ten, met zo nodig ook de belanghebben
de provincies moet het bestuurlijk ver
band vormen. Dr. Van Poelje pleitte
daarnaast voor het instellen van een
adviesraad net als in de aanbeveling van
de natuurwetenschapsmensen wordt be
pleit. Dit om de samenwerking op rijks
niveau te bevorderen.
Beheersplan
Staatssecretaris Meijer deed geen me
dedelingen over de aard van de toekom
stige bestuursstructuur in het Wadden
gebied maar hij sprak wel over een be-
heersvisie voor natuur en landschap die
moet uitgaan van de eigenschappen die
de waarde en het karakter van het ge
bied bepalen (globaal beheersplan voor
het gehele Waddengebied en een gede
tailleerde planning voor de onderde
len"). „In afwachting van dat beheers
plan moet een stabiliserend, regulerend
(in goede banen leiden van de recreatie
druk) en sanerend beleid op nationaal
niveau worden gevoerd", aldus Meijer
die pleitte voor samenwerking tussen
rijk, provincie en gemeente die geza
menlijk tot een beheersplanning moeten
komen. Behalve nationale samenwer
king sprak de staatssecretaris zich ook
uit voor de vorming van „een interna
tionaal instituut voor het gehele Wad
dengebied". Op dit moment worden
daar de eerste stappen toe ondernomen.
B. en W. zijn voornemens te probe-
n van het rijk een bijdrage te krijgen
n de onrendabele top van de aard-
Jsvoorziening op Texel weg te wer-
n. Het wordt reëel geacht dat de ge-
eenie een zeer grote tegemoetko-
ing, zo niet de gehele
meentelijke bijdrage, van het rijk
>u ontvangen. B. en W. zeggen - in
itwoord op vragen van de heer Th.
d. Heerik in de laatstgehouden
adsvergadering - dat zij niet kunnen
ioordelen of de kans op een rijksbïj-
age is gestegen nu het rijk door de
>rk verhoogde gasprijzen veel meer
itvangsten heefi. Erg hoog kunnen
verwachtingen niet gespannen zijn
snt de aardgasopbrengst is geheel
de rijksbegroting voor het komende
ar verwerkt.
en W. delen verder mee dat de be-
lklng uitgebreid over het aardgas zal
rden voorgelicht, waarbij van nauw
enspel tussen gemeente en de firma
Liefde sprake zal moeten zijn. B. en
denken de voorlichting te spuien via
pers en tijdens voorlichtingsavonden.
et college heeft verder een kosten-
gelijking olie-aardas gemaakt, geha
rd op de inmiddels gewijzigde prij-
Als de door de minister van econo-
che zaken voorgestelde gastarieven
erdaad van kracht worden en de
prijzen gelijk blijven zullen de twee
gende voorbeelden opgaan:
a. koken warmwatervoorziening het verwarmen van 1 kamer,
thans: 25 flessen butagas ƒ16,15 ind. btw 403,75
1400 liter petroleum 40,5 cent incl. btw 567,-
wordt: 1975 m3 aardgas a ƒ0,16
vastrecht 96,ƒ30,
316,
126,—
-ƒ 970,75
442
4% btw 17*6
-ƒ 459,t
koken warmwatervoorziening centrale verwarming,
thans: 25 flessen butagas a ƒ16,15 incl. btw
3895 liter H.B.O.I. a 32,24 cent incl. btw
wordt: 4875 m3 aardgas a ƒ0,16
vastrecht ƒ96,ƒ30,
voordeel 511,07
403,75
ƒ1255,75
780,—
126,—
-ƒ1659,50
906,—
4%> btw 36,24
-ƒ 942,24
(Het college heeft dn deze berekening
niet de kapitaalslasten van de ombouw
kosten van kook- en verwarmingsappa
ratuur betrokken. Men leze het artikel
elders in deze krant over de berekening
voordeel 717,26
die de heer J. Keijzer c.s. hebben ge
maakt en waarmee deze trachten aan te
tonen dat overschakeling op aardgas
allerminst voordelig ds. Red.)
Verder gaan B. en W. in him beant
woording in op het tijdschema van de
aanlegwerkzaamheden en op het feit
dat er geen aansluitplicht doch (bij
nieuwbouw en eventueel ook bij be
staande bouw) installatieplicht geldt.
Een en ander publiceerden wij reeds in
de kranten van 20 september en 5 no
vember j.l.
Voorschot
Het is niet uitgesloten dat voorschot
ten zullen worden verstrekt om om
bouwkosten en aansluitkosten van de
Texelse gasgebruikers te financieren.
Gedacht wordt aan een regeling zoals
die destijds ook voor de watervoorzie
ning heeft gegolden. Het is niet de be
doeling dergelijke kosten te subsidiëren.
Ook elders
Op de vraag of er meer gemeenten
zijn waar baatbelasting wordt geheven
voor aansluiting op het aardgasnet, ant
woordt het college bevestigend. Baatbe
lasting geldt onder meer in het Lim
burgse Bergen waar per woning ƒ48,
per jaar en per bedrijfsgebouw ƒ125,
tot ƒ275,wordt geheven. Ook de ge
meente Swalmen heft baatbelasting:
pei jaar per gebouwd eigendom ƒ17,47,
ƒ38,40 of ƒ63,43. In beide gevallen geldt
de belasting echter gedurende twintig
jaar (Op Texel 10 jaar).
Winst
Op de vraag of de winst van de firma
De Liefde is gebaseerd op een percenta
ge van de gasprijs of dat het gaat om
een vast bedrag, antwoorden B. en W.
dat de winst van De Liefde moet komen
uit een vaste landelijke marge tussen
de inkoop- en verkoopprijs van het gas.
Sinds de invoering van aardgas is deze
marge éénmaal verhoogd. Voor de nu
voorgenomen verhoging van de aard
gastarieven was tussen de minister van
economische zaken en de VEGIN al
overeengekomen dat de marge ingaand
1975 opnieuw moest worden aangepast.
Deze marge wordt, evenals de voor
gaande, gebaseerd op een vast bedrag
per jaar per aansluiting. Inmiddels is
een wetsvoorstel ingediend dat aan de
minister de bevoegdheid geeft mini
mumprijzen vast te stellen voor de leve
ring van aardgas door de winner aan
de Gasunie en aan de afnemers in het
buitenland. In dit wetsvoorstel is een
soortgelijke bevoegdheid toegekend
voor de leveringen door de Gasunie aan
de gasdistributiebedrijven. Ook is daar
bij het verlenen van bevoegdheden aan
de minister geregeld met betrekking
tot de tarieven voor de levering aan
eindverbruikers.
