Cjroen 2.wgrLrJexels in het harL,
Twee weken projectonderwijs op Texel
"School in Bos,, brengt
jeugd milieubesef bij
PTT DIENSTKRING NA
49 JAAR OPGEHEVEN
CJ
GWintervak§ntie
rf: /paarbank
Na afscheid hoofd buitendienst G. Visser
Kennismaking
met natuur
„Betrokkenheid
gaat verloren"
Boek tui uw
Informeer op onze kantoren naar de
vele aantrekkelijke mogelijkheden
wéfJ uja/t nedariand
t"
Sip-
fy.
JUmm
gemakkelijk, één adres voor al uw geldzaken
19
ri'
DINSDAG 30 SEPTEMBER 1975
89e JAARGANG No. 9013
TEXELSE1®® COURANT
i nv/ ufk i t Daaii
Uitgave: BV v/h Langeveld De Roo(|
Postbus 11 Den Burg, Texel - Telefoon 2741
Redaktle: Harry de Graaf, Keesomlaan 43, Den
Burg, tel. (02220) 2403, en Ron LodewIJks, Noord
wester 21, Den Burg, tel. (02220) 3966.
Versch(|nt dinsdags en vrijdags.
Poetgiro 652. Abonnementsprijs f9,15 p. kw.
-I- 50 cent Incasso; los 40 cent
Bank: Amrobank, Ned. Mldd. Bank, Rabobank
Advert. 35 ct. p. mm excl. 4% BTW
„Je hebt getoond dat je bereid bent
de natuur te helpen bewaren. Je weet
nu hoe nodig dat in ons land is. Daar
om werd deze oorkonde aan je uitge
reikt. We vertrouwen erop dat je zui
nig zult blijven op wat buiten groeit
en bloeit. Help mee de natuur te be
schermen".
Aldus de tekst van een oorkonde
die alle 36 kinderen van de vijfde en
zesde klas van de Elout van Soeter-
woudesschool uit Emmen kregen uitge
reikt tijdens de slotavond van de na-
tuurweek die zij vorige week in en
vooral ook buiten de kampeerschuur
„Bloem en Bos" aan het Gerritslander-
dijkje op Texel doorbrachten.
De school was hier op uitnodiging van
Staatsbosbeheer in het kader van het
project „School in Bos" dat door de ge
lijknamige werkgroep op poten is gezet
en pas vorig jaar op grotere schaal van
start ging. Een week eerder was een
Utrechtse school in „Bloem en Bos" te
gast geweest. SBB-medewerker Jaap
van Groeningen fungeerde twee weken
lang als projectleider en ervaarde dat
als een uiterst vermoeiend karwei. Van
Groeningen werd in zijn werkzaamhe
den gesteund door de heer D. H. van
Kruyssen die als lid van de werkgroep
„School in Bos" aanwezig was.
Milieubesef
Van Kruyssen is stafmedewerker bij
de vereniging Koninklijke Nederlandse
Heidemaatschappij. De tijd die hij aan
de werkgroep spendeert wordt door de
heidemaatschappij vergoed; zij staat
tevens garant voor een bijdrage van 50
mille aan het project; ook de deelne
mers betalen datzelfde bedrag terwijl
voor de resterende 50.000 gulden jaar
lijks een donor moet worden gevonden.
Vorig jaar was dat het Nationaal Jeugd-
fonds, dit jaar het Nationaal Natuur-
fonds. „Elk kind dat aan de natuurweek
meedoet kost meer dan 160 gulden",
zegt v. Kruyssen. „Het doel van het pro
ject is kinderen in de hoogste klassen
van lagere scholen in en buiten de grote
stad milieubesef bij te brengen Zij moe
ten voelen, proeven en ruiken, heeft
Bert Schut eens gezegd", aldus Van
Kruyssen.
Wel brood
Met de naam Bert Schut is meteen de
grondlegger van het project genoemd.
Schut, die vorige week ook even op
Texel was, is milieuconsulent in Deven
ter. In het midden van de zestiger jaren
werd hij tijdens een werkbezoek in
Duitsland geconfronteerd met school
kinderen die in de bossen met herstel
werkzaamheden bezig waren Schut zag
daar ook wel brood in voor Nederlandse
schoolkinderen. Hij wist een commis
sie te formeren waarin vertegenwoordi
gers van ANWB, SBB, Landschapsbe
schermers en de stichting Recreatie zit
ting hadden. In 1970 werd door deze
commissie een rapport naar de ministe
ries van CRM, Landbouw en Onderwijs
gestuurd. Toen geen enkele reaktie van
uit Den Haag vernomen werd besloot de
heidemaatschappij zich voor de finan
ciële tekorten van een experiment met
een school uit de Amsterdamse Jordaan
garant te zullen stellen.
Welwillend
In 1973 herhaalde zich deze situatie
en pas aan het eind van dat jaar traden
de drie ministeries het project „School
in Bos" welwillend tegemoet.
CRM gaf de inmiddels uit de commissie
geformeerde werkgroep, waarin onder
meer de secretaris van het Instituut
voor Natuurbeschermingseducatie en de
dienst landelijke eigendommen zitting
hebben, toestemming haar (CRM's) ge
bieden voor het project te gebruiken,
m
Schooljeugd uit Emmen aan het werk
Landbouw gaf SBB toestemming mede
werking te verlenen en het ministerie
van Onderwijs was zo vriendelijk de na
tuurweek als onderdeel van het onder
wijs en niet als vakantie te beschouwen.
Probleemgebied
SSB-districtshoofd M. Mantje toonde
zich zeer geïnteresseerd in „School en
Bos" en was bereid alle medewerking
te geven als de werkgroep ook Texel
voor het project zou uitkiezen. En zo
kon het gebeuren dat 36 schoolkinde
ren uit Emmen van vorige week maan
dag tot en met vrijdag nader kennis
met de Texelse natuur maakten. Jaap
Als PTT-employé G. Visser vrijdag
middag in hotel 'De Lindeboom-Texel'
afscheid neemt als dienstkringleider
betekent dat na bijna een halve eeuw
het officiële einde van de dienstkring
Texel. Het eiland valt al enige tijd on
der de kring Den Helder. Het kantoor
van de technische dienst aan de Waal-
derstraat is alleen nog maar 's och
tends van 8 tot 9 uur open. De rest van
de dag vertoeft Hans de Porto in Den
Helder. „Al weer een stuk betrokken
heid bij de abonnees gaat hierdoor
verloren", zegt de heer Visser die na
23 jaar dienstkringleider te zijn ge
weest in maart van dit jaar zijn functie,
wegens het bereiken van de pensioen
gerechtigde leeftijd moest neerleggen.
Het verdwijnen van de dienstkring
Texel past in het kader van de schaal
vergroting, en moet gezien worden als
een zuiver bedrijfseconomische maat
regel. Of dit besluit ook menselijk ge
zien juist is moet worden betwijfeld.
Niettemin constateert Visser dat een
kleine dienstkring als Texel in feite te
kwetsbaar is. „Als iemand ziek wordt
is er geen vervanging. Valt nu één van
de acht Texelse personeelsleden weg
dan zorgt Den Helder voor aanvulling.
Ook administratief is de overname
voor de PTT een voordeel hoewel ge
zegd moet worden dat een employé
op Texel meer allround moet zijn om
dat hij overal bij betrokken is. In Den
Helder is het administratieve apparaat
in verschillende afdelingen verdeeld",
aldus Visser.
Overcompleet
De loopbaan van de scheidende
dienstkringleider op Texel staat in het
teken van de vooruitgang in het tele
foonwezen die op Texel aanmerkelijk
minder snel dan op de vaste wal plaats
had. Toen Visser in 1937 van Bergen
paar Alkmaar werd overgeplaatst was
m die contreien de automatisering van
het telefoonverkeer al een feit. Texel
^as pas in 1955 aan de beurt en het
duurde nog tot 1960 alvorens ook Den
Burg deze vernieuwing mocht beleven.
Visser: „In 1957 werd bij de staat een
algehele bestedingsbeperking afgekon
digd. De op stapel staande bouw van
een nieuwe telefooncentrale aan de
Waalderstraat in Den Burg ging voorlo
pig niet door. Vergeten werd echter dat
de loonkosten wel doorgingen. Wij had
den zo'n 18 telefonistes in dienst, die
toen langer dan gepland moesten aan
blijven. Pas in 1959 werd met de bouw
van de centrale begonnen. Toen een jaar
later de automatisering van Den Burg
tot stand kwam was Texel het sluitstuk
van het district Haarlem". De telefo
nistes waren overcompleet geworden en
verloren hun functie. Dat was een tries
te zaak", zegt Visser met een treurige
klank in zijn stem.
Vijftien jaar later is Texel een ge
bied met een zeer qrote telefoon
dichtheid. „Van de 3600 woningen zijn
3300 op de telefoon aangesloten",
weet de PTTer te vertellen „Toen ik in
1952 op Texel kwam had het eiland
nog maar 700 aansluitingen".
Per handkar
De heer G Visser is 45 jaar in dienst
van de PTT geweest. Hij startte zijn
carrière op 10 februari 1930 in Alkmaar
als adspirant-vakwerkman. Hij was de
derde man van een team dat het gehele
lokale net Alkmaar (incluis. Heiloo) tot
zijn werkgebied had. Visser: „Wij maak
ten telefoonaansluitingen en verhielpen
storingen op een wijze die in deze tijd
volkomen belachelijk zou zijn. Per hand
kar gingen wij naar de abonnee. Ge
middeld werd Alkmaar per dag één aan
sluiting rijker. Het geheel omvatte toen
zo'n 1800 aansluitingen. Auto's waren
er in die tijd niet. Wij hadden ook geen
gemotoriseerd voertuig nodig omdat het
tempo zeer laag lag".
Per fiets
In 1935 werd hij overgeplaatst naar
de dienstkring Bergen dat de gehele
kuststrook omvatte. Ook hier bestond
de buitenploeg uit drie man, die per
fiets door het gebied crosten. „In dit
buitengebied waren veel luchtlijnen zo
dat we nogal eens in de palen zaten".
Twee jaar later ging Visser weer naar
Alkmaar terug, toen de dienstkring Ber
gen vanwege de automatisering werd
opgeheven. Daar ging hij zich bezig hou
den met de aanleg van huistelefonen bij
van Groeningen daarover: „Het is een
schhool die midden in de probleemge
bied met grote werkeloosheid staat.
De meeste kinderen hadden nog nooit
de zee gezien".
Aandacht
Terdege voorbereid doken de leerlin
gen de Texelse natuur in. Vooraf was op
school al de nodige aandacht aan Texel
besteed. De schoolbioloog had aan de
hand van speciaal door de werkgroep
ontwikkelde lessen al het nodige over
het ontstaan en dc natuurlijke omstan
digheden van Texel verteld. Tevoren
was met de ouders van de kinderen over
het doel van het project een bijeenkomst
belegd.
Werk
Na de boel wat te hebben verkend en
naar een lezing van Mantje over Texel
en het werk van SBB te hebben geluis
terd gingen de kinderen dinsdag aan het
werk. Vooraf werd duidelijk gemaakt
wat er zoal gedaan moest worden en
waarom De prumus, ooit aangeplant,
moest verwijderd worden daar waar de
ze Amerikaanse vogelkers andere boom
soorten overheerst; de kinderen hielden
zich bezig met dunning, het verwijderen
van te dicht op elkaar geplante boomp
jes om zo andere bomen de ruimte te
geven en belegden duinpaden met hooi
of stro om verstuiving tegen te gaan.
Jonge boompjes die tijdens de stórmen
van verleden jaar geknakt waren en
daarna opnieuw begonnen uit te lopen
moesten van alle twijgjes behalve één
worden ontdaan.
„Dal moet dan de jonge boom wor
den. Hun eigen boom", zegt Jaap van
Groeningen die zich samen met bos
wachter Jan Zijm uit de naad heeft ge
lopen om alles twee weken lang vlot te
laten verlopen.
Kleurrijk
Per groep werden twee karweien per
dag afgewerkt zodat de scholieren in
twee dagen tijd alles hadden meege
maakt De nodige kennis over de vogel
trek werd hen op boeiende wiize door
kooiker J. C Kiewiet van de Korvers-
kooi bijgebracht en de kleurrijke
strandjutter annex raadslid Cor Ellen
vond 'n ademloos gehoor voor zijn jut-
(zie vervolg pagina 2)
Visser Betrokkenheid bij abonnees gaat verloren" (Foto A. Nijkamp)
Voor
gehoorapparatenservice
ELECTROHUIS
bedrijven Soms werd Visser uitgeleend
aan de kring Den Helder maar een po
ging om hem naar de marinestad over
te plaatsen mislukte. „Ik stond op ar
beidsovereenkomst en als mij iets zou
overkomen bleven mijn vrouw en kin
deren onverzorgd achter. Dat risico wil
de ik niet nemen en mijn argumenten
sloegen bij de baas gelukkig wel aan".
Inmiddels was de oorlog uitgebroken en
werd het PTT-hoofdbestuur vanwege de
veiligheid verplaatst van Den Haag
naar Arnhem. Visser werd naar Arn
hem gestuurd om daar mee te helpen
aan de bouw van installaties „Toen in
1944 de slag om Arnhem uitbrak moest
het nieuwe hoofdkwartier al weer ont
ruimd worden. Achteraf gezien was Den
Haag toch veiliger geweest", zegt hij. In
Arnhem werkte Visser samèn met een
(zie vervolg pagina 2)