Cjroen 2'wartsjexelsin het harL,
Ouderen houden gesprekken
over eigen situatie
Maak meer
rente,,
op uw geld
y
Vijfdaagse van j
de Waddenzee I
Ravage door defect
aan cv-installatie
Texelse huisvrouwen
gebruiken veel te
vee! wasmiddel
Bibliotheek kreeg
lotomechanlsch
uitleensysteem
Materiële gelijkstelling
is niet voldoende
Jachtgeweer
ontvreemd
Minder dan
de helft is
voldoende
/paarbank
Wintergesprek
verschoven
VRIJDAG 10 FEBRUARI 1978
TEXELSE
91e JAARGANG Nr. 9252
COURANT
Uitgave: Langeveld De Rooy B.V.,
Postbus 11, Den Burg, telefoon (02220)2741.
Redactie: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog,
telefoon (02228) 266 en Wessel Post, Burdetstraat 17,
Den Burg, telefoon (02220) 3543.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs 711,— per kwartaal
70 cent incasso; los 45 cent.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 4699.17.636;
Rabobank nr. 3625.01.742; NMB nr. 6734.60.398.
Advertentietarief: 42 cent per mm hoogte per kolom
bol". Het kan
(02220) 2696.
ook telefonisch:
Onder leiding van Nico
Nagtegaal wordt binnenkort in
waarschijnlijk alle dorpen be
gonnen met gespreksbijeen
komsten voor ouderen. Doel
daarvan is de ouderen meer
bewust te maken van de situa
tie waarin zij maatschappelijk
verkeren en het besef te ver
sterken dat zij recht hebben
op een volwaardige plaats in
de samenleving.
Dinsdagmiddag 14 februari aanvang
14.30 uur komen de besturen van de
zes Texelse afdelingen van de bejaar-
denbond bijeen in ,,De Hollebol" te
Den Burg om over de gespreksbijeen
komsten te praten. Het is de bedoeling
dat de besturen de leden van hun afde
ling warm maken om aan deze gesprek
ken deel te nemen. Ook niet-leden van
de bejaardenbond mogen zich laten in
schrijven en zelfs mensen die nog
(lang) niet bejaard zijn, maar wel inte
resse hebben voor deze problematiek.
Volwaardige plaats
In materieel opzicht hebben de be
jaarden tegenwoordig niet zo veel meer
te wensen. Toch worden de bejaarden
omdat zij niet meer tot het produktieve
deel van het volk behoren ais een soort
onvolwaardigen beschouwd, die niet
echt meer meetellen. Niet in de laatste
plaats is dat het gevolg van de houding
van de bejaarde zelf die zijn lot door
gaans als iets vanzelfsprekends draagt.
Bejaarden zouden veel meer zelf moe
ten bepalen wat zij doen en laten en
zich minder door anderen moeten laten
betuttelen
,,Er zal in de samenleving mentaal
iets moeten veranderen ten opzichte
van bejaarden", aldus de heer S. de
Waard, voorzitter van de Texelse
-Bejaardenfederatie. ,,De
bejaarden hebben het recht als gewoon
volwaardige burger te worden be-
ji schouwd en moeten hun eigen persoon
lijkheid kunnen behouden. Natuurlijk
1 zijn er grenzen. We ontkennen heus
niet dat mensen als gevolg van verge
s' vorderde ouderdom verzorging behoe
ven in allerlei opzicht, maar zolang hij
helder van geest is moet hij zijn mening
vrij kunnen uiten en zijn wensen
kenbaar maken. De bejaarde moet
weten dat hij niet slechts een pro
bleem is voor de samenleving maar dat
de samenleving dat misschien wel voor
hem is!"
„Lessen"
De Nederlandse Federatie voor Be
jaardenbeleid heeft „lesmateriaal" ont
worpen, dat bij de gespreksbijeenkom
sten zal worden gebruikt. Het is de be
doeling eens per 14 dagen gedurende
maximaal twee uur bijeen te komen en
dan een bepaald onderwerp bij dakop
te pakken. Een greep uit de onderwer
pen: „We worden anders oud", „Van
harte oud zijn", „Pluk de dag", „Mag
ik dat zelf uitmaken?" en „Leven is
leren".
Iedere deelnemer krijgt het cursus
materiaal (of een samenvatting daar
van) tevoren thuis zodat hij zich alvast
in de stof kan verdiepen. Op de bijeen
komsten wordt zoveel mogelijk door de
bejaarden zelf gepraat. Projectleider
Nico Nagtegaal volstaat slechts met
een inleidend en afsluitend woord en
geeft wat richting aan de discussie.
Geen aktiegroep
Adspirant-deelnemers hoeven niet
bang te zijn dat zij in een aktiegroep
terecht komen. De gespreksstof is ook
niet strijdig met politieke of religieuze
gevoelens zodat ieder met een gerust
hart kan meedoen. Zelfs als betrokke
nen menen dat het allemaal weinig zou
uithalen kunnen zij zich troosten met
de wetenschap dat het in ieder geval
niet schaadt en dat het waarschijnlijk
gezellig en bevredigend is om eens met
elkaar over andere dingen te praten dan
over de meer gebruikelijke onderwer
pen.
Deelname aan de gespreksgroepen is
gratis en zeker niet moeilijk. De stof
is voor ieder begrijpelijk. Er vallen geen
moeilijke woorden en het schriftelijk
materiaal munt uit door een plezierige
en direkte stijl.
Van de gesprekken zullen verslagen
worden gemaakt die mogelijk interes
sant feitenmateriaal opleveren ten dien
ste van het landelijke bejaardenbeleid.
De gesprekken zijn bedoeld voor
mensen vanaf 50 jaar. Maar zoals ge
zegd kunnen ook jongeren meedoen.
Geïnteresseerden kunnen zich dins
dag-, woensdag- en donder
dagochtend van half tien tot
half twaalf opgeven in „De Holle-
In de Bakker-van Maarleveldwonin-
gen aan de Emmalaan ontstond dins
dagavond voor ongeveer 74000, scha
de als gevolg van het openbarsten van
drie radiatoren van de centrale verwar
ming. Twee woningen liepen water
schade op. Persoonlijke ongelukken
deden zich gelukkig niet voor.
Oorzaak van het ongeluk was volgens
CV-installateur J. M. Schoo het weige
ren van de zg. maximaalthermostaat,
waardoor de watertemperatuur veel te
hoog opliep. Het trof ongelukkig dat de
extra beveiliging (een veerklep die bij te
grote druk een hoeveelheid water los
laat) het ook liet afweten. De CV-ketel
veranderde daardoor in een stoomketel.
Het water met een temperatuur van om
streeks 130 graden C. zocht zich met
kracht een uitweg.
Lawaai
De explosieve gebeurtenis was een
half uur tevoren vooraf gegaan door
verdacht lawaai, wat verschillende be
woners ertoe bracht de nogal hete
radiatoren maar dicht te draaien. Uitein
delijk ontstonden centimeters lange
scheuren in drie radiatoren. Een ervan
stond in de keuken van de familie P.
Uidam, de twee andere in de boven de
ketelruimte gelegen woning van me
vrouw J. Grisnigt. Water en stoom
ontsnapten in grote hoeveelheden en
zette naast een keuken en twee huis-
Spreekuur
Nico Nagtegaal werd per 1 januari j.l.
benoemd als projectleider voor Texel in
dienst van de Stichting voor Voorzie
ningen Ouderen te Den Helder. De eer
ste tijd heeft hij gebruikt om zich alge
meen te oriënteren en om kennis te
maken met personen en instellingen die
zich direkt of indirekt bezig houden met
bejaardenwerk. De tijd is nu echter rijp
om aktief met projecten te beginnen,
zoals de gespreksgroepen. Nagtegaal
(die erg blij is met de steun die hij van
de plaatselijke bejaardenbond heeft ge
kregen) houdt in „De Hollebol" regel
matig spreekuur. Ouderen die
problemen hebben die iets met hun
leeftijdssituatie te maken hebben,
kunnen bij hem terecht. Als hij zelf niet
kan helpen, weet hij de mensen die dat
wel kunnen. Het spreekuur wordt iede
re dinsdag-, woensdag- en donderdag
ochtend gehouden van 9.30 - 11.30
uur.
Hulpdienst
Nagtegaal wil een vrijwillige hulp
dienst voor bejaarden van de grond hel
pen. Op dat gebied gebeurt thans iets,
maar weinig gecoördineerd. Van een
algemeen werkende door iedereen in te
roepen hulp is geen sprake. Het gaat
'hierbij dus niet om gezinsverzorging of
bejaardenhulp in de gebruikelijke zin
(want dat bestaat wèl) maar om een or
ganisatie van vrijwilligers die bereid zijn
af en toe voor een (meestal alleen
wonende) bejaarde een karweitje te
doen. Daarbij kan worden gedacht aan
boodschappen doen, begeleiding naar
ziekenhuis of arts, tuintje opknappen,
verstelwerk etc. Nagtegaal hoopt een
lange lijst van „hulpbieders" te kunnen
samenstellen. Wie deze vorm van gratis
dienstbetoon wil leveren kan zich bij
hem op het spreekuur melden of hem
opbellen.
In het centrum van Den Burg (Ho-
gerstraat) werd zaterdagmorgen
rond 10.00 uur een dubbelloops
jachtgeweer ter waarde van
74.000,— gestolen. Het vuurwapen is
van Belgische makelij en is geschikt
voor munitie van het kaliber 12.
Het betreft een zogenaamd „Bokge-
weer" (de lopen liggen boven elkaar)
en draagt de merktekens F.N. Het wa
pen zat in een groen van twee hand
vaten voorzien foedraal. Er was geen
munitie bij. Waar het jachtgeweer pre
cies gestolen is is niet geheel duidelijk.
De eigenaar was van plan om te gaan
jagen en meent dat hij het geweer even
in het portiek van zijn huis gezet heeft.
Het wapen kan echter ook uit de wo
ning weggehaald zijn.
kamers ook een bergruimte blank, met
alle daaruit voortvloeiende water
schade.
Zeldzaam
De snel gearriveerde brandweer had
niets te blussen. Monteurs van het
CV-installatiebedrijf stopten de water
stroom, waarna schoonmaakbedrijf Vin-
ke de ravage te lijf ging. Vier man van
Schoo werkten tot twee uur 's nachts
door, waarna de installatie weer naar
behoren functioneerde.
Het tegelijkertijd weigeren van de ma
ximaalthermostaat en de „overkookbe-
veiliging" wordt door CV-installateur J.
M. Schoo een zeer zeldzame gebeurte
nis genoemd, die hij in zijn meer dan
25-jarige ervaring slechts één keer eer
der heeft meegemaakt. Dat de over-
kookbeveiliging het niet deed is vrijwel
zeker het gevolg van het feit dat dit
apparaat even oud is als de uit 1966
daterende ketel. Omdat het ding nooit
heeft hoeven werken was hij vastge
raakt.
Dezelfde middag waren aan de ketel
werkzaamheden verricht. De oliebran
ders werden daarbij door aardgasbran
ders vervangen. Volgens de heer Schoo
hebben deze werkzaamheden niets met
het ongeluk te maken, omdat de ther
mostaat en de extra beveiliging daarbij
ongemoeid zijn gebleven.
Texelse huisvrouwen kun
nen in hun wasautomaat vol
staan met een kwart tot een
achtste van de voorgeschre
ven hoeveelheid wasmiddel.
Ze besparen zich daarmee veel
geld en bewijzen het milieu
een goede dienst. Dit wordt
meegedeeld door de Stichting
Natuur en Milieu uit 's Graven
land.
De hoeveelheid benodigd wasmiddel
is namelijk afhankelijk van de hardheid
van het leidingwater. Hoe harder het
water, hoe meer wasmiddeel nodig is
om de was schoon te krijgen. De
voorschriften van de wasmiddelenfabri
kanten zijn meestal afgestemd op hard
water, zoals dat in een groot deel van
Nederland voorkomt. Op Texel is het
water buitengewoon zacht, dat is te
danken aan de waterfabriek. Het Texel
se leidingwater bestaat uit het extreem
zachte water uit deze fabriek en het
hardere duinwater. Afhankelijk van de
mengverhouding bedraagt de hardheid
van het mengsel 5 tot 9 graden DH. Dat
is veel zachter dan het landelijke gemid
delde dat rond de 15 graden DH ligt. Het
staat wel vast, dat de Texelse huisvrou
wen veel meer wasmiddel gebruiken
dan nodig is. Afgezien van de mense
lijke neiging om wat extra wasmiddel te
gebruiken in de verwachting dat de was
dan ook extra schoon wordt, is dat ook
uit het verleden te verklaren toen het
Texelse leidingwater het hardste van
heel Nederland was.
De helft?
Desgevraagd vernamen wij van het
PWN in Bloemendaal, dat de hoeveel
heid wasmiddel inderdaad zonder be
zwaar flink kan worden teruggebracht,
maar niet zo sterk als de Stichting
Natuur en Milieu beweert. Een achtste
van de gebruikelijke hoeveelheid zou
enkele vingerhoedjes zijn in plaats van
de gebruikelijke maatbeker en het is de
vraag of een normaal-vuile was daarmee
nog wel voldoende schoon wordt. Het
PWN zegt dat allerlei bijkomende facto
ren een rol kunnen spelen en adviseert
eerst een proef te nemen met de helft
van de voorgeschreven hoeveelheid.
Blijkt de was dan volkomen schoon te
£EIKCHiHfj l
zijn, dan kan een proef genomen wor
den met nog minder wasmiddel.
De Stichting Natuur en Milieu wijst
erop dat overdosering van wasmiddel
niet tot schonere resultaten leidt. Het
tegendeel is zelfs het geval omdat de
zeepresten niet goed uitgespoeld wor
den, waardoor het wasgoed geel wordt.
Schone sloten
Zoals bekend zijn de fosfaten die in
moderne wasmiddelen zitten slecht voor
het milieu. Omdat ze niet door de
rioolzuiveringsinstallaties kunnen wor
den verwijderd, komen ze uiteindelijk in
sloten en plassen terecht en veroorza
ken daar zg. algenbloei, die uiteindelijk
zuurstofverlies en daardoor vervuiling
tot gevolg heeft. De laatste tijd zijn
fosfaatarme en fosfaatloze wasmiddelen
in de handel, die deze vorm van
verontreiniging niet veroorzaken, toch
goed wassen, maar wel wat duurder
zijn. Gebleken is dat de huisvrouwen
zich zoveel van het milieu aantrekken
dat zij bereid zijn deze wasmiddelen te
kopen. In de Texelse situatie is het
echter voordeliger en mogelijk even
effektief om gewone fosfaathoudende
middelen te blijven gebruiken, maar de
hoeveelheid daarvan tot de helft of nog
minder terug te brengen.
Gezichtsbedrog
De stichting Natuur en Milieu wijst
erop dat de begrippen „schoon" en
„wit" door bijna iedereen worden ver
ward. Aan moderne wasmiddelen wordt
„optisch wit" toegevoegd, wat hetzelf
de effekt heeft als het zakje blauw van
vroeger. De was wordt er niet schoner
door, maar krijgt alleen een wittere
kleur.
De biologische inweekmiddelen staan
„bol" van fosfaten en moeten daarom
alleen worden gebruikt als ze echt
effektief zijn: bij bloed- en eiwitvlekken.
Gaarne bericht
Elders in het land kunnen huisvrou
wen maar in zeer beperkte mate bijdra
gen aan verbetering van het oppervlak
tewater. Want daar zijn de industrieën
van veel grotere betekenis. Op het
industrieloze Texel met zijn betrekkelijke
geringe hoeveelheid zoet oppervlakte
water en de afwezigheid van invloed van
grote rivieren e.d. ligt het anders. Mi
lieubewust wassen is daarom ook veel
meer de moeite waard. Mensen die
willen experimenteren met het gebruik
van minder wasmiddel, worden ver
zocht hun bevindingen aan ons door te
geven zodat kan worden vastgesteld of
de Stichting Natuur- en Milieu gelijk
heeft.
Aan de balievan de bibliotheek bespaart het fotoregistratie-apparaat veel werk.
Bij de Openbare Bibliotheek van Den
Burg ging men vrijdag j.l. over op een
nieuw belangrijk werkbesparend foto
mechanisch uitleensysteem. Door deze
nieuwe werkwijze is boverdien de kans
op fouten aanzienlijk verminderd.
De tot dusver gebruikelijke arbeidsin
tensieve methode van het met de hand
noteren van de lezerskaartnummers is
hiermee vervallen. Er wordt voortaan
van de lezerskaart, het te lenen boek en
de genummerde uitleenkaart (pons
kaart) een foto gemaakt die op een
microfilm komt te staan. Aan de hand
van de teruggekomen boeken met uit-
leenkaarten kan de komputer later na
gaan welke lener uiteindelijk zijn of haar
boeken nog niet ingeleverd heeft. Met
behulp van de microfilmbeeldjes worden
deze leners dan opgespoord en aange
maand.
Om het nieuwe systeem in de praktijk
te doen slagen is ieders medewerking
nodig. Het volgende is daarbij belang
rijk: de uitleenkaart moet altijd in het
boek blijven (nooit eruit halen, verwisse
len, verliezen, beschadigen etc.), de
lezerskaart moet altijd meegenomen
worden (niet beschadigen of vouwen)
en bij het inleveren van de boeken
wachten tot het bibliotheekpersoneel de
uitleenkaart uit het boek heeft gehaald
(niet de kaart er alvast uithalen).
Bij verlies van de uitleenkaart wordt
per kaart 71,— administratiekosten be
rekend.
De bijeenkomst die op 16 februari
zou worden gehouden in „Ons Huis"
te Den Hoorn in het kader van de win
tergesprekken van de Texelse kerken,
is een week verschoven. Het gesprek
vindt dus plaats op donderdagavond 23
februari, aanvang 20.15 uur.
I.aat hel overschrijven naar
een Spaarsclcktrekening die een zeer
hoge renle geeft. Uw geld blijft
dagelijks beschikbaar. betaalt
slechts IT van opgenomen bedragen.
uua/t rraderiand -
spaarspecialisten sinds 1817
Gezelligheid
Een pot verse mosselen
een knappend haardvuur
Een kop erwtensoep
Verse aardbeien
Gewoon een kop koffie
Havenrestaurant
„TEXEL"
giiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiuminiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiUH
veer 5 jaar terug al eens op Schiermon-
nikoog plaats, maar omdat er daarna s
geen sponsor bereid bleek er geld aan te 1
besteden, is het toen bij deze ene keer
gebleven. Voor de Vijfdaagse van de
Waddenzee hebben zich inmiddels vol-
doende sponsors aangemeld.
Wat betreft het programma is alleen
bekend, dat er dagelijks ritten van
ongeveer 100 kilometer afgelegd zullen
worden. Op Texel zou dit op heti
parcours Bernhardlaan-Thijsselaan ge-
beuren. De deelnemende wielrenners!
zullen vermoedelijk per schip van het
ene naar het andere eiland gaan en
overnachten ook op dit schip.
Volgens de organisatoren is de nieu-
we „Vijfdaagse van de Waddenzee"
vergelijkbaar met de Ronde van Neder-1
land. Mocht dit nieuwe wielerfestijn een
succes worden, dan wil men proberen l§
er een jaarlijkse gebeurtenis van te
maken. S
Op initiatief van Schiermonnikoog
5 wordt deze zomer op de vijf Wadden-
eilanden de zogenaamde „Vijfdaagse
Ëvan de Waddenzee" voor beroepsren-
ners gehouden. Er zal door ongeveer 50
professionals aan deelgenomen worden
s De datums, waarop dit evenement
ff plaatsvindt zijn 20, 21, 22, 23 en 24 juli.
De start is op Schiermonnikoog, waarna
achtereenvolgens Ameland, Terschel-
ling en Vlieland bezocht worden. Het is
de bedoeling dat de finalerit op Texel
verreden wordt.
De wedstrijd wordt opgezet door de
heer Charles Ruys, die in wielerkringen
bekendheid geniet als initiatiefnemer
van de jaarlijkse Zesdaagse van Rotter-
dam. In samenwerking met de heren
Scholten (KNWU) en Bazuin (Schier-
monnikoog) heeft hij de eerste stappen
gezet om tot deze „Waddenvijfdaagse"
te komen.
Een dergelijk evenement vond onge
aillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllljllllllllllllllllllllllllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIfij
