(fro en ^wartsjexels in het harL,
Oorzaken begrotingsproblemen dezelfde
Financiële positie
nauwelijks veranderd
Hypotheek^
Nu ook verzorging van
melkgebit
Oudeschild tegen
verkeersdoorbraak
Tekort van 332 mille weggewerkt
Pleidooi burgemeester maakte niet de minste indruk
r
f ^AAA/honk
wpuuivui in
Schooldienst nieuwe stiji
r
GEMEENTEBEGROTING '76
VERTOONT OVERSCHOT
VAN 141.000 GULDEN
Informeer nu naar
de mogelijkheden voor gelden op
gemakkelijk, één adres voor al uw geldzaken
lQ
west nederlond
Kaarten uitverkocht
WÊÊË
Standpunt veranderde
op bijeenkomst niet
DINSDAG 4 NOVEMBER 1975
TEXELSE
89e JAARGANG No. 9023
COURANT
Uitgave: BV v/h Langeveld De Roo(J
Postbus II - Den Burg, Texel - Telefoon 2741
Redaktle: Harry de Graaf. Keesomlaan 43, Den
Burg, tel. (02220) 2403, en Ron Lodew(Jks, Noord
wester 21. Den Burg, tel. (02220) 3966.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs f9,15 p. kw.
4- 50 cent Incasso; los 40 cent
Bank: Amrobank, Ned. Mldd. Bank, Rabobank
Advert 35 ct p. nun excl. 4% BTW
J
De financiële situatie van de gemeente Texel is in een jaar tijd
nauwelijks veranderd. Het aanvankelijk geraamde begrotingstekort
voor volgend jaar van 332 duizend gulden is in vergelijking met
de begroting van dit jaar weliswaar bijna gehalveerd (het aanvan
kelijke tekort voor '75 was 656 mille groot) maar de oorzaken van
beide tekorten zijn dezelfde: geringe verhoging van de algemene
en onderwijsuitkeringen uit het gemeentefonds en „absurd" lage
onderhoudsvergoedingen voor de wegen.
Dit blijkt uit de ontwerp-begroting
van B. en W. voor volgend jaar. On
danks de „zeer moeilijke positie van
de Texelse gemeentefinanciën", aldus
het college, zijn B. en W. net als vo
rig jaar er in geslaagd de begroting
voor 1976 sluitend te maken. De vol
gende dekkingsmiddelen zijn hiervoor
aangewend:
- trendmatige verhoging van de
plaatselijke belastingen met gemid
deld 10%;
- verhoging van de toeristenbelasting
van 45 naar 55 cent. Tezamen met
genoemde trendverhoging levert
dat globaal 357.000 gulden op. Van
dit bedrag wordt 80 mille aan de
toeristische reserve toegevoegd zo
dat 276.000 gulden voor dekking
van het begrotingstekort kan wor
den gebruikt;
- aanwending van een deel der over
schotten uit vorige dienstjaren. Dit
levert 3 ton op.
Door deze dekkingsmiddelen, ver
meerderd met enkele mutaties, ont
staat een overschot van 290.000 gul
den. Na aftrek van diverse niet op de
begroting opgevoerde kosten blijft
uiteindelijk 141 mille over voor de pos^
onvoorziene uitgaven die hiermee van
60 000 naar 121.000 gulden groeit. Dit
vergroot de mogelijkheden voor op
vang van nieuwe lasten. 149 mille van
de genoemde 290.000 gulden gaat op
aan de kosten die aansluiting bij de
schoolbegeleidingsdienst in Den Hel
der (51 mille) met zich meebrengt en
aan netto kapitaallasten van geraam
de maar nog niet door Gedeputeerde
Staten goedgekeurde investeringen en
van nog niet in de begroting 1976 ge
raamde, maar wel door GS goedge
keurde, investeringen. Verder wordt
de subsidie aan de Stichting Cultureel
Werk met 3500 gulden verhoogd om
dat de provincie geen 50 mille bij
draagt in de stichtingskosten van de
sporthal.
HOOFDBREKENS
B. en W. verwachten dat als de rijks
uitkeringen niet worden verhoogd het
aanbieden van een sluitende begroting
voor 1977, als die althans nog op rede
lijke wijze sluitend is te maken, op-
nieuwe de nodige hoofdbrekens zal kos
ten. „Op dit moment", aldus het college,
»is het onmogelijk te voorspellen hoe
het beeld er voor 1977 uit zal zien". Aan
drastische bezuinigingen van de uitga
ven wordt door het college niet gedacht
„Wij vinden het ontoelaatbaar dat de
bestaande voorzieningen worden aange
tast. Het huidige peil zou eerder nog
moeten worden verbeterd", aldus B. en
W. in de begeleidingsbrief.
VERGELIJKEN
Over de trendmatige verhoging van
de plaatselijke belastingen zullen B. en
W. binnenkort nadere voorstellen doen.
Over deze verhogingen zijn door de
staatssecretaris van Binnenlandse Za
ken normen aangegeven die worden ge
hanteerd bij gemeentelijke aanvragen
voor aanvullende uitkeringen uit het
gemeentefonds. Voor de rioolrechten
geeft de staatssecretaris een minimum
aan van 182 gulden per jaar per aan
sluiting met zuivering en 91 gulden zon
der zuivering. Sinds januari 1973 heft
Texel per aansluiting 105 gulden. Nu
het oppervlaktewaterbeheer sinds ja
nuari 1974 in handen is van Uitwate-
rende Sluizen kan de gemeente het ta
rief van deze belasting gaan vergelij
ken met de ministeriële norm van 91
gulden, zo delen B. en W. mee. Op dit
moment zit de gemeente 14 gulden bo
ven de norm.
AANPASSEN
Het ministerie stelt voor het reini
gingsrecht van 44 naar 48,50 gulden te
verhogen. Minimumeisen voor straat-
en personele belasting worden niet meer
gesteld omdat vele gemeenten al zijn
overgegaan tot de invoering van onroe
rend goed-belasting. Aangezien deze be
lasting op Texel pas in 1977 wordt in
gevoerd vinden B en W. het acceptabel
bij de straat- en personele belasting
voor volgend jaar uit te gaan van de
normen voor dit jaar, vermeerderd met
10%. Dit percentage wordt door het mi-
isterie voor alle belastingen gehanteerd;
dit in verband met loon- en prijsstijgin
gen. „Uiteraard moeten de overige hef
fingen eveneens door 10% stijging wor
den aangepast", aldus B. en W.
AANZIENLIJK
Uit het gemeentefonds krijgt Texel
volgend jaar een uitkering van 7,8 mil
joen, hetgeen 1,7 miljoen meer is dan dit
jaar. Niettemin is de staatssecretaris
weer aanzienlijk in ongunstige zin afge
weken van het advies van de raad voor
de gemeentefinanciën, menen B. en YV„
hetgeen Texel globaal 156 a 187 mille
aan inkomsten scheelt.
SLECHT GEVOED
Het onderhoud van tertiaire en quar-
tiaire wegen kost de gemeente volgend
iaar 1 miljoen gulden terwijl de provin-
'fcie slechts 2 ton bijdraagt, nog geen 20%
van de kosten. „In principe zouden al
deze kosten door de provincie moeten
worden vergoed", vinden B. en W. die
van mening zijn dat de oorzaak voor het
achterblijven van bijdragen op rijksni
veau gezocht dient te worden. „Door de
wettelijke regeling worden de provin
ciale fondsen zeer slecht gevoed". Het
•ollege wil inzaike onderhoudskosten van
wegen binnenkort een vergelijking gaan
trekken met andere gemeenten en de
uitslag van dit onderzoek kenbaar ma-
ken aan de vereniging van Nederlandse
ïr
gemeenten en de betreffende Tweede
Kamercommissie. „Daarbij zal dan wor
den verzocht dit probleem bij het kabi
net aan de orde te stellen", deelt het
college mee
ONVOLDOENDE
De rijksvergoeding voor het openbaar
en bijzonder onderwijs zijn reeël om
hoog gegaan maar bieden, zo vindt het
college, hoewel goedbedoeld voor Texel
onvoldoende soelaas. Voor beide onder
wijsvormen komt de gemeente 425 mille
tekort, de kosten van vakonderwijs in
begrepen. Voor dit jaar was dat tekort
339.000 gulden. „De conclusie kan
slechts zijn dat uitsluitend door een
drastische verhoging van de onderwijs-
vergoeding de tekorten bij de gemeente
Texel kunnen worden opgevangen", al
dus B. en W.
SOCIALE DIENST
Van de sociale dienst blijft 8 ton ten
laste van de gemeente. Dat is 126 mille
meer dan in 1975. Belangrijkste oorza
ken: het regelmatig optrekken van de
landelijke bijstandsnormen, prijsverho
ging van verzorgingstehuizen en trend
matige stijging van de algemene be
heerskosten. Voor het eerst zijn in de be
groting van de sociale dienst de deel
namekosten aan het open bejaarden-
werk opgenomen. De pensionprijzen van
huize Irene gaan per 1 januari van het
volgend jaar opnieuw omhoog vanwege
de aanstelling van hoger gekwalificeerd
personeel, de loon- en prijsstijgingen en
de te verwachten ongunstige exploita
tie. Het voor 1976 geraamde exploitatie
tekort van het sociaal werkverband De
Bolder bedraagt 443 mille, dat is 169
mille meer dan dit jaar Het rijk neemt
80% voor zijn rekening zodat nog 33
mille ten laste van de gemeente komt
Voor de uitvoering van de Hoofdstad-
operette ,Der Bettelstudent" in de Hel-
derse schouwburg op vrijdag 7 novem
ber, zijn alle kaarten verkocht. Mocht
iemand onverhoopt niet kunnen of
mochten er nog belangstellenden voor
kaarten zijn, dan kan men contact op
nemen met het bureau Culturele Zaken
in het gemeentehuis, telefoon (02220)
3041.
Oorzaak en temedie op één plaatje: De nieuwe dentalcar met op de voorgrond snoepende
kinderen
De opnieuw tot leven gewekte school-
tandverzorging draait op volle toeren.
Al ruim een week is de nieuwe dental
car tot tevredenheid in gebruik en drie
tandartsen zijn druk doende met het in
lopen van de achterstand die de laatste
jaren vooral als gevolg van gebrek aan
mankracht is ontstaan. Een belangrijk
verschil met vroeger is dat de zorg niet
beperkt blijft tot nazien en herstel van
de blijvende gebitten maar dat zonodig
ook de melkgebitten onder handen wor
den genomen.
Dat laatste heeft bij sommige ouders
verbazing gewekt. Trekken en vullen in
een melkgebit werd nooit zo noodzake
lijk gevonden.
De tandartsen denken daar anders
over. Vooral de laatste jaren zijn melk
gebitten vaak ernstig aangetast wat een
reeël gevaar inhoudt voor het blijvende
gebit. Als de nieuwe tanden opkomen
temidden van rottende voorgangers
raakt dat nieuwe gebit al direkt geïnfec
teerd. Een ander verschil met vroeger
is dat veel meer aan preventie wordt ge
daan. Niet alleen de kinderen krijgen
te horen dat zij het snoepen beter kun
nen laten en dat zij hun tanden moeten
poetsen, ook de onderwijzers en de ou
ders worden benaderd. Want de enige
oorzaak van alle tandellende is de veel
te grote consumptie van suiker.
Steeds slechter
Tandbederf houdt gelijke tred met
het suikergebruik en dat betekent dat
het er met de gebitten van onze kinde
ren veel beroerder voor staat dan tien
of twintig jaar geleden. In de periode
1964 - 1974 nam bij de vijfde klas-scho
lieren het aantal gaatjes met 65% toe.
Voor de tandartsen is er dus veel meer
werk. Illustratief is dat bij 1 op de drie
kinderen een tand of kies van het melk
gebit moet worden getrokken; het komt
maar zelden voor dat helemaal geen be
handeling nodig is. De tandartsen heb
ben er de handen vol aan. Het in
groepspraktijk samenwerkende team
bestaat uit de sedert 12 jaar op Texel
gevestigde J. P. Rijkaart. Voorts uit J.
de Winter (sinds een jaar op Texel) en
G. J. van de Meent die per 1 juli aan
het team is toegevoegd. Beschikt wordt
over een hypermodern ingerichte be-
handelwagen, „dentalcar", waarin alle
behandelingen (met uitzondering van
röntgenopnamen) kunnen gebeuren. De
wapen is geleverd door Spijkstaal en
heeft 90 duizend gulden gekost. De oude
(zie vervolg pagina 2)
OUDESCHILD Burgemeester
Sprengcr is er gisteravond niet in ge
slaagd de bewoners van Oudeschild af
te brengen van hun bezwaren tegen de
mogelijke aanleg van een 6 meter brede
verkeersdoorbraak tussen het Bolwerk
en de Houtmanstraat. Zijn argumenten
dat een dorp als Oudeschild deze toe
gang wellicht nódig heeft en dat het
alternatief om buiten het dorp om een
verkeersweg aan te leggen geen haal
bare kaart is, maakten niet de minste
indruk. Toen aan het slot van de soms
nogal verhitte discussie (men weigerde
aanvankelijk zelfs te pauzeren) werd ge
vraagd wie nog steeds tegen de geplan
de doorbraak was, gingen alle vingers
omhoog. De zeer druk bezochte bijeen
komst was belegd door de dorpscom
missie die alvorens namens het dorp be
zwaren te gaan maken tegen dit onder
deel van het ontwerp bestemmingsplan
eerst wel eens de meningen wilde pei
len. Die mening was dus buitengewoon
duidelijk en besloten is dan ook om een
standaard bezwaarschrift voor de ge
meenteraad op te stellen. Dit bezwaar
schrift kan aanstaande zaterdag in het
dorpshuis door ieder worden onderte
kend van 9.00 - 12.00 uur en van 14.00 -
17.00 uur.
De aanwezigen gedroegen zich als
echte Oudeschilders wat betekende dat
ze van hun hart geen moordkuil maak
ten, zich met geen enkel kluitje in het
riet lieten sturen, niet overdreven for
meel waren, niet uitblonken in scherp
luisteren en zich bij dit alles kostelijk
amuseerden. De gemeentelijke verte
genwoordigers achter de bestuurstafel
waren in een weinig aanlokkelijke po
sitie want ze kregen heel wat naar het
hoofd geslingerd. De meest krasse op
merking die ze te verwerken kregen
was dat het gemeentebestuur met zijn
doorbraak planmatige kindermoord
voorbereidt.
Wijzigingen
Overigens is tot dusver niet gebleken
dat B, en W. bezwaren tegen het be
stemmingsplan zomaar naast zich neer
leggen. Naar aanleiding van de hoorzit
ting van 3V2 jaar geleden zijn heel wat
veranderingen in het plan aangebracht.
R.O.-man J. van Dijk gaf een overzicht
van deze en andere wijzigingen. Hij ver
telde onder meer over het stre
ven om ter voorkoming van ver-
trekoverschot op Texel meer nijverheid
te krijgen Daarvoor is Oudeschild
een relatief grote oppervlakte industrie
terrein aangewezen alsmede de moge
lijkheid om het aantal woningen met
25 a 33 uit te breiden.
De discussie over de enig overgeble
ven doorbraak in het plan werd geopend
door de heer W. Zadeits die vroeg waar
om de gemeente tegen de wil van de be
volking het Ankerpark met speeltuin
wil doorkruisen, iets dat duidelijk te
gen het welzijnsbeleid ingaat.
Andere plaats?
De burgemeester wees er op dat bij de
planning niet alleen naar de bestaande
toestand moet worden gekeken maar
naar wat er in de komende tien jaar
mogelijk gemaakt zou moeten worden.
Met name het geplande woonwijk je
moet bereikbaar zijn. De doorbraak is
bedoeld voor de Oudeschilders zelf; niet
voor doorgaand verkeer, zeker geen
vrachtverkeer. Dat de doorbraak er
moest komen stond voor de burgemees
ter vast; er zou volgens hem wel te pra
ten zijn over wijziging van de gepro
jecteerde plaats. Het maken van een
verkeerstoegang aan de westkant van
het dorp zou onder meer op bezwaren
van landschappelijke aard stuiten en
financieel onhaalbaar zijn. De nadelen
van verkeersdrukte en onveiligheid
kunnen voor een groot deel tegemoet
worden getreden door verkeersmaatre
gelen, bijvoorbeeld door éénrichting-
verkeer, scheppen van voetgangerszo
nes e.d.
Veiligste oplossing
De heer Frans Schellinger, lid van de
dorpscommissie vond, de veiligste op
lossing het achterwege laten van de
doorbraak. Nu kan men in 't Buurtje niet
veel harder rijden dan enkele kilome
ters per uur; bij een zes meter brede
verkeesrweg wordt dat anders. De bur
gemeester: „Best mogelijk dat de hui
dige situatie op dit moment niet zo
slecht is, maar we moeten aan de toe
komst denken".
De heer G. Weijers stelde als alter
natief de Puzzelweg voor. die dan langs
de zuivering zou moeten lopen en in de
buurt van Ceres op de zeedijk zou moe
ten aansluiten. Veel te kostbaar, oor
deelde de burgemeester, die nogmaals
opmerkte dat het niet de bedoeling is in
Oudeschild alle verkeer toe te laten.
Mevrouw Janssen
De heer Zadeits wees erop dat de ge
plande doorbraak ten koste gaat van het
terrein van mevrouw Janssen-van Esch
„waar jaarlijks 4.000 kinderen komen".
Op de vraag of in deze stedebouwkun-
(Zie vervolg pagina 2)