Dros verzet zich tegen
piannen Eieriand
Vriendenkring" prima
in stuk van Heijermans
Goed werk van
Henk Plaatsman
Maar verhaal had
onbevredigend slot
A'
Werkgelegenheid
in landbouw
weer stijgend?
WAT IK ZEGGEN WOU..
„De jachtclubs
schieten te kort"
Padvihdersclubhuis
gaat weekje dicht
Feestmiddag en
-avond voor
bejaarden van Den
Hoorn en Oudeschild
Firma Drijver bouwt
18 meergezinshuizen
Bowlingbond Texel
Hl-
INSDAG 28 NOVEMBER 1978
TEXELSE COURANT
PAGINA 5
ji'ii
IVIet uitzondering van de
er J. C. Dros zijn alle leden
de commissie Ruimtelijke
dening akkoord gegaan met
zojuist voltooide ontwerp
stemmingsplannen voor
idden- en Zuid-Eierland.
Dros had weinig goede woorden
Dr de plannen. Wijzend op de vele
bruiksregels die in het plan zijn opge-
men, konstateerde hij: „Het is om te
ilen, je mag nauwelijks kippen hou-
Het zat hem zeer hoog dat het
de bestemmingsplan van 1955 (dat
ruime uitbreidingsmogelijkheden
od) nooit is uitgevoerd. De
meente heeft althans de als bouw-
pnd aangewezen percelen nooit
Ilen ontsluiten. „Wie wilde bouwen,
:rd afgestiekeld". Als de gemeente
(willend was geweest, zouden in
irland heel behoorlijke woonkernen
ontstaan. Het nu aan de orde zijnde
stemmingsplan is in de eerste plaats
„constateringsplan". Wat er reeds
wordt formeel bekrachtigd en de
jgelijkheden voor woningbouw zijn
er gering. Dat is overigens in over-
nstemming met het algemene beleid
t erop is gericht woningbouw voor-
sn alleen toe te staan in de gewone
rpen om de leefbaarheid daarvan al-
ans zoveel mogelijk te garanderen
Misselijk
Dros drukte zich in krasse termen uit:
ben er misselijk van. Dit plan is op-
naakt door mensen die er geen ver-
nd van hebben, maar wel een hoog
aris". Burgemeester Engelvaart riep
tot de orde, waarna Dros zijn
orden wel wilde intrekken,
ïoals gebruikelijk in een
Qitemmingsplan komt in de plannen
ar de Eierlanden een beschrijving van
gebied voor. Volgens het ontwerp
in Eieriand „jonge zeeklei", maar
heer J. Koolhof maakte daartegen
twaar: „Maak er maar zeezand
n de beschrijving wordt voorgesteld
openbaar vervoer in de polder te
beteren en de mensen aldus in de
egenheid te stellen de voorzieningen
elders op Texel makkelijker te bereiken.
Daarbij zou inzet van een buurtbusje
denkbaar zijn. Maar ook het omgekeer
de zou kunnen: het stimuleren van
rijdende winkels, bibliobus, rijdende re
parateurs e.d. Fridt Blanken merkte op
dat een buurtbus verbinding moet ma
ken met Den Burg en de veerhaven
maar niet, zoals in het plan wordt voor
gesteld, met het Prins Hendrikhotel
omdat de mensen daar niets hebben te
zoeken.
Toch werkgelegenheid?
Het bestemmingsplan gaat uit van
een verder afnemende werkgelegenheid
in de landbouw. Daar maakte de heer
N. C. Barendregt bezwaar tegen. Hij
meende dat de werkgelegenheidssitua
tie in de landbouw is gestabiliseerd
en waarschijnlijk zelfs weer iets zal
toenemen. Dat werd bevestigd door J.
Koolhof. Als gevolg van de zeer gunsti
ge agrarische structuur van het gebied
en de toenemende belangstelling voor
meer arbeidsintensieve teelten, zal de
werkgelegenheid zeker niet afnemen.
RO-ambtenaar Van Dijk wees erop, dat
men bij deskundigen te rade is ge
weest, maar als hun meningen zijn ach
terhaald, zal het plan worden aange
past. Dros verklaarde zich tegenstander
van de artikel 11-gebieden in het plan,
die B en W de mogelijkheid geven
nader te bepalen wat er nog kan
worden gebouwd. Het systeem werkt
volgens hem niet soepel. Hij wilde
direkt een kompleet bestemmingsplan,
waarvan de uitvoering kan worden af
gedwongen.
Maar B en W hebben de artikel 11-
mogelijkheid juist ingebracht om wèl
soepel te kunnen werken. Als zich
onverwachte behoefte aan woningen
voordoet, moet daaraan snel tegemoet
kunnen worden gekomen, zo werd
hem verzekerd.
Wie per jaar minstens 270 etmalen
in zijn woning verblijft wordt als per
manente bewoner aangemerkt. Zo'n
BWIH «X LEZERS - OL
JJMCO MM OC REMKTK
De geschiedenis van de konijnen uit
tijd van de Romeinen kan ik niet
ntroleren, maar 35 jaar in „De Krim"
n nog vers in het geheugen. Voor de
rlog werd er in dit perceel gejaagd
or broodjagers. Die hielden de konij
nstand klein maar roeiden ze niet uit.
len in 1940 de geweren ingeleverd
eesten worden, breidden de konijnen
:h snel uit. Na de oorlog waren er veel
mijnen. De jacht is toen verhuurd aan
n Texelse jachtclub (ik spreek alleen
er dit perceel 16). Deze jagers hebben
taak de konijnenstand op een redelijk
:il te houden.
Toen in 1956 de myxomatose uitbrak,
erden er in dat jaar flink wat opge-
imd. Daarna werden de konijnen
imuun voor die ziekte. Ze krijgen het
ei maar genezen er van. Ongeveer 5%
erft er nog aan.
De vraag blijft: wat is nu veel of
einig konijnen? Een konijnenkamer
stond in 1960 uit 6 tot 8 holen. Nu in
I78 zijn het er 20 tot 30 en meer. De
jinen worden totaal „vergraven" en
it gevolg is zandverstuivingen. Dan
oet er helm geplant worden; een
istbare zaak. Die geplante helm wordt
sor de konijnen vernield en gedeeltelijk
tgegeten. De bestaande helm wordt
et aangevreten. Als er genoeg ander
en is, eten ze geen helm maar maken
el de ingeplante helm tot hun speel-
lin.
Dan het voorstel om Noorse helm in
voeren. Op die manier bestrijdt men
el de gevolgen maar niet de kwaal; en
it zijn de konijnen. Er zijn er veel te
iel en wie heeft er het plezier van?
olgens mij alleen de jagers. Ze hebben
tsluitend het genot van de jacht en
:huiven de last van zich af. Alle boeren
ngs de duinenkant van de Eierlandse
older kunnen daarvan meepraten.
Dat de duinen erg droog zijn is waar,
raar het grondwaterpeil is volgens mij
iet veel minder dan andere jaren. Er
'orden hier geregeld metingen naar
Sdaan en het water bedraagt ongeveer
cm minder. Wel zijn de duinen
ivetsbaarder geworden omdat er sinds
944 een enorme afslag is geweest (van
e Slufter tot de vuurtoren 2 richels!),
lts dat nu zo kwetsbaar is geworden
loet men dan ook niet nog eens
Blasten met zoveel konijnen. Dat treft
b duinen dubbel zwaar.
Of roofvogels kunnen helpen? Mis-
ihien wel iets. Jammer genoeg hebben
e er niet zoveel meer. Hoewel, 20
ovember j.l. telde ik 's middags nog
gelijkertijd: 2 kiekendieven, 2 velduilen
woning is dan geen tweede woning.
Wim Helder betwijfelde of de ge
meente dit behoorlijk kan
kontroleren en vond de artikel 11-
aanpak wel goed, omdat dan nog
beter kan worden verzekerd dat
alleen huizen voor permanente be
woning worden gebouwd. Dros
vond de norm van 270 etmalen veel
te hoog. Het betekent dat bij de
hedendaagse arbeidsvoorwaarden
iemand niet eens op vakantie zou
kunnen gaan, want dan verblijft hij
korter dan 270 etmalen in zijn huis...
De gang van zaken bij het nieuwe
bestemmingsplan is zeer democratisch
geweest. Al in een vroeg stadium zijn
de bewoners van Eieriand gehoord.
Ook zal ruimschoots gelegenheid
worden geboden om het nu geprodu
ceerde ontwerpplan in te zien en
bezwaren te maken. Blanken toonde
zich tevreden over de aanpak tot dus
ver.
Dros had als aanmerking dat het
landbouwmechanisatiebedrijf in Mid-
den-Eierland in het plan te weinig
uitbreidingsruimte heeft. „Sinds 1907 is
daar altijd driekwart hectare beschik
baar geweest en nu mag alleen 1000
1500 m2 worden bebouwd. Er kan niet
eens een showroom bij". De burge
meester wees erop dat de betrokkene
bezwaar kan maken, maar los daarvan
willen B en W de kwestie ook intern
nog wel bekijken.
Hoofdzakelijk om ongestoord de laat
ste hand te kunnen leggen aan de
nieuwe inventaris van het uitgebouwde
padvindersclubhuis zijn er deze week
geen bijeenkomsten van Scouting
Texel. Ook de spelletjesavond (woens
dag) komt te vervallen en zal ook in de
komende weken niet op het programma
staan. Vermoedelijk is de eerstvolgende
avond op 27 december (derde kerst
dag).
Hoewel de Bouwstenenaktie voor het
„hernieuwde" nieuwe onderkomen van
de padvinders goed loopt zijn er nog
enkele exemplaren te koop. Wie in deze
vorm een bijdrage aan het „Bouwfonds
Scouting Texel" wil leveren wordt ver
zocht op een van de volgende bankgiro
nummers een bedrag van 710,— over te
maken. Deze nummers zijn: Rabo
36.25.37.321 en Amro 46.99.52.369.
In dorpshuis De Waldhoorn te Den
Hoorn wordt woensdag a.s. een feest
middag, broodmaaltijd en feestavond
gehouden voor de leden van de Hoorn
der bejaardensoos en de leden van de
afdeling Oudeschild van de bejaarden-
bond. Begonnen wordt om half drie.
B. en W. hebben de gemeenteraad
gevraagd medewerking te willen verle
nen aan een wijziging van het bestem
mingsplan Den Burg-n.w. om de bouw
van 18 zogenaamde „meergezinshui
zen" mogelijk te maken. Ze zullen
worden gebouwd door de fa. Drijver.
Teneinde de realisering van deze
woningen zoveel mogelijk te bespoedi
gen heeft het college voorgesteld een in
dit geval noodzakelijke artikel 19-proce-
dure te mogen beginnen.
De woningen zullen worden gebouwd
op het terreintje tussen de Vaargeul, de
Schoorwal en de Noordwester. Het lag
aanvankelijk in de bedoeling hier een
kleuterschool of een peuterspeelzaal
neer te zetten maar aangezien de
capaciteit van de kleuterscholen mo
menteel ruim voldoende is heeft men dit
plan laten varen.
De te realiseren 18 huizen worden
premiewoningen, waarvoor inmiddels
door de fa. Drijver een stedebouwkun
dig aanvaardbaar geacht bouwplan is
ingediend.
In eersate instantie heeft men ge
tracht op deze grond 20 eengezinshui
zen neer te zetten maar het daarvoor
ingediende bouwplan voldeed niet aan
de door het college gestelde uitgangs
punten. Een van deze punten was dat
de huizen wat prijsvorming betreft zo
danig moesten zijn dat een breder
publiek voor de woningen in aanmer
king kan komen.
Na overleg met de gemeente is de fa.
Drijver in oktober met een schetsplan
.gekomen waarmee B. en W. zich
konden verenigen. De raad zal in de
raadsvergadering van 19 december een
oordeel over het ontwerpvoorstel uit
spreken.
In de Houseleague van de Bowling-
bond Texel waren het deze week alleen
Standplevier en Timmers Bouwbedrijf
die een 5—0 overwinning boekten.
Texel Vastgoed en Enbece 1 werden
er het slachtoffer van.
Vooral de voor Strandplevier uiko-
mende Henk Plaatsman wist Texel
Vastgoed flink achter zich te houden
door met twee mooie 200-games een
serie van 714 te gooien. Hij werd direkt
terzijde gestaan door Klaas Veldman
met een prachtige serie van 713. Koogel
75 moest drie punten afstaan aan Holly
Hobbie. Wasserij Texel werd met 1—4
geklopt door Beumkes Ef Zn waarin
Henk Keijzer een prachtige 212-game
gooide.
Deze keer kwamen de hoogste games
op naam van Gré Koorn (203) en Roland
van Zeist (231). De hoogste series
werden gegooid door Loes Zutphen met
707 (resp. 148, 189, 190 en 180) en
Roland van Zeist met 808 (resp. 154,
230, 193 en 231).
De overige uitslagen waren als volgt:
Texel Vastgoed-Strandplevier 0—5
Pioniers-Flash 2—3
BV Knudde-Langs de weg 1—4
Beumkes EfZn-Wasserij Texel 4—1
Enbece 2-Drogisterij Mets 2—3
Koogel 75-Holly Hobbie 2-3
't Steigertje-De Toekomst 2—3
Bouwbedrijf Timmer-Enbece 1 5—0
Wielewaal-Ran/Motoren 4—1
Koogel 77-Cross Team 4—1
Sommeltjes-Doortje 3—2
Boetiek 22-Middenmoot 3—2
en een torenvalk. Overigens is de
zilvermeeuwenstand sinds 1950 flink
gegroeid. Die lusten ook graag jonge
konijnen en maken daar ook wel gebruik
van. Hermelijnen zijn er nog wel maar
niet in grote aantallen. Aan de konijnen
stand is het echter niet te zien. Konijnen
kunnen slecht tegen water. Als de
duinvalleien nat zijn sterven er meer aan
leverbotziekte dan in een droge tijd aan
de myxomatose.
Moeten we dan terug naar de klem
men? Dat was misschien het beste
omdat dan meteen ander ongedierte
gevangen wordt. Het is ook geen prettig
werk want men moet er voor onder
doorns en bramen door kruipen. De wet
staat het niet meer toe en het is dus niet
uit te voeren. Het is ook niet nodig want
met de fretten kan het ook. En dan niet
1 of 2 middagen in de week, maar heel
intensief. Alle dagen en zeer systema
tisch.
Als alle jonge leden van de jachtclub
er zich voor spanden was de konijnen-
plaag in een winter flink ingeperkt. Het
moet wel volgehouden worden, ieder
jaar weer. Als er in de winter geen
konijntje meer te vangen valt, zijn er nog
ruim genoeg over om de soort in stand
te houden. Dat kun je de volgende
zomer zien. De leden van de jachtclub
zien wel kans een in te planten perceel
helm konijnenvrij te maken, maar voor
een grote opruiming geven ze niet thuisl
Dan zou het genot van de jacht verloren
gaan en dat kan geen jager willen
Of de Texelse bevolking met minder
watergebruik de konijnen kan bestrij
den? Geloof het maar nietl Meer regen
water en een goed pak sneeuw zouden
de duinen zeer ten goede komen, maar
konijnen bestrijden moet op een andere
manier. De vooroorlogse middelen wa
ren: jagen met geweer, met de fretten,
met netten en geweer, klemmen en
blauwzuurgas. Er waren ook jachtopzie
ners die de hele winter met geweer
jaagden en klemden.
De konijnen horen niet onder de
jacht, maar zijn schadelijk wild en de
jachtpachter is verplicht ze te verdelgen.
Hij moet dan ook niet proberen er een
broodwinning van te maken.
Het is voor mij duidelijk dat de
oorzaak van de konijnenvraat niet leidt
naar PWN en niet naar de ruilverkave
ling. Ook dat is door metingen van de
grondwaterstand aan te tonen. Of de
Moksloot nu zijn water produceert voor
de Texelse bevolking of dat het naar de
Mokbaai stroomt, maakt niets uit.
Laten we hopen dat de Noordzee ons
de laatste duinrichel laat behouden en
de konijnen door de jagers tot een
minimum worden terug gebracht. Maar
ja, dat kost hen natuurlijk wel tijd, geld
en ergernis
G. P. Koorn, „De Krim"
Een bezwaar dat je zou kunnen
hebben tegen het stuk „Beschuit
met muisjes" van Heijermans is
dat een bevredigend slot ont
breekt. Niet het goede, maar het
slechte overwint en dat zijn we
niet gewend. We weten allemaal
wel dat zoiets in het echte leven
vrij regelmatig voorkomt. Slim
heid, kapitaalskracht en getals
sterkte zijn maar al te vaak bepa
lend voor de loop der gebeurte
nissen die zich tussen mensen af
spelen, althans zolang de rechter
lijke macht of de overheid er niet
aan te pas komt. Maar als we naar
een toneelstuk of een film gaan,
willen we ons even losmaken van
de realiteit des levens. We willen
in spanning zitten over het ver
loop van hetgeen zich op de
bühne of het witte doek afspeelt
maar aan het slot moet het goede
zijn beloond en het kwade ge
straft. Anders hadden we net zo
goed bij de tv thuis kunnen blij
ven.
Nadat toneelvereniging „De Vrien
denkring" zaterdagavond in De Wald
hoorn het stuk „Beschuit met muisjes"
had opgevoerd en in volle sterkte voor
het voetlicht trad om bloemen en
applaus in ontvangst te nemen, dacht
menigeen dat het laatste bedrijf was
weggelaten. Want zojuist was men er
getuige van geweest, hoe een uit
gevoelloze geldwolven bestaande fami
lie er in was geslaagd zich van een
erfenis te verzekeren door een reeds
zwaar beproefd vrouwtje in het ongeluk
te storten, zonder dat de beroemde
bedenker van het verhaal de wereldlijke
of goddelijke gerechtigheid in de gele
genheid had gesteld alles nog ten goede
te laten keren.
Wat zou je zeggen van het volgende
verhaal? De heer Prosper Bien Aimé
exploiteert rond 1910 in Amsterdam een
slecht lopend pension en beleeft dat zijn
broer, die jaren elders in de wereld heeft
vertoeft, op bezoek komt. De man sterft
aan een hartaanval en dat lijkt nogal
vervelende totdat Bien Aimé, zijn vrouw,
oom, tante en neef er achter komen dat
de broer een vermogen op de bank heeft
staan dat zij zullen erven. Maar de broer
die ieder voor een verstokte vrijgezel
had gehouden, blijkt een week tevoren
te zijn getrouwd met ene Pollie zodat
het er naar uitziet dat zij de erfgename
is. Maar tot ieders vreugde is de vrouw
in kwestie onder huwelijkse voorgaar
den getrouwd en kan ieder met voldoe-
Sceno uit „Beschijt met mtdsjes". Ven links
neer rechts Bert Bndn Ioom Aristidei, Ada
Eijk tgromoel, Gerdy Grabowsky IJeanne Bien
Aiméi, Alio Boon (nicht Hendrikal, Wim Jen
Bakker (neef Bepdstei, Bep van Duyn (Pol/iel
en Willem Kikkert (Prosper Bien Aiméi.
ning vaststellen dat zij straatarm zal
achterblijven en alle centen toch nog
door de familie, waarmee de overleden
broer nu niet bepaald hartelijke betrek
kingen onderhield, zullen worden opge
streken.
Alles voor het kind
Groot is dan ook de schok als het
vrouwtje laat weten zwanger te zijn, een
feit dat tot ieders leedwezen door de
dokter wordt bevestigd. Want nu zal het
kind al het geld erven, zo laat advocaat
Mr. v. d. Wielen tot woede van de
gedupeerde familie weten. De door het
verlies van haar man reeds zwaar
getroffen vrouw heeft vanaf het mo
ment van de begrafenis geen deel van
leven meer. Op de meest misselijke
wijze wordt haar voortdurend door de
pensionhouder aan het verstand ge
bracht dat het belachelijk is dat het kind
straks al het geld moet erven en zij
wordt onder zware druk gezet om een
„schikking" te aanvaarden. De vrouw
weigert maar kan alle ellende, aantijgin
gen en scheldpartijen niet meer verwer
ken en gaat van haar stokje. En...
krijgt een miskraam. Hoera. Doek.
Wie Heijermans kent, zal niet zo
verbaast zijn over een dergelijk verloop.
Een verontwaardigd publiek was het
doel waarnaar hij streefde, want voor
Heijermans was toneel niet alleen volks
vermaak maar het moest de mensen aan
het denken zetten. En dat was geen
overbodige zaak in zijn tijd, toen er nog
niet zo hard werd genivelleerd en toen
iedereen nog niet zo precies wist waar
hij zijn recht kon halen. Het is interes
sant te bedenken dat het in het begin
van deze eeuw volgens de normen van
de gezeten burgerij of wat daarvoor
door wilde gaan, helemaal niet zo
vanzelfsprekend was dat een vrouwtje
in omstandigheden als bovenomschre
ven haar wettelijke recht kreeg. Want zij
was niet alleen ongeletterd en zo arm als
een kerkrat, maar was ook al maanden
zwanger van een man waarmee zij sinds
een week was getrouwd of misschien
zelfs wel van een ander. Zo iemand
behoorde immers zijn trekken thuis te
krijgen? Weg met dat tuig.
Zeer goed spel
Het pleit dus voor onze tijd dat de
volle zaal van De Waldhoorn die vrijdag
avond het verloop van het stuk
ademloos volgde, ^an het slot een nogal
onbevredigend gevoel had. Maar dat
was voor de toeschouwers dan ook de
enige onaangename ervaring van die
avond, want de wijze waarop De Vrien
denkring dit buitengewoon moeilijke
stuk voor het voetlicht bracht, was bijna
subliem. Bijna, want er moet worden
gezegd dat de vereniging met dit stuk zó
hoog greep dat er wel iets aan móest
mankeren. Het mankeerde de Hoornder
tonelisten in ieder geval niet aan moed
en zelfvertrouwen wantje zou veronder
stellen dat zelfs menig beroepsgezel
schap zich twee keer zou bedenken
alvorens met zoiets te komen. Zo
ongeveer alle kwaliteiten waarover een
toneelspeler kan beschikken moesten
voor dit stuk worden aangesproken.
Nagenoeg zonder aarzeling brachten de
spelers hun lange, moeilijke rollen en
wisten hun creatie tamelijk precies te
brengen zoals Heijermans het zou heb
ben gewild: niet al te afstandelijk maar
met pathos en een tikje overdrijving, dat
kenmerkend is voor het genre.
Uitstekende rol
Voor het eerst sinds Sil de strandjut
ter heeft Willem Kikkert van „De Mient"
zichzelf overtroffen. Hoewel de rol van
de pensionhouder Bien Aimé minder
dankbaar was (dat wil zeggen dat hij
meer moest presteren om van het
publiek dezelfde waardering te krijgen)
wist hij zeer precies het karakter dat hij
moest verbeelden tot uitdrukking te
brengen. Hij was zeer overtuigend de op
geld beslist hypocriete kletskous die hij
zijn moest. Kikkert kende zijn kolossale
rol uitstekend. Hij speelde met enorme
vaart, zonder een aarzeling. Het enige
dat hij zou moeten afleren is het wat
zangerige toontje dat in andere rollen
wel aardig, althans gemoedelijk over
kwam, maar dat nu hinderlijk was.
Gerdy Grabowski was, als Jeanne
Bien Aimé, wat meer afgemeten en dat
was zeer gewenst. Ook bij haar was
sprake van een verrassend goede vertol
king. Er moet lang en serieus zijn gestu
deerd.
Jaap Lap vormde als de lichamelijk
gehandicapte zoon Charles het geweten
in dit door slechteriken beheerste stuk.
Charles neemt het op voor Pollie en
durft te zeggen dat hij zijn familie een
stelletje dieven vindt. Maar hij is uiter
aard machteloos. Jaap Lap vatte zijn rol
ernstig op en maakte er veel van.
Saskia Lap zagen we als de dochter
Felicité, een nogal springerig wezen dat
zich weinig aantrekt van alle toestanden
in de familie en zingend en pianospelend
op ongelegen momenten opduikt. Sas-
(Lees verder op pagina 9)
