Lasten gemeente stijgen de komende
vijf jaar met één miijoen gulden
Nog dit jaar nieuwe CRM-nota
over nationale landschappen
Investeringsplan B en W omvat 24,1 miljoen
Zinvol
groen-zwart
SAMENHANGEND BELEID TUSSEN
RECREATIE EN NATUURBEHOUD
Bokser maakt vertwijfelde
come-back in „Fat City
Opnieuw vergaderen
over koffiebar
J
Adventszangdienst
Zon, maan en hoog water
Tweede blad Texelse Courant, vrijdag 29 november 1974
Het door het Texels college ontworpen investeringsplan voor
1975 tot en met 1979 omvat in totaal 24,1 miljoen gulden aan in
vesteringen, Dat betekent voor de gemeente de komende vijf jaar
een stijging van de kapitaalslasten met 1 miljoen gulden, die, aldus
het college, noodzakelijk is om de gemeentelijke taken naar be
horen te kunnen blijven vervullen.
Voor een aantal belangrijke recrea-
lieve projecten is nog geen investe
ringsbedrag geraamd. Dat zyn:
Een overdekt zwembad dat het col
lege op de begroting van 1977 wil
zetten.
Centrale recreatieve
weervoorzieningen in
en slecht-
De Koog
(ook vanaf 1977 gepland; voor vol
gend jaar wordt een onderzoek
naar de wenselijkheid daarvan
aangekondigd).
I het aanleggen van bos bij De
Cocksdorp (vanaf 1975 op de be
groting).
Recreatiemogelijkheden aan de
Waddenkust met parkeergelegen
heid (in 1976, '77 en '79).
In de beleidsnota voor volgend jaar
worden de uitgangspunten van B. en W.
die tot deze nog vage investeringsplan
nen hebben geleid nader omschreven.
Voorap staat een samenhangend beleid
tussen recreatie en naturbehoud. Nieu
we recreatiegebieden moeten de druk
op kwetsbare natuurgebieden niet ver
hogen, mogen slechts geringe capaci
teitsuitbreiding tot gevolg hebben en
kunnen pas gerealiseerd worden als er
garanties bestaan voor voldoende bebos
sing en voor recreatiemogelijkheden in
of bij het desbetreffende gebied (con
centratie-centralisatie gedachte). Ten
behoeve van de toeristenbelasting wil
len B. en W. de opnamecapaciteit van
Texel en het aantal logiesakkommoda-
ties gaan controleren Zij vinden dat
toekomstige verhogingen van de toeris
tenbelasting meer voor recreatieve doel
einden moeten worden besteed. Ook zal
aandacht worden gegeven aan de
strandexploitatie (reiniging en duur van
de beveiliging) en wil het college de toe
risten gaan informeren over de recrea
tiemogelijkheden op Texel, het auto
gebruik en het belang van natuurbe
houd B. en W. spreken zich verder uit
voor het bevorderen van beheersover
eenkomsten en van bezienswaardighe
den met name in de dorpen. Ook willen
rij de kleine Texelse exploitant wat
leer steun geven.
Milieu
Het milieubeleid heeft gebruikelijke
dementen in zich zoals het behoud van
:arakteristieke, landschappelijke ele-
nenten en het voorkomen van storende
jebouwingen. Het college wil het pu-
)liek via voorlichting milieubewuster
Opnieuw zal in het jeugdhonk bij de
Doopsgezinde kerk worden vergaderd
>ver opzet, inrichting en gebruik van de
n het toekomstige Hervormd centrum
n te richten koffiebar. Belangstellenden.
16 tot ca 25 jaar) en betrokkenen zijn
vrijdagavond as. welkom, aanvang
!0.00 uur.
maken, kondigt aan de recirculatie (her
gebruik) van onder meer oud papier en
glas te zullen bevorderen en is voor een
bedachtzaam gebruik van agressieve
stoffen zoals was- en bestrijdingsmidde
len.
Ook trekken B. en W. ten strijde te
gen geluidshinder en gemotoriseerde
vervoermiddelen: „Geluidshinder moet
voorkomen worden door middel van
plaatsing, isolatie van gebouwen en
maatregelen via de hinderwet en de al
gemene politieverordening". Het college
wil het autoverkeer minder aantrekke
lijk maken door het bieden van alter
natieven.
Fietspaden
Zo zal de verbetering van het open
baar vervoer naar haar mening door
van het college zijn: de verbetering van
de Westerweg in 1976 en '77 waarvoor
in totaal 4,8 miljoen is begroot; en ver
betering aan de Hoornder- en Ooster-
enderweg (in 1976 en '75, kosten 1,4 en
1,5 miljoen).
Het ruimtelijke ordeningsbeleid is er
op gericht de ontwerp-plannen Den
Burg-centrum, De Waal, Zuid- en Mid
den Eierland en Oost volgend jaar af te
ronden en de ontwerpplannen Den
Burg-noordwest, Den Burg-zuid, 't
Horntje, Oudeschild, buitengebied en
beschermd dorpsgezicht Oosterend in te
dienen. Het eerste ontwerpplan voor het
beschermd dorpsgezicht van Den Hoorn
wordt volgend jaar opgesteld en in een
plaatselijke begeleidingscommissie be
sproken. Ook moet in 1975 rekening
worden gehouden met uitwerking van
het herziene Krimplan en de samen
stelling van een ontwerp-recreatieplan
voor het gebied langs de Grensweg.
Het verkeers- en vervoersbeleid van
B. en W. zal er op gericht zijn door
gaand verkeer in de dorpskernen te ver
mijden. Het verkeerscirculatieplan voor
Den Burg wordt in 1975 gerealiseerd,
AOT, TESO en gemeente onderzocht
moeten worden. Ook bestaan er plannen
voor aanleg van fietspaden langs de
Ruigedijk, Rozendijk, Westerweg door
Waalenburg (het laatstgenoemde pro-
jekt kost ruim 1 miljoen gulden) en
langs de binnendijk van de Prins Hen
drikpolder (gepland in 1976). Een twee
tal fietspaden maakt deel uit van gro
tere projecten. Dat zijn de aanleg van
een 2 kilometer lange verbindingsweg
tussen Oudeschild en de Pontweg (2,2
miljoen gulden op de begroting 1976) en
de verbetering van de Watermolenweg.
Andere grote wegenprojecten op de lijst
evenals een gemeentelijke taxiverorde-
ning.
Wonen
Op het gebied van de volkshuisvesting
staat het voorkomen van woningnood en
het verbeteren van de woonsituatie
voorop. Er zal onderzoek naar de woon
situatie en woonwensen van de Texe
laars worden gedaan door gebruik te
maken van enquêtes en het houden van
een hoorzitting. De woonkwaliteit wordt
verbeterd door krotopruiming en pre
mieuitkeringen voor woningverbetering.
Het college wil geen tweede woningen
in de dorpen en kondigt een duidelijker
tweede woningbeleid in de buitenge
bieden aan.
Op sociaal-cultureel gebied zijn B. en
W. van plan de huisvesting van het ver
enigingsleven in Den Burg te gaan ver
beteren (muziekschool, bibliotheek, open
jeugdwerk etc) terwijl ook het dorps
huis in Oosterend en de gemeenschaps-
akkommodatie in De Waal niet worden
vergeten. Ook zal onderzocht worden
of er met rijkssubsidie een jeugdlei
der voor de stichtingen „Witte Burcht"
en „Open jeugdwerk" en voor het zo-
merrecreaticwerk van de stichting cul
tureel werk Texel, kan worden aange
trokken.
Onderwijs
Tastbare maatregelen op onderwijs
gebied zullen in 1975 de permanente
uitbreiding van de CVO school in Den
Burg, de school met de bijbel in Oos
terend, de lagere school in Oudeschild
en de kleuter- en lagere school in Den
Hoorn zijn. Hiermee is een totaalbedrag
van bijna 1,6 miljoen gemoeid. Verder
willen B. en W. nog wat aan de betrok
kenheid van de ouders bij het onderwijs
doen, steun voor bijscholing geven en
vakonderwijs en partiële leerplicht be
vorderen.
Toch samenwerking
B en W. streven naar eigen voorzie
ningen die een zelfstandig Texels optre
den mogelijk maakt bij isolatie of ram
pen. Zij willen deze voorzieningen in
passen in het rampenbestrijdingsplan.
Anderzijds wordt regionale samenwer
king om praktisch redenen niet afgewe
zen, omdat het de mogelijkheden qua
deskundigheid, leiding, controle en ad
vies vergroot. Op maatschappelijk wel
zijnsterrein willen B. en W. onder meer
een maatschappelijk werkster(er) aan
stellen als uitganspunt voor een beleid
dat een samengaan van algemeen en
gericht maatschapelijk werk voorstaat.
Het investeringsplan voor 1975 maakt
verder nog melding van een bedrag van
450 duizend gulden voor het aanbren
gen van aardgasvoorzieningen in ge
meentelijke gebouwen.
Nog dit jaar zal het ministerie van CRM opnieuw een nota publiceren
over nationale parken en landschapsparken. Naar verluidt wordt in deze
nota een nadere en praktische uitwerking gegeven van de Nota Vonhoff van
1972, die een theoretische omschrijving gaf en waarin Texel als één van de
mogelijke landschapsparken werd genoemd. De vraag is nu of aan het idee
van Vonhoff in de nieuwe nota wordt vastgehouden of dat - mogelijk als ge
volg van de niet altijd positieve reakties - andere oplossingen voor het in
standhouden van waardevolle landschappen aan de hand worden gedaan.
Intussen wacht Texel gelaten af. Ge
meentelijke vertegenwoordigers weten
van niets als hen over dit onderwerp
iets gevraagd wordt. Den Haag ontwik
kelt ideeën met mogelijk vérstrekkende
gevolgen zonder overleg met de betrok
ken gebieden.
Onderzoek
In het oktobernummer van het blad
„Recreatie" (een uitgave van de stich
ting recreatie) staat een artikel van W.
C. J. Ruurs over het beheer van natio
nale parken. Ruurs is een Nederlander
Zwaar beconcurreerd moet „Filmgan-
!er" deze week opboksen tegen het
ommerciële klapstuk „The exorcist".
Haar voor de werikelijke liefhebber kan
keuze niet moeilijk zijn. Dinsdag
vond 8 uur in het City theater „Fat
'ity" van John Huston.
Zonder de andere films uit de serie te
ort willen doen, kan toch rustig
"'orden gesteld dat dit kwalitatief de
'este van allen is. Een film die hen, die
e eenmalige kans aangrijpen hem te
iaan zien, lang zal heugen. Een meester
werk. Geen moeilijke, ontoegankelijke
Hm over een zweverig onderwerp, maar
een prachtig menselijk verhaal over
verliezers in het leven.
De samenleving is hier een verzame
ling armoedige hotels, boksza'len en
vreugdeloze bars. De hoofdfiguur Billy
Tully is een man, die na het weglopen
van zijn vrouw aan de drank is en hope
loos werkt aan zijn come-back als bok
ser. Hij ontmoet een jongen van 18 jaar
„die het in zich heeft", die kan slagen
waar hij faalde. Billy maakt z'n come
back en ook de jongen lijkt het te gaan
maken. Maar op de momenten van hun
(betrekkelijke) overwinningen, beseffen
zij de armoede van hun bestaan. Aan
grijpend is de rol van Susan Tyrell als
prachtige del en alcoholiste. Een gete
kend gezioht en vol met wise-cracks
over de rottigheid van haar bestaan.
Op papier klinkt het wellicht niet
aantrekkelijk om te moeten gaan kijken
naar de ellende van anderen, maar
„Fat City" is een te zeldzame ervaring
in de bioscoop, dan dat u hem mag laten
lopen. Voor wie ook maar een grein
voelt voor film als spiegel van de sa
menleving: niet te missen!
Filmganger heeft zo'n 240 leden. Die
kunnen voor één knaak kennis nemen
van deze unieke film. Hopelijk is het
„verzuim" deze keer lager dan ooit.
die in de Verenigde Staten afgestudeerd
is aan de universiteit van Oregon, in het
vak recreatie. Hij heeft onderzoek ge
daan naar de mogelijke relatie die een
uitverkoren groep nationale parken in
de werld kan hebben met een veronder
steld Nederlands nationaal parksysteem.
In het onderzoek is Ruurs niet nader
ingegaan op 't idee van nationale land
schappen of nationale landschapsparken
omdat „deze termen onbekend zijn in de
rest van de wereld". „Maar", zegt Ruurs
„vele beheersproblemen in nationale
landschapsparken zullen over
eenkomst vertonen met die in het be
heer van nationale parken".
Twaalf aanbevelingen
De schrijver komt aan het slot van
zijn artikel tot twaalf specifieke aanbe
velingen voor Nederland die gedeelte
lijk op de resultaten van het onderzoek
gebaseerd zijn. Hij concludeert dat alle
gronden binnen de toekomstige parken
in het bezit moeten zijn van de overheid
of een organisatie voor het algemeen
nut zoals bijvoorbeeld de Nederlandse
vereniging tot behoud van natuurmonu
menten. Door middel van bestemmings-
en streekplannen moeten bepaalde be
stemmingen worden gegeven aan be
paalde delen van een park en de omlig
gende gebieden, gebaseerd op de ecolo
gie van dat gebied. „Voor elk van de
voorgestelde nationale parken dient een
planningcommissie opgericht te worden
die een bestemmingsplan opstelt en de
overheid en speciaal de Nederlandse
dienst voor nationale parken adviseert
over alle zaken die verband houden met
de oprichting en het beheer van één be
paald nationaal park".
Het beheren van de nationale parken
moet gebaseerd worden op beheersprin-
cipes en richtlijnen. Voor het beheer
alsmede voor de coördinatie en plan
ning van de parken wil Ruurs een spe
ciale overheidsinstantie binnen het mi
nisterie van CRM in het leven roepen.
Bestemming
Behalve op het globale beheer van de
nationale parken gaat Ruurs ook in op
een concretere bestemming. Hij vindt
dat musea, tentoonstellingen, voorlich
tingsprogramma's en in sommige geval
len toiletgebouwen de enige faciliteiten
zijn die binnen de grenzen van een na
tionaal park toegelaten mogen worden.
Vervolgt: Alle overnachtingsakkommo-
daties, inclusief kampeerterreinen moe
ten buiten de parkgrenzen blijven. De
grootte van de Nederlandse nationale
parken laat niet toe dat gronden ge
bruikt mogen worden voor faciliteiten
die niet essentieel zijn voor het beheer
van het nationaal park en de voorlich
ting over de natuur. Verder: Verharde
wegen moeten tot een minimum beperkt
blijven. In gebieden waar het openbaar
vervoer niet wenselijk is moeten wan
del- en fietspaden die gebieden bereik
baar maken.
Aanbeveling nummer tien luidt: „Cri
teria dienen opgesteld te worden voor
gebieden die voor de status van natio
naal park in aanmerking komen; voor
de toegankelijkheid van ecologisch
kwetsbare gebieden binnen de park-
grenzen en voor een maximaal aantal
bezoekers per hectare of vierkante kilo
meter.
Aanbeveling elf: Het aanstellen van
nationale parkwachters voor het be
heer van het nationaal park, het geven
van (natuur)voorlichting en toe
zicht op het naleven van de wetten die
binnen de grenzen van het park gelden.
Alle principes, criteria en richtlijnen
uit zijn aanbevelingen zullen volgens
Ruurs in een speciale parkwet moeten
voorkomen.
Wie deze aanbevelingen heeft door
gelezen en op Texel is gaan betrekken
moet wel bedenken dat het hier gaat
over nationale parken en niet over na
tionale landschapsparken, en dat Texel
alleen tot de laatste groep kan gaan be
horen. Niettemin stelt Ruurs dat er
overeenkomsten tussen de beheerssyste
men van beide typen zullen bestaan. En
daarbij onderschrijft hij de definities in
de nota Vonhoff volmondig. Het is aan
de Texelse lezers om te oordelen of zij
ingenomen zijn met het beheer van
Texel als nationaal landschapspark zo
als Ruurs in zijn aanbevelingen voor het
nationaal park uiteen zet.
Op dit moment is er geen reden om in
paniek te raken. De nieuwe CRM-nota
zal nog dit jaar in de openbaarheid ko
men en zal hopelijk geruststellend ant
woord geven op vele kwellende vragen.
Natuurlijk kan het jaarlijks beleidsplan
van een college van B. en Wniet meer zijn
dan een aanduiding van hoofdpunten. Dat
gedt nog des te meer voor een college dat
slechts een paar maanden in functie is en
mt drie leden bestaat die voor de eerste maal
wethouder zijn. Zeker in deze situatie mag
niet verwacht worden dat gedetailleerd wordt
ingegaan op plannen waarvoor nog geen con
crete uitwerking bestaat, te meer daar er over
vele ontwikkelingen overleg met de provincie
en het rijk moet worden gevoerd. De ge
meenten worden immers steeds meer gecon
troleerd door de hogere overheden en dat is
aan de begroting wel te merken.
Daarnaast verkeert de gemeente Texel ook
nog eens in een zorgelijke financiële situatie
met een in de toekomst dreigend begrotings
tekort. Redenen te over dus om niet al te
vergaande conclusies uit het voorgestelde
beleidsplan te trekken Veel beloften doen,
maar ze in praktijk met kunnen inlossen is
erger dan niets beloven en er toch nog wat
van weten te maken.
Hoe je het ook bekijkt, het beleidsplan
blijft een indicatie voor wat de Texelaars
volgend jaar van hun gemeentelijke verte
genwoordigers mogen verwachten. Er mag
worden verondersteld dat een nieuw college
waar drie politieke stromingen in vertegen
woordigd zijn die er de af gelopen .vier jaar
niet bij waren een nieuw eigen gezicht laat
zien. Voor zover dat natuurlijk mogelijk is
op een eiland waar vele problemen veelal
nopen tot dezelfde aanpak en waar vrijwel
eenstemmigheid heerst over belangrijke
vraagstukken als natuurbehoud en recreatie.
Binnen dit kader een beleid voeren dat
wezenlijk anders is dan dat van het vorige
college is mede gelet op de geringe partijpo
litieke rol op Texel nauwelijks mogelijk.
De constatering dat 49 punten van deze
nota bijna letterlijk gelijk zijn aan die van
het vorige college is op zich dan ook niets-
zeggend, maar wordt pas zinvol als je kijkt
naar de niet ingevulde wensen van de par
tijen die dit college in het zadel hebben ge
holpen. Dan blijkt dat vooral het Pakt op
een aantal punten niet zo aan haar trekken
is genomen. Zo staat er in de beleidsnota niets
over herstructurering van gemeentelijke com
missies en over openbare vergaderingen van
die commissies en ook wordt geen uitspraak
gedaan over vordering van niet-permanent
bewoonde woningen voor Texelse krep eer-
gevallen. De progressieven zijn ook voor de
aanleg van een tiveede open ztvembad terwijl
het college zich juist uitspreekt ten gunste
van een overdekt zwembad.
Mede gezien de Pakt-uitspraak: „Wij zul
len dit college kritisch volgen" mag toch wel
daadwerkelijk progressief weerwerk worden
verwacht. Want als er één groepering gebaat
is bij een standvastig en vooral open college-
beleid dan is het toch wel de groepering die
democratisering, inspraak, medezeggenschap
en welzijn hoog in het vaandel heeft staan
en bovendien de grootste raadsfractie vormt.
Op papier doet het Pakt dan ook inder
daad een poging het collegebeleid wat om
te buigen. In haar reactie op de beleidsnota
wil zij structuurwijziging en openbare ver
gaderingen van de gemeentelijke commissies
aan de nota toegevoegd zien. Hierbij moet
wel in de gaten worden gehouden dat het
om een schriftelijk voorstel tot aanvulling
gaat. Hoe hard de Pakt fractie zich straks in
de gemeenteraad gaal opstellen om de voor
stellen ook werkelijk in de praktijk te verwe
zenlijken moet worden afgewacht.
Zou het Pakt als politieke partij niet in staat
zijn om wezenlijke en duidelijk zichtbare in
vloed op het collegebeleid uit te oefenen dan
kun je je wel afvragen of het nog zin heeft
om bij de verkiezingen op kandidaten als
vertegenwoordigers van politieke partijen te
stemmen. Want wat heb je er aan om op ver
schillende partijen te stemmen die toch alle
maal hetzelfde willen. Maar zover is het nog
niet. Het Pakt en ook de andere partijen
uitgezonderd T exels Belang natuurlijk
krijgen nog volop de gelegenheid aan te to
nen dat het opereren van politieke partijen
op gemeenteraadsniveau wèl zinvol is.
Zondagavond 1 december wordt in de
Gereformeerde kerfk in Den Burg weer
gen zangdienst gehouden, die in het te
ken zal staan van de Advent, de voorbe
reiding op het komende kerstfeest. Aan
vang 7 uur. Ook de rusthuizen zullen
aangesloten zijn. Organist Brouwer zal
de dienst begeleiden, terwijl ds. Douwes
de Adventsverkondiging zal houden. Ie
der is van harte welkom.
De zon komt 1 december op om 8.25
uur en gaat onder om 16.33 uur; 4 de
cember op om 8.29 uur en onder om
16.31 uur.
Maan: 29 nov. V.M.; 6 dec. L.K.
Hoog water ter rede van Oudeschild:
Vrijdag 29 november 7.59 en 20.23
Zaterdag 30 november 8.49 en 21.13
Zondag 1 december 9.37 en 21.59
Maandag 2 december 10.25 en 22.40
Dinsdag 3 december 11.12 en 23.17
Woensdag 4 december 11.54 en 23.54
Donderdag 5 december 12.34 en
Vrijdag 6 december 0.30 en 13.16
Zaterdag 7 december 1.14 en 14.09
Aan het strand is het ongeveer een
uur eerder hoog water.
Laag water valt gemiddeld 6.15 uur
na hoog water.
