Familie met handelsgeest 3/4 eeuw in zaken
„Zegel"
75 jaar
.mm
-
En passant door
sparringpartner geklopt
Ploegwedstrijd bij Padang
GVT turnde bij ,,Pro Patria"
Verloedering Folklore?
Cultureel Werk benoemde
drs. Th. van Schaik
„WAT IK ZEGGEN WOU."
Een druppel te veel
Derde blad Texelse Courant, vrijdag 7 oktober 1977
Willy Hillenius die op 9 oktober
oude heer Kasse Zegel (grootvader van
de tegenwoordige) dreef al handel in
huishoudelijke artikelen, kruideniers
waren en manifacturen. In die tijd en
ook wel na wat nu als eigenlijke oprich
tingsdatum wordt beschouwd (9 oktober
1902) werd er met een paar manden aan
een halsjuk op uit getrokken. Met pot
ten en pannen ging het richting Eier-
land, daar werd een en ander wel ge
ruild voor eieren die dan weer in Den
Helder moesten worden uitgevent! Het
geld wat in Den Helder werd ontvan
gen werd weer gestoken in manufactu
ren die dan weer op Texel aan de man
werden gebracht
Al op heel jeugdige leeftijd moesten
Kasse en Jacob Jan Zegel meewerken
in de winkel van hun vader en moeder
aan de De Ruyterstraat in „Skil".
Jacob Jan Zegel: ,,Ik zal ongeveer 8
jaar oud geweest zijn toen ik op woens
dag en zaterdagmiddagen al mee de hui
zen langs moest Eenmaal van school af,
13 jaar was ik toen, ging ik er met de
fiets op uit. Later werd dat de „Kette-
kar" en nog later de auto. In 1923 koch
ten we een van de eerste For dj es van
het eiland".
Deze foto uit de twintiger jaren toont het huis aan de huidige Heemskerckstraat in Oude-
schild waar ook nu nog één van de door Frans Zegel Kzn gegrondvestte bedrijven is ge
vestigd. Het woonhuis veranderde niet veel maar de aanbouw is onherkenbaar geworden.
Voor het woonhuis staat de vader van Frans Zegel Kzn., de heer Kasse Zegel sr.
ze dezelfde handelsgeest die hun vader
had goed in praktijk hebben gebracht
en weer op hun kinderen hebben over
gedragen.
0 - in 1902 ,,De Kleine Winst"
zijn eerste winkeltje.
Om precies te zijn is het op dinsdag 11 oktober exact driekwart
eeuw geleden dat aan de De Ruyterstraat in Oudeschild een nieuw
winkeltje werd geopend. Er werden manufacturen verkocht. Eige
naar was Frans Zegel Kzn. en enkele dagen voordat hij per adver
tentie in de krant kon aankondigen dat „De kleine winst" geopend
zou worden, trad hij in het huwelijk.
Zijn echtgenote heette Willy Hillenius. Hun huwelijksdatum was
9 oktober, de dag waarop nu het 75-jarig bestaan van een (naar
Texelse maatstaven) fors uit de kluiten gewassen bedrijf gevierd
kan worden.
Zegel jubileert, en wil daar tegen-
lover de Texelse bevolking best voor
uitkomen'. Inmiddels is „De kleine
I winst" uitgegroeid tot een handvol
[bedrijven in zowel Oudeschild als Den
[Burg. Die „kleine winst" bleek in de
lloop der jaren dus nogal mee te val-
llen. In financieel opzicht aanvankelijk
1 niet, dat kwam later pas, toen de „gro-
I te verdienste" van „De Kleine Winst"
Idoor hard werken vruchten af ging
[werpen.
Het familiebedrijf, dat Zegel nu is
bestaat op dit moment uit één zaak in
I Oudeschild en drie in Den Burg. Een
vierde winkel in Texels hoofdplaats zal
volgend voorjaar ingericht kunnen wor
den. Aannemersbedrijf Drijver is mo
menteel druk doende op de plaats van
het voormalige Boeskippehuus in de We
verstraat een ruim bedrijfspand te bou
wen. Het moet in de loop van de komen
de lente klaar zijn.
Een jubileum als dit is het waard eens
dieper in de geschiedenis te duiken en
eens te gaan praten met de beide zoons
'van de oprichter van de firma Frans Ze
gel Kzn. en Textielhuis Zegel. Namen
die thans bij iedere Texelaar bekend
zijn.
Kasse Zegel uit Oudeschild is nu 73
jaar oud. Zijn jongere broer Jacob Jan
woont sinds 17 jaar in Den Burg. Hij
telt op dit moment 71 jaar. Kasse Zegel
is de man van wat nu de Fa. Frans Zegel
Kzn te Oudeschild en in de Parkstraat
te Den Burg is. Het bedrijf in Oude
schild is nu in handen van zijn schoon
zoon Frans Schellinger (getrouwd met
dochter Willy) en dat in Den Burg wordt
nu geleid door Dirk, de zoon van Kasse
Zegel.
Beide zoons van Jacob Jan Zegel heb
ben een winkel in Den Burg Frans is
de man van de herenconfectie in de We-
verstraat en Jan van het Textielhuis op
de hoek van Binnenburg en Vismarkt.
Deze laatste winkel krijgt voorjaar 1978
het nu te bouwen nieuwe winkelpand
in de Weverstraat als filiaal.
Werkzame man
Zowel Kasse Zegel als zijn broer Ja
cob Jan zeggen hun vader altijd te heb
ben ervaren als een bijzonder werkzame
man met een helder verstand, die door
de omstandigheden alleen de lagere
school kon volgen.
Jacob Jan zegt over hem: „Je kunt je
het nu eigenlijk moeilijk indenken dat
vader de winkel aan de De Ruyter
straat met een handelskapitaal van 250
gulden begon!"
Hoe dan ook, Frans Zegel Kzn.
schroomde in 1902 niet de zaken met
veel elan aan te pakken. In de adver
tentie die hij ter gelegenheid van de ope
ning van „De Kleine Winst" in de
Texelse Courant liet plaatsen stond on
der meer het volgende: „ATTENTIE
svp. Ondergetekende bericht dat vanaf
Zaterdag 11 October, de zaak in manu
facturen enz. voor zijne rekening ge
dreven zal worden". Na een lange op
somming van de waren die zoal te koop
werden aangeboden stond nog: de
zaak zal uitgebreid worden met Naai
machines, Hoeden, Petten, Baretten,
Heerenkleding en een zeer groote collec
tie Mantels".
Wat er in de loop der tijd wel duide
lijk is geworden is dat de „Zegels" het i
vooral in die eerste jaren niet voor niets
hebben gekregen. Goed beschouwd be
gonnen de zaken al ver voor 1902. De
Schilderweg nog niet verhard. Dat ge
beurde eigenlijk pas in de twintiger ja
ren. De kettewagen stond in de schuur
tussen de koopwaar, en er was een deel
voor het paardje ingericht. Toen ik in
1929 trouwde heb ik de winkel en het
huis van grootvader overgenomen".
Dat overnemen van het huis ging met
nogal wat problemen gepaard omdat
oma Zegel niet van plan was het huis
waar ze jaren in gewoond had zomaar
te verlaten. Er werd na veel overleg ge
lukkig een tussenoplossing gevonden.
vullen. Ook was het hun werk het olie
goed van de „Skiller visserlui" water
dicht te maken.
Een opmerkelijk handeltje waar Frans
Zegel Kzn. zich na de oorlog van 1914-
1918 in stortte was dat in aangespoelde
margarine. Kasse en Jacob Jan herinne
ren zich dat hun vader op een dag thuis
kwam met de mededeling dat hij alle
tussen Terschelling en Hoek van Holland
aangespoelde margarine had opgekocht
die langs het Noordzeestrand gevonden
De Ford vrachtauto die de Fa. Frans
Zegel Kzn. toen in gebruik nam kostte
ƒ1100,waarmee uitsluitend het
chassis was betaald. De opbouw moest
er toen nog op worden gezet. Dat ge
beurde in die tijd door Thijs Molenaar
uit Den Burg.
Kasse Zegel herinnert zich nog: „We
hadden de keus tussen twee onderstel
len. Wat wij aanschaften kostte dus
ƒ1100,Je kon ook een onderstel krij
gen met een elektrische starter. Dat
kostte ƒ1300,
Oudste zoon Kasse Zegel zag (in te
genstelling tot zijn broer) het „hande
len in lappies" niet zo zitten. Hij ging
zich meer richten op het verhandelen
van hout en ijzer in Oudeschild. Op 15-
Kasse Zegel en Jacob Jan Zegel kun
nen bij de 75ste verjaardag van het be
drijf terugblikken op een ontwikkeling
die ze (zeker in him jeugd) nooit hebben
kunnen voorzien. Vast staand feit is dat
jarige leeftijd begon Kasse Zegel al met
de handel m hout en land- en tuinbouw-
artikelen. Als opslagplaats nam hij de
schuur naast het woonhuis van zijn
grootvader in gebruik.
De oude heer Kasse Zegel bewoonde
het eerste huis dat in Oudeschild werd
gebouwd aan de weg die nu Heems
kerckstraat heet. Kasse Zegel Fzn.: „Ik
weet me nog goed te herinneren hoe het
er toen aan toe ging. In die tijd was de
Frans Zegel Kzn. en zijn echtgenote Willy Hillenius die op 9 oktober 1902 in het huwe
lijk traden en op 11 oktober aan de Oudeschilder De Ruyterstraat met de verkoop van
manufacturen begonnen.
Kasse Zegel jr. en zijn echtgenote kwa
men uiteindelijk toch in het woonhuis
en voor oma en opa werd een gedeelte
van de schuur verbouwd. Er werd een
raam aan de straatkant aangebracht en
de (met de komst van de auto leeggeko
men) paardestal werd verbouwd en als
woonverblijf ingericht.
Zeegras
Frans Zegel Kzn. trok zich in 1930 uit
de zaken terug, en zijn zoon Jacob Jan
trouwde en vestigde zich met zijn echt
genote in het winkelpand aan de De
Ruyterstraat in Oudeschild.
In de jaren dat Frans Zegel de winkel
dreef hield hij zich beslist niet uitslui
tend met het verhandelen van manu
facturen bezig. Een belangrijk artikel
waarvoor velen bij Zegel aanklopten
was het in die jaren populaire zeegras,
een specialiteit van senior. Beide broers
moesten in hun jeugd maar al te vaak
aan de slag om bedden met zeegras te
was. Het spul was vermoedelijk afkom
stig van getorpedeerde schepen. Het
goedje dat met dozenvol in de haven
van Oudeschild aankwam werd door va
der en zoons geschift, en weer verkocht.
Een gedeelte kwam als wagensmeer op
de markt, een ander deel werd elders
weer voor consumptie aangeboden
Als enige firmanten van het bedrijf
dat door hun vader op poten was gezet
gingen Kasse en Jacob Jan Zegel de der
tiger jaren in. De zaken in de door hen
bestreken branches gingen goed, en in
1937 kon in Den Burg het eerste filiaal
worden gevestigd. Het kwam op de
plaats waar nu het raadhuis staat maar
waar voordat de „Zegels" er zich vestig
den café Den Burg was. Dit pand (eigen
dom van de Doopsgezinde gemeente)
werd aanvankelijk gehuurd maar kon
in 1952 worden aangekocht.
Splitsing
In 1956 werd tot een splitsing van het
bedrijf besloten en daarna ging de ont
wikkeling nogal stormachtig.
De Fa. Frans Zegel Kzn. (Kasse Zegel)
bleef in het filiaal aan de Groeneplaats.
Niet lang daarna volgde de opening van
een nieuw pand aan de Parkstraat dat
de zoon van Kasse Zegel, Dirk Zegel,
ging beheren. Deze zaak werd vervol
gens in 1959 en 1961 uitgebreid.
Textielhuis Zegel (Jacob Jan Zegel)
vestigde zich in 1956 in het pand op dé
hoek Vismarkt (eigendom van de firma
Verbeme) en is daar tot op de dag van
vandaag gevestigd.
De spelers van schaakclub En Passant
I hadden het dit weekend tegen MSC bij-
zonder hard te verduren. Als einduitslag
I kon tenslotte 717 in het nadeel van de
Texelse formatie genoteerd worden.
De vriendschappelijke wedstrijd tegen
MSC was georganiseerd om vooral de
spelers van het tweede team wat te la
ten wennen aan de sfeer van een offi
ciële wedstrijd. Het „tweede" speelt de
eerste bondswedstrijd op 22 oktober.
MSC bleek als sparringspartner een
goede keus, al viel de nederlaag van En
Passant wel wat erg fors uit. Routine-
gebrek was in sommige partijen de dui-
delijae oorzaak van het verlies. Gunstige
of minstens gelijkwaardige stellingen
gingen bij de afwerking verloren.
Op zaterdagmiddag 15 oktober houdt
de Vereniging van oud-leerlingen van
de Landbouwschool de jaarlijkse ploeg
wedstrijd, deze keer op het land van
„Padang" aan de Hoofdweg in Eierland.
Gestart wordt om 13.30 uur. Publiek is
uiteraard welkom. Wie aan de wedstrijd
wil meedoen dient zich zo spoedig mo
gelijk op te geven bij P. W. Roeper, ,,Ora
I et Labora", telefoon (02223) 373.
VRIENDENKRING BRENGT
„IN DE VERGULDE OS"
De Hoomder toneelvereniging „De
Vriendenkring" heeft het stuk „In de
vergulde os" van Johan Blaazer in stu-
die genomen. Dit toneelstuk zal in ieder
geval twee maal opgevoerd worden, ver-
moedelijk op de laatste twee weekends
I van november.
Zondag werd door een aantal jeugd
leden van de gymnastiekvereniging
Texel deelgenomen aan wedstrijden die
„Pro Patria" in de Helderse sporthal
organiseerde.
Het totaal aantal deelnemers van deze
Pro Patria-wedstrijden was 260. Hier
onder waren 200 meisjes en 60 jongens.
Vooral de jongens van GVT hebben
zich zondag van hun beste kant laten
zien. Aan rekstok en brug werden res
pectievelijk de broers Martin en Paul
Voebel eerste. Bij de ringen was het
Rob Voebel, die een derde plaats be
haalde. Jaco van Trigt werd derde op
het nummer brug en Martin Voebel
eindigde tevens als 2de bij de vrije
oefening.
De meisjesgroep behaalde op de
meeste toestellen ook goede resultaten.
Alleen de balkoefening viel wat tegen.
Te vermelden zijn de vijfde plaats van
Judith Hoogendijk en de zevende plaats
van Carla Vlaming bij het paardsprin-
gen.
RECTIFICATIE
In het artikeltje dat in de krant van
vorige week vrijdag aan het twintig ja
rig bestaan van de Beatrixschool werd
gewijd is ten onrechte gesproken van
een school voor bijzonder onderwijs Het
betreft hier echter een openbare school
waar buitengewoon lager onderwijs
(BLO) wordt gegeven. De in het artikel
genoemde onderwijzeres mevrouw Kuip
is in verband met de daling van het aan
tal leerlingen op dit moment niet meer
werkzaam op de Beatrixschool.
Tijdens de vergadering die de Stich
ting Cultureel Werk Texel donderdag
in het raadhuis hield pleitte de afge
vaardigde van de stichting Open Jeugd
werk, Peter Bakker, voor het terug
dringen van commercie op de wekelijkse
folkloredagen in het zomerseizoen. „De
zaak verloedert behoorlijk en de com
mercie viert hoogtij", aldus Bakker. Ten
einde het avondprogramma van de fol
klore enigszins „op te fleuren" stelde
hij voor gedurende het komende seizoen
's avonds een klank- en lichtspel in de
muzieknis te houden. Dit zou tijdens de
folkloreavonden het gebruikelijke volks
dansen kunnen afwisselen.
Het centraal bestuur van de Stichting
Cultureel Werk benoemde de 29-jarige
drs. C. Th. van Schaik uit Alkmaar tot
part-time begeleidingsfunctionaris. Hij
zal vermoedelijk met ingang van 17 ok
tober als zodanig zijn werk op Texel be
ginnen.
De nieuwe part-time begeleidings
functionaris zal zich speciaal bezig gaan
houden met het opstellen van een plan
ten behoeve van het vormings- en ont
wikkelingswerk op Texel. De heer Van
Schaïk is socioloog. Hij studeerde aan de
universiteit vah Nijmegen en had daar
als hoofdvak sociologie van de sociale
welzijnszorg. Gedurende 1 jaar doceerde
hij sociologie en was ondermeer werk
zaam aan de Arnhemse toneelschool.
Voorts werkte hij bij de landelijke
stichting tot opleiding voor het bejaar-
denwerk. Drs. Van Schaïk zal voorlopig
in Alkmaar blijven wonen.
enCVCN «N LEZBW- BUTEN VBVWTWOOflOajJKHEJO V-N D€ REDMCTIC
De plaatselijke belastingen gaan
slechts 5°/o omhoog. En dan nog niet eens
omdat het direkt nodig is, maar om het
zekere voor het onzekere te nemen!
O.K. daar zit wat in, in deze tijd van
geldontwaarding, al is en blijft het een
slecht voorbeeld van de overheid! Méér
dat dan juist zo'n onding als de toeris
tenbelasting met 8% omhoog zou moe
ten, is voor mij de druppel, die de em
mer doet overlopen
Een toerist belasten, omdat hij ver
kiest hier z'n geld te komen uitgeven,
is voor mij zoiets als een koe belasten,
omdat hij melk geeftZonder toeristen
zou zeker een derde van de Texelaars
werkeloos zijn en dat heus niet alleen
uit de direkt toeristische bedrijven,
maar óók bij de winkeliers, de bouw
vakkers, de bankmensen en de ambte
namen! Bovendien zou nog eens 'n derde
van de Texelaars een stuk in positie en
dus inkomen zakken! Alleen déérom is
de toeristenbelasting al een onding
Maar nóg onzinniger en onzindelijker
dan een „logiesbelasting" van te maken
en alléén de logiesverstrekkers met de
innning van deze gelden te belasten en
in feite dus alléén hun prijs daarmee te
verhogen! Waarom niet alléén de win
keliers? Of alléén de restaurants? Of
alléén de T.E.S.O.? En nog gekker,
waarom alléén de hier „slapende" toe
risten en niet al die „dagjesmensen"
met hun bussen en auto's, die de wegen
overbelasten en stukrijden?
Maar nóf onzinniger en inzindelijker
wordt deze toeristenbelasting door de
werkelijk onrechtvaardige en é-sociale
uitwerking in z'n huidige vorm Bij de
B.T.W. hoor je al vaak protesteren, dat
déérdoor vóóral de kleine man getrof
fen wordt, méér bij de toeristenbelas
ting is het nog véél gekker! Want de
B.T.W. geeft nog keus, je kan een tele
visie kopen voor ƒ3000,waarop je
ƒ540,BTW betaalt, of een voor ƒ300,
waarop je ƒ54,BTW betaalt. Je kan
in een hotel voor ƒ200,per dag met
ƒ8,BTW, óf in een pensionnetje voor
ƒ20, per dag met ƒ0,80 BTW. Méér
deze toeristenbelasting geeft totaal géén
keus, niet aan „de kleine man", maar
zélfs niet aan het kleinste kind Dat
kleine kind op z'n fietsje moet evenveel
toeristenbelasting betalen, als de rijkste
kerel met z'n luxe auto met grote ca
ravan er achter, die hier de wegen en
parkeerplaatsen overbelast
Vooral in mijn bedrijf, met grote
groepen kinderen van 7 tot 14 jaar, die
1 a 2 gulden per dag te verteren heb
ben, zie je pas duidelijk hoe è-sociaal
déze vorm van toeristenbelasting is, die
neerkomt op 30 60°/o van hun totaal te
besteden zakgeld.
Mensen en vóóral z.g. socialistische
bestuurders, laat hier Uw gedachten
eens serieus over gaan, want als er één
ding op véle punten onbillijk, onrecht
vaardig en zéér a-sociaal in elkaar zit,
dan is het wel deze toeristenbelasting
in z'n huidige vormgeving
R. Kamstra
„De Zilvermeeuw",
De Koog - Texel.
