„ER MOETEN MEER LANGE TERMIJN PROJEKTEN KOMEN ,,The Missouri Breaks" murwimiikwci Gemeentebestuur steunt alleen „zachte" aktie van FNV Het laatste houvast Heinz Schiller werd MZW-projectleider ww Twee auto's total loss bij aanrijding VERVOLG VAN PAG. 1 Hotel Texel Visnet ontvreemd FEUILLETON PAGINA 2 DINSDAG 22 AUGUSTUS 1978 TEXELSE COURANT Waar het om gaat is dat eindelijk eens iets zinvols op het gebied van de werkloosheidsproblematiek wordt gedaan. Nu, in de zomer, tilt men er niet zo zwaar aan, maar straks als „het seizoen" voorbij is, worden een paar honderd Texelaars er opnieuw persoonlijk mee geconfron teerd. En dat niet alleen, want in veel gevallen heb je natuurlijk ook met de gezinnen te maken. Je kunt dat alles niet alleen opvangen door hier en daar een cursus te organiseren. Er moet echt meei gebeuren..." Aan het woord is Heinz Schiller. Ondanks zijn Duitse naam. Nijmegenaar van geboorte. Hij werd enkele weken geleden door de gemeente Texel be noemd tot leider van het Mensen-zon der-werk projekt, dat nu alweer geruime tijd vanuit de Oude Uloschool aan het Schilderend activiteiten ontplooit, maar tot dusver nooit de beschikking had over een full time kracht. Door een subsidie van het ministerie van CRM werd het mogelijk een deskun dige op dit terrein voor een half jaar op Texel te stationeren. Heinz Schiller, die reeds eerder in Arnhem bij een dergelijk projekt werkzaam was, moet daarom per 1 januari weer vertrekken. Voor hemzelf is dit eigenlijk wel een teleur stellende zaak maar toch: ,,Het vormt natuurlijk wel een bron van inspiratie om zo vlug en zo goed mogelijk aan de slag te gaan". Publiciteit Als één van de belangrijkste aspecten van het MZW-projekt ziet Heinz Schiller een grotere bekendheid. Meer publici teit dus, waarbij volgens hen een speciale krant de onmisbare schakel is. Met deze nieuwe MZW-krant kun je namelijk twee kanten op. De werklozen (zomers zijn er zo'n 50 en 's winters ruim 260) kunnen er zelf wat in schrijven, maar er kunnen ook nieuwe activiteiten in aangekondigd en schriftelijk begeleid worden. Een ander punt is de vorming van een goed en enthousiast vrijwilligerskader dat na januari met de dan lopende acti viteiten kan doorgaan. Hoewel Heinz Schiller zich er terdege van bewust is dat de situatie op Texel in veel opzichten niet valt te vergelijken met die in een stad als Arnhem (werk loosheid 10%) vindt hij dat er toch wel raakvlakken zijn. Het is duidelijk dat werklozen of ze nu in een stad of op het platteland wonen met een zee van vrije tijd „te kampen" hebben. Ze willen iets zinvols, iets doel gerichts tot stand brengen maar komen daarmee, door allerlei omstandigheden, niet op gang. Het opzetten van doelge richte activiteiten is daarom erg belang rijk, vindt Heinz Schiller. Gezien de goede ervaringen die hij daarmee in Arnhem heeft opgedaan denkt hij aan het opzetten van enkele kleinschalige produkties. Daaronder val len bijvoorbeeld: een timmerwerkplaats- je en een naaiatelier. Essentieel is na tuurlijk wel dat bij alles wat er gedaan wordt op de aanwezige behoeftes wordt ingespeeld. Heinz Schiller: „Als je begint met alle- lei zo maar in het wilde weg op te zetten, schiet je je doel voorbij. Men is dan bezig met nutteloze zaken. Dat begrijpen de MZW-ers zelf na een tijdje natuurlijk ook wel en dan ligt het hele projekt in duigen. Met alle gevolgen van dien". Klussenbus Een belangrijk onderdeel van derge lijke kleinschalige produkties is volgens Heinz Schiller: „Ik probeer zinvolle dingen op te zetten.... de nieuwe projektleider het instellen van een zogenaamde „klussenbus", waar mee een aantal mensen van tijd tot tijd alle Texelse dorpen afgaat. De mensen die deze „bus" bemannen kunnen bijvoorbeeld bij bejaarden of zieken allerlei kleine karweitjes opknappen. Daarbij wordt gedacht aan het verzor gen van tuinen, het helpen bij lichte tim- merwerkzaamheden, het wassen van auto's en talrijke andere kleine techni sche zaken. Naast deze groepen kunnen natuurlijk ook andere Texelaars van deze activiteiten gebruik maken. Vooral met een dergelijke „klussen bus" snijdt het mes aan twee kanten. De MZW-ers doen nuttig werk waar een aantal mensen bij gebaat is en boven dien vormt het een uitnodiging aan werklozen in de buitendorpen om ook mee te gaan doen. Daaronder vallen uiteraard ook scholieren die niet aan de slag kunnen komen. Heinz Schiller denkt hierbij eveneens aan een zg. „scholieren-bank". Een projekt waar hij eveneens veel in ziet, is het op poten zetten van milieu vriendelijke activiteiten. Hiervoor zijn via de Stichting MEMO (Mens en Milieu vriendelijk Ondernemen) gelden be schikbaar. De eerste contacten met deze stichting zijn inmiddels al gelegd. Wetswinkel Een zaak die niet alleen voor werklo zen van belang is, is het opzettrn van een Wetswinkel op Texel. Het is volgens Heinz Schiller buiten kijf dat een derge lijk instituut ook op het eiland voldoende belangstelling zal trekken. Hij vindt het jammer dat deze zaak, waaraan al eens eerder is gewerkt, in het slop is geraakt. In het kader van het MZW-project wil hij hier wat meer aan gaan doen. Het vinden van een geschikte ruimte levert geen probleem. Het in de Oude Ulo door de MZW-ers benutte bovenzaaltje is hiervoor ook beschikbaar. Onder andere met het instellen van een wetswinkel wil Heinz Schiller ook in contact komen met WAO-ers. Deze hebben volgens hem in de afgelopen jaren veel te weinig aandacht gekregen. Een van de redenen is wel dat WAO-ers niet altijd duidelijk herkenbaar zijn. Bovendien zijn ze niet altijd geregi streerd bij de arbeidsbureaus. Een en ander heeft tot gevolg dat het ook niet duidelijk is welke activiteiten er voor hen op touw gezet zouden moeten worden. Heinz Schiller doet momenteel pogin gen om iemand, die bekend is met deze problematiek naar Texel te halen. Hij denkt bijvoorbeeld aan een stagiaire van de sociale academie. Maar mocht dat niet lukken, dan wil Heinz Schiller deze groep zelf proberen te begeleiden en ze (voor zover mogelijk) in het geheel inte greren. Schoolverlaters Een groep, die vooral de laatste jaren steeds sterker vertegenwoordigd is in het aantal werklozen, wordt gevormd door schoolverlaters, die niet aan de slag komen. In samenwerking met de leiders van het MZW-project in Den Helder wil Heinz Schiller voorlichting gaan geven aan deze schoolverlaters. Hoe een en ander precies in het vat gegoten zal worden, staat nog niet helemaal vast. Het belangrijkste is dat deze jongelui terdege op de hoogte moeten worden gesteld van alle rechten en plichten, waar ze bij het betreden van de maat schappij mee geconfronteerd worden. Om deze voorlichting zo goed moge lijk te laten verlopen is het van belang dat enkele cursussen worden georgani seerd. De kosten daarvan worden ge dragen door de overheid die hiervoor projektsubsidies beschikbaar stelt. Naast niet aan de slag gekomen school verlaters kunnen ook andere werkloos- heidsgroepen aan de cursussen deelne men. Voordelen Heinz Schiller geeft zich er reken schap van dat op Texel een aantal voor oordelen ten opzichte van de werkloos heidsproblematiek bestaan. Hij haalt er echter zijn schouders over op en zegt de situatie te willen aanvaarden zoals die nu is. Een snelle verandering staat hem daarbij wel voor ogen. „De zaak is tè Op de Pontweg bij de kruising met de Pelikaanweg werden in de nacht van zondag op maandag twee personen auto's vernield als gevolg van een aanrijding. Een Ford Escort, bestuurd door de 23-jarige S. H. uit Den Burg, botste achterop de Opel van toerist H. van der Keulen uit Den Haag. Laatstgenoemde reed zeer langzaam in verband met de mistbanken; de achteropkomende Texelaar reed veel sneller en zag de Opel te laat. Enkele inzittenden van de Opel klaagden over pijn in de nek en stelden zich onder doktersbehandeling. S. H. reageerde positief op de blaas- proef maar het bewijs van alcoholmis bruik zal niet kunnen worden geleverd, want de arts weigerde de bloedproef te nemen. belangrijk om steeds maar te laten slof fen. Ik probeer zinvolle dingen te doen, die effect hebben. Het is best mogelijk dat er in de paar maanden dat ik hier ben nog niet zo heel veel tot stand komt. Waar het om gaat is dat er lange termijn-projekten gaan ontstaan. Die zijn veel belangrijker dan kortlopende gezel- ligheidsdingen". Om in ieder geval de eerste stap van de mensen waarop gemikt wordt zo ge makkelijk mogelijk te maken, zal binnen kort wat gedaan worden aan de entree van de Oude Ulo aan het Schilderend. De entree wordt opgeknapt en het geheel zal beter worden geoutilleerd. Het gebouw zal dan nog meer de func tie en het uiterlijk krijgen waarvoor het bestemd is: een gemeenschapshuis, waarin het Mensen-zonder-werk-projekt een onmisbaar onderdeel zal vormen. gezadeld. De nieuwe raad kan dan be slissen over wat na 1 januari moet gebeuren. Uit het pre-advies dat B en W aan de raad hebben toegestuurd blijkt dat de mogelijkheden die hotel „De Linde- boom-Texel" biedt te optimistisch zijn bekeken. „Hoewel de onderzoeken van een verdere exploitatie in zijn nieuwe conceptie niet zijn afgerond, geeft de exploitatie van het afgelopen jaar toch wel reden om op zijn minst wat minder optimistisch te staan tegenover de gedachte verbouw en uitbreiding". Daarom moet een ander plan worden onderzocht. De bouw van wooneenhe den komt in aanmerking voor subsidie. De Provinciale Directie van de Volks huisvesting heeeft al positief gerea geerd. Het gemeentebestuur wil graag wat meer snelheid brengen in de besluitvor ming rond De Lindeboom-Texel door gesprekken met bestuurders op provin ciaal en rijksniveau. Marlon Brando (links) op bezoek bij Jack Nicholson in de Western „The Missouri Breaks". Een western, die gezien de medewer king van zowel Jack Nicholson als Mar lon Brando eigenlijk wel goed moet zijn is „The Missouri Breaks". Het is een film, waarin Tom Logan (alias Jack Nicholson) een groep veedieven aan voert en waarin Robert Lee-Clayton (Marlon Brando) de „regelaar" is. Het verhaal begint op het moment dat de rijke rancher Braxton en zijn opzich ter Marker een jonge paardendief in de kraag grijpen en deze Sandy zonder vorm van proces ophangen. Omdat, zoals ze vinden, dit de beste waarschu wing is aan andere mogelijke veedieven. Sandy behoorde echter tot een groep veedieven onder leiding van Tom Lo gan. Zijn makkers wreken hem door Marker op te hangen. Logan en zijn vrienden besluiten een kleine ranch naast die van Braxton te kopen als pleisterplaats voor het toekomstige ge stolen vee. Maar daarvoor is geld nodig. Samen met Little Tod berooft Logan dan een posttrein, zodat er geld genoeg is om de ranch te kunnen kopen. Brax ton, die persé een eind wil maken aan de praktijken van de paardendieven, wendt zich tot Robert Lee-Clayton. Deze louche figuur is een zgn. regelaar, wat een nette naam is voor een huurmoor denaar. Wanneer Logan en Clayton elkaar ontmoeten beseffen beiden dat dit voor zowel de een als de ander gevaar oplevert. Hoe het allemaal af loopt, moet u zelf maar gaan zien. De toegang is voor personen van 12 jaar en ouder. Sportvisser E. Brink uit Haarlem ont dekte dat het visnet dat aan zijn bij het reddingboothuis van De Cocksdorp lig gende bootje was bevestigd, was ver dwenen. Het net heeft een lengte van ongeveer zeven meter. De politie neemt aan dat het is gestolen. B en W hebben de gemeenteraad laten weten dat zij de aktie van het FNV voor een goedkoop Texelaarsabonne ment voor de veerdienst alleen willen steunen als deze met wettige middelen wordt gevoerd. Het mag geen „harde" aktie zijn, dus zeker geen aktie waardoor de continuïteit van het openbaar vervoer zou worden aangetast, zoals een blok kade. Het is denkbaar dat tegen zo'n aktie zelfs zou moeten worden opge treden. Zoals bekend heeft het college een gesprek met het plaatselijke FNV-be- stuur gehad naar aanleiding van de plan nen voor een bootblokkade. Mede daardoor ging dat plan niet door, hoewel de aktie voor invoering van een goedkoop jaarabonnement (waardoor Teso een rijksbijdrage van f450.000,— per jaar nodig heeft) met kracht wordt voortgezet. Zoals bekend nam de gemeenteraad op voorstel van Henk Beumkes van het Pakt een motie aan, waarin steun werd betuigd aan het streven van het FNV; later sprak ook het college een steunbe tuiging uit. In het gesprek dat het FNV-bestuur met het college had, is door het FNV een door de FNV-kaderleden aangeno men motie aangeboden, die als volgt' luidt: „Gezien de ontwikkelingen van de afgelopen periode, wil de vergadering van de FNV-Texel, Burgemeester en Wethouders van Texel het volgende verzoeken: Dat door een motie inge diend door Burgemeester en Wethou ders van Texel, een uitspraak gevraagd zal worden aan de Raad over de volgen de punten: 1dat de Raad zich uitspreekt voor een verlaging van de veertarieven voor inwoners van Texel. 2. dat de Raad steun zal verlenen aan Burgemeester en Wethouders van Texel, om een aanvraag voor subsidie (bijdrage) in te dienen bij de minister van Verkeer en Waterstaat dejieer Tuijnman ten bedrage van ongeveer f450.000, (volgens berekening Teso-direktie), dit om een jaarabonnement voor inwoners van Texel te realiseren. Dit abonnement zal kosten voor personen van 10 jaar en ouder f 15, per jaar en voor kinderen tot 10 jaar f7,50 per jaar. 3. dat Burgemeester en Wethouders van Texel kontakt opnemen met de Teso-direktie, om gezamenlijk deze sub sidie (bijdrage) aan te vragen bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat". B. en W. stellen de gemeenteraad nu voor de gevraagde uitspraak over de drie punten daadwerkelijk te doen en het college te machtigen het FNV- bestuur te wijzen op de voorwaarde dat harde akties niet zullen worden ge steund. Het FNV zal in september gesprekken voeren over deze kwestie met enkele kamerleden. Het college wil voor die tijd nog een gesprek met Teso hebben en vindt het ook wenselijk dat een gesprek met het bedrijfsleven in zijn algemeen heid wordt gevoerd. „Deze door het FNV gevoerde aktie moet naar onze overtuiging, wil het een specifiek Texel se zaak worden, gedragen worden door de hele bevolking", aldus B en W, die voorts van mening zijn dat de subsidie aanvraag zou moeten worden ingediend door Teso, waarbij de aanvraag dan van gemeentewege wordt ondersteund. door Henk van Heeswijk. 14. Nieuwjaarsdag, tegen de middag, waren ze weer terug in Zaandam. Terwijl Nelie haar koffer neerzette en zich ontdeed van hoed en mantel, zag ze hem onderzoekend kijken. Meteen kwam hij op haar af en nam haar zonder verdere plichtplegingen in de armen, haar indringend op de mond kussend. „Gelukkig nieuwjaar in onze zaak, Ne lie. Dat het nieuwe jaar veel goeds voor ons zal brengen". Ze lag even stil in zijn stevige arm. Misschien had ze zijn woorden nauwe lijks gehoord. Voor haar was het crite rium slechts: hij heeft me gezoend. Op m'n mond. Houd-ie van me? Na deze dag werden ze intiemer en kusten elkaar regelmatig, maar als hij probeerde met haar te stoeien en ze zijn handen op haar lichaam voelde, duwde ze hem bruusk van zich af. „Ophouden, anders ga ik er subiet vandoor. Aan m'n handen mankeert niks en ik kan ook wel met mezelf voor de dag komen, dus ik kan overal terecht, meneer Koster". De jongeman kreeg steeds meer verlangen naar het meisje. Met welge vallen keek hij naar haar knappe gestal te. En op een avond in het voorjaar zei hij opeens: ,,lk wil met je trouwen". Hoewel ze inwendig een schok kreeg, wist ze zich te beheersen, want dat had ze in deze maanden in de zaak wel ge leerd. Op kalme toon antwoordde ze: „Dan zul je eerst in Purmerend met m'n ouders moeten praten. „En als die het goed vinden, wat zeg jij dan?" Hij keek haar gespannen aan. Zijn blik rustig weerstaande, zei ze: „Dan zeg ik: we gaan ons eerst verlo ven. En bekijken een halfjaar later of we dan nog zoveel met elkaar op hebben om te trouwen". Freerk Ranzijn vond het helemaal niet vreemd, toen Wim Koster formeel de hand van zijn jongste dochter vroeg. Hij had het immers al zien aankomen I En het voorstel van Nelie vond hij heel ver standig. „Goed, eerst een verloving; van het najaar zien we dan wel weer". Omdat Wim Koster een oude tante aan de rand van Zaandam had wonen, verhuisde Nelie voor de nacht daarheen. Want beiden waren het er nu wel over eens, dat het geen pas gaf: twee verloofden des nachts onder één dak verblijvend. In dit opzicht was het meisje gebrand op haar goede naam. Toen ze een keer thuis was Wim had een tweede meisje aangenomen, zodat Nelie af en toe een vrije dag kon nemen vertelde ze op rustige toon: „De zaak loopt uitstekend. We verdie nen goed. Als ik met hem trouw, doe ik een goed huwelijk. Samen kunnen we de zaak groter maken en met een paar man personeel erbij kunnen we het zelf wat kalmer aan doen". Freerk luisterde met een zeker ontzag, want in deze enkele maanden was de winkeljuffrouw Nelie Ranzijn gemeta- morpheerd in een flinke, nuchtere, zakelijk denkende vrouw. Kortom: vol wassen, al was ze nog geen negentien jaar oud. Daarom had hij grote bewon dering voor zijn jongste en zou Wim Koster zeker als schoonzoon accepte ren. Hij was het in dat opzicht met Nelie eens: ze deed een goed huwelijk, als ze met hem trouwde. Voor haar toekomst behoefde hij zich geen zorgen meer te maken. In het najaar trouwden Nelie en Wim. Waarna er op ouderwetse wijze bruiloft werd gevierd. Niet in Purmerend, maar in Zaandam. „We hebben zelf voldoen de akkommodatie voor een veertigtal bruiloftsgasten, waarom zullen we dan een zaal huren? We kopen alles zelf tegen inkoopsprijs, dan gdSn we toch geen dertig of veertig cent voor elke consumptie betalen? Of misschien nog meer?" meende Wim en Nelie was het in alles met hem eens. „Al verdienen we goed, daarom hoeft het geld nog niet over de balk gesmeten te worden", was ook haar mening. Freek en Trijnie Ranzijn zagen met tevredenheid naar het jonge paar. Ja, Nelie was goed onder de pannen. Ze had het slechter kunnen treffen. Dan dwaalden hun blikken naar de andere dochter, nu meerderjarig, maar nog altijd zonder een vaste betrekking, dus nog immer geld kostende. Goed, ze blokte hard, want ze wilde het komende jaar examen doen. Als ze slaagde, had ze immers veel meer mogelijkheden. Soms viel ze wel eens een maand of enkele weken in voor zieke onderwijs krachten. En liet er zich goed voor betalen, want afschepen met een fooi was er bij haar niet bij. Toen op een school in Amsterdam-Noord een twee tal kwekelingen ziek was, wed Truus Ranzijn, die in Noordholland boven het IJ al aardig bekend begon te worden, verzocht tijdelijk waar te nemen. Daar toe was ze bereid, doch vast niet voor vijf tientjes in de maand. En omdat het schoolbestuur niet van plan was meer tè betalen dat krijgen de kwekelingen allemaal, in heel het land antwoordde ze: „Wel, mijne heren, probeert u dan maar iemand voor dat geld te krijgen, maar ik moet minstens het driedubbele hebben. Anders kom ik niet". Trui was nu het zorgenkind. Had men aanvankelijk wel eens vrees gehad voor de luchthartigheid van Nelie, dat was nu voorbij. Het ging nu om de ander, die maar geen vaste baan als onderwijzeres kon krijgen. In de voorzomer van 1936 deed de bijna drie en twintigjarige Truus Ranzijn in Amsterdam examen voor de akte Middelbaar Onderwijs. En slaagde met een de eerste keer. Bovendien nog met vrij goede cijfers. In ieder geval zonder één enkele onvoldoende. In aanmerking nemende, dat van de 17 candidaten er slechts 9 slaagden, waren Freerk en Trijnie opgetogen over dit in hun ogen zeldzaam mooie resultaat. En nog in datzelfde jaar werd ze benoemd aan een middelbare meisjesschool in Haarlem. Tegen een behoorlijk salaris. Onmiddel lijk na de grote vakantie, eind augustus kon ze aanvangen. Na dit grote succes was er een klein feestje in huize Ranzijn, want dit mocht toch wel gevierd worden, meende Freerk, die maar wat trots was op zijn geleerde dochter. Want er waren er maar weinigen, die op zo'n jeugdige leeftijd al deze akte bezaten. Op dit feest was ook Nelie Koster, geboren Ranzijn. Want Nelie had een groot hart en gunde haar zus dit succes. „Als je eenmaal in Haarlem bent, kom je maar eens een avond of zaterdagmiddag naar ons. Er is sinds kort een busdienst van Haarlem naar Wormerveer en die gaat langs onze zaak. Je kunt bijna voor de deur uitstappen". In Haarlem doceerde juffrouw Ranzijn Nederlandse letteren en geschiedenis. Waarmee ze een volledige schooltaak had van half negen 's morgens tot half vijf 's middags, uitgezonderd de woens dagen en zaterdagen. Dan was ze al om kwart over twaalf klaar. Hoewel ze van het begin af vriendelijk probeerde te zijn, wist ze binnen enkele weken al: ze mogen me niet. De kinderen noch mijn collega's. Ik steek bij allemaal ongunstig af, vooral voor wat mijn figuur betreft. We zijn met drie leraressen op deze school, maar ik ben ontegenzeggelijk de lelijkste. En na enige tijd kwam ze er ook achter, dat men haar naam, Ranzijn, verbasterd had tot „Azijn". Op zichzelf kon het haar weinig schelen, want vrijwel elke leerkracht had een bijnaam. Zoals de leraar algebra en meetkunde, die de hele dag pijpen tabak rookte, als bijnaam had „de stoommachine". Op de leraarsvergadering, die door gaans eens in de maand werd gehou den, zat ze enigszins geïsoleerd van de anderen. Heel zelden werd haar oordeel over een bepaalde aangelegenheid ge vraagd; doorgaans waren de anderen aan het woord. Ze luisterde wel en keek vaak de kring rond. Maar ze voelde overduidelijk aan, dat men haar in feite niet voor vol aanzag. Ondanks haar capaciteiten en trots het feit, dat zij als jongste lereres beschikte over de meeste diploma's. Niet ver van de school af had ze een ruime zit-slaapkamer met een klein keukentje en eigen sanitair. Want ze besloot van het begin af aan zelf te koken. Wat genadig door de huiseige naar werd toegestaan, want hij was verguld met deze nieuwe huurster. Dat gaf zijn huis een beter aanzien. „Hier woont ook juffrouw Ranzijn; ze is welis waar pas drie en twintig, maar bezit akte M.O. en is lerares Nederlands aan een meisjes-h.b.s. Ja, we hebben gelukkig geselecteerde huurders". (Wordt vervolgd)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1978 | | pagina 2