(jroen ^tmrLr Jexels in het harL,
Nieuw boek over
„Russenoorlog
Texels oudste
werd 102!
VAN HET
RAADHUIS i
2000
Sparenen
2 halen - 1 BETALEN
Muziekschool
had goed jaar
STORMSCHADE
VIEL MEE
Schietoefeningen
zon, maan. hoog water
/paarbank
BARTELS EN KALKMAN ONTDEKTEN NIEUWE FEITEN
Volgend jaar
in de handel
TESO vervoerde ruim
1500 auto's meer
bij MANTJE SCHOENEN B.V. - Den Burg
De enige echte
j Mededelingen van B. en W.
TAXI (02220)
TRUüAGTjANUARI 1978
91e JAARGANG Nr. 9242
TEX ELSE8»1 COU RANT
Uitgave: Langeveld De Rooy B.V.,
Postbus 11, Den Burg, telefoon 1077701 2741.
Redactie: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog,
telefoon (02228) 266 en Wessel Post, Burdetstraat 17,
Den Burg, telefoon (07270) 3543.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs f1 1,— per kwartaal
70 cent incasso; los 45 cent.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 4699.17.636;
Rabobank nr. 3625.01.742; NMB nr. 6734.60.398.
Advertentietarief: 42 cent per mm hoogte per kolom
Er komt een nieuw boek over
de Texelse „Russenoorlog". Het
wordt geschreven door de heren
Jacques Bartels jr uit Den Haag
en Wim Kalkman uit Den Helder.
Het zal tal van nieuwe feiten over
de opstand vermelden en met 150
tot 200 foto's (merendeels nog
onbekend materiaal) worden geïl
lustreerd.
Het karakter van het boek zal totaal
anders zijn dan de welbekende „Trage
die van Texel" van J. A. van der Vlis
waarvan de zevende druk thans uitver
kocht begint te raken. Het boek van Van
der Vlis pretenteert geen historisch
standaardwerk te zijn, maar een oog-
getuigeverslag dat vooral voor de Texe
laars zelf boeiend is en voor degenen
met meer dan normale betrokkenheid
voor het onderwerp. Het boek van
Bartels en Kalkman (dat een gulden of
vijftig moet kosten) zal veel meer lijken
op het gebruikelijke genre oorlogshisto
rie.
Hobby
De 29-jarige Jacques Bartels (werk
zaam bij de dienst onderwijscontacten
van de centrale directie van de PTT in
IDen Haag) heeft de opstand van de
Georgiërs uiteraard niet meegemaakt
maar heeft wel altijd een bijzondere
belangstelling voor oorlogshistorie ge
had, in het bijzonder met betrekking tot
het Koninkrijk der Nederlanden. Nog
niet zolang geleden kreeg hij het boek
van Van der Vlis in handen. Het
vervulde hem met stomme verbazing,
want Bartels had nooit iets over de
Russenoorlog op Texel vernomen en het
viel hem ook op dat andere geschied
kundige bronnen nauwelijks over deze
tragische gebeurtenis reppen. Hen dui
delijk gat dus in de kennis van Bartels,
tmaar ook een gat in de markt. De jonge
PTT-employé werd helemaal geobse
deerd toen hij in de „Goelag Archipel"
van Alexander Solszenitsyn de terloop
se vermelding las dat omstreeks een
miljoen (I) Sowjet soldaten na krijgsge
vangen te zijn gemaakt in Duitse dienst
is getreden. Aanvankelijk was hij voor
nemens het onderwerp alleen uit per
soonlijke belangstelling „uit te spitten"
en het resultaat ter beschikking te
stellen van het Rijksinstituut voor Oor-
ogsdocumentatie (waar men ook niet
veel van de opstand weet) maar later
ijpte het plan voor een boek. Dat kwam
Dmdat het speuren van Bartels zoveel
succes had dat hij tal van nieuwe feiten
sntdekte en ook interessante verbanden
ton leggen.
Team
Bijzonder vruchtbaar is de samenwer-
cing met de oud-Texelaar Wim Kalkman
jit Den Helder, die de opstand wel
persoonlijk mee maakte en een grote
verzameling documentatiemateriaal
heeft opgebouwd. De twee kwamen
met elkaar in kontakt als gevolg van een
advertentie die Bartels in het PTT per
soneelsblad „Aangetekend" liet zetten
op 17 maart 1976: „In verband met his
torische studie over opstand der Geor
giërs (april 1945 Texel) zoek ik kontakt
met personen die hierover kunnen ver
tellen".
Kalkman en Bartels zijn regelmatige
gasten van Texel geworden. Maar
laatstgenoemde reist ook herhaaldelijk
naar het buitenland om te spreken met
daar wonende autoriteiten die direkt of
indirekt bij de opstand betrokken zijn
geweest. Hij interviewde niet alleen
Russische overlevenden, Texelaars en
geallieerden maar ook de vijand van
weleer. Vooral daardoor zal het boek het
karakter krijgen van een objectieve
studie. Ook Duitsers worden aan het
woord gelaten en er wordt over nie
mand een oordeel geveld. Feiten die
voor de Texelaars of sommigen van hen
pijnlijk zijn worden niet verzwegen. Er
staan gesprekken met NSB-ers op het
programma om ook van hen feitenma
teriaal te krijgen dat moet meehelpen
met het kompleet maken van de legpuz
zel die de opstand voor Bartels en
Kalkman in het begin was.
In de periode rond kerst en nieuwjaar
heeft TESO 1.569 auto's meer vervoerd
dan vorig jaar. Vanaf donderdag 22
december tot en met maandag 2 januari
werden 12.922 auto's het Marsdiep
overgezet. In 1976/'77 was dit getal
11.353.
Ondanks dit hogere cijfer ten opzichte
van vorig jaar is het op Texel vrij rustig
geweest. De indruk bestaat dat het
bezoek meer gespreid is gekomen.
TESO meldde als drukste dagen de
vrijdag en zaterdag die aan beide kerst
dagen vooraf gingen. Er moest toen met
twee veerboten gevaren worden en er
werden beide dagen ongeveer 800
auto's overgezet. De 8 hotels die tijdens
de laatste week van 1977 open waren
konden het aanbod gemakkelijk verwer
ken. (Er zijn op dit moment 11 hotels
gesloten waarvan 5 wegens verbou
wingswerkzaamheden). De Texelse
VW deelde mee dat het gedurende
beide kerstdagen voornamelijk Hollan
ders waren die Texel bezochten. Voor
het meemaken van de jaarwisseling op
Texel kwamen iets meer Duitse toeris
ten naar het eiland.
Op 9 januari van 9.30 tot 16.00 uur
gaat H.M. Limburg schieten in sector
045 - 075 graden rechtwijzend met een
straal van 9 mijl vanuit het hoge gelei-
delicht Nieuwe Haven. Veiligheidsschip
aanwezig.
en met dat achter een ander zijn ideeën aanhollen
In 't Korfje,
KINDER
DAMES
HEREN
vanaf kindermaat 92 t/m herenmaat 56
In de ALL—SHOP, Hogersmwi 5
vindl U s'Jecn roe» sicifc atgeO"i»d«! ailiktlarv
Jurken
Rokkon
Tertenke pen talon*
f20.- ei
Blouse* en puilie*
T rui on en vesten
Skijack*
Enkoio vochqasjes
Enkele vachtjasje* met
borg voering f80. -
Leren hemen
Kindertneen
Zware kwaliteit vesten
Parket
Ktnderparka't. W en groen
Echte schaap* vecht jasjes, her
dame* f175.- f200,-
ZEER BELANGRIJK:
START, woensdag 4 januari morgens 9 uur
In de SCHOENWINKEL, Hogerstraat 6, vindt U o.a
Damesschoenen:
veie sooRTfN
Modcscboenen mot fuh,»
Gemakte hoenon ihei-olotmi
Herenschoenen:
VELE MODELLEN
Sportieve geklede en
Boots
Vachtjchoonen
Leien en tuëde k>
Kinderschoenen:
Diverse soorten el*
Pinochw Bunmc*
J J en Jaduo
leren kinderLjorzen
Boot» vnnol maat 21 lm
Leren klompmu4on in
dames heten- en kindi
Zweedse muilen in dan.
Paniollelj dame»
kmde/metnn
Rubberlaarzen 24 t
Tot dusver is het erg goed gegaan,
maar het kostte soms erg veel moeite
om onmisbare bronnen te achterhalen.
Het Duitse archiefmateriaal bijvoorbeeld
is destijds door de Amerikanen meege
nomen, maar omdat alles wat betrek
king had op troepen beneden de strekte
van een divisie niet belangrijk werd
geacht is alles wat op het Georgische
bataljon op Texel betrekking had, eruit
gegooid.
Veel foto's
Maar het geluk kwam te hulp want
puur toevallig stuitte Bartels „via-via"
op een thans in Berlijn wonende Duitser
die niet alleen gedetailleerd over de
Duitse verrichtingen van destijds wist te
vertellen, maar ook tot dusver onbekend
fotomateriaal beschikbaar wilde stellen.
Zoals een plaat van honderden gedode
Duitsers, gemaakt direkt na het begin
van de opstand. Er werden veel meer
[Lees verder op pagina 2]
Hoewel de storm die dinsdag over
Nederland woedde in de rest van het
land op enkele plaatsen aanzienlijke
schade aanrichtte kwam Texel er dit
maal goed van af.
Staatsbosbeheer meldde een hon
derdtal door de wind gevelde bomen die
zich op windgevoelige plaatsen bevon
den. Het betrof voornamelijk dennen en
sparren die het loodje legden. Nabij de
„Rovershut" in de Dennen gingen enige
Sitkasparren tegen de grond. Omdat de
wind voornamelijk uit zuidwestelijke
richting bleef waaien en tijdens laag
water tot zware storm (windkracht 10)
aanwakkerde werd er geen schade aan
de duinen aangericht.
Bij enkele op de wind staande huizen
sneuvelden wat ruiten en kwamen en
kele dakpannen naar omlaag.
Met de viering van haar 102x1e
verjaardag is mevrouw Marie
Brücher-Bohlinger dinsdag 3 ja
nuari de oudste burgeres gewor
den die Texel ooit gehad heeft.
Texels oudste werd in 1876 gebo
ren in het Duitse plaatsje
Schwann (Zwarte Woud). Ze
woont momenteel in Den Burg.
Mevrouw Brücher staat sinds 5 jaar in
het bevolkingsregister van Texel inge
schreven maar woont eigenlijk sinds
1964 op het eiland. Dat ze zo lang nog
de Duitse nationaliteit behield hield
verband met haar (Duitse) pensoenuit-
kering.
Mevrouw Brücher-Bohlinger woont
aan het Schilderend in Den Burg. Zij
woont ii\ bij haar dochter mevrouw
Louise Kortenhoeven-Brücher in het
huis naast de bloemenwinkel van haar
kleinzoon.
Voordat mevrouw Brücher zich op
Texel vestigde heeft zij vrijwel haar
gehele leven in het Zuidduitse Schwann
gewoond, waar nu haar 89 jaar oude
broer Gotlob Bohlinger nog steeds ver
blijft. Tussen 1941 en 1943 woonde
mevrouw Brücher in Dortmund, maar
daarna trok zij weer naar het Zwarte
Woud waar zij tot 1964 (zij was toen 88)
haar eigen huishouden deed. In datzelf
de jaar bracht mevrouw Brücher met haar
(sinds de twintiger jaren op Texel wo
nende) dochter een bezoek aan haar
andere dochter in New York. Zij maakte
toen tevens van de gelegenheid gebruik
om een kijkje te nemen op de Ameri
kaanse wereldtentoonstelling die dat
Uit het recentelijk verschenen jaar
verslag van de Texelse Muziekschool
blijkt duidelijk dat wat de muzikale
belangstelling betreft Texel opnieuw erg
goed uit de bus komt. Met de integratie
van de muzikale vorming in het basis
onderwijs kon dankzij de enthousiaste
medewerking van de leerkrachten daad
werkelijk begonnen worden.
Er gaven zich in de verslagperiode (1
augustus 1976 - 31 juli 1977) in totaal 21
nieuwe leerkrachten op om bijgeschoold
te worden. Door de integratie in het
basisonderwijs wordt hét mogelijk dat
op den duur ieder kind de kans krijgt
kennis te maken met het muziekonder
wijs.
Ook de ontwikkeling van het instu-
mentaal onderwijs was verheugend.
Dankzij extra subsidies werd het moge
lijk een groot deel van de 20-minuten
lessen om te schakelen naar lessen van
30 minuten. Het in het jaarverslag
opgenomen schoolwerkplan toont aan
dat de Texelse Muziekschool op den
duur omgevormd wordt tot een Instituut
van Muzikale Vorming voor de gehele
eilandelijke bevolking. De uitvoering van
dit plan behelst de periode tot en met
het schooljaar 1980/'81
In het jaarverslag wordt opnieuw de
aandacht gevestigd op de minder goede
behuizing waar de Texelse Muziek
school het nog steeds mee moet stellen.
Voor het geven van muziekonderwijs
wordt het noodgebouw aan de Park
straat in Den Burg „nauwelijks toerei
kend" genoemd. Het grootste probleem
is de geluidshinder omdat de afschei
dingen van de diverse lokalen van hout
zijn. Er moest door de groei van het
aantal instumentale leerlingen van de
beschikbare ruimtes een intensiever ge
bruik gemaakt worden. Een gevolg
hiervan was dat groepslessen en ensem-
blelessen slechts in beperkte mate kon
den plaatsvinden. Dit laatste niet alleen
wegens de plaatsruimte maar vooral
door de geluidshinder die groeps- of
ensemblessen nu eenmaal met zich
meebrengen.
De extra ruimte waar men door het
vertrek van ziekenomroep en puzzel-
theek de beschikking over kreeg werd
vrijwel direkt gevuld. Ondanks de rui
mere behuizing moest de keuken meest
al als directie- of leskamer gaan funge
ren. In sommige noodsituaties (bijvoor
beeld repetities van ensembles) moest
naar het Fanfaregebouw worden uitge
weken.
Evenals het vorige jaarverslag zit de
muziekschool ook dit jaar vast aan de
urenstop van 167 uur. De commissie
van toezicht heeft onlangs gepleit voor
een geleidelijke groei. Wat betreft het
komende seizoen wil men het aantal
lesuren met 7 uitbreiden.
Het leerlingental steeg opnieuw. Van
een totaal van 733 in de periode
1975/76 ging het aantal leerlingen naar
767. Hiervan kregen 434 leerlingen
instrumentaal onderwijs, 24 volgden
ensemble-onderwijs en 19 solfège en
voorbereidende vakopleiding. De lessen
algemene muzikale vorming (AMV) wer
den door 290 leerlingen gevolgd.
In de periode 1976/77 werd door 231
leerlingen examen gedaan waarvan
slechts 3 kandidaten afgewezen wer
den. Voor het AMV-examen slaagden
161 kandidaten. Het graadexamen werd
door 63 kandidaten met succes afgelegd
en het solfège-examen telde 5 geslaag
den. In de periode 1975/76 waren deze
cijfers respectievelijk 54 (AMVI, 49
(Graad) en 5 (Solfège).
Woonruimte
De minister van volkshuisvesting
heeft besloten, met ingang van 1 januari
1978 de koopprijs van woningen, waar
voor de eis van economische gebonden
heid mag gelden op te trekken van
f160.000, tot f200.000, en de huur-
prijsgrens van f470,— per maand tot
f510, Beneden deze laatste bedragen
is dus een woonruimtevergunning ver
eist, waarbij de eis van economische
gebondenheid geldt.
Verder heeft de minister er nog eens
op gewezen, dat steeds vaker woningen
langer dan een half jaar leeg staan. Er
wordt de gemeentebesturen geadvi
seerd, in dergelijke gevallen gebruik te
maken van de wettelijke bevoegdheid
om een dergelijke woning te vorderen.
Daarom de goede raad om, indien een
woning door omstandigheden als bijv.
verbouw langer dan een halfjaar leeg zal
staan, tijdig kontakt op te nemen met de
huisvestingsambtenaar op het raadhuis.
Tenslotte nog het bericht, dat burge
meester en wethouders hebben beslo
ten in de portefeuilleverdeling tussen de
leden van het college een wijziging te
brengen en wel in die zin, dat de
portefeuille woonruimteverdeling voor
taan beheerd zal worden door de
burgemeester. Voor de goede orde kan
nog gemeld worden, dat de burgemees
ter spreekuur heeft op maandagmorgen
van 10.00 tot 11.30 uur.
Mevrouw Marie Brücher-Bohlinger met
haar driejarige achterkleindochter Louise
Marie Kortenhoeven
jaar gehouden werd. Mevrouw Brücher
bleef toen gedurende zes maanden in de
Verenigde Staten.
Hoewel mevrouw Brücher ook in haar
familie de oudste is bereikten ook haar
broers en haar zusters respectabele
leeftijden. Haar nog in leven zijnde broer
Gotlob is momenteel 89 jaar. Een zuster
van mevrouw Brücher werd 92 en een
andere broer 86.
Vooral in geestelijk opzicht is Texels
oudste inwoonster nog bijzonder goed.
Zij schrijft haar dochter in Amerika nog
regelmatig brieven en onderhoud ook
schriftelijk kontakt met haar in Dort
mund wonende zoon Friedrich, die ter
gelegenheid van de 102de verjaardag
naar het eiland kwam.
Mevrouw Brücher-Bohlinger heeft
vief kinderen. Twee daarvan (een zoon
en een dochter) wonen op Texel. Zoals
gezegd woont haar tweede zoon in
Duitsland en haar andere dochter in
Amerika.
De zon komt 8 januari op om 8.46 uur
en gaat onder om 16.47 uur; 11 januari
op om 8.44 uur en onder om 16.52 uur.
Maan: 9 jan. N.M.; 16 jan. E.K.
Hoog water ter rede van Oudeschild:
Vrijdag 6 januari 4.53 en 17.44
Zaterdag 7 januari 6.18en18.57
Zondag 8 januari 7.25en19.59
Maandag 9 januari 8.22 en 20.57
Dinsdag 10 januari 9.13en21.48
Woensdag 11 januari 9.58 en 22.35
Donderdag 12 januari 10.39en23.16
Vrijdag 13 januari 11.15 en 23.56
Zaterdag 14januari 11.49en—
Aan het strand is het ongeveer een
uur eerder hoog water.
MARTIEN VAN DE WETERING
Speciaal ziekenvervoer per taxi.
Laagste tarief.
W al dacht u t an Spaarbiljctten
aan foonder? Zc zijn niet op naam.
dus makkelijk overdraagbaar.
Keuze uit 2 of 5 jaar vast.
-lua/t nedarlond
spaarspecialisten sinds 1817
