CURSUSSEN VOLWASSENEN
REEDS VOLGEBOEKT
Electriciteitsta rieven
niet lager maar hoger
Willem Jansen
trouwt de freule
Voortbestaan verenigingen in
gevaar door hoge terreinhuur?
Gevolg oliecrisis:
ZDH betreurt artikel
over clubblad-ruzie
Schrijfmachines
Klaverjasclub „De Zwaan"
Koersen vreemde valuta
Tweede blad Texelse Courant, dinsdag 26 november 1974
Voor het onder auspiciën van de
itichting Cultureel Werk te organise-
en cursuswerk voor volwassenen be-
itaat zeer veel belangstelling, zo werd
neegedeeld tijdens de dinsdagavond
n Den Hoorn gehouden vergadering
ran het centraal bestuur van de Stich-
ing Cultureel Werk. Op de eerste
ïublicatie in de krant kwamen al 91
eacties. Aan de hand van de enquête-
esultaten is bepaald dat de volgende
rijf cursussen in januari van start zul-
en gaan: basiscursus Engels, te ge-
yen door de heer De Goederen; ba-
iscursus moderne wiskunde, te geven
Joor de heer Vlaming; cursus ge-
ipreks- en discussietechniek, te geven
Joor de heer Westerlaken; basiscur-
ius muziek, te geven door de heren
(assenaar en Heertjes plus een instru-
nentale cursus die door de heer Kas-
enaar wordt gegeven. Tenslotte een
ursus Doe het zelf in eigen huis, te
jeven door leerkrachten van de LTS.
Verder zullen nog een basiscursus al
gemene muzikale vorming en een basis-
:ursus handenarbeid, beiden bedoeld
'oor onderwijzers van basisscholen,
vorden opgezet. De creativiteitscom-
nissie is bovendien voornemens een
roortgezette cursus boetseren of schil
leren-tekenen (de keus moet nog wor-
len gemaakt) alsmede een cursus tex-
iele handvaardigheid te starten.
Afhankelijk van de aard van de cur-
,us wordt ƒ50,tot ƒ80,per cursus
loor de deelnemers bijgedragen. Wie
ïen inkomen beneden ƒ18 000,heeft,
crijgt 50°/o korting. Het geraamde ex-
rloitatietekort over de vijf cursussen
:al dan omstreeks ƒ9.600,belopen. In-
niddels is bij CRM een subsidieaan-
'raag ingediend. Minstens de helft van
le niet door lesgelden gedekte uitgaven
:al worden vergoed, zo wordt verwacht.
Het eerste halfjaar zal als experiment
vorden beschouwd. Als te zijner tijd
vordt besloten door te gaan, zal de or-
[anisafcie mogelijk door Cultureel Werk
lan een andere instantie worden over
gedragen.
Waar de cursusbijeenkomsten zullen
vorden gehouden, staat nog niet vast.
Ir zal een vergadering van alle cursis-
en worden belegd waar beslissingen
>ver tijd en plaats zullen worden geno-
Sporthal
De bouw van de sporthal in Den Burg
-ordert naar wens. Bericht is
mtvangen dat het ministerie
onderwijs definitief afziet
'an de bouw van een tweede gymnas-
ieklokaal bij de nieuwbouw van de
ïijksscholengemeenschap. Zoals bekend
vas het doorgaan van de sporthal hier-
an afhankelijk. Namens de rijksscholen
gemeenschap is de heer Heetveld nu be-
loemd in de studiecommissie sporthal,
lij wijze van proef zal gedurende een
aar de fietsenstalling van de LTS ook
loor de bezoekers van de sporthal wor-
len gebruikt. Als het in de praktijk be-
'alt kan voor de toekomst een belang-
•ijke uitgaaf worden bespaard. B. en W.
villen dat de sporthal van een geschei-
len riolering wordt voorzien
gescheiden afvoer van hemelwater en
ioolwater); de meerkosten bedragen
:1584,De sporthalcommissie voelde
tlleen voor de extra voorziening als dit
:ou leiden tot een lagere zuiverings-
ïeffing. Van het Prinses Beatrix polio-
onds is subsidie verkregen (ƒ831,
'oor het aanbrengen van voorzieningen
poor invaliden. Voor de aanleg van de
centrale verwarming in de hal zijn in-
niddels drie offertes binnengekomen;
men blijft hier binnen de raming. Over
het algemeen kan gezegd worden dat
de bouw van de sporthal enig meerwerk
te zien zal geven maar de overschrijdin
gen zijn bescheiden en zullen geen ern
stige problemen opleveren. De heer Joh.
C. Roeper was daarover niet erg gerust.
Hij stelde tenminste uitdrukkelijk dat
de dorpscommissie Oosterend (die door
hem in het centraal bestuur wordt ver
tegenwoordigd) geen verantwoordelijk
heid aanvaardt voor een overschrijding
van de raming.
Ook de bouw van het multifunctio
neel centrum in De Cocksdorp gaat
voorspoedig.
Gunstig lijken ook de perspectieven
ten aanzien van de verbouw van de
Redmer IJska-school te De Waal tot
multifunctioneel centrum. CRM heeft
toegezegd nog deze maand een beslis
sing over de subsidie te nemen.
De uitbreiding van De Bijenkorf
wacht nog op toekenning van de pro
vinciale subsidie.
Vergoeding sportvelden
In kringen van de Texelse sportver
enigingen is het voornemen om de ge-
bruiksvergoeding van de velden flink
op te trekken hard aangekomen. Vooral
de kleinere verenigingen in de dorpen
vonden het bedrag van ƒ1400,per veld
per jaar erg bezwaarlijk. Zelfs het
voortbestaan van de clubs zou erdoor
in gevaar komen. In de vergadering van
het centraal bestuur was men het erover
eens dat de tariefsverhoging zeker niet
tot het verdwijnen van clubs mag lei
den. De heer Roeper deed het voorstel
een zodanige regeling te treffen dat alle
sportbeoefenaars samen de velden be
talen.
Onderkomen
vormingscentrum
B. en W. gaan er in principe mee ak
koord dat het voormalige gebouw van
burcht loopt goed en ook de woensdagse
spelletjesavond begint zich gunstig te
ontwikkelen.
Overblijvers
Namens de stichting Open Jeugdwerk
werd door Kees Jaap Harting meege
deeld dat de opvang van scholieren (tij
dens de middagpauze en in verloren
uurtjes) in 't Asiel een groot succes is.
Per dag komen er zo'n honderd In de
middagpauze zijn soms 60 scholieren te
gelijk aanwezig. Er wordt gebruik ge
maakt van de gelegenheid om huiswerk
te maken. De leiding berust nog bij vrij
willigers. Het zou gewenst zijn dat sub
sidie beschikbaar kwam voor vergoe
ding. Open Jeugdwerk heeft het beat-
groepje Second Hand Junk geld gegeven
voor de aanschaf van een zanginstalla-
tien. In ruil daarvoor zal de band gratis
optreden. Open Jeugdwerk verleent ser
vice aan aktiegroepen en aan de redac
tie van het jongerenblad Vrij en Blij.
De heer C. de Grave, namens de
sportraad, herinnerde eraan dat op za
terdag 28 december een oudejaarsbos-
loop wordt gehouden. De start is bij
Dennenoord. Wedstrijdlopers moeten
een parcours van acht kilometer afleg
gen; recreatielopers vier kilometer. In
het komende voorjaar zal de denksport-
vijf kamp worden gehouden in de dan
gereed gekomen multi functionele ak-
kommodatie te De Cocksdorp. Verder
zijn onderhandelingen gaande over een
sportuitwisseling met Winterswijk.
Postkantoor weg
Voortgaande reorganisatie bij de
postdienst van de PTT brengt met rich
mee dat binnenkort ook het postkantoor
van Oosterend wordt opgeheven en zal
plaatsmaken voor een agentschap. De
heer Joh. C. Roeper noemde dat een
achteruitgang voor het dorp. Cultureel
Werk kan daar echter weinig aan doen.
Dit jaar zal de prijsuitreiking van
Ouwe Sunderklaas in Oosterend weer
de werktuin De Bolder achter de alge
mene begraafplaats te Den Burg in ge
bruik genomen wordt door het vor
mingscentrum ,,Textant" en de creativi-
teiscommissie. ALs Cultureel Werk zich
met het beheer belast zouden ook ande
re gegadigden er gebruik van kunnen
maken voor zover dat mogelijk is. Voor
al voor Textant is een nieuw onderko
men belangrijk want het thans als zo
danig in gebruik zijn „Asiel" is door
de inspecteur van het vormingswerk af
gekeurd.
Film gekocht
Van de gelegenheid om verslag te
doen van aktiviteiten in eigen kring
maakten meerdere afgevaardigden ge
bruik. De heer Troont vertelde dat de
Hoomder dorpscommissie de film heeft
gekocht die een jaar of twintig geleden
werd opgenomen in het dorp. Er werd
een redelijk bedrag voor gevraagd dat
snel bijeen werd gebracht door met de
pet rond te gaan.
De heer N Slijderink vertelde dat de
Zwalkers-Sint Jeroengroep dit jaar
ter gelegenheid van de jaarwisseling
geen oliebollen te koop zal aanbie
den. Om de kas te versterken beperken
ze zich liever tot de oud papier-inza
meling. Met kerstmis zal in de Zwal
kersburcht een tekeningententoonstel
ling „Kerstmis en winter" worden ge
houden. De ruilbeurs in de Zwalkers-
Ons hoofdartikel van afgelopen vrij
dag „Ruzie over ZDH clubblad hield
Den Hoorn maandenlang bezig" heeft
nogal wat deining in ZDH kringen te
weeg gebracht. Met name ging het hier
bij om de passage waarin melding werd
gemaakt van de kritiek op trainer Jan
van Rooy. In een reaktie op het artikel
zegt het ZDHbestuur het „ten zeerste
te betreuren dat trainer Van Rooij op
nieuw op een zo negatieve wijze in de
publiciteit kwam, te meer omdat dit bij
ZDH een reeds lang opgeloste zaak
was". Het bestuur doelt hier op het con
flict tusen Van Rooij en twee jeugdspe
lers die hem in „De Hoornder" stevig
de mantel uitveegden. Het ZDH-bestuur
betreurt het ook dat de Texelse Courant
„een voor de buitenwacht vrij oninte
ressante vergadering op een zo uitge
breide wijze op de voorpagina heeft
weergegeven" en stelt nadrukkelijk dat
iiiiiiiiiiiiiimhiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiim
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiniiininiiiiiiiiiiiiiiuiiinniiniii
zij (het bestuur) de Texelse Courant
niet voor die vergadering heeft uitgeno
digd. Vooral dat laatste wil het ZDH
bestuur nadrukkelijk stellen om de na
dien vernomen beweringen te ontzenu
wen als zou zij de Texelse Courant heb
ben uitgenodigd om een rel te forceren.
Met nog 1 avond te spelen in de le pe
riode is de stand: pnt. m.
1. Bakker-Vinke 52018 18
2 Wiersma-Eelman 51631 21
3. Th. en J. Witte 51622 21
4. Echtpaar Van Heerwaarden 50976 13
5. Douma-Bakker 50217 16
6. Ofrein-Biesboer 49682 14
7. Mefks-Dros 49679 11
8. Dames Koomen-Keijser 49484 16
9. Veeken-Witte 48622 8
10. Witte-Bakker 47633 10
11. v. Heerwaarden-Derni9on 47574 10
12. Bakelaar-Bakker 47052 16
13. Echtpaar Huisman 46741 16
14. Zijm-v. d. Vis 46566 10
15. Brouwer-v. d. Slikke 46473 9
16. Hartog-Kaspers 46466 16
17. Barhorst-Vlas 45816 16
18. Dames Dros-Ofrein 45713 11
19. Moens-Bakker 45559 13
20. Lek-Smit 45396 9
21. Beers-Vin'ke 44962 8
22. Molenhof—v. d. Werf 44798 9
De clubavond van donderdag 5 de
cember is verplaatst naar woensdag 4
december.
in het dorpshuis plaatsvinden. Het ge
reedkomen van de nieuwe gemeen-
schapsakkommodatie in De Cocksdorp,
waardoor het dorpshuis Oosterend uren
„verliest" maakt het mogelijk dat in
Oosterend aanmerkelijk meer gymnas
tiek kan worden gegeven, waar met
name de leerlingen van de School met
de Bijbel van profiteren. Tenslotte deel
de Roeper mee dat in De Bijenkorf mis
schien een peuterklas zal worden inge
richt.
Zwalkersburcht
De heer N. Slijderink toonde zich nog
al boos over de ƒ3.000,erfpacht die de
Zwalkers-Jeroengroep moet betalen
voor een stuk bouwgrond in plan West.
De huidige Zwalkersburcht (waarvoor
per jaar slechts een symbolisch bedrag
is verschuldigd) is veel te klein gewor
den. Er moet worden uitgebreid of ver
huisd. Administrateur Oskam beloofde
de kwestie met grondbedrijf en gemeen
tebestuur te zullen bespreken.
Westduitse marken
Franse francs
Belgische francs
Zwitserse francs
Zweedse kronen
Amerikaansedollar
Engelse pond
100 ƒ102,75
100 53,25
100 6,73
100 97,—
100 58,75
1 2,53
1 5,90
Oostenrijkse schilling 100 14,47
Italiaanse lires 10.000 36,25
Ingaand deze maand gaat de elek
triciteit op Texel iets meer kosten. De
tarieven zijn herzien in het kader van
de in vijf fasen te voltrekken gelijk
trekking met de Noordhollandse PEN-
tarieven. Het betreft hier de tweede
fase. De desbetreffende aankondiging
in de advertentiekolommen van de vo
rige krant heeft bij menigeen onaan
gename verbazing gewekt. Bij de
overgang van TEM naar 'Texelstroom'
is immers bepaald dat de tarieven tot
het Noordhollandse PEN-niveau zou
den worden VERLAAGD?
Op deze vraag, door ons gericht aan
rexelstroom-directeur B. Kleinhuis, is
het antwoord eenvoudig. Er is in het
verleden in de officiële stuken niet ge
sproken over verlaging maar over ge
lijktrekking. In de omstandigheden van
destijds zou dat een verlaging hebben
betekend, maar als gevolg van de sterk
gestegen brandstofkosten heeft het
PEN haar tarieven zodanig moeten op
trekken, dat van een verlaging geen
sprake meer kan zijn. De belofte dat
Texel straks evenveel zal betalen als de
elektriciteitsgebruikers op het vasteland
zal men echter gestand doen, maar het
zou onbillijk zijn te verlangen dat de
Texelaars minder betalen dan de overi
ge Noordhollanders in deze afbouw-
fase.
De oliecrisis, die de prijs van een ton
zware stookolie op bijna ƒ200,heeft
gebracht heeft de „afbouw van de ge
lijktrekking" in feite versneld. Het
kWh-tarief gaat nu omhoog van 10,7
naar 12,4 cent. Het PEN-tarief variëert
in het kleingebruik „huishoudelijk"
thans van 11,5 tot 14 cent per kWh, ge
heel afhankelijk van het kWh- draai
punt, gekoppeld aan de totaal jaar-ver-
óruikcn. In 1976 wordt verwacht dat de
kWh-tarieven geheel gelijk zullen zyn.
Met de vastrechten wordt afgebouwd
tot uiterlijk 1 augustus 1978.
Ramp voorkomen
Voor Texel zou het een ramp zijn ge
weest als de oliecrisis zich voor de
overgang TEM-Texelstroom zou hebben
voorgedaan. Als de TEM zelfstandig met
dieselgeneratoren was blijven werken,
had zij nu olie van 31 cent per liter
moeten verwerken, wat geresulteerd
zou zijn in een kWh-prijs van omstreeks
20 cent.
De door alle Noordhallanders samen
te dekken tekorten van de n.v. Texel
stroom stijgen jaarlijks rigoreus als ge
volg van de duurder geworden brand
stoffen. In 1973 bedroeg het nadelig sal
do 2,8 miljoen, dit jaar 4 miljoen en
volgend jaar naar verwachting 4,7 mil
joen. „De provincie heeft dit onvoor
ziene extra verlies van Texel sportief
van ons opgevangen en betaalt ons dit
terug. Wij zijn daar heel erkentelijk
voor. Elektriciteit is een zeer brandstof-
kostengevoelig produkt, laten we vooral
samen trachten energiebesparend te le
ren denken", aldus de heer Kleinhuis.
Geld terug
Nog voor Ouwe Sunderklaas zullen
alle Texelse elektriciteitsgebruikers in
de sector kleinverbruiken via de bank
een klein bedrag (gemiddeld ƒ14,en
afhankelijk van het verbruik in de voor
afgaande 12 maanden) overgemaakt
krijgen. Dit is het gevolg van het „fic
tief versohuiven van de peildatum" die
een éénmalige restitutie noodzakelijk
maakt.
:EU I LLETON
9. „Ach meneer" zei de oude vrouw
n opeens zag hij, hoe ze haar hoofd in
le armen borg en hoorde hij haar snik
ten Dat was Willem Jansen te veel. Hij
tond op en greep een grote zakdoek,
noot luidruchtig zijn neus en zei haas-
ig „mensen tot ziensen weg was
lij.
Buiten beende hij met grote stappen
le weg langs naar de fabriek.
„Jij Willem Jansen" zo preekte hij
ot zichzelf „zit je druk te maken over
e positie in Groenhoven. Je laat een
lure tennisbaan aanleggen en je koopt
en auto en je jaagt die dwaze freule
e schrik op 't lijf en daar ben je druk
iee. Hier staan mensen in jouw dienst
p de rand van de honger, en ze zijn tot
nikkens toe blij met een paar kruimels
an je tafel. Met het geld voor die ten-
isbaan voelden die mensen zich vor-
ten! Er ós voor jou wel wat anders te
loen dan je in te dringen in een
uweherensoos en in een tennisclub van
letsende vrouwen. Ga jij maar eens
roberen, de mensen in je eigen bedrijf
en behoorlijk huis, een behoorlijk loon
D wat plezier in hun leven te geven!"
En al voortstappend en nadenkend
wam hij tot d« conclusie, dat hij dan
nog helemaal geen filantroop was, al
leen een moderne, vooruitstrevende za
kenman, die wist dat het met onwillige
honden kwaad hazen vangen is, maar
dat een bedrijf pas bloeien kan als allen
die er in werken, er belang bij hebben
dat het goed gaat!
Van dit ogenblik af zag men Willem
Jansen minder in z'n auto. Maar het
grootste deel van zijn dag bracht hij
door op de fabriek. En hij had lange
conferenties met de burgemeester.
Hij sprak ook met z'n dochter Rie, die
levendige interesse bleek te hebben voor
zijn plannen. En toen Els thuiskwam,
die met alle geweld verpleegster had
willen worden en nu werkte in een Ut
rechts ziekenhuis, had hij ook met haar
lange gesprekken.
Els was een frisse, blozende meid, met
een warm hart en een constant vrolijk
humeur.
En zo vorderden Willems plannen.
HOOFDSTUK V
Willem onthult zijn plannen
Willem Jansen keek trots rond in de
frisse zaal die nog rook naar metsel
werk en verf.... de nieuwe kantine
van z'n fabriek.
Hij had gezien hoe de arbeiders, bij
goed weer ,op een rij met d'r blauwblik
ken kruiken en d'r stikkezak tegen de
muur van de fabriek zaten te eten. Dat
vond hij niet zo erg.bij goed weer.
Maar in de winter zaten ze binnen, in de
fabriek, op de steenpersen, op de werk
banken of op de grond.
Zo was bij hem de gedachte gerezen
aan een schaftlokaal, eenvoudig, zonder
luxe. Maar hij had nog andere plannen.
Een van die plannen ging hij thans ver-
wezelijken.
Op deze avond had hij alle mensen
van de fabriek gevraagd te komen. En
ze waren er, allemaal, in hun opknap-
pak. Hij keek naar die honderd mensen,
zijn personeel, allemaal, en hij wist dat
hij méér te doen had dan hen aan het
eind van de week hun loon te geven.
Hij moest ze aan de gang zetten, in hun
eigen belang.
„Mannen", begon hij, „ik ben nu enige
tijd eigenaar van deze fabriek. In het
begin, dat snappen jullie wel, heb ik eerst
es de kat uit de boom moeten kijken. Ik
kwam d'r tenslotte óók vreemd in".
Er klonk een instemmend gegrom, er
werd zelfs gelachen, want allen herin
nerden zich Willems vragen naar de
voor hén zo bekende weg.
„Eén ding is me duidelijk geworden",
vervolgde Willem, „dat jullie met al je
harde werken nog maar weinig plezier
in je leven hebt. Er is niet zo héél veel
nodig om daar plezier in te krijgen.
Maar bijvoorbeeld een knappe woning
met een stuk tuin d'r bij, is al héél wat.
De meesten van jullie zijn bar slecht
behuisd".
Hij keek de kring eens rond, en zag
ruige kopen instemmend knikken. De
ogen waren nieuwsgierig. Wat had de
baas op zijn hart?
„Nu heb ik een plan", vervolgde Wil
lem, waarvoor ik de medewerking van
jullie nodig heb. Ik wou een woning
vereniging stichten".
Er ging een gemurmel door de rijen,
maar niemand sprak.
„Ik ben geen filantroop", vervolgde
Willem, „ik ben zakenman. Ik geef niks
cadeau, dat moet je goed begrijpen. Ik
heb m'n geld zelf moeten verdienen,
jullie zult dat ook moeten doen. Maar ik
wil je de kans geven, mettertijd je eigen
huis te verdienen. En een man met een
eigen huis, dat is geen proletariër meer.
Ik hoop dat jullie dat snapt".
Nu was er alleen maar een diepe, af
wachtende stilte.
„Er moet een woningbouwvereniging
worden gesticht", ging Willem voort,
„en die gaat huizen bouwen. Geen pa
leizen, maar nette, ruime arbeiderswo
ningen, met een tuintje d'r achter. Voor
de financiering zorg ik. De huur, die jul
lie betaalt, is tegelijk rente en aflossing.
Later neem je een bescheiden hypo
theek je en je koopt je uit. Dan is het
huis van jullie, en wat je anders voor
huur uitgeeft, geef je nou uit om lang
zamerhand een eigen huis in je bezit te
krijgen".
Hij wachtte en keek rond. Een lange
arbeider achteraan stond op.
„Meneer", zei hij, „ik vind het prach
tig vanzelf, maar dan moet je toch zó
veel verdienen, dat het d'r af kan".
„Je betaalt nu toch óók huur?" vroeg
Willem.
„Ja, maar dat zal dan wel effe méér
kosten", zei de arbeider voorzichtig.
„We zullen het bekijken", beloofde
Willem, „maar geloof maar dat ik m'n
plan daérop niet laat stranden. Maak je
geen zorgen, wie het geld niet over de
balk gooit, maar netjes en zuinig leeft,
die zal geen moeite hebben met de be
taling".
Een roodharige werkman rees van
zijn plaats, die naar iedereen wist, een
onevenredig deel van zijn loon omzette
in spiritualiën. Maar hij was vrijgezel
en dus liet het huizenplan hem koud.
„Waarom zet u die huizen niet zelf
neer en laat ons er voor niks in wonen?"
vroeg hij brutaal. Er klonk een afkeu
rend gemompel want de „rooie" was
niet populair.
„Jij werkt toch ook niet voor niks",
antwoordde Willem, „en daarenboven
heb ik er geen zin in iedere week bij jou
aan te bellen voor de huur en te horen
dat ik volgende week moet terugko
men!"
Het gelach daverde door de ruimte.
Dét konden ze waarderen. De rooie had
het enkele ogenblikken zeer te kwaad,
mikpunt als hij was van allerlei spotter
nijen. Maar Willem wist dat met dit
lachen het ijs tussen hem en zijn mensen
gebroken was.
„Nou wil ik, dat er een voorlopig be
stuur komt, om de zaak op poten te
helpen" ging Willem verder, „want het
idee is helemaal nieuw voor jullie. Met
tertijd, als alles reilt en zeilt, heb je ge
woon je jaarvergadering en benoem je
je eigen bestuursleden. Maar om te be
ginnen wou ik vijf mensen hebben, die
het bestuur vormen. Ik zelf treed op als
adviseur, want er zijn natuurlijk aller
lei zaakjes klaar te maken bij de ge
meente enzo, vergunningen en al dat ge
snor, en d'r moet een architect zijn die
tekeningen maakt.... dat komt alle
maal wel in orde. Maar kijk es mannen,
ik heb al gezegd, jullie moet het zélf
doen. Ik speel hier niet voor Sinterklaas
en jullie bent geen kleine kinderen".
(wordt vervolgd)
