(jTOcn c2JwarL-Jexeh in het harL,
„Sint Donatus" wordt biologisch dynamische boerderij
TAXI '«a»»2000 IAXI «Ka»' 215
Carnaval
iStalmest, preparaten en
•kosmische krachten
NACHTTARIEF
MOGELIJK DANK ZIJ
JOH. ADRSAANSTICHTING
>»i Martien van de Wetering
Den Burg
Fa. Kikkert
De Koog
Dag era nacht bereikbaar
„Zeven Provinciën"!
TEXELSE
Uitgave: BV v/h Langeveld De Rooij
>E[ Postbus 11 - Den Burg, Texel - Telefoon 2741
Redaktie: Harry de Graaf, Keesomlaan 43, Den
Burg, tel. (02220) 2403, en Ron LodewIJks, Noord
wester 21, Den Burg, tel. (02220) 3986.
COURANT
Verschijnt dinsdags en vrtydags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs f8,65 p. kw.
50 cent Incasso; los 40 cent
Bank: Amrobank, Ned. Midd. Bank, Rabobank
Advert. 35 ct. p. mm excl. 4% BTW
ruieEfèdrijfsleider Piet Bakker (links) en zijn collega Henk Smit met op de achtergrond ,,Sint Donatus"
i
Texel krijgt een biologisch dynamisch landbouwbedrijf. In het
leven is geroepen de besloten vennootschap „Biologisch dynamische
ie bedrijven Texel", die per 1 januari j.l. de boerderij „Sint Donatus"
van de heer W. H. Bakker heeft aangekocht. Dit 59 hectare grote
bedrijf, thans nog vrijwel helemaal weide, zal in de komende jaren
Lvoor een flink deel worden gescheurd ten behoeve van de voedsel-
produktie volgend de biologisch dynamische methode, dus zonder
kunstmest of chemische bestrijdingsmiddelen, maar met toepas
sing van met preparaten bewerkte stalmest en met gebruikmaking
ivan kosmische krachten.
Met het gewonnen voedsel wordt het vee - schapen en koeien - aan de
kost gehouden. Het zal een jaar of vijf duren voordat het bedrijf geheel op
bd-basis zal werken en er zal nog meer tijd mee gemoeid zijn voordat van
«en rendabele opzet kan worden gesproken. De verliezen in de beginjaren
zullen worden gedekt uit de fondsen van de Johan Adriaan-stichting.
Ber Bedrijfsleider is de heer P. A. Bakker
e Dlie zich sinds enkele maanden met de
jn techniek van de bd-methode vertrouwd
cromaakt en daartoe onder meer stage
w uèeft gelopen en reizen heeft gemaakt
kswiiaar biologisch dynamische bedrijven in
csdomen land en m Duitsland en Engeland.
lij wordt terzijde gestaan door de heer
^^MSmit die zich voornamelijk met de
^HSverzorging zal bezig houden. „Sint
lanatus" zal in Nederland een van de
'^iBotste veebedrijven op bd-basis zijn.
1 ^>0 schapen zullen voor zover het geen
okmateriaal is, op het eigen bedrijf
^Vorden afgemest. Verkoop zal waar
schijnlijk niet via de gebruikelijke ka-
'jaden geschieden. Men wil ap Texel zelf
eg markt voor dit vlees ontwikkelen.
,est let graan dat van „Sint Donatus" komt
ar a| zijn weg naar de consument vinden
je r het grote (200 ha) en landelijk meest
eken de biologisch dynamische bedrijf
(1eJLrf>Yerendale" te Serooskerken in Zee-
-rnd Binnen enkele jaren zal de melk
ze ,i eigen bedrijf tot kaas worden ge-
^etobH
Geleidelijk
j-f- De omschakeling van gewoon naar
d-bedrijf zal geleidelijk geschieden.
I' 5X1'et is niet mogelijk ineens op te houden
rouViet het geven van kunstmest Dit voor-
n, W
jaar zal echter al worden begonnen met
het prepareren van grote hoeveelheden
stalmest. Voor zover de eigen veestapel
(52 koeien en 300 schapen) deze niet op
brengt, zal mest worden aangeocht.
De financiële basis voor dit zeker
naar Texelse begrippen zeer bijzondere
projekt is verschaft door mevrouw L. J.
van Rijsselberghe-Verboom (65) uit Dc
Koog, die enige tijd geleden haar bedrijf
Radio Modern (350 werknemers) ver
kocht en nu de middelen verstrekt uit
het naar haar overleden echtgenoot Jo
han Adriaan van Rijsselbcrghe genoem
de fonds. Ongetwijfeld zou het kapitaal
op aantrekkelijke wijze belegd kunnen
worden, maar mevrouw Van Rijsselber-
ghe (die eerder op Texel een belangrijke
rol heeft gespeeld bij de totstandkoming
van het Maartenhuis) heeft zich laten
leiden door overwegingen van idealisti
sche aard. Ze stelt: „Het geld dat ik dank
zij de arbeidskracht van mijn perso
neel heb verdiend wil ik op een verant
woorde wijze besteden. Ik kom zelf uit
een arbeidersfamilie en dat heeft een
rol gespeeld bij dit besluit. Ik wilde ge
woon iets zinvols in deze maatschappij
realiseren".
Mevrouw Van Rijsselberghe dacht
daarbij te handelen in de geest van haar
echtgenoot, die een groot liefhebber van
Texel was en an Den Burg zijn laatste
rustplaats heeft gekregen. Van belang
was ook dat zij Piet Bakker bereid vond,
een deskundige Texelse boer enthou
siast, maar met beide benen op de grand
waarin zij veel vertrouwen heeft.
Geen experiment
In tegenstelling tot wait menige lezer
desondanks zal denken is „Sint Dona
tus" op bdngebied geen experimentele
sprong in het ongewisse. Meerdere be
drijven hebben bewezen dat het kan
volgens dit systeem en zelfs dat de pro-
duktie niet achterblijft bij de gemiddel
de produktie van gewone agrarische be
drijven. Het probleem bij het opzetten
van dergelijke bedrijven is dat er altijd
wel idealisten zijn te vinden die willen
meedoen, maar dat het ontbreekt aan
vakkundige boeren die deze weg willen
bewandelen.
Als het aan mevrouw Van Rijsselber
ghe had gelegen, zou „Sint Donatus"
nieuwe stijl in alle stilte van start zijn
gegaan, maar de geruchten over het op
zienbarende plan gingen als een lopend
vuurtje over het eiland en de vragen
waren niet van de lucht. Bij nader in
zien vond mevrouw Van Rijsselberghe
het toch wel juist om serieus geïnteres
seerden op de hoogte te stellen want
wat op „Sint Donatus" gaat gebeuren
kan het daglicht best verdragen. Dus
werd vorige week zaterdagmiddag in
een der zalen van hotel „Prinses Julia
na" in De Koog een bijeenkomst belegd
met de bedoeling genodigden informatie
te geven over de biologisch dynamische
landbouwmethode dn het algemeen en
het project „Sint Donatus" in het bij
zonder.
Lezing
Na een inleiding van mevrouw Van
Rijsselberghe werd het woord gevoerd
door Prof. Dr. D. Brüll uit Joppe die
een uiterst interessante en oritische be
schouwing gaf over de maatschappij
waarin wij leven. Het voert te ver om
het gesprokene in extenso weer te ge
ven, maar prof Brüll heeft zijn ideeën
in boeken neergelegd die voor ieder te
koop zijn. Spreker wees er zijn gehoor
onder meer op dat iemand die geld uit
leent zich moet realiseren dat de minst
schone zaken het grootste rendement
geven. „Maar een rustig geweten is ook
wat waard", zo voegde hij eraan toe.
Geschetst werd dat tegenwoordig vrij
wel ieder afhankelijk is. Ook in de
meest vrije beroepen is men aangewezen
op aktivitelten en toelevering van an
deren. Boeren zijn het langst werkelijk
vrij gebleven tot het ook daar afgelopen
was na invoering van monoculturen,
krachtvoer en kunstmest.
Een andere markante uitspraak met
betrekking tot de economie: „De koek
kan maar één keer op. Dat is zo van
zelfsprekend dat er duizenden econo
men nodig zijn om ons van het tegen
deel te overtuigen". En ook: „De geld-
sluier belemmert de menselijkheid. De
begeerte naar meer op elk gewenst mo
ment houdt een maatschaippij systeem dn
stand dat gericht is op de wereld van de
duizend en een nacht". Ouders, die
hun kinderen progressief meenden op te
voeden, zal de schrik om het hart zijn
geslagen toen zij van prof. Brüll hoor
den dat het moderne systeem van kin
deropvoeding en onderwijs deze ver
werpelijke situatie in de toekomst zal
bestendigen. Want de jeugd moet zo no
dig welwillend tegemoet worden getre
den. Kinderen moeten alleen plezierige
dingen doen en nooit tot iets gedwongen
worden in het belang van hun tere ziel
tjes. „Daardoor wordt hun wilsJeven
met tot ontwikkeling gebracht en zal hij
het een volstrekt normale zaak vinden
dat alles wait hij zou willen er ook moet
komen, dat hij er recht op heeft en an
ders ongelukkig is". Professor Brüll zag
ook lichtpuntjes. Steeds minder jonge
mensen laten zich nog langer door de
economische „wetten" bedotten en pro
beren het anders te doen, o.a. in com-
muneverband, waar men alleen zinvolle
uitgaven doet en zich niet laat aanpra
ten dait materiële zaken geluk brengen.
Professor Brüll wist duidelijk te maken
dat zijn beschouwing meer te maken
had met alternatieve vormen van land
bouw dan men op het eerste gehoor zou
denken en oogstte een dankbaar ap-
In 't hoekje van de Oesterstraat J
't Strender Salonnetje J
voor een goed verzorgd en
modieus kapsel. Neem een
voordelig abonnement. T
Tel. (02223) 436 Karin Didden
In een wervelende storm van
konfetti, serpentines en schuimend
bier, verscheuren daverende
Carnavalsstampers de stilte over
100 m2
A.s. weekend dus
Alaaf
plaus, ondanks dat niet ieder zich niet
zomaar uit de geldsluier kon losmaken
en het een wel erg theoretische benade
ring vond.
Hocus, pocus
Een indruk over hoe het toegaat op
een biologisch dynamisch landbouwbe
drijf werd gegeven door vertoning van
een door Jan Boon gemaakte film. Een
van de meest frappante onderdelen was
het duidelijk maken dat kosmische
krachten van grote betekenis zijn voor
het plantaardige leven Het erkennen
van kosmische krachten doet denken
aan hocus, pocus", aan niet-reële my
stiek en dat is de belangrijkste oorzaak
van de bezwaren die men met name in
wetenschappelijke knng heeft tegen de
biologisch dynamische methode. Als
men op een biologisch dynamisch be
drijf gaat zaaien, wordt o.a. gelet op de
plaats van de maan in de dierenriem.
Radijs.of biet bijvoorbeeld moet worden
gezaaid als de maan in een der „aarde-
tekens" staat, want dan wordt de knol
vorming bevorderd en de bladvorming
geremd. Als wordt gewacht tot de maan
in waterteken staat (waardoor de sten
gel- en bladvorming gestimuleerd wor
den) ziet men het omgekeerde gebeuren.
Men kan zich nauwelijks permitteren
dit niet te geloven want het wordt al se
dert tientallen jaren in de praktijk be
wezen. De biologisch dynamische boer
beschikt dan ook over een zaaikalender
die jaarlijks wordt uitgegeven door de
Duitse Maria Thun, een bekende naam
in biologisch dynamische kringen.
Steiner
Grondlegger van de methode en te
vens van de antroposofische levensbe
schouwing was in 1924 Dr. Rudolf Stei
ner. Het eerste Nederlandse bd-bedrijf
dateert van 1926. In 1937 werd de Ne
derlandse Vereniging tot bevordering
van de biologisch dynamische land
bouwmethode opgericht. De consulent
R. L. ten Siethoff uit Woudenberg is in
dienst van de vereniging en zal ook het
project op Texel deskundig begeleiden.
De aanhangers van de bd-methode gaan
er van uit dat de landbouw volgens de
gebruikelijke moderne systemen bezig is
een heilloze weg te gaan. Door de indus
triële aanpak (schaalvergroting, afsto
ting kleine bedrijven, vergaande me
chanisatie) dwingt men de landbouw
zich in te passen in een hem wezen
vreemd stelsel. Industralisatie is funest
voor een bedrijfstak die met levende
mensen, dieren, planten en bodem
werkt. Uitputting en sterilisatie van de
grond, aantasting van landschap en mi
lieu, grote economische risico's bij de
monoculturen en vermindering van de
kwaliteit zijn gevolgen die ieder op dit
moment reeds kan vaststellen.
Anders
De bd-mensen zeggen dat het anders
kan: Levende wezens kunnen zich al
leen gezond ontwikkelen als zij vanuit
(zie vervolg achterpagina)
Architect C. R. Alkema maakte deze
schets van ,,Sint Donatus" zoals het er in
de naaste toekomst mogelijk zal uitzien.
Men ziet de bestaande bedrijfswoning (1),
het bestaande gebouw (2) waarin de boter
en kaasmakerij, proefbakkerij en studen
tenverblijven komen; potstal voor rund
vee (3); potstal voor schapen (4); paar-
destal (5); varkens (6); pluimvee, geiten
e.d. (7); bijenkorven (8); moestuin met di
verse bessenstruiken (9); kruidentuin (10);
boomgaard (11); graskuilen (12);; com-
postbereiding en mestverwerking (13);
kalverwelde (14); lammerenweide (15). Op
enige afstand van het op de tekening
zichtbare oppervlakte is ook nog een een
devijver en een vogelbosje geprojecteerd.
OOK VOOR REKENING ZIEKENFONDS
VRIJDAG 7 FEBRUARI 1975
88e JAARGANG No. 8949
