Het 100-jarig orgel van de
Doopsgezinde kerk
m
Betaalde krachten noodzaak
voor subsidie crèches
Tarieven muziekschool
gaan iets omlaag
Nel Koorn
tekent Texel
Motoren voor Texelse
politie
Bijzondere kerkdienst
in Oosterend
Kerkelijke aktiviteiten
in De Cocksdorp
Burgerlijke stand
Permanente expositie
van Corrie Gotschall
in „Worsteltent"
VVD spant kroon op LTS
NRC vraagt hulp
van vrijwilligers
bij redden van weidevogels
Ter gelegenheid
opening nieuwbouw
reünie in RSG-gebouw
Tweede blad Texelse Courant, vrijdag 27 mei 1977
Als tweede aflevering van haar later als platenboek uit te geven
serie tekeningen van Texel koos Nel Koorn-Kikkert het orgel van de
Doopsgezinde kerk aan de Kogerstraat in Den Burg als onderwerp. Het
is een bijzonder waardevol, maar thans helaas in verval verkerend, or
gel, dat in 1869 in gebruik werd genomen. Dat gebeurde op dezelfde
dag dat predikant Huizinga van ae Doopsgezinde gemeente, grootva
der van de beroemde historicus Johan Huizinga, herdacht dat hij 25
jaar predikant op Texel was.
„Bakker deelde mij mede, dat Simon Keijser en Bok wenschten dat
het nieuwe orgel het eerst bespeeld zou worden als ik mijn 25-jarig
feest vierde, waarmee ik genoegen namzo schrijft ds. Huizinga
in zijn dagboek.
Voor een Doopsgezinde gemeen
te was een orgel in de kerk iets
nieuws. Voordien behielp men zich
meteen voorzanger, vaak tevens
onderwijzer. In het kerkgebouw
te Den Burg is de lessenaar waar
achter de voorzanger stond, nog te
zien.
Huisbijeenkomsten
Oorspronkelijk, in de 16e eeuw,
kwamen de Doopsgezinden voor
hun godsdienstoefeningen bijeen
in de huizen van de leden. De tij
den der vervolgingen (Texel heeft
sen aantal Doopsgezinde marte
laars gekend) leenden zich niet
voor kerkbouw en vaak ook niet
voor gezang. Door gezamenlijk te
zingen zou men immers makkelijk
ie plaats van de bijeenkomst kun
nen verraden. In de zeventiende
en achttiende eeuw werden op
verschillende plaatsen eenvoudige
kerkgebouwen neergezet, die ech
ter niet als zodanig herkenbaar
mochten zijn. Ze stonden niet aan
de openbare weg, hadden geen to
ren en leken op een gewoon huis
of op een schuur. Onder deze voor
waarden werd aan Doopsgezinden
„als bij oogluikinge" de uitoefe
ning van hun godsdienst toege
staan. In 1796, in de Franse tijd,
werden de Doopsgezinden met de
Hervormden gelijkgesteld. Toen
mocht op de kerk in Den Burg een
toren en ging het interieur van een
Doopsgezinde „Vermaning" ook
meer overeenkomst vertonen met
dat van andere kerkgebouwen.
Totdat in 1869 zelfs een orgel
werd aangeschaft. De dagen van
de voorzanger waren toen geteld.
Lezers die interessante aanvul
lingen kunnen geven op boven
staand verhaal, worden verzocht
bij de redactie te reageren. Met de
eerste tekening (die van de gevel
van De Govtsberch in de Binnen-
burg) is dat ook gebeurd, waar
door de tekst kon worden gecorri
geerd en belangrijk uitgebreid. De
aangepaste tekst zal te zijner tijd
in het platenboek worden opgeno
men.
Concert
Op de avond van Tweede Pink
sterdag wordt in de Doopsgezinde
kerk een concert gegeven, aan
vang 20.00 uur. Medewerking ver
leent het Texelse blazersensemble
van de muziekschool. Dit bestaat
uit Betty Bakker, Jacqueline
Stark, Jenny Medema (bugels) en
Hans Mulder (trompet). Het orgel
wordt bespeeld door Peter Zwart.
Het programma vermeldt werken
van o.a. Bach, Handel, Palestrina,
Sweelinck, Beethoven en Dvorak.
Een keus is gemaakt uit diverse
klassieke werken, folksongs en ko
ralen. Door de instrumentatie
heeft dit ensemble een voor Ne
derland unieke klankkleur. Toe
gang gratis. Na afloop wordt een
kollekte gehouden ten bate van de
restauratie van het orgel.
- -„v.
Het ruim 100 /aar oude orgel in de Doopsgezinde kerk te Den Burg is hard
aan restauratie toe Het instrument heeft twee klavieren en pedaal. De dispo
sitie is als volgt Man I Bourdon 16 Prest. 8 oct 4 oct 2 mixt (bas) sexqual-
ter, quint. Man II: Holpijp 8, roerfluit 4, viola 8 en gamba 8. Ped Bourdon 16
(Transmissie). Het orgel is gebouwd door de Amsterdamse orgelbouwer Flaes,
waarvan we veel orgels in Doopsgezinde Vermaningentegenkomen.
In de Gereformeerde kerk van Ooster
end zal op de avond van eerste pinkster
dag een pinksterdienst met een bijzon
der karakter worden gehouden waaraan
het interkerkelijk jongerenkoor „The
Messengers" o.l.v. Jan Beijert medewer
king zal verlenen. Ds. Douwes uit Den
Burg gaat in deze dienst voor en de ge
meentezang zal worden geleid door or
ganist P. Brouwer. De dienst begint om
19.30 uur.
De berekening van de tarieven voor
de Texelse muziekschool zal met ingang
van het nieuwe seizoen zo veranderen
dat het lesgeld tijdelijk ongeveer 4%
procent daalt. Door een nieuw systeem
kan men voortaan de tarieven eenvou
diger berekenen omdat deze dan gekop
peld zijn aan het minimumloon, het in
komen tot de ziekenfondsgrens en de
AOW-uitkering.
De hierdoor optredende tariefsverla
ging van 12 Vz procent wordt gedeeltelijk
teniet gedaan omdat gelijktijdig een ta
riefsverhoging van 8 procent wordt in
gevoerd.
In een toelichting op de inmiddels
door het centraal bestuur van de Stich
ting Cultureel Werk aangenomen voor
stellen zei administrateur G. A. Oskam
dat de overgang naar dit (Helderse) sy
steem mogelijk een verschuiving naar
de lagere tariefsgroepen zal betekenen.
Het voldoet volgens hem echter veel be
ter aan de eisen omdat men uitgaat van
De Texelse Rijkspolitie zal deze zomer
de beschikking krijgen over een tweetal
Honda terreinmotoren. Het is een wel
kome aanvulling van het andere rijden
de materieel want het wordt nu moge
lijk zich in haast elk denkbaar terrein
snel te bewegen. In verband hiermee
hebben vier Texelse wachtmeesters on
langs hun motorrijbewijs gehaald. Het
zijn G. van Heusden, J. v. d. Meer, P.
Nieuwenburg en L. Nijhuis.
drie gegevens die ieder jaar overal in
Nederland gelijk zijn.
Dat door de invoering hiervan op
Texel geen tariefsverlaging uit de bus
komt is een gevolg van de in de afgelo
pen jaren relatief te hoge lesgelden
Deze waren gekoppeld aan een aantal
gezinsinkomens waarvan de grenzen al
zo'n drie jaar niet gewijzigd werden.
De gezinsreduktie van de Texelse mu
ziekschool zal voortaan aan een nog vast
te stellen maximum verbonden worden.
Tijdens de vergadering van het cen
traal bestuur waarop dit nieuwe sy
steem aan de orde kwam vond F. Schel-
linger de maximalisering van de gezins
reduktie niet gelukkig. Hij twijfelde aan
een goed gefundeerde reden hiervoor.
J. Lap was niet blij met het koppelen
aan salarissen in het algemeen. Hij wilde
hier in principe van af en merkte op dat
de kinderbijslag aan de grotere gezinnen
de kosten grotendeels rechttrekt. J. C
Roeper twijfelde aan de controlemoge
lijkheden van het nieuwe systeem,
waarbij hij zich afvroeg hoe het zat met
de zg. „vrije beroepen".
Voorzien van een nieuwe kollektie
boeken begint de bibliotheek van de
Hervormde gemeente in De Cocksdorp
met ingang van 26 mei met de zomeruit-
lening. Het tijdstip waarop dit plaats
vindt is tussen 19.00 en 20.00 uur. Na
Pinksteren zijn de uitleentijden op
maandagen, woensdagen en vrijdagen
's morgens van 10.00 - 11.00 uur. Op dins
dagen, donderdagen en vrijdagen zijn de
uitleentijden van 19.00 - 20.00 uur.
Van deze bibliotheek kan door toeris
ten en Texelaars gebruik gemaakt wor
den. De traditionele dia-avonden van
de heer Loerakker beginnen weer op 31
mei en worden voorlopig weer iedere
dinsdagavond gehouden.
In de folder van de kerken die na
Pinksteren uitkomt zullen alle overige
bijzonderheden van het kerkenzomer-
werk worden gegeven.
van 11 toten met 23 mei 1977
Geboren: Daniëlle, dv. Jacobus C.
Witte en Mary Eeman; Tanja Marjolein,
dv. Dirk Terpstra en Stieneke G. Brou
wer.
Ondertrouwd: Michael B. Peters en
Elisabeth M. Verbeme.
Overleden: Pieter Bruijn, oud 72 jaar,
wonende te Den Burg; Antje Vlas, ev.
Hoogerheide, oud 79 jaar, wonende te
De Koog; Dirk Daalder, oud 80 jaar,
wonende te Oost; Antje Bakker, wv.
Daalder, oud 78 jaar, wonende te Den
Helder; Hillegonda L. Mak, wv. Dal-
meijer, oud 96 jaar, wonende te De
Koog.
De in De Koog woonachtige schilde-
res-tekenares Corrie Gotschall (29) ex
poseert gedurende het zomerseizoen een
14-tal werken in hotel-café-restaurant
„De Worsteltent".
De tentoonstelling behelst een aantal
figuratieve olieverfschilderijen en pas
teltekeningen die tijdens de laatste vier
jaren vervaardigd werden.
Afkomstig uit Haarlem is Corrie Gots
chall nu ongeveer zes jaar woonachtig
in De Koog. Zij studeerde voordat zij
naar Texel verhuisde gedurende zes jaar
aan de Amsterdamse Rijksacademie voor
Beeldende kunsten.
Haar werk was in het verleden reeds
tweemaal eerder op het eiland te zien.
Corrie Gotschall exposeerde eenmaal in
combinatie meteen inmiddels uiteenge
vallen groep andere Texelse kunstenaars
en eenmaal samen met Jan Bruin.
De nu in ,yDe Worsteltent" tentoon
gestelde werken zijn tot de maand okto
ber te bezichtigen. Exploitant Kooman
vervolgt met deze expositie de traditie
het interieur van „De Worsteltent" ieder
jaar met kunstwerken te versieren die
ofwel een Texels onderwerp hebben of
wel van de hand van een Texelse kun
stenaar of kunstenares zijn.
In het verleden werd de ruimte onder
andere ter beschikking gesteld aan Har
ry Tielemans, Toon de Haas en mevrouw
A. Janssen-van Esch. Vorig jaar was er
in het kader van het monumentenjaar
een expositie over „De Worsteltent" zelf.
De in het kader van de Tweede Ka
mer verkiezingen dezer dagen gehouden
landelijke scholierenverkiezingen heb
ben op de Texelse LTS een ruime zege
voor de VVD opgeleverd. Deze partij
scoorde bij de 167 „stemgerechtigden"
(2de, 3de en 4de klassers) een percentage
van 32°/o. Bovendien vergaarde lijsttrek
ker Wiegel 29 stemmen bij de vraag wie
men als minister-president wilde heb
ben.
Zowel op de vraag naar de politieke
voorkeur als op de vraag naar de ge
wenste minister-president volgde het
CDA (Van Agt) als tweede en kwam de
PvdA (Den Uyl) op de derde plaats te
recht.
In zijn totaliteit zag de uitslag van de
LTS-verkiezingen er als volgt uit: (resp.
stemmers tot en met 15 jaar, stemmers
vanaf 16 jaar, totaal aantal stemmen,
percentage en aantal kamerzetels):
CDA
29
14
43
27
40
PvdA
30
9
39
25
37
WD
24
26
50
32
48
PPR
2
0
2
1,2
2
D'66
7
8
15
10
15
SGP
1
0
1
0,6
1
B.P.
7
3
10
6,3
7
Alle andere partijen (CPN, DS'70,
RKPN, PSP, enz.) kregen geen stemmen.
De politici die het meest voor een mi-
nister-presidentschap in aanmerking
kwamen waren achtereenvolgens: Wie
gel (29), Van Agt (24), Den Uyl (20), Ter
louw (7) en Koekoek (5). De overige kan
didaten kregen in totaal 5 stemmen.
Van de 167 uitgebrachte stemmen wa
ren er 3 blanco en 4 ongeldig
Het Natuurrecreatiecentrum heeft
plannen om in de komende weken met
behulp van vrijwilligers in weilanden
de nesten van vogels te markeren, zo
dat deze bij het maaien kunnen wor
den ontzien. Het is al enkele keren voor
gekomen dat agrariërs die over het al
gemeen wel bereid zijn aan deze vorm
van vogelbescherming mee te werken,
het NRC, Staatsbosbeheer of de Werk
groep Landschapszorg benaderden met
het verzoek bij het opsporen van de nes
ten te helpen. De mensen van het NRC
willen dat nu op zo groot mogelijke
schaal aanpakken en doen bij deze een
beroep op vrijwillige hulpkrachten.
Ieder die belangstelling heeft voor de
levende natuur is welkom. Het is de be
doeling dat de hulpkrachten na een kor
te instructie incidenteel worden opge
roepen. Boeren die van deze service ge
bruik willen maken kunnen zich met
het NRC (telefoon (02228) 741) in verbin
ding stellen. Zij hoeven niet bang te
zijn dat het hooiland wordt platgetrapt.
Omdat het toch ondoenlijk is de nesten
van alle vogelsoorten op deze wijze aan
te geven, beperkt men zich tot de soor
ten waarvan de aanwezigheid op afstand
kan worden bepaald.
In de week van 22 tot en met 27 au
gustus 1977 zal het nieuwe schoolge
bouw van de Rijksscholengemeenschap
aan de Haffelderweg in Den Burg fees
telijk geopend en ingewijd worden.
Op vrijdag 26 augustus zullen de fees
telijkheden 's avonds vooral bestemd
zijn voor de leerlingen van de boven
bouw van de RSG en voor oud-leerlin
gen van ULO, HBS, MAVO, HAVO en
Atheneum, die aan het Schilderend en
de Elemert de lessen hebben gevolgd. Er
zullen die avond twee toneelstukken
door leerlingen worden opgevoerd. De
dixieland-band van het Johannes Col
lege in Den Helder zal voor passende
muziek zorgen en er zijn plannen om ge
zellige hoekjes in te richten, zoals bijv.
„une terrasse a Paris", waar oud-leer
lingen hun herinneringen kunnen opha
len, een ruimte om te volksdansen en
een koud buffet. Het zou leuk zijn als
uit oud-leerlingen voor die avond een
RSG-bandje gevormd zou kunnen wor
den, dat mede het feest zou kunnen op
vrolijken. Het spreekt vanzelf dat ook
oud-leraren(essen) op deze avond van
harte welkom zijn.
De coördinator van deze vrijdagavond
is drs. W. A. K. H. Boere, Thijsselaan
122, Den Burg, telefoon (02220) 3112 die
heel graag van oud-leerlingen, oud-col
lega's en leerlingen van de toekomstige
bovenbouw van de RSG suggesties en
voorstellen zou willen ontvangen om
deze avond tot een succes te maken.
Het lijkt er op dat de Texelse peuter
speelzalen verplicht worden professio
nele leidsters aan te trekken. Dit bleek
uit de uitlatingen van mevrouw Carla
v. d. Fcen-Barcman die zij deed tijdens
de vergadering van het centraal bestuur
van de Stichting Cultureel Werk Texel.
Volgens haar is er iets mis met de hui
dige gemeentelijke regelingen rond de
crèches omdat medewerking van moe
ders negatief blijkt te werken op de toe
te kennen subsidies.
Carla v. d. F een brak namens de
overkoepeling van de Texelse peuter
speelzalen tijdens de vergadering een
lans voor een beter begrip voor de crè
ches. Hoewel zij zich niet ontevreden
toonde over de behandeling door de ge
meente achtte zij een doelmatiger beleid
dringend gewenst.
Stempel opheffen
In een uitgebreid betoog pleitte Carla
v. d. Feen er voor dat het stempel dat op
de peuterspeelzalen lijkt te rusten ein
delijk eens opgeheven wordt. „Nog te
veel is men, en lang niet alleen in de be
stuurlijke kringen, van oordeel dat de
crèches uitsluitend als doel hebben wer
kende moeders tijdelijk van „lastige"
kleine kinderen te verlossen. Deze in
stellingen hebben wel degelijk een op
voedende funktie. Ze worden meerma
len door artsen en maatschappelijk wer
kers aanbevolen wanneer sommige,
vooral uit kleine gezinnen afkomstige
kinderen door een teveel aan ouderlijke
bevoogding sociale contacten met peu
ters van dezelfde leeftijd mis dreigen
te lopen. Met alle gevolgen van dien".
Overgangsregeling gewenst
Namens de overkoepeling van de peu
terspeelzalen lichtte mevrouw v. d. Feen
toé dat men zich ongelukkig heeft ge
toond met het uitgebrachte advies in
zake de gemeentelijke subsidie van de
crèches. Hieruit blijkt, en meerdere oor
zaken liggen hieraan ten grondslag dat
bijvoorbeeld tussen de peuterspeelzalen
't Kwettemest (in gebouw „De Schakel")
en De Waldhoorn (Den Hoorn) een uit-
keringsverschil bestaat van bijna
ƒ4.000,—.
De gezamenlijke crèches zouden wel
akkoord kunnen gaan wanneer de ge
meentelijke subsidieregeling voor het
jeugdwerk gehanteerd zou worden. Men
voegde er in een schriftelijke verklaring
met klem aan toe dat er dan voor het
jaar 1977 een overgangsregeling getrof
fen moet worden omdat men anders in
financiële moeilijkheden komt. Een ge
volg hiervan zou zijn dat de ouderbij
dragen exorbinant zouden moeten stijgen
waardoor het crèche-werk helemaal on
mogelijk wordt. Vooral de speelzalen in
Oosterend en Den Hoorn zouden daar
door het werk moeten beëindigen.
Geen voorwaarde
Het dagelijks bestuur van Cultureel
Werk ontkent dat de huidige situatie
zodanig is dat het aanstellen van be
roepskrachten een gemeentelijke voor
waarde is om rechtspersoonlijkheid te
verkrijgen. Wel wordt erkend dat het
gemeentebestuur op 8 januari de peu
terspeelzalen schriftelijk liet weten dat
„in de naaste toekomst alle aandacht
moet worden besteed aan het bereiken
van rechtspersoonlijkheid, een aanslui
ting bij de Stichting Werkgemeenschap
Nederland (WKN), de afsluiting van een
WA-verzekering en een schoolongeval-
lendienst, de brandveiligheid van de ac
commodaties en een intensieve samen
werking tussen de verschillende peuter
speelzalen". Men voegt er aan toe dat
het bereiken van rechtspersoonlijkheid
niet hoeft te betekenen dat „nu ook aan
stonds alle moederhulp aan de kant
wordt gezet en alle vrijwilligers worden
vervangen door beroepskrachten".
Voor 1 juni beslissen
B. en W. moeten voor 1 juni een be
slissing over de verdeling van de rijks
bijdragen en de garantiesubsidie voor de
zomercrèches geven zodat aanvragen die
na deze datum binnen komen buiten be
schouwing worden gelaten.
Het centraal bestuur besloot het aan
vankelijke advies aan het gemeentebe
stuur voor te leggen en dat pas na het
bekend worden van dit standpunt de
subsidiecommissie zich opnieuw over
deze zaak buigt.
