(jroen ZwarL-Jexels in het harL,
Jac. Betsema na acht uur
zwemmen behouden aan land
I
I
Aanstelling jeugdwerker
op de lange baan?
Meeste mensen hadden
duiker al afgeschreven
1
1
Adspirant-studenten
organiseren kinderkermis
Hell Drivers op Texel
Koersen vreemde valuta
Texelse Courant werd
op Wieringen gedrukt
Zon, maan en hoog water
Mededeling van het P.W.N. aan de afnemers op Texel
VRIJDAG 19 AUGUSTUS 1977
OPLAGE 5300
TEXELSE
90e JAARGANG No. 9203
6 PAGINA'S
Uitgave: BV v/h Langeveld De Rooy
Postbus 11 - Den Burg, Texel - Telefoon 2741
Redaktle: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, Do
Koog, tel. (02228) 266 en Wessel B. Post, Burdet-
straat 17, Den Burg, tel. (02220) 3543.
COURANT
Vortch(|nt dinsdags en vrjjdags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs f 10,30 p. kw.
70 cent Incasso; los 45 cent.
Bank: Amro Bank, Ned. Mldd. Bank, Rabobank
Advert 40 et per mm excl. 4% BTW
Terwijl haast iedereen er al ernstig rekening mee hield, dat ze
hem nooit meer levend zouden terugvinden, stapte sportduiker Jac.
Betsema (34) uit Oudeschild om half drie in de nacht van dinsdag
op woensdag behouden aan land. Acht uur lang was hij vermist
geweest en hadden de reddingmaatschappij, marine, politie en tal
van particulieren naar hem gezocht. Zijn terugkeer betekende het
eind van een voor familie en bekenden martelende periode van
toenemende ongerustheid. Zij maakten veel zwaardere uren door
dan Jac. Betsema zelf, die geen ogenblik in paniek is geweest, en
zelfs totaal niet vermoeid of verkleumd was. Profiterend Van de
kennis van de zee, zijn nuchtere instelling en zijn ijzersterke gestel,
keerde hij op eigen gelegenheid, drijvend en zwemmend, in zijn
woonplaats terug, waar hij zijn doodongeruste vrouw Addy (30) even
later het gelukkigste moment van haar leven bezorgde.
Jac. Betsema praat over zijn avontuur
alsof het een doodnormale gebeurtenis
was. Maar het hindert hem wel dat het
zoveel tijd heeft gekost want hij had
dinsdagavond vloerbedekking willen
leggen in zijn woning aan de Tromp
straat
Historisch wrak
Samen met zijn vriend Arnold Looyer
uit Den Burg was Betsema dinsdagmid
dag omstreeks vier uur met de rubber
boot vanuit de haven van Oudeschild
vertrokken naar een punt in de Wad
denzee, aan de andere kant van de
Texelstroom, pal ten oosten van Oude
schild. Bij de ondiepte De Bollen, in de
zg. Binnenscheer ligt hier het wrak van
een omstreeks 1730 gezonken zeilschip
waarop de twee al meerdere malen
hadden gedoken en er interessante sou
venirs hadden uitgehaald. Betsema, ge
woonlijk aktief als schipper-eigenaar
van de TX 38 „Branding", had een vrije
week die hij had gereserveerd voor
sportduiken en het opknappen van zijn
woning, 's Morgens en een dag eerder
waren ze al bij het circa tien meter diep
liggende wrak geweest en 's middags
moest het er weer van komen, want het
zicht onder water werd steeds beter. De
twee hadden geen spijt van hun tweede
bezoek, want toen ze na ruim een kwar
tier varen met de 40 km per uur varen
de rubberboot op de met een eigenge
maakte boei gemarkeerde plaats aan
kwamen en afdaalden, bleek dat ze on
der water meer dan twee meter zicht
hadden, wat voor de Waddenzee erg
goed is.
Zo lang mogelijk
Ze gebruikten dan ook de volle tijd
van ongeveer 75 minuten die de inhoud
van de luchtcylindèrs hen toestond om
hun onderzees speur- en graafwerk te
verrichten. Menig interessant voorwerp
werd omhoog gebracht. Toen Looyer
weer in de boot stapte omdat zijn lucht
op was, bleef Betsema weg. Looyer liet
de buitenboordmotor draaien, wat op de
zeebodem goed te horen is en wordt be
schouwd als oproep om onmiddellijk bo
ven te komen. Maar er gebeurde niets.
Looyer besefte dat Betsema nu niet
meer over lucht kon beschikken en liet
de motor al rondjes draaiend nog een
tijdje grommen, tot zijn verontrusting
ook zonder resultaat.
Op drift
Op dat moment was Jac. Betsema als
gevolg van de zeer sterke ebstroom al
een heel eind bij de boot vandaan en
dreef veilig rond. Maar dat kon Looyer
riet weten. Hij hield er rekening mee
dat zijn vriend in het wrak bekneld of
verstrikt was geraakt, wat zeker fataal
zou zijn geweest. Maar het was even
goed mogelijk dat hij op drift was ge
raakt en het zou dan niet moeilijk rijn
hem te vinden. Een half uur nadat hij
uit het water was gekomen voer Arnold
Looyer terug naar Oudeschild, waar op
het clubschip de marine werd gewaar
schuwd met het verzoek een redingshe-
licopter te sturen. Daarop ging de ma
rine pas in nadat dit verzoek onder^
steund was door de rijkspolitie waar
door het geruime tijd duurde voordat de
aktie op gang kwam. Ook de strandred-
dingboot Ida Mary uit De Cocksdorp en
de motorreddingboot Suzanna uit Den
Helder werden naar het zeegebied rond
De Bollen gedirigeerd. Op eigen initia
tief gingen ook eigenaars van verschil
lende plezierboten de zee op. Arnold
Looyer stapte aan boord van de politie-
boot RP4. Het urenlange zoeken op de
steeds woeliger wordende zee bleef zon
der resultaat en moest worden gestaakt
Omstreeks half acht werd Jac. Betse
ma gepasseerd door een mosselkotter
uit Bruinisse. Ondanks zwaaien met zijn
opvallende zwemvliezen en het toen nog
uitstekende zicht werd de duiker niet
opgemerkt. Het schrille geluid van het
bij het zwemvest behorende fluitje
kwam niet boven het lawaai van wind,
water en scheepsmotor uit. Korte tijd
later zag Jac. Betsema de marineheli-
copter rondvliegen en bij het vallen van
de duisternis ook de lichten van de po-
litieboot, de reddingboten en de andere
schepen die bij de zoekaktie waren in
geschakeld. Het zoeken was echter ge
richt op een veel te zuidelijk gebied.
Kennelijk heeft iedereen het effect van
de sterke vloedstroom onderschat.
Betsema: „Ik zag telkens die helicop
ter in mijn richting komen, maar voor
dat hij boven me zat was hij al omge
draaid. Ik deed alles om op te vallen. Ik
dacht: kerel vlieg nou wat verder, dan
kun je me oppikken en dan ben ik ten
minste op tijd thuis. Toen het donker
was geworden en ik geen helicopter en
boten meer zag snapte ik dat ze het zoe
ken hadden gestaakt en ckt ze pas de
toen het zo donker was geworden dat op
het water niets meer viel te onderschei
den. Het was de bedoeling de volgende
dag aanvang vijf uur verder te speuren.
Ook zou dan een duikploeg van de ma
rine naar het wrak gaan om te zien of
het lichaam van Betsema zich hierin be
vond. Vrij algemeen heerste de veron
derstelling dat Betsema om het leven
was gekomen, maar dat in ieder geval
zijn stoffelijk overschot moest worden
gevonden. Niet alleen om een eind te ma
ken aan de onzekerheid maar ook om
dat de verzekering anders niet zou uit
keren
Te ver
Achteraf bleek dat Jac. Betsema na
'Kijn duik eerder boven water was ge
komen dan Arnold Looyer, zij het op
reeds zo grote afstand van de rubber
boot dat hi] de daaraan bevestigde lange
lijn niet meer heeft kunnen grijpen.
Jac Betsema: „Dat was op zichzelf he
lemaal niet erg. Ik wist dat ik heus wel
weer op een of andere manier behouden
aan land zou komen, maar ik was wel
ongerust over Arnold, want ik dacht dat
die ook ergeiis rondzwom".
Jac. Betsema deed zijn luchtcylindèrs,
de daarbij behorende automaat en de
loodgordel (gezamenlijke waarde
ƒ1.500,af en kon terwijl hij rustig
op zijn zwemvest dreef zijn toestand
nuchter onder ogen ziende. Omdat hij de
Waddenzee kent als zijn broekzak zag
hij precies waar hij zich bevond. Hij
wist dat hij door de vloed zeer snel in
noordoostelijke richting werd gevoerd,
verder van huis. Voorlopig zou het zin
loos zijn om te trachten terug te zwem
men, een reaktie die al menige drenke
ling fataal is geworden. Het zou wel
uren gaan duren, maar dat hinderde
niet want in zijn duikpak bleef Jac
Betsema goed op temperatuur. „Als ik
een tijdje had gedreven werd het wel
koud, maar dan zwom ik weer een paar
minuten zodat ik weer warm was. Ik
heb zelfs geen koude voeten gekregen".
volgende dag zouden terugkomen. Ik
dacht: op jullie kan ik niet wachten. Ik
doe het zelf wel
Tegen middernacht begon de ebstroom
te lopen en bijna vanzelf werd Jac.
Betsema richting Texel gevoerd. Ken
merkend voor de nuchtere rust waarin
de drenkeling verkeerde was dat hij
helemaal niet probeerde zo snel moge
lijk ergens op Texel aan land te komen
maar persé naar Oudeschild wilde. Pro
fiterend van de stroom en rustig oost
waarts zwemmend, koerste hij op de ha
venlichten van Oudeschild af. Bij de
misthoorn op het zuidelijke havenhoofd
stapte hij op de dijk. „Niet op het an
dere havenhoofd want anders moest ik
een eind omlopen om thuis te komen".
Met de zwemvliezen onder zijn arm
stapte Jac. naar de Trompstraat waar hij
zich meldde voor het raam aan de ach
terzijde van de woning. Zijn vrouw,
moeder, schoonmoeder en andere fami
lieleden die daar in steeds somberder
stemming de uren aftelden, dachten een
ogenblik dat ze een geestverschijning
zagen maar toen Jac. laconiek grappen
makend binnenstapte had ieder het ge
voel te ontwaken uit een langdurige
nachtmerrie.
Aankomende studenten van de Delft-
sche Studenten Bond houden maandag
middag 29 augustus in de Wezentuin te
Den Burg een kinderkermis. Van 16.00
tot 19.00 uur zijn alle kinderen van ba
sisschool-leeftijd daar welkom.
De kinderkermis bestaat uit vele soor
ten sport en spel zoals balonblazen, zak-
lopen, bliklopen, touwtrekken, eilopen,
etc. Deelname is gratis. Omdat het eve
nement na schooltijd wordt gehouden,
wordt gerekend op veel deelnemers. Be
langstellende anderen zijn uiteraard ook
welkom. Het organiseren van de kinder
spelen is onderdeel van de kampeer-
vakantie die de studenten momenteel op
Texel doorbrengen.
Op het terrein langs de Nikadel in De
Koog worden vrijdag, zaterdag en zon
dag voorstellingen gegeven door het In
ternationaal Sensatie Festival. Dit ge
zelschap, ook bekend onder de naam
Hell drivers geeft dagelijks voorstellin
gen om 20.00 uur, terwijl, er op zondag
tevens om 15.00 uur een matinee is.
Op het programma van dit sensatie
festival dat al eerder op Texel te zien
was, staat onder andere een „Stunt Cars
Show". Daarnaast zullen de „Belgische
Hercules" John Massis en de Joegosla
vische „Cascadeur" te zien zijn.
John Massis zal tonen dat hij een
vrachtwagen met zijn tanden verplaat
sen kan. „Cascadeur" wordt als levende
fakir in een waterbassin ten tonele ge
voerd. Bovendien zal hij zijn kunnen als
„vuurvreter" tonen.
Woensdagavond deed zich een
ernstig defekt voor met de pers
waarop de Texelse Courant wordt
gedrukt. Omdat reparatie geruime
tijd in beslag zou nemen zag het
er even naar uit dat de krant niet
of veel later zou uitkomen. Geluk
kig vonden we onze collega's van
de Wieringer Courant in Hippoly-
tushoef bereid het karwei uit te
voeren. Donderdagochtend werd
het zetsel van de acht pagina's per
eerste gelegenheid naar Wieringen
gebracht. Het zag er vanmorgen
naar uit dat het als alles meeliep
zou lukken de krant op tijd klaar
te krijgen.
Mocht u de krant toch later krij
gen dan u gewend bent, dan bie
den wij daarvoor bij voorbaat onze
excuses aan met verwijzing naar
het bovenstaande. Red.
De zon komt 21 aug. op om 6.33 uur
en gaat onder om 20.52 uur; 24 aug. op
om 6.38 uur en onder om 20.46 uur.
Maan: 22 aug. E.K.; 28 aug. V.M.
Westduitse marken
Franse francs
Belgische francs
Zwitserse francs
Zweedse kronen
100 ƒ103,50
100 48,50
100 6,69
100 99,75
100 54
Hoog water ter rede van
Vrijdag 19 augustus
Zaterdag 20 augustus
Zondag 21 augustus
Maandag 22 augustus
Dinsdag 23 augustus
Woensdag 24 augustus
Donderdag 25 augustus
Vrijdag 26 augustus
Zaterdag 27 augustus
Oudeschild:
1.00 en 12.32
1.02 en 13.12
1.30 en 13.31
1.59 en 14.02
2.34 en 14.51
3.42 en 16.17
5.20 en 17.54
6.57 en 19.22
8.19 en 20.33
Oostenrijkse schillingen 100 14,72
Amerikaanse dollars 1 2,41
Engelse ponden 1 4,17
Italiaanse lires
10.000 26,50
Aan het strand is het ongeveer een
uur eerder hoog water.
Laag water valt gemiddeld 6.15 uur
na hoog water.
Tijdens de vergadering van het cen
traal bestuur van de Stichting Cultureel
Werk Texel is duidelijk geworden dat
een aantal bestuursleden zich er aan
ergert dat de aanstelling van een
jeugdwerker op de lange baan ge
schoven dreigt te worden. Oorzaak
van dit alles is dat Texel door de pro
vincie niet als regio wordt aangemerkt
waardoor er van die kant niet vol
doende subsidie loskomt.
Met name Frans Schellinger toonde
zich maandagavond nogal geïrriteerd
toen het onderwerp jeugdwerker ter
sprake kwam. Hij herinnerde er aan dat
de gemeenteraad al in 1975 met een
principebesluit was gekomen maar dat
er eigenlijk nog niets veranderd is.
Schellinger pleitte daarom voor priori
teit en vond dat als de provincie niet
over de brug komt de gemeente er voor
moet opdraaien. „Er zijn voor minder
belangrijke zaken wel fininciële midde
len aanwezig dus waarom voor een
jeugdwerker niet?"
Het hele probleem blijkt te draaien
om het feit dat de provinciale Stichting
voor Ontwikkeling Kop van Noordhol
land (StOK) niet van plan is Texel als
regio aan te merken. Het is hierdoor
vrijwel onmogelijk dat het eiland in een
samenwerkingsverband komt. Volgens
de StOK is Texel te klein en zullen de
Texelaars voor verschillende zaken, zo
als een jeugdwerker „naar de overkant
moeten". Een voorstel van de gemeente
om op Texel een zelfde regeling als in
bijv. Regio Waterland toe te passen werd
Profijt
Wethouder J. J. Westdorp reageerde
op de feiten met de opmerking dat Texel
jarenlang profijt heeft gehad van dè
eilandpositie maar dat hoe langer hoe
meer blijkt dat „het allemaal teruggeno
men wordt".
In de discussie die aan de opmerking
van Westdorp vooraf ging mengden zich
J. de Graaf, Piet Zijm en Gelein Jansen
die ook lieten weten de huidige gang van
zaken verre van aangenaam te vinden.
Roagerend op hun opmerkingen zei
administrateur G. Oskam dat de ge
meenteraad in 1975 een voorstel had
aargenomen waarbij de kosten voor een
jeugdwerker voor 90°/o door de provin
cie worden gedragen. De resterende
10% zou dan voor rekening van de ge-
menete Texel komen. Het onlangs geda
ne verzoek spreekt van een fifty-fifty
basis maar ook daarvoor blijkt de pro
vincie niet te voelen.
Gelein Jansen stelde voor het Texelse
aandeel nog groter te maken waardoor
de gemeente meer eisen zou kunnen
.stellen.
Schellinger steunde Jansen wel maar
vond dit toch een zaak van minder be
lang. Hij zei dat de aanstelling prioriteit
moet hebben en dat de kosten voor een
jeugdwerker in ieder geval opgevoerd
moeten worden.
Op de nieuwe begroting
Na een opmerking van Westdorp dat
de begroting daartoe op andere posten
besnoeid zou moeten worden verklaarde
Schellinger dat die wijzigingen dan
maar zo beheerst mogelijk uitgevoerd
moeten worden.
Tenslotte beloofde de heer Oskam de
financiële kant van de zaak nog eens
uitgebreid te zullen bekijken en er later
op terug te komen.
(zie vervolg pagina 2)
Sinds begin juli geldt op het eiland een verbod tot het sproeien van tuinen
en het wassen van auto's. Dat verbod wordt met ingang van 19 augustus
opgeheven.
Het Provinciaal Waterleidingbedrijf van Noord-Holland (P.W.N.) dankt U
zowel voor het getoonde begrip voor, en de verleende medewerking aan de
noodzakelijke drinkwaterbesparende maatregel.
Directie van het P.W.N.
