Cjroen "ZwartsJexeU in het harL,
TESO-vervoer groeide
slechts 2£% in 1977
Maar aantal wachtende
auto's steeg met 16%
n
Burgemeester vond
Maartenhuis gekraakt
Toeristendrukte in juni
tot dusver teleurstellend
I
Schip gevonden bij
graafwerk in polder
Ruim 700 deelnemers
Dij fietsdriedaagse
Wordt vraag
voor zomer
ook minder?
Vreemde auto's
Flowerstyling Schuiling
91e JAARGANG Nr. 9287
TEXELSE
VRIJDAG 23 JUN11978
COURANT
Uitgave: Langeveld De Rooy B.V.,
Postbus 11, Den Burg, telefoon (022120)2741.
Redactie: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog,
telefoon (02228) 266 en Wessel Post, Burdetstraat 17,
Den Burg, telefoon (02220) 3543.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs ƒ11,— per kwartaal
70 cent incasso; los 45 cent.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 4699.17.636;
Rabobank nr. 3625.01.742; NMB nr. 6734.60.398.
Advertentietarief: 42 cent per mm hoogte per kolom
In het jaar 1977 is het aantal auto's dat op een van de veer-
tavens korte of langere tijd moest wachten alvorens te kunnen
worden overgezet, gestegen met 16% in vergelijking met het
aar ervoor. Dit is een van de ontwikkelingen waarvan melding
wordt gemaakt in het zojuist uitgekomen jaarverslag van TESO.
De vervoersontwikkeling op zichzelf was heel wat minder
pectaculair. Het aantal vervoerde auto's (gerekend in perso-
unautoequivalenten - pae's) groeide met 14.450, wat ten
>pzichte van 1976 een stijging was van 2,2%.
Volgens het jaarverslag werd deze
iroei vrijwel geheel veroorzaakt
loor de toenemende mobiliteit van
Ie Texelse ingezetenen: er komen
iteeds meer auto's en men gaat
laarmee steeds vaker naar het
asteland.
Er werden in 1977 17.105 afvaar-
en gemaakt. Tien jaar geleden was dat
log 11.966. Het aantal vervoerde pae's
teeg in die periode van 305.953 naar
61.848. Het gemiddelde
iezettingspercentage per schip nam in
lie tien jaar toe van 39,3 tot 59,5. Uit
leze situatie vloeit het sterk gestegen
lantal wachtende auto's voort.
Met uitzondering van een aantal
lagen in november en januari wordt
igenwoordig het hele jaar wachttijd
leregistreerd.
Tariefsverhoging
Omdat de groei van het vervoer nog
ïaar zeer bescheiden is, moeten de
tijgende kosten tegenwoordig bijna
elemaal worden opgevangen door
ariefsverhogingen. Als gevolg van
leze „inflatieaanpassingen" nam de
mzet van Teso in het afgelopen jaar
iet ƒ771.500,— toe oftewel met ruim
0%. In het verslag wordt opgemerkt
at de omzetontwikkeling sterk is
ericht op het leggen van de basis voor
en investering in een nieuw schip. Het
eleid resulteerde dan ook in een sterke
lename van de liquiditeit, nl. met ruim
1 miljoen, waardoor de
inancieringsmogelijkheden voor de
iouw van de dubbeldekker aanzienlijk
ijn verruimd.
Gerekend in tijd werd bij Teso
auwelijks meer werk verzet dan in het
lar ervoor: het aantal manjaren steeg
an 99 tot 100,7. De loonsom steeg
If chter met 9% wat illustratief is voor
et grote aandeel van de loonkosten in
e kostenstijgingen.
Uit de stukken blijkt verder dat de
kosten voor brandstoffen en onderhoud
zakten met ƒ146.000,-, maar daar
staat een stijging van de algemene
kosten met ƒ97.000,- tegenover. Door
het dalen van de rentestand zakten de
rentebaten, maar Teso betaalde ook
minder hypotheekrente. Er werd over
1977 een winst gemaakt van
ƒ32.700, waar dividend (ƒ3.803,
afgaat evenals tantième voor het
personeel (ƒ2205,-) zodat ƒ26.698,-
overblijft. De raad van commissarissen
stelt voor dit bedrag aan de ingehou
den winst toe te voegen.
Vergadering uitgesteld
Wanneer de aandeelhoudersvergade-
ring wordt gehouden, waarin onder
meer dit besluit moet worden geno
men, is nog niet bepaald. Volgens de
statuten moet Teso die vergadering
uiterlijk in juni houden, maar door
middel van een advertentie hebben be
stuur en direktie laten weten uitstel
praktisch te vinden. Binnen afzienbare
tijd worden nl. definitieve beslissingen
over de bouw van de dubbeldekker
genomen (de prijzen van de verschil
lende werven zijn inmiddels binnen,
maar konden nog niet aan de open
baarheid worden prijsgegeven) en het
wordt niet zinvol geacht vóór die tijd
bijeen te komen.
Problemen
Een deel van het jaarverslag is gewijd
aan de problematiek rond de toekom
stige capaciteit van de veerdienst. Teso
zegt ,,zeer ingenomen" te zijn met het
besluit van de gemeenteraad om mee
te werken aan het in de vaart brengen
van een dubbeldekker van 190 pae's, zij
het dat aan een aantal voorwaarden
F
Toen burgemeester Engelvaart
woensdagmiddag met het bestuur
van de Recreatiestichting een excur
sie maakte langs de diverse RST-
objekten op Texel deed hij een bij
zondere ontdekking. Bij het Maarten-
huis in De Koog aangekomen bleek dit
gebouw gekraakt te zijn. Vier jongelui
hadden er hun intrek genomen en wei
gerden de burgemeester en de RST-
bestuurderen binnen te laten....
De jongelui hadden zich juist toegang
verschaft en hadden PWN en Texel-
stroom verzocht voor water en stroom te
zorgen. Het was een aktie, die werd
gesteund door de groep ,,Wij willen ook
wonen", die enkele dagen eerder het
pa/id Diek 9 in Den Hoorn had gekraakt.
Het huis aan de Diek is inmiddels weer
ontruimd, omdat de jongelui te horen
kregen dat de gemeente al lang het plan
had deze woning te vorderen. Onder die
omstandigheden hadden de krakers niet
het wettelijke recht om te blijven. Over de
vordering van Diek 9 wordt waarschijn
lijk dinsdagavond a.s. door B. en W. een
definitieve beslissing genomen. Ook de
bedrijfswoning van de jeugdherberg De
Eyercoogh zal waarschijnlijk worden
gevorderd ten behoeve van iemand uit
Den Burg, die zeer dringend andere
woonruimte nodig heeft.
Of de krakers in het Maartenhuis kun
nen blijven, staat nog niet vast. De eige
naresse (de Recreatiestichting) had een
overeenkomst gesloten met de Stichting
Cultureel Werk om het gebouw deze
zomer te laten gebruiken door de studen
ten die betrokken zijn bij het zomerree rea-
tiewerk. De krakers vinden dat het
Maartenhuis groot genoeg is om
iedereen ter wille te zijn, maar de „Re-
creaktief'-leiding meent het hele
gebouw nodig te hebben.
moet worden voldaan alvorens het
bovendek in gebruik wordt genomen.
In het verslag wordt niet gesproken
over de vraag of Rijkswaterstaat de
verbouw van de fuikhavens zal willen
uitvoeren. Teso heeft echter ,,uit pla
nologische overwegingen" wel alvast
bouwvergunning gevraagd voor zowel
de aanleginrichtingen van Texel als Den
Helder.
Nieuw gebouw
TESO heeft nog meer bouwplannen;
er is ook een nieuw gebouw nodig in
het belang van betere kantoorruimte,
magazijn en werkplaats. Een bouwaan-
vraag is ingediend en wacht op overleg
met rijkswaterstaat en gemeente. Ook
in Den Helder moet nieuwbouw
komen: een kantoor met verkoopruim
te, waarbij medewerking nodig is van
rijkswaterstaat, marine en gemeente
Den Helder.
In de loop van het jaar liet Teso
een functieonderzoek uitvoeren
(lees verder op pagina 2)
Bij het graven van het kanaal ten
behoeve van de gecombineerde bema
ling van Waalenburg en Het Noorden
werd een schip gevonden van ca 15
meter lengte.
Het houten schip zat meer dan twee
meter onder de grond in de uiterste
zuidpunt van de polder Het Noorden,
vlak bij het binnenkort te slopen garnaal.
Het schip zit er gezien de leeftijd van de
polder al veel langer dan een eeuw en
het is best mogelijk dat het uit veel
vroeger tijden dateert, uit de periode
omdat Waalenburg werd ingedijkt. Er
zijn geen pogingen gedaan om het wrak
gaaf uit de grond te halen. Het graaf
werk moest doorgaan en men volstond
daarom met het opzij leggen van enkele
spanten, een stuk van de (35 cm dikke)
mast en wat delen van de huid.
Interessant was de vondst van een
partij bakstenen die blijkbaar de lading
of de ballast van het schip hebben ge
vormd. Het waren kleine, gele hand
vormstenen van het soort dat honder
den jaren achtereen voor woningbouw
is gebruikt. De veronderstelling dat deze
stenen afkomstig zijn van de steenoven
die ooit bij Oost heeft gestaan klopt niet,
want de stenen van Oost waren licht
rood van kleur. De stukken hout die de
kraan uit de grond trok, waren nog
tamelijk hard, vooral de houten pennen
waarmee de huid van het schip aan de
spanten was bevestigd.
Op de foto enkele medewerkers van
Aannemer De Vries Et Van de Wiel met
een spant en enkele andere onderdelen
van het gevonden schip.
5
De belangrijk teruggelopen toe-
Sristendrukte in juni blijkt het duide
lijkst uit de ontwikkeling van het
S aantal niet-Texelse auto's dat door
TESO nauwkeurig wordt bijgehou-
5 den.
6 Op 20 juni waren op Texel 3020
k vreemde auto's tegen 4554 m juni
1977. Eind mei waren er gemiddeld
1271 wat de helft is van mei 1977.
Eind april daarentegen was het veel
drukker: 3925 vreemde wagens fe
it gen 1321 in april 1977. Eind maart
t waren 1548 vreemde wagens op het
S eiland tegen 979 op dezelde datum
J een jaar eerder. Het vroege voorjaar
SS was dus nog niet zo slecht, maar
met de interpretatie van die voor-
jaarscijfers moet men voorzichtig
S" zijn omdat het steeds gaat om de
stand aan het eind van de betref-
2 fende maand. Een druktepiek mid-
2 den in de maand zoals zich in mei
2 heeft voorgedaan) komt er niet
2 door tot uitdrukking. Om techni-
t sche redenen kon TESO nog niet de
piekcijfers verschaffen waardoor
een nauwkeuriger vergelijking met
S vorig aar mogelijk is.
Voor de duizenden Texelaars die voor
hun inkomen direkt of indirekt afhanke
lijk zijn van de recreatie is het te hopen
dat het spoedig wat drukker wordt. Tot
dusver is juni zeer stil geweest, belang
rijk stiller dan in vorige jaren. Zo groot is
het verschil dat het niet eens nodig is
om de cijfers (voor zover beschikbaar) te
raadplegen, ledereen kan het zien aan
het straatbeeld, de drukte op de boot en
de autodrukte. Een verrassing is dat niet
want al maanden geleden zag het er
naar uit dat de altijd al „moeilijke"
junimaand deze keer extra stil zou
worden.
Gevraagd naar de oorzaak zegt VW-
directeur J. W. Dekker: „Haast nie
mand heeft vakantie in juni. Daarnaast
spelen allerlei andere factoren een on
gunstig rol. Het staat wel vast dat vrij
veel mensen thuisblijven in verband met
de wereldkampioenschappen voetbal en
ook het langdurige koude weer heeft
niet geprikkeld om een voorjaarsvakan
tie te regelen. Vroeger kwamen in juni
nog vrij veel ouders met kinderen naar
Texel. De kinderen werden dan van
school gehaald. Maar dat mag tegen
woordig alleen nog in zeer dringende
gevallen".
Concurrentie
Daarnaast moet onder ogen worden
gezien dat het publiek over het alge
meen terughoudend is geworden wat de
binnenlandse vakanties betreft. Door
zijn bijzondere aantrekkelijkheid heeft
Texel er jarenlang weinig van gemerkt
dat steeds meer Nederlanders hun va
kantie in het warme zuiden doorbrengen
maar die concurrentie begint nu voel
baar te worden. Niemand hoeft er bang
voor te zijn dat in het hoogseizoen niet
alle beschikbare bedden zullen worden
bezet maar het verschil tussen vraag en
aanbod is niet meer zo groot als enkele
jaren geleden.
Als die tendens zou voortzetten zou
dat niet zo best zijn, althans niet voor de
recreatieondernemers. Want die zullen
zich gedwongen voelen wat aan hun
prijzen te doen, terwijl degenen die
recentelijk hoge investeringen hebben
gedaan zich dat niet kunnen veroorlo
ven. Als grap met bittere ondertoon
wordt op Texel al verteld dat het
een hele toer zal zijn om de als aan
vaardbaar maximum gestelde 47.000
toeristen in 1985 te hélen
Minder interesse
Bij de VW Texel is dit jaar een
belangrijk lager bedrag aan porto uitge
geven omdat zo'n 20% minder mensen
informatie hebben gevraagd inzake een
vakantieverblijf op Texel. Bij de hotel
arrangementen zijn in de eerste vijf
maanden van dit jaar minder boekingen
gedaan dan in dezelfde periode van
1977. De bungalowbemiddeling loopt bij
de WV iets beter dan vorig jaar maar
het bedrag dat ermee is gemoeid is
ongeveer even hoog en konklusies over
de bezettingsgraad kunnen er niet uit
worden getrokken.
Voor het komende weekend wordt
wat meer toeloop verwacht omdat dan
vakanties in Nordrhein Westfalen zijn
begonnen, maar een stormloop wordt
het bepaald niet zodat wel vast staat dat
juni 1978 als bijzonder rustig de toeris
tische geschiedenis zal ingaan.
Ook de vooruitzichten voor het overi
ge seizoen zijn niet bijzonder bemoedi
gend. Als gevolg van de ongelukkige
vakantiespreidinq zal de echt drukke
periode slechts vijf weken duren: van 1
juli tot 5 augustus. Daarna kan echter
nog sprake zijn van een weken durende
vrij redelijke bezetting. In de praktijk
blijkt dat met name oudere mensen
geneigd zijn op een vrij laat tijdstip te
boeken voor de periode na het hoogsei
zoen.
Jürgen Kiltz van het Vakantiebureau
Texel heeft een uitgesproken prognose
over het vakantieseizoen 1978: „Ik denk
dat de recreatieondernemers voor het
eerst in de geschiedenis met stilstand of
lichte achteruitgang te maken krijgen
wat hun omzet betreft".
Kiltz en zijn medewerkers hebben ge
merkt dat de Texelgangers prijsbewus
ter worden. Veel vaker dan vroeger
komt het voor dat de mensen zich door
de huurprijs laten afschrikken. Vorig jaar
werd dat al geconstateerd en in verband
daarmee heeft Kiltz zijn klanten drin
gend geadviseerd de prijzen dit jaar niet
te verhogen en over het algemeen is dat
ook niet gebeurd. De eigenaar van het
(goed draaiende) bemiddelingsbureau
wijst er op dat het aantal akkommoda-
ties op Texel sneller groeit dan de animo
van de vakantiegangers. Met name de
vele appartementen die er de laatste tijd,
zijn bijgekomen, maken volgens Kiltz de
spoeling dun.
Van de andere Waddeneilanden ko
men nog soortgelijke ernstiger geluiden.
Ameland en Terschelling hebben vol
gens de Leeuwarder Courant in het
afgelopen voorseizoen de grootste ach
teruitgang geboekt. Normaal zijn de
huisjes daar in juni voor driekwart bezet,
nu is het de helft minder: 40%. Op
Terschelling beschouwt men de goed
kope buitenlandse vakantieoorden als
de belangrijkste oorzaak van de achter
uitgang en gaat men er vanuit dat de
drukte over het hele seizoen gezien ook
zal dalen. Vroeger waren er voor 10
plaatsen soms wel 100 aanvragen. Nu is
dat bij wijze van spreken 12. De „over
vraag" verdwijnt. Op Terschelling zijn
alleen de kamers van het hotel-pension
Skylge alle dertig bezet. Maar daar krijgt
men dan ook volpension voor 26,—
terwijl de andere pensions op Terschel
ling ƒ40,— tot ƒ45,— rekenen. Op
Ameland stond in de eerste week van
juni 30% van de bungalows leeg en van
de hotels en pensions 40%. Op Vlieland
en Schiermonnikoog is het beeld wat
gunstiger maar ook daar is het rustiger
dan in vorige jaren.
Een lichtpuntje wat het voorseizoen
betreft was de maand mei die extra
bezoek gaf omdat de mensen toen de
mogelijkheid hadden een hele week
vakantie te nemen door één of twee
snipperdagen op te nemen. Het gunsti
ge economische effect daarvan is echter
geheel of gedeeltelijk teniet gedaan door
het enorme „gat" van anderhalve
maand tussen Pinksteren en het zomer
seizoen. Menig bedrijf zat wat personeel
e.d. betreft op zomersterkte.
Voor Uw:
bruidsboeketten, corsages, tafelversieringen
en alle graf- en plantenarrangementen.
Weekendreclame:
Een oerouderwetse
Hertshoorn voor2,9
Kogerstraat 4, tijdelijk telefoon 2570.
-oZ=<4ê