Cjroen "Zwartr jexels in het harL.
Kristalkijken met de
deurknop in de hand
Ziekenfonds Texel moet
opgaan in groter geheel
y
Vlessing verkoopt
panden in Den Burg
Maar bestuur
voelt er
niets voor
/paarbank
Als ik probeer terug te blikken" zoals dat
heet, dan kost me dat ditmaal meer moeite
dan anders. Niet doordat over 1977 weinig te
zeggen zou zijn. Integendeel: er zijn beslis
singen genomen, er zijn voorzieningen tot
stand gekomen, er zijn beleidslijnen
getrokken. Er moest veel worden gelezen en
veel geluisterd; en er is af en toe stevige taal
gesproken.
Stof genoeg voor tien kolommen. Maar de
vraag is, of juist ik die stof moet leveren. Na
enig peinzen zeg ik: nee. Wie de deurknop al
in de hand heeft, mist de rust, die een even
wichtig verhaal waarborgt. Trouwens, er zit
nog 't een en ander in 't voorjaarsvat. Laten
we het wintergras z'n rust gunnen, dan kan
niemand volhouden, dat het voor zijn voeten
is weggemaaid.
door mr.
W. H. Sprenger
Auto te water:
Total loss
Schilder getroffen
door aanhanger
VRIJDAG 30 DECEMBER 1977
TEXELSE
91e JAARGANG No. 9240
COURANT
Uitgave: Langeveld De Rooy B.V.,
Postbus 11, Den Burg, telefoon (02220) 2741.
Redactie: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog
telefoon (02228) 266 en Wessel Post, Burdetstraat 17
Den Burg, telefoon (02220) 3543.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs 711,— per kwartaal
70 cent incasso; los 45 cent.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 4699.17.636;
Rabobank nr.3625.01.742; NMB nr. 6734.60.398.
Advertentietarief: 42 cent per mm hoogte per kolom
Gheluckich, ach! gheluckich zijn de lien
Die u schoonheyt gestadich moghen sien!
Bredero
Bovendien: bent u niet 'n beetje lamgeslagen door die kabinets
formatie? Murw van alle ontwerp-akkoorden, kommentaren, reak-
ties en wijzigingen, beurtelings aanvaard en verworpen? Vindt u ook
niet, dat ik het deze laatste keer „alsjeblieft" buiten het terrein van
de bestuurspraktijk moet zoeken?
Ik hoor geen tegenspraak; zelfs de redactie zwijgt. Dus dat was
dan dat.
een kaap en zelfs een kerktoren even
vreemd zijn geweest in de (toen nog
echt ongerepte) natuur als nu een
schoorsteen en een silo op de cultuur
grond.
Niet de silo is de boosdoener, maar
degene die hem „gedachteloos" neer-
poot, zonder te denken aan de omge
ving, alsof het een aardappel was.
Daar komt nog iets bij: opstapelen
van beweegredenen is niet hetzelfde als
bewijzen. Je kunt op het pad van de
logica gemakkelijk uitglijden.
Ik verzin een voorbeeld:
A ziet, hoe B op zijn bromfiets de
duinen kapot-crosst; A wordt boos;
dat kan ik plaatsen;
A herinnert zich, dat diezelfde B hem
op het fietspad van de Pontweg is
voorbijgeraasd met 80 kilometer per
uur; dus wordt A extra-boos; ook
dat kan ik plaatsen;
maar als A vervolgens rapporteert,
dat bromfietsen op de eilanden niet
thuishoren, dan gaat mij dat te ver;
want uit de feiten volgt alleen maar,
dat één bepaalde bromfietser zich
niet aan de regels heeft gehouden;
niet dat de aanwezigheid van brom
fietsers schadelijk is voor de duinen.
Natuurlijk mag A een hekel hebben
aan bromfietsen; in het bijzonder als hij
ze in de duinen tegenkomt. Maar dan
beweegt hij zich op het terrein van de
persoonlijke voorkeuren. Afwegen van
voorkeuren is iets anders dan afwegen
van argumenten.
Ter voorkoming van misverstand:
andere voorbeelden zijn denkbaar; wie
de schoen past, trekk' hem aan
Het is juist, dat aan de eisen van het
milieu nu zwaar getild wordt. Het is
juist, dat natuur en landschap meetellen
op de weegschaal van waarden; net als
de kenmerken van ons verleden, want je
verloochent je geschiedenis niet straffe
loos.
Het is onjuist, het heden en de
toekomst te persen in een behoud-
model. Dat is. tegennatuurlijk! In
strijd met de funktie natuur!
Kenmerk van leven is beweging;
vernieuwing; verandering. Maar niet
onbeperkt.
,,Tè veel leven" geeft overlast; dat zegt
het woord al. Uitwassen moet je voor
kómen vooral als er weinig ruimte is.
Daarom is kenmerk van onze samen
leving: leven en laten leven. De doorsnee
eilander heeft daar geen probleem mee.
De doorsnee overkanter ook niet. Maar
(Lees verder op pagina 9)
De deurknop al in de hand, schreef ik.
Je draait je nog even om en denkt: nu 'n
paar seconden heel intens kijken; naar
Texel en de Texelaars; zodat het beeld
op je netvlies blijft hangen, als je je ogen
dicht doet.
Het beeld van een kristal met allerlei
spiegelende vlakken, ledereen ziet er het
zijne in. Dat maakt de gedachtenwisse-
ling soms zo moeilijk (maar tegelijk zo
boeiend).
ledereen kijkt met zijn eigen ogen;
niet met de ogen van zijn buurman; en
zeker niet met de ogen van de derde op
stand Zelfs als u in de tuin van uw
buurman gaat staan, ziet u uw eigen
huis anders dan hij; en héél anders dan
de voorbijrijder het ziet, uit zijn auto of
uit de AOT-bus.
Zo ziet de Amelander de Texelaars
anders dan wij, maar de toeschouwers
ergens-in-Nederland zien de Wadden
eilanden als een groengespikkelde gor
del op een kaart en zij horen er een
toelichting bij van een deskundige met
een verrekijker. Is het een wonder, dat
ze vaak een vertekend beeld krijgen?
Neem dat rapport „Eilanden onder de
voet". Je leest daarin, dat er „tussen
zee en eilanden in principe geen grens
aanwezig is". Dat zal wel op de ecolo
gische samenhang slaan, denk je, op de
samenhang van de natuurlijke levens
gemeenschappen; en op de wisselwer
king tussen land en water.
Maar in hetzelfde rapport staat ook:
„de grens tussen land en zee is vooral
aan de kant van de Waddenzee moeilijk
te bepalen". De schrijver heeft zeker
ergens op de Afsluitdijk gestaan bij heng
Voor de jaarwisseling Uw
koude schotels
Huzarensalade
Russische eieren
Zalmmayonaise
Hors d'oeuvre
Havenrestaurant
„TEXEL"
02226 - 310
weer. Of gevlogen boven Rottum of
Griend. Hij is vast geen pierenspitter of
dijkwerker. Dat hoeft ook niet. Maar
waarom heeft hij niet eventjes gepraat
met Jac. Betsema? Die wist precies
waar de dijk begon, toen hij er in z'n
duikerspak uit de Waddenzee tegenop
klauterde. De eilanders weten echt zelf
wel, hoe hun eilanden er uit zien.
Daarom schudden ze meewarig hun
hoofd, als ze in een boekwerk van de
Regering lezen over „de hoofdfunktie
natuur".
Natuurlijk spreekt niemand tegen, dat
de natuur op de Waddeneilandenbij
zonder belangrijk is. We genieten er van
en velen van ons leven er van. Daarom
is het ons heel wat waard, die natuur te
behouden. We proberen dat in praktijk
te brengen en zijn bereid, er wat voor
over te hebben^.
Dus „een" hoofdfunktiedat
klopt. Maar „de" hoofdfunktiedat
klopt nietl
Zouden ze daar in Den Haag niet
weten, dat er op Texel 9.000 hectare
cultuurgrond ligt (50% van de totale
oppervlakte), die goed bewerkt wordt
door vakkundige boeren?
Zouden ze niet weten, dat de natuur
terreinen alleen bewaard worden (veelal
zelfs: ontstaan zijn) door mensenwerk?
Zouden ze niet weten, dat ze op de
eilanden alleen terecht kunnen dankzij
de veerboten, de wegen, de hotels, de
kampeerterreinen en de strandbewa-
king? Kortom: dankzij de aktiviteit van
honderden eilanders?
Zouden ze niet weten, dat op de vijf
Waddeneilanden jaarlijks zo'n 800.000
recreanten op verhaal komen en de
spanningen van hun normale dagtaak
kwijtraken?
Zouden ze niet weten, dat dit voor
menige eilander een piek van zware
arbeid meebrengt, die recht geeft op
uitblazen na het seizoen?
Natuurlijk weten ze dat allemaal.
Maar waarom schrijven ze het dan niet?
Waarschijnlijk omdat ze het niet goed
genoeg weten. Anders gezegd: omdat
het „weggedrongen" wordt door een
aantal leuzen, die in de publiciteits-
stroom worden gepompt en daar alles
overheersen.
Ik heb het er wel eens moeilijk mee.
Want ik begrijp best, dat bepaalde
groeperingen extra-druk moeten uit
oefenen en extra-fel licht moeten wer
pen op hun denkbeelden; omdat die
denkbeelden ik erken dat jarenlang
weggedrukt en onderbelicht zijn ge:
weest. Maar ze raken op de verkeerde
weg, als ze „met gelijke munt" betalen.
Of moet ik zeggen: met valse munt?
Want niet al hun munten zijn zuiver,
ondanks veel goede bedoelingen.
Ze schetsen de eilanders zoals zij ze
graag zogden zien, niet zoals ze zijn.
Het lijkt er soms op dat ze eilanders
beschouwen als hinderlijke wezens, die
eigenlijk niet passen in het landschap.
Ze vergeten, dat vroeger een molen,
De Goederenhandel Ph. Vlessing
B.V. heeft zijn aan de Gravenstraat en
Holléwal gelegen bedrijfspanden ver
kocht aan de huidige huurders: H.
Oosterhof van Meubelhuis Texel, C. G.
A. de Groot van Modehuis Beekman en
J. Maas van de 4 6 supermarkt.
De heer Oosterhof van Meubelhuis
Texel verkoopt zijn pand echter per 1
april door aan de heer Maas, die op deze
wijze gelegenheid krijgt om zijn super
markt aanzienlijk uit te breiden. De heer
Oosterhof zal zijn bedrijf concentreren in
het pand aan de Hollewal, dat daartoe
zal worden verbouwd. Het is de bedoe
ling dat hij een woning koopt aan de
Burdetstraat.
De 4 6 supermarkt van Maas staat
aan de achterzijde in verbinding met het
pand waarin nu nog het Meubelhuis is
gevestigd. De uitgebreide supermarkt
krijgt daardoor een oppervlakte van 700
m2 waar nog 200 m2 magazijnruimte
bijkomt. In de uitbreiding komt onder
meer een ambachtelijke slagerij, een
uitbreiding van de groente- en fruitafde-
ling en een brood- en banketafdeling.
Het woonhuis van de familie Oosterhof
op de boververdieping maakt plaats
voor toilet- en kantine-akkommodatie
voor het personeel (in de zomer 19 man)
van de 4 6 supermarkt.
De verbouwing wordt uitgevoerd door
Vissers Bouwbedrijf uit Oudeschild. De
familie Maas gaat wonen in het voor
malige bedrijfspand van kruidenier Jac.
Zijm aan de Molenstraat dat onlangs
werd overgenomen.
De Peugeot 504 personenauto van de
heer H.v.d.D. uit Den Burg werd onher
stelbaar beschadigd toen deze dinsdag
avond op de Oosterenderweg in de sloot
reed. De wagen werd bestuurd door de
in Delft woonachtige zoon van de eige
naar. Toen hij ter hoogte van Spang
bezig was de verwarming af te stellen
raakte hij in de berm en verloor de
macht over de wagen toen hij abrupt
bijstuurde. De bestuurder en een mede-
inzittende kwamen met de schrik vrij.
De 33-jarige schilder T.M. uit Den
Hoorn moest vrijdagmiddag naar het
ziekenhuis in Den Helder worden ge
bracht nadat hij in de Kogerstraat be
kneld was geraakt tussen een aanhang
wagen en een tuinmuurtje.
Oorzaak daarvan was een vrij gecom
pliceerde aanrijding waarbij de schuld
vraag nog onduidelijk is. M. was juist
gereed met het aanbrengen van glas in
de woning Kogerstraat 85. Samen met
een collega stond hij op het punt om hun
vlak voor de woning staande aanhang
wagen met handkracht over de weg te
duwen, waar de auto gereed stond
waaraan de aanhanger zou worden
vastgekoppeld. Uit noordelijke richting
naderde op dat moment de 74-jarige
P.W.Witte in zij Renault 6. Deze lette
mogelijk meer op de hoogte dan op de
verraderlijke breedte van de nog met
enkele glasplaten geladen aanhanger,
waardoor hij de aanhanger nog juist
raakte. De aanhanger werd daardoor
opzij geslingerd draaide om zijn as en
sloeg tegen het tuinmuurtje en de
eivoor staande M. Het tuinmuurtje ging
tegen do grond en Mmoest met op dat
moment zeer ernstig lijkende kwetsuren
per ambulance worden afgevoerd. De
Renault van W. was total loss. W.
mankeerde niets. Het (dubbele) glas oo
de wagen ging aan scherven wat op
zichzelf al een schadepost van 7 1700,
betekende. Geruchten dat M. ernstig
rugletsel heeft opgelopen en voor zijn
leven verlamd zou zijn, zijn gelukkig uit
de lucht gegrepen. Hij heeft een zware
hersenschudding naast andere kwet
suren van betrekkelijk onschuldige aard.
Er moet rekening mee worden
gehouden dat het Algemeen Zie
kenfonds Texel binnen afzienbare
tijd zal opgaan in een groter ge
heel. Hoewel het bestuur geen
voorstander is van opheffing en
daarom de boot zo lang mogelijk
zal afhouden, is het besluit tot
inpassing in een grotere regionale
organisatie in feite al genomen
door een positief standpunt ter
zake van de Vereniging van Ne
derlandse Ziekenfondsen, waarbij
ook Texel is aangesloten.
Het doel is landelijk te komen tot één
ziekenfonds per gewest. Zo'n gewest
omvat een compleet pakket van genees
kundige voorzieningen. Texel zal tot de
regio Noordholland-noord behoren. „In
hoeverre ons kleine ziekenfonds met
ongeveer 9.000 verzekerden zich aan
deze regionalisatie kan onttrekken is
nog onduidelijk", aldus directeur J.
Vlaming in zijn jaarverslag dat hij voorlas
tijdens de donderdagavond in „De
Zwaan" gehouden algemene vergade
ring van het Ziekenfonds Texel.
Zowel dagelijks als algemeen bestuur
hebben deze aangelegenheid uitvoerig
besproken. De voordelen van regionali
satie worden ingezien. Een grotere
organisatie kan over meer gespeciali
seerde krachten beschikken. Maar het
bestuur van Texel is van mening dat de
verzekerden van Texel niet de minste
behoefte hebben aan aansluiting, om
nog maar niet te spreken van de
financiële gevolgen die uit zo'n aanpas
sing zullen voortvloeien.
Die gevolgen zouden voor Texel wel
eens bitter kunnen tegenvallen. Op dit
moment behoort de premie die door het
Ziekenfonds Texel wordt geheven, tot
de laagste van het land. De kleine
organisatie werkt naar verhouding zeer
efficiënt maar de lage premie is ook het
gevolg van de kennelijk goede gezond
heid van de Texelaars. Het aantal te
vergoeden ligdagen in ziekenhuizen en
het aantal verwijzingen naar specialisten
is belangrijk lager dan gemiddeld elders
in het land.
Hachelijk
Dokter Barnard uit Oosterend zei een
dergelijke schaalvergroting een hache
lijke zaak te vinden. Hij kreeg te horen
dat het bestuur van het Ziekenfonds
Texel een brief aan de districtsraad heeft
gestuurd met de mededeling dat het wat
Texel betreft niet nodig is verandering in
de bestaande situatie te brengen. Maar
niet uit het oog moet worden verloren
dat Texel met zijn 9.000 verzekerden
weinig heeft in te brengen tegenover de
grote ziekenfondsen met honderddui
zenden verzekerden. Erkend moet wor
den dat een groot krachtig ziekenfonds
een invloedrijk beleidsbepalend instru
ment kan zijn. Een klein ziekenfonds kan
dat niet en is in feite een louter admini
stratief apparaat.
Vorming
Het is noodzakelijk dat het zieken-
fpndspersoneel en eventuele bestuurs-
en ledenraadsleden een betere scholing
krijgen op ziekenfondsgebied. Directeur
Vlaming lanceerde het plan om op
Texel informatieavonden te beleggen,
waardoor verzekerden-vertegenwoordi
gers wat meer betrokken worden bij
alles wat op ziekenfondsgebied plaats
vindt. Vlaming verklaarde zich bereid
aan dergelijke avonden te willen mee
werken door het geven van voorlichting
over de soorten van verzekering, de
rechten en plichten van de verzekerden,
de verstrekkingsmogelijkheden etc.
Niet alle bezoekers van de vergade
ring verwachtten veel belangstelling
voor een dergelijke „cursus". De be
trokkenheid van de ziekenfondsleden is
gering. De vergaderingen worden zeer
slecht bezocht. Het zal niet eenvoudig
zijn om daarin verandering te brengen.
Bestuur
Omdat er voor het ziekenfondswerk
zo weinig belangstelling bestaat, is het
ook moeilijk om kandidaten te vinden
voor bestuursfunkties. Donderdag
moest een opvolger worden gekozen
voor de heer Van Splunter uit De Waal.
Slechts twee personen waren bereid
zich kandidaat te stellen: tandarts G. J.
van der Meent uit De Waal en I. de Vries
uit Den Burg. Eerstgenoemde viel af
omdat het bestuur van mening bleek dat
de opvolger beter kon worden gezocht
buiten de kring van medewerkers. Zodat
De Vries met 13 van de 17 stemmen
werd gekozen. De herkiesbare heren P.
Boom (secretaris) en J. Trap werden
metresp. 16en 15 stemmen herkozen.
De financiële situatie bij het Zieken
fonds Texel is zodanig dat naast de
normale verstrekkingen er incidenteel
een extraatje af kan voor een bijzonder
doel dat in het belang is van de Texelse
gemeenschap. Onlangs werd bij de
opening van het verpleeghuis een elek-
trocardiograaf geschonken ter waarde
van 74.6ÖÖ,— en een TjinócuTalrë m7-~
croscoop van 71.770,
Het resultaat van de exploitatie van de
vrijwillige verzekering over 1976 was
zeer bevredigend: een overschot van
7146.342,81. Dat wordt toegeschreven
aan het uitzonderlijk lage aantal ver-
pleegdagen in ziekenhuizen. Het over
schot kon in mindering worden ge
bracht op de te verwachten exploitatie
kosten in het volgende jaar zodat maar
een zeer geringe premieverhoging nodig
is. De vergadering ging akkoord met een
premie van 784,— (was 782. per
peisoon per maand. De leden machtig
den het bestuur echter tussentijds tot
een hogere premie te besluiten als dat
door onvoorziene ontwikkelingen nood
zakelijk zou zijn. Het is echter nog nooit
voorgekomen dat van deze machtiging
gébruik moest worden gemaakt. Voor
elko premieverhoging is overigens goed
keuring van de ziekenfondsraad nodig.
Uw salaris, pensioen of A.O.W.
komt binnen op een
sptargirorekening, ook Ie gebruiken
«x>r al uw betalingen (kosteloos).
-uteri nederlond
spaarspecialisten sinds 1817
