Cjrom <2wartsjexels in het L,
FNV-bestuur: geen harde
aktie tegen TESO
Historisch spel was het meest
waardevolle feestonderdeel
m
Oosterend kan vijf
jaar napraten
Politie in burger
in aktie tegen
ordeverstoringen
Regering moet goedkoop
abonnement betalen
Feest ook een financieel succes
Polio-inenting
cL
91e JAARGANG Nr. 9296
TEXELSE
DINSDAG 25 JULI1978
COURANT
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs 711per kwartaal
70 cent incasso; los 45 cent.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 4699.17.636;
Rabobank nr. 3625.01.742; NMB nr. 6734.60.398.
Advertentietarief: 42 cent per mm hoogte per kolom.
Uitgave: Langeveld De Rooy B.V.,
Postbus 11, Den Burg, telefoon (02220) 2741.
Redactie: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog,
telefoon (02228) 266 en Wessel Post, Burdetstraat 17,
Den Burg, telefoon 3543.
Het bestuur van de FNV Texel heeft gisteravond besloten
haar leden voor te stellen de voorgenomen harde aktie tegen
TESO ter verwerving van een goedkoop Texelaars-abonnement
op te schorten. De leden zullen in een morgenavond te houden
vergadering beslissen. Het FNV-bestuur erkent dat het voor
TESO moeilijk of onmogelijk is om de M50.000,— per jaar die
met het voordelige abonnement is gemoeid, op de exploitatie
te laten drukken zonder daarmee andere onbillijkheden te ver
oorzaken. Het geld zal van het rijk moeten komen en verdere
akties zullen dan ook op het ministerie moeten worden gericht.
De vaste kamercommissie van
verkeer en waterstaat is reeds bena
derd. Verder zullen het gemeentebe
stuur en de in de gemeenteraad ver
tegenwoordigde politieke partijen
worden gevraagd krachtige druk uit
te oefenen. Vanmiddag heeft het
FNV-bestuur over deze zaak al een
gesprek gehad met de burgemees
ter.
Mogelijke aktie van de FNV (waarbij
bezetting van de boot niet is uitgeslo
ten) heeft inmiddels de aandacht gekre
gen van de landelijke pers en de radio.
Met het gevolg dat de WV Texel tele
foontjes kreeg van ongeruste adspirant-
toeristen die informeerden of ze in de
komende weekend het eiland wel
zouden kunnen bereiken
TESO-directeur Th. Hoogerheide
heeft gisteravond schriftelijk geant
woord op het FNV-verzoek om het
goedkope Texelaarsabonnement van
715,— voor rekening van de onderne
ming te laten komen. Zoals bekend is
de minister van Verkeer en Waterstaat
van mening dat TESO daartoe in staat
moet zijn. De bewindsman wilde de
jaarlijkse kosten (voor TESO maakt het
een verschil van ongeveer 4V4 ton uit)
in ieder geval niet voor rijksrekening
laten komen.
Verbaasd
TESO heeft het FNV nu laten weten
„zeer verbaasd" te zijn over dit ant
woord van de minister. „Gesuggereerd
wordt dat de door u bepleite tariefsher
ziening in het kader van een normale,
sluitende exploitatie verwezenlijkt zou
kunnen worden. Er wordt verzuimd aan
te geven op welke wijze dit tot stand
kan worden gebracht. Ons inziens is
een en ander minder eenvoudig te rea
liseren dan wordt voorgesteld".
De TESO-directeur voert aan dat de
huidige exploitatie geen ruimte biedt
voor inkomstenderving, zodat andere
categorieën van vervoer extra zouden
moeten worden belast, tenzij een over
heidsbijdrage wordt ontvangen of het
kostenniveau wordt verlaagd. Wat dat
laatste betreft zou het betekenen dat
bepaalde bedrijfsaktiviteiten die niet
rechtstreeks met het vervoer hebben te
maken, moeten worden gestopt, zoals
het regelen van het verkeer op de wal.
Redelijk?
Volgens de TESO-directie is alleen
een extra hoog tarief voor de andere
veerdienstgebruikers een mogelijkheid
waarbij de vraag wordt gesteld in hoe
verre dat redelijk is. „De geïsoleerde
positie van de Texelse ingezetenen
rechtvaardigt een zorgvuldige benade
ring met betrekking tot de tariefsstel
ling voor deze groep. De eilandpositie
wijkt evenwel fundamenteel niet af in
vergelijking met excentrisch gelegen
gebieden elders in Nederland. De kos
ten van verplaatsing zullen ook déér
moeten worden gemaakt".
De TESO-directeur stelt
vervolgens dat het tarief van een
jaarabonnement zonder enige relatie
met de gebruiksintensiteit, eist dat
de totale opbrengst gelijk zal zijn
In Oosterend heerste zater
dagavond de sfeer van ont
spanning en voldoening. Het
feest Oosterend Present was
voor de vijfde keer een ecla
tant succes geworden. Mede
dank zij de medewerking van
de weergoden waren de toe
schouwers in (waarschijnlijk)
ongekend groten getale opge
komen, zodat vrijwel vast staat
dat het feest ook financieel een
succes is geworden. Vrijdag
avond kwam de financiële
commissie tot de voorlopige
konklusie dat het wat dat be
treft snor zat en werd besloten
voor het laatste evenement
het concert van mannenkoor
en „Excelsior,, geen entree te
heffen.
Hoeveel er precies is overgebleven
staat op dit moment overigens nog niet
vast. Opening van zaken zal pas worden
gegeven in het najaar tijdens een in De
Bijenkorf te houden feestelijkeslotavond,
waarbij tevens een grote film zal worden
vertoond, die van de festiviteiten is
gemaakt door de heren JC. Bruin en J
Vroom.
Doel
Het bestuur weet al een doel waaraan
het geld kan worden besteed. „Het is
één objekt ten dienste van het hele
dorp. Maar we willen er nog niets over
zeggen, want we willen eerst weten hoe
de mensen erover denken", aldus Stich-
aan de gemiddelde opbrengst zoals
die nu wordt ontvangen. De konse-
kwentie daarvan is dat het voordeel
van oen jaarabonnement wordt
genoten door degenen die méér
overtochten maken dan de gemid
delde gebruiker, terwijl het voor
anderen nadelig zal zijn. Om die
reden acht TESO vergelijking met
andere Nederlandse veertarieven on
mogelijk omdat zowel de frequentie
waarmee wordt gereisd als de ver
houding tot het normale tarief sterk
afwijkt.
De TESO-directeur wijst er vervol
gens op dat als op grote schaal van het
jaarabonnement gebruik wordt
gemaakt, de bestaande speciale facili
teiten zouden moeten vervallen. Daar
toe horen het 7-daagse abonnement
van 74,—voor ziekenbezoek (in 1977
werden ruim 1.000 van deze kaarten
verstrekt), de „Pas 65" voor Texelse
ingezetenen, vrij vervoer voor school
reisjes, bejaardenreizen en de subsidie
aan de Texelse Sportraad. Ook het
sterk gereduceerde tarief voor week
abonnementen zou herzien moeten
worden. TESO tilt verder zwaar aan de
organisatiekosten die invoering van het
Texelaars-abonnement met zich mee
zouden brengen.
De TESO-directeur stelt tenslotte dat
de huidige tariefstelling sterk is gericht
op bepaalde groepen, dat de intro-
duktie van een jaarabonnement van
belang van deze doelgroepen schaadt,
dat het schijnbaar lage tarief verloren
gaat door de organisatiekosten en „dat
het hierdoor op zijn minst twijfelachtig
is of met een jaarabonnement de belan
gen van de bevolkingsgroep waarvoor
u zich sterk maakt, het beste is ge
diend".
Zwakke argumentatie
Het FNV-bestuur, commentaar
gevend op de brief, vindt de argumen
tatie van TESO nogal zwak. Het zou
beter zijn het Texelse veer te vergelij
ken met dat van Vlissingen-Breskens
waar met soortgelijke schepen over on
geveer dezelfde afstand wordt gevaren
en waar een jaarabonnement 76,—
kost. Dat lage tarief is mogelijk door
het geld dat de hogere overheid op dit
veer toelegt en die kant moet het ook
op Texel op.
Op woensdagmiddag 26 juli worden
belangstellenden tussen 15.00 en 16.00
uur in de gelegenheid gesteld zich tegen
polio te laten inenten. Men kan hiervoor
terecht in het Groene Kruisgebouw
aan de Witte Kruislaan in Den Burg.
In principe is deze inentingsmogelijk
bestemd voor mensen, die ongeveer
een maand geleden de eerste prik heb
ben gehad, maar nieuwe gegadigden
(tot 50 jaar) kunnen nu ook terecht. De
polio-inenting voor mensen tot 27 jaar is
gratis. Voor de leeftijdsgroep 27 t/m 50
jaar wordt 721,50 per injectie gerekend.
Naar aanleiding van klachten over vrij ernstige ordeverstorin
gen en vernielingen door balorige vakantiegangers, zijn sinds
kort politiemensen in burgerkleding ingezet om de kans op be
trappen op heterdaad te vergroten. Deze methode heeft reeds
succes opgeleverd. Zowel donderdagavond als vrijdagavond
konden in De Koog jongelui worden gegrepen die vernielingen
pleegden en/of bij vechtpartijtjes betrokken waren. Ze werden
opgesloten en de volgende dag na verhoor weer vrijgelaten.
Volgens commandant W. Nijholt van
de Texelse Rijkspolitie kan het effekt
van de verscherpte akties tegen ge
noemde ordeverstoringen nog groter
worden bij een betere medewerking van
de burgerij.
Ze weten van niets.
Vooral als het gaat om het geven van
getuigenverklaringen zijn de mensen
weinig mededeelzaam. Kennelijk uit
angst zegt men liever helemaal niets te
hebben gezien, zelfs als dat zeer
onwaarschijnlijk is. Met name heeft de
politie vrij slechte ervaringen met perso
neel in bepaalde horecabedrijven: zij
weten nooit iets, waardoor aanhouding
van de schuldigen een moeilijke zaak
wordt.
Bij de akties van vorige week waren
ca. 12 politiemannen betrokken. Een
aantal van hen was in burger en kon de
op enige afstand geparkeerde politie
wagen direct oproepen. Toen zich moei
lijkheden voordeden in een horecabe
drijf was men er onmiddellijk bij en
konden negen belhamels in de politie
wagen worden geladen om op het
bureau aan de tand te worden gevoeld.
De volgende nacht was de „oogst" vijf
personen.
Gebroken neus
Een vrij ernstig geval van mishande
ling deed zich voor in de nacht van
vrijdag op zaterdag in „De Toekomst".
Een jongeman liep daarbij een gebroken
neus alsmede ettelijke builen en schram
men op over zijn hele bovenlichaam. Hij
moest in het ziekenhuis worden behan
deld. Een andere jongen kreeg tijdens
het gevecht een snijwond, afkomstig
van een kapot bierglas. Het politie
onderzoek leverde niets op: niemand
was bereid of in staat verklaringen af te
leggen over de identiteit van de daders.
In de hoop dat er preventief effekt van
zal uitgaan zal de politie de „burger"-
akties voortzetten.
Geprikkeld
Er is geen twijfel aan dat het ongun
stige weer mede-oorzaak is van de
problemen. Vooral onder jongelui
heerst alom verveling. Veel horeca
ondernemers en winkeliers zijn onder
hevig aan een geprikkelde stemming als
reaktie daarop en op de minder goede
omzetten die worden gemaakt.
Terugloop
Dat is begrijpelijk, want het aantal
toeristen blijft belangrijk beneden het
niveau van vorig jaar in dezelfde perio
de, zodat thans niet meer op herstel van
betekenis kan worden gerekend. Het
aantal vreemde auto's op Texel is alweer
aan het zakken. Zondagavond waren er
8144. In vorige jaren was het aantal
auto's dat op zaterdag naar Texel werd
vervoerd in de topperiode altijd hoger
dan 2000; dat komt nu niet meer voor.
Vrijdag kwamen 1646 auto's naar Texel
en vertrokken er 1748. Zaterdag kwa
men 1920 auto's en vertrokken er 1483
en zondag waren deze cijfers resp. 1162
en 1412.
ting-voorzitter Joh. C. Roeper, die
zaterdagavond in de muziektuin door
burgemeester Engelvaart werd uitgeroe
pen tot vertegenwoordiger van heel
Oosterend en als zodanig de gemeente
lijke gelukwensen in ontvangst mocht
nemen.
Geen eenmanszaak
De burgemeester constateerde dat
het feest bepaald geen eenmansaange-
legenheid was geweest, maar een voor
beeldige vorm van samenyverking waar
bij letterlijk alle Oosterenders betrokken
zijn geweest. Overigens ontkende de
heer Engelvaart niet de centrale, stimu
lerende rol die de heer Roeper heeft
gespeeld. Roeper heeft laten doorsche
meren dat het wat hem betreft de
laatste keer is geweest, maar de burge
meester vond dat de Oosterenders
Roeper tot andere gedachten moeten
brengen, maar als dat niet lukt, zijn er
ongetwijfeld mensen die in staat zijn
Roeper op te volgen.
Het sluitingswoord van de burge
meester werd uitgesproken na een zeer
geslaagde uitvoering van het Mannen
koor en de Muziekvereniging „Excel
sior" onder leiding van de heer A. Kuik
in de muziektuin van Oosterend. Afge
zien van de geestelijke liederen van het
koor, werd een uitgesproken populair
programma ten gehore gebracht.
Onder het genot van vele decibels,
veroorzaakt door de groep Venus, werd
in de grote tent nog een paar uur
uitbundig gefeest. Naar goede Ooster-
ender traditie ging de zondagsrust op
tijd in. Om twaalf uur was alles afge
lopen.
Een van de meest geslaagde onderdelen van het Oosterend-
feest was ongetwijfeld het historisch spel dat donderdagmid
dag op het feestterrein werd opgevoerd. Ongetwijfeld hebben
de schrijver, regisseur, medespelenden en andere betrokkenen
achteraf een enorme zucht van verlichting geslaakt want van
het hele Present-feest was het historisch spel het meest gevoe
lig voor slecht weer en andere storingen. Het was ook het on
derdeel dat verreweg het meeste voorbereidend werk heeft ge
vergd, maar deze gezamenlijke prestatie is met liefde geleverd.
Niet gezegd kan worden dat de
bedenkers van dit alles het zich makke
lijk hebben gemaakt. Dat in het pro
gramma voor het Present-feest weer
een historisch spel zou moeten worden
opgenomen, stond al vast op het
moment dat besloten werd weer te gaan
feesten. Oosterend Present zonder his
torisch spel is ondenkbaarl Schrijver
Kees van Dijk (die ook het spel voor het
vorige OP-feest schreef] koos deze keer
niet voor het tot leven brengen van één
bepaalde historische gebeurtenis maar
wilde de ontwikkeling van Oosterend
laten zien door de eeuwen heen, vanaf
het allerprilste begin. Tevens wilde hij
duidelijk maken dat gebeurtenissen van
wereld- en nationaal belang ook hun
weerslag hadden op Texel en Ooster
end.
Dat is uit de verf gekomen. Van Dijk
heeft er blijk van gegeven de geschiede
nis goed te kennen en heeft het verband
tussen de verschillende gebeurtenissen
en ontwikkelingen in hun (waarschijn
lijk) juiste context geplaatst. Objektieve
geschiedschrijving is bijna onmogelijk.
De eigen instelling van de schrijver is
mede bepalend voor wat hij belangrijk
en dus vermeldenswaard vindt. Kees
van Dijk mag rustig als een amateurhis
toricus met progressieve inslag worden
beschouwd en het siert het overwegend
traditioneel ingestelde Oosterend dat dit
geen enkel probleem geeft. Want het zal
voor menigeen toch wel nieuw zijn
geweest dat ten tijde van de kerstening
het doopsel niet zo veel te maken had
met bekering, maar veel meer een vorm
was van onderwerping aan de nieuwe
machthebbers met hun toevallig christe
lijke traditie
Decors
Het is echter de vraag of het meren
deel van de ca. 3000 toeschouwers het
geschiedkundige verhaal zo nadrukkelijk
hebben meebeleefd. Voor hen was het
in de eerste plaats een stuk vermaak.
Verreweg de meeste indruk maakte
daarbij de wijze waarop werd gewerkt
met de decors. Het pronkstuk was de
fraai nagebouwde Hervormde kerk van
Oosterend, ca. vijftien meter hoog. De
„inhoud" van het uit geschilderd zeil
doek opgetrokken „gebouw" bestond
uit een rijdende kraan van Jan Kaan.
Het hele bouwsel kon daardoor tijdens
het spel worden verplaatst en gedraaid
al naar gelang de geschetste tijdsituattie
dit verlangde. Wat ook veel bewonde
ring afdwong was de wijze waarop op
het aanvankelijk volkomen lege terrein
(want het spel begon toen de aarde nog
„woest en ledig" was) een dorp ont
staat. Alle huizen van dit dorp lagen
aanvankelijk plat op de grond onder een
laag hooi en ieder was er getuige van
hoe het hele spul in verbluffend korte
tijd overeind werd gezet, door tot
diverse gilden behorende ambachtslie
den helemaal passend in het spel.
Eerste bewoners
Na de woeste ledigheid zag men hoe
de eerste mensen in onze gebieden kwa-
(lees verder op pagina 2)
Een van de /aatste scènes uit het historisch
spel: Prins Willem spreekt vanuit de landau-
wer woorden van dankbaarheid tot de Oos
terenders.
i
