Cjrom 'wartsjexehin het harL,
Water steeg tot 3.12 meter boven NAP
10 TOT 30 METER DUINAFSLAG
CJ
DROS TERUG IN RAAD
:f> /paarbank
cEén van onzè^ntetarieven,
Spaarsdektrekening S Q/
dagelijks opvraagbaar 1^2/6
Vervolg achterpagina
U betaalt 1% van de bedragen die u opneemt,
gemakkelijk, één adres voor al uw geldzaken!
west nedertond
DINSDAG 6 JANUARI 1076
89e JAARGANG No. 9039
Uitgave: BV v/h Langeveld De Roolj
Po$tbu9 11 - Den Burg, Texel - Telefoon 2741
Redaktle: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De
Koog, tel. (02228) 734, en Ron Lodewljks, Noord
wester 21, Den Burg, tel. (02220) 3986.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs f9,80 p. kw.
50 cent incasso; los 40 cent.
Bank: Amro bank, Ned. Mldd. Bank, Rabobank
Advert. 38 ct. per mm excl. 4% BTW
Dreüpde fljKdoomraak
evacuatie
Hoe kritiek de situatie was blijkt uit deze foto die op de dijk van de polder 't Noorden bij
werd juis tvast gesteld dat het water niet verder meer steeg.
Texel herademt. Het is goed afgelopen maar het heeft slechts een
haartje gescheeld. De door een orkaan van nauwelijks gekende
hevigheid en tijdsduur opgestuwde zee steeg zaterdagavond tot
3.12 meter plus NAP en stelde de te lage waddendijk op zware
proef. Achter de molen van het Noorden stond het water op dertig
centimeter van de kruin van de dijk. Toen de waterstand enkele uren
eerder de 2.80 meter plus NAP overschreed besloot burgemeester
Sprenger tot evacuatie van gevarenzone I: de polder Het Noorden
en het oveVige laaggelegen gebied bij Oosterend, Nieuweschild,
Dijkmanshuizen en de Eendracht. Via de telefoon kregen 132 gezin
nen het verzoek naar een evacuatie-adres te vertrekken volgens het
bestaande en nog onlangs geperfectioneerde en beproefde plan.
Afgezien van kleinigheden verliep
de organisatie perfekt. Honderden
mensen - van de dijksoldaten die de
erfvijand uren lang recht in de ogen
keken tot aan de autoriteiten die in
het raadhuis het „crisiscentrum" vorm
den - werkten goed gecoördineerd
samen.
De stand van 3.12 meter werd bereikt
om 21.15 uur. Dat het niet nóg hoger
werd was een meevaller want het
KNMI rekende op 3.30 meter om 10.00
uur, dus dezelfde hoogte als op 1 febru
ari 1953. Het eerder zakken van het wa
ter was het gevolg van het minderen
van de windkracht. Om kwart voor elf
werd de evacuatie ingetrokken. Het wa
ter was toen gezakt tot 2.75 meter. De
verheugende boodschap werd in de
eerstvolgende nieuwsuitzendingen van
radio en tv bekend gemaakt en ook wer
den nog zoveel mogelijk mensen opge
beld.
Voor
gehoorapparatenservice
ELECTROHUIS
Snelle telefonade
Toen het besluit tot evacueren om
19.05 uur werd genomen, waren de be
trokken gezinnen daarvan binnen een
half uur op de hoogte. De massale tele
fonade over 12 lijnen (vanuit raadhuis,
WV kantoor en enkele particuliere
adressen verliep naar wens. Er werd
een korte boodschap doorgegeven die als
volgt luidde: „Dit is een bericht van de
burgemeester. Doordat de wind ruimt,
loopt de waterstand harder op dan ver
wacht werd Het is raadzaam naar de u
bekende evacuatieadressen te gaan. Ein
de bericht". Gelegenheid om wat terug
te zeggen was er nauwelijks. Achteraf
bleek dat lang niet ieder wist waar de
evacuatieadressen waren, hoewel nog
onlangs een uitvoerige circulaire daar
over is rondgestuurd en deze adressen
ook in de krant waren vermeld. Op de
centrale post is men dan ook van me
ning dat de adressen beter nog even ge
noemd hadden kunnen worden: de Her-
.Krassekeet" werd gemaakt. Op dat moment
vormde kerken van De Waal, Oosterend
en Den Burg.
Overigens zijn slechts tientallen men
sen naar de kerkgebouwen gegaan. Al
leen in Oosterend maakte een beteke
nend groepje van deze opvanggclegen-
heid gebruik. Verreweg de meesten gin
gen naar kennissen of familie in Den
Burg of een andere veilige plaats. Dat
was op zichzelf niet bezwaarlijk, maar
men had graag gezien dat ze zich wel
eerst hadden gemeld in een van de ker
ken. Nu was van vele mensen de ver
blijfplaats onbekend, zodat ze bij over
stroming geruime tijd als „vermist" zou
den zijn beschouwd.
Reakties
De reakties op de telefoontjes liepen
nogal uiteen. Er was nogal wat onwe
tendheid en onbegrip. Sommigen infor
meerden of het echt geen grapje was;
anderen antwoordden geërgerd dat zij
zelf wel zouden uitmaken wanneer zij
zouden vertrekken Tijd voor discus
sie was er niet. Dat gold overigens voor
al het telefoonverkeer op Texel. Op de
PTT-centrale werden alle gesprekken
gevolgd en herhaaldelijk kwam de tele
fonist tussenbeide om een gesprek af te
kappen; alleen de centrale post van het
raadhuis en de dijkwachten konden on
belemmerd telefoneren. Op deze wijze
werden de lijnen zoveel mogelijk vrijge
houden voor het werkelijk noodzakelij
ke verkeer; een systeem waartoe is be
sloten na het onlangs gehouden proef-
alarm.
Boeren bleven
Zoals kon worden verwacht volgden
veehouders het evacuatieadvies niet di-
rekt op Ze zorgden ervoor dat vrouw
en kinderen in veiligheid werden ge
bracht maar bleven bij hun koeien, ove
rigens niet wetende wat zij daarmee
moesten doen als het water ook werke
lijk zou komen. Dit aspekt was bij het
ontwerpen van net evacuatieplan uit
voerig bekeken maar een bevredigende
oplossing kon niet worden gevonden.
Ook niet na overleg met de landbouw
organisaties In tegenstelling tot de si
tuatie van 1953 gaat het tegenwoordig
om grote aantallen koeien per bedrijf.
Deze via de weg evacueren leidt vrijwel
zeker tot een chaos. Zaterdagavond wil
den de meeste boeren de zaak zo lang
mogelijk aanzien om tenminste de ge
legenheid te hebben het vee op het laat
ste moment te kunnen losmaken zodat
de beesten zelf zwemmend of lopend
een droog punt zouden kunnen berei
ken.
Wie een oplossing meent te weten
voor dit probleem moet niet verzuimen
het raadhuis daarvan op de hoogte te
stellen. Ook andere aan- en opmerkin
gen die tot verdere perfectionering van
het evacuatieplan zouden kunnen lei
den zijn daar welkom. De verhoging
van het gevaarlijke dijkgedeelte laat
nog jaren op zich wachten (zojuist is be
gonnen aan verzwaring van het veel
minder gevaarlijke gedeelte tussen Ce
res en Oudeschild) zodat er rekening
,'mce moet worden gehouden dat de
noodzaak tot evacuatie zich nog eens
zal voordoen.
Hoewel het laaggelegen Oudeschild
ook in gevarenzone I ligt, kregen de be
woners van dit dorp nog niet het ad
vies te vertrekken. Omdat hier
over (mede door een misleidende mede
deling via de radio) onzekerheid was
ontstaan, besloten velen op eigen ini
tiatief om het hoge land op te zoeken.
Heel wat gezinnen zijn in hun geheel
vertrokken, na huisraad, tapijten en an
dere inboedel naar de bovenverdieping
te hebben gebracht.
Evacuatie van Oudeschild werd door
de burgemeester niet geadviseerd in
verband met de aanwezigheid van de
vrij zware dijk die als vluchtplaats voor
ieder goed bereikbaar is.
Oudeschilders die zelf naar het raad
huis belden om te vragen wat zij moes
ten doen, kregen echter de raad wèl te
vertrekken. Dat veroorzaakte onrust en
onzekerheid.
Een ander schoonheidsfoutje in de
totale organisatie was dat de vele
nieuwsgierigen die naar de bedreigde
dijk reden, juist bij het gevaarlijkste
gedeelte niet werden teruggestuurd of
halverwege tegengehouden. Zou het zijn
misgegaan dan zouden de tegengestelde
verkeersstromen van vluchtenden en
nieuwsgierigen tot paniektoestanden en
opstoppingen hebben geleid op de
smalle wegen en zou het transport van
zandzakken, hulpwerktuigen ed. zijn
belemmerd.
Spanning
Met intense spanning werd de hele
avond het verloop van de waterhoogte
gevolgd. Er was een voortdurend con
tact tussen de in het stormgeweld langs
het woedende water patrouillerende
dijkleger (ruim 100 man bestaande uit
polder- en RWS-personeel alsmede de
opgeroepen dijkwachtplichtigen) en de
centrale post. Het meest nauwkeurig
was het verloop te volgen bij de nieuwe
zelfregistrerende peilschaal op de haven
van Oudeschild. Volgens plan werd de
beslissing over evacuatie genomen toen
de stand 2.80 plus NAP was. Deze
stand houd op zichzelf niet automatisch
evacuatie in; het hangt af van de ver
wachte verdere stijging. Blijkens het
bericht van het KNMI moest op verdere
stijging tot het beruchte peil van 1953
worden gerekend, zodat de beslissing
niet moeilijk was De hoop verdrong de
toenemende angst toen uit Den Helder
(waar het tij een uur eerder is) het be-
Niet C. Zijm komt ols eerste in aanmerking voor de na het vertrek van
Texels Belang-raadslid T. van den Heerik vrijgekomen raadszetel maar oud
wethouder J. C. Dros. Als voorzitter van het stembureau heeft burgemeester
W. H. Sprenger Dros als nieuw raadslid voorgedragen omdat deze als
Texels Belangkandidaat tijdens de laatste raadsverkiezingen verreweg de
meeste stemmen op zich kreeg uitgebracht. Dat Dros kort na het begin van
de nieuwe zittingsperiode als raadslid en als lid van Texels Belang bedankte
doet niet ter zake. Hij blijft op de stemmenlijst van Texels Belang staan.
Mocht Dros toehappen dan verliest Texels Belang een raadszetel tenzij hij
weer lid wordt van deze kiesvereniging (hetgeen te verwachten is). De oud
wethouder heeft nog enige bedenktijd voor zijn besluit. De publieke opinie
speelt een belangrijke rol bij deze overwegingen, zo liet hij ons weten. Als
een groot aantal van de op hem uitgebrachte stemmen gehandhaafd blijft
is het zeer waarschijnlijk dat Dros als raadslid terugkeert.