5-jarige Rabo steekt halve ton
in onderzoek seizoenverbreding
\,Met 40.000 bedden
kunnen we de
oorlog winnen
Hotel Texel gloednieuw...
Vogelhandier
in Koninghai
Over ..niets te klagen"
gesproken
ww
L'r,
VERVOLG VAN PAG. 1
Showroom Bonne
toch in
Midden-Eieriand?
„WAT IK ZEGGEN WOU.."
üexe!
197! INSDAG 27 FEBRUARI 1979
TEXELSE COURANT
PAGINA 5
5.3(
ge Morgen is het precies 75 jaar
ziet sleden dat de Texelse Rabo-
aler ank werd gesticht. Dat gebeur-
'eel3 door „menschlievende ge-
oede landeigenaren en andere
i,ersonen op ons eiland", zoals
Ie notulen van de oprichtings-
srgadering vermelden. Het
bileum gaat gepaard met he
sheiden feestgedruis. De klan-
'"w!n die deze week aan de balie
01 erschijnen krijgen wat te eten of
kgr! roken, er is voor versiering
ezorgd en de kinderen worden
er erblijd met Rabo-petjes. Al
Jerder werd de Texelse school-
ugd getracteerd op fietsreflec-
irs, die inmiddels allemaal zijn
emonteerd en goede diensten
ewijzen.
Er komen geen dure recepties en
tede daardoor wordt het mogelijk
Ier m iets te doen waar de hele Texel-
.34e gemeenschap baat bij kan heb-
en. De bank heeft zich bereid
e erklaard een halve ton te steken in
I en economisch stmktuuronderzoek
marketingonderzoek van Texel,
net de bedoeling een weg uit te
tippelen om de plaatselijke bedrij-
igheid in wat zekerder vaarwater te
rengen. Daarbij wordt voornamelijk
edacht aan de recreatieve ontwik-
sling, waarmee het nogal zorgelijk
gesteld.
De goed van de tongriem gesneden
irecteur R. Veenstra wijst erop dat we
imjrat die recreatie betreft in een grieze-
tijdsgewricht zitten. Na een voort-
l urend opgaande lijn werd in 1975 een
h( 3p bereikt van zo'n 2 miljoen over-
Oj achtingen. In 1977 deed zich een
t srugval voor tot 1,9 miljoen en het
fgelopen jaar moet het aantal
ernachtingen opnieuw met zo'n
00.000 zijn gezakt, terwijl de vooruit-
ichten voor dit jaar zo mogelijk nog
omberder zijn. Ook het toerisme
uiten de zomerperiode laat geen
tijging zien. Dat houdt gevaar in voor
8000 Texelaars, die voor hun
tkomen direkt of indirekt op de recrea-
ie zijn aangewezen. Als Texel zijn hui-
lige bewonersaantal wil handhaven
uilen de eilanders zelf iets moeten
ij' loen. Voor de andere bestaansbronnen
leidt dat in mindere mate, want deze
langen vrijwel helemaal af van
andelijke en internationale ontwikke-
'e ngen.
)r-
Jt< 9
3 I
irle
Goede kans
Het is natuurlijk waar dat de concur-
entie van het zonnige en betrekkelijk
gj loedkope buitenland hoofdoorzaak is
t( tan de teruggang. Maar volgens direc
teur Veenstra is het mogelijk dat een
nnenlandse vakantiebestemming als
exel ook aantrekkelijk wordt gemaakt
iroor een grote massa mensen. Dan
jj boeten er niet alleen voorzieningen
voor winterrecreatie worden gesticht,
maar dan moet het toeristische produkt
dat Texel heeft te bieden ook op pro
fessionele wijze worden verkocht. ,,Tot
dusver is de aanpak amateuristisch
geweest. Dat is geen verwijt aan de
VW of de gemeente maar aan de
mensen in het algemeen. Het heeft
ontbroken aan management, er is infla
toir gefinancierd en de recreatie-onder
nemers hebben geen eigen vermogen
gevormd. Meer dan andere vakantie-
gebieden zijn de Texelse recreatiebed
den afgestemd op echte badgasten; de
helft bestaat uit kampeerplaatsen. Dat
is ook de voornaamste reden van het
hogere prijspeil van Texel. De zaken
zitten met hun vaste lasten en moeten
het geld in veel te korte tijd verdie
nen. De oplossing moet dan ook eerst
worden gezocht in een betere bezet
ting van de huidige 40.000
slaapplaatsen, waarbij het noodzakelijk
is een groter aantal „wintervaste" een
heden te creëren. In het bijzonder de
nog mogelijke uitbreiding van het
aantal slaapplaatsen zal daarop gericht
moeten zijn".
Makkelijk praten
De Rabo-directeur heeft makkelijk
praten. Weet hij hoe je Texel zo aan
trekkelijk kunt maken dat je er in
oktober of februari een tijdje aange
naam in gezinsverband kunt doorbren
gen? En wie moet dat betalen?
Volgens hem moet het
economisch stmktuuronderzoek op die
vraag het antwoord helpen geven.
Daarbij is een mentaliteitsverande
ring van de Texelaars zelf nodig.
Zonder samenwerking zal het niet
gaan. Natuurlijk moet de Recreatie
stichting Texel een kans krijgen om de
plannen voor overdekte recreatiemoge
lijkheden te verwezenlijken, omdat
niemand anders daartoe in staat is.
Maar de RST alleen zal het waar
schijnlijk niet kunnen en het is zelfs
waarschijnlijk dat bij de hogere over
heden om subsidie moet worden aan
geklopt. Als het centrum van de grond
is, heeft Texel een ijzersterke positie,
want naam als gevarieerd natuureiland
hééft het al. Juist de combinatie van
natuurlijke en kunstmatige voorzienin
gen kan een breed publiek trekken. Dat
gebeurt natuurlijk pas door goed opge
zette reclame, waarbij de mensen
worden benaderd zoals dé grote reis
bureaus het doen: door het aanbieden
van volledig verzorgde reizen voor een
bepaalde prijs. Door werken op jaarba
sis kan dat een heel schappelijke prijs
zijn. En dan haal je bezettingsgraden
zoals die worden bereikt door
Sporthuis Centrum en Perry Sport".
Recreatief Texel heeft volgens de
Rabo-direkteur weinig keus. Als
geen nieuwe wegen worden ingesla
gen wordt Texel een snel veroude
rend recreatieoord. Nu al zijn
recreatieondememers nauwelijks
meer in staat hun onderkomens uit
te breiden en te moderniseren. In
vesteringen worden moeilijk renda
bel gemaakt omdat de prijzen niet
verder omhoog kunnen en omdat de
inflatie nog maar de helft is van
vroeger. Veenstra rekent voor dat de
gemiddelde bezettingsgraad van de
recreatiebedden op Texel
momenteel ongeveer 15% is, een
gevolg van het grote aantal kam
peerplaatsen. Maar de voorzieningen
en de daarmee gepaard gaande
investeringen worden geacht op de
verwerking van zowat 40.000 gasten
te zijn afgestemd. Het is eigenlijk
wonderlijk dat het zo lang goed
heeft kunnen gaan. „Als we het sei
zoen verbreden kunnen we met die
40.000 plaatsen de oorlog winnen",
aldus directeur Veenstra.
Heel wat minder zorgen baart de
landbouw. In tegenstelling tot de
recreatie zijn de bedrijven hier telkens
aan de modernste ontwikkelingen en
inzichten aangepast en is tijdig (in de
vorm van de ruilverkaveling) voor een
gezonde struktuur gezorgd. Natuurlijk
zijn er wel problemen, maar met name
in het afgelopen jaar heeft de Texelse
veehouderij goed gedraaid.
Met de visserij gaat het goed en in
de naaste toekomst zullen ongetwijfeld
nog meer nieuwe kotters worden ge
bouwd dan het schip dat J. van der Vis
Azn. onlangs bestelde. Volgens Rabo-
directeur Veenstra zouden vissers
ongetwijfeld failliet zijn gegaan als zij
zich aan de quoteringsmaatregelen
hadden gehouden. Er is uitstekend
gevangen en de prijzen waren ook pri
ma, zodat de eigen vermogenspositie
van de vissers niets te wensen overlaat.
Over de verdere toekomst van de vis
serij bestaat echter toch een stuk on
zekerheid. Niemand weet hoe het zal
gaan met de vangstgebieden voor de
Nederlandse vissers, terwijl ook het
vraagstuk van de overbevissing er nog
steeds is. Over dit laatste met name
bestaat verschil van inzicht tussen de
praktijkmensen en de biologen. Dat de
Texelse vissers, die tot de besten in
hun vak gerekend mogen worden, tot
vervangende investeringen overgaan is
zeer logisch. Iedere ondernemer zal
immers, als hij de kans heeft, zijn
bedrijfsmiddelen zo up to date mogelijk
willen houden. Of daarbij dan grotere
motorvermogens geïnstalleerd moeten
worden roept wel vraagtekens op,
gezien toch de reeds genoemde
onzekerheden, aldus de heer Veenstra.
Hij zegt: ,,De recreatieve
ontwikkeling beschouw ik als het enige
échte probleem dat Texel zal moeten
oplossen. En het is de moeite waard
want de automatiseringsgolf komt
eraan en daarmee arbeidstijdverkorting
van hondei Iduizenden Nederlanders.
Texel moet -orgen dat die mensen in
hun korte vakanties of weekenden
worden opgevangen. Er is geen minuut
te verliezen. Het onderzoek waaraan
wij zeker een halve ton of wat meer
willen bijdragen zal hopelijk spoedig de
gegevens verschaffen, waarmee de
strategie moet worden gevoerd".
In de Burgemeester De Koninghal
wordt op zaterdag 3 maart door de
Helderse amateur operettevereniging
Harmonie de operette ..Der Vogelhand-
Ier" van Carl Zeiler opgevoerd. Dit
optreden vindt plaats in het kader van
de culturele Texel-serie.
„Der Vogelhandier" van Carl Zeiler
wordt een van de grootste producties
die ooit in de De Koningal is opgevoerd.
Er zijn 86 uitvoerenden waaronder een
60 man tellend koor en een uit zes
personen bestaand ballet. De begelei
ding wordt verzorgd door het twintig
man tellende Zaanse operette-orkest.
Het geheel wordt gedirigeerd door
Detlev Krüger en de regie is in handen
van Dick Koster.
Met de opbouw van podium en de
speciale orkestbak wordt reeds op vrij
dagavond begonnen, zodat het vereni-
gingsgebruik van de Burgemeester De
Koninghal zowel op vrijdagavond als op
«ïlillMflttttn,
Dit is een van de oudste foto's
van hotel Texel. De opname
moet kort voor de eeuwwisseling
zijn gemaakt toen het gebouw
nog gloednieuw was. Het hotel
was een der meest gefotografeer
de objecten van Texel. Ook foto's
XStc!
van het rijkelijk van spiegels en
schilderijen voorziene interieur
werden als ansichtkaart uitgege
ven, met het kennelijke doel ge
goede vakantiegangers en andere
reizigers te trekken. Op de dak
goot prijkt dan ook de naam
ningen moeten niet op allerlei plaatsen
in of aan de rand van het buitengebied
worden toegestaan, maar dienen ge
concentreerd te blijven, in overeenstem-
e ming met het recreatiebeleid van de ge
meente.
Namens de groep protesterende
Waalders schetste Jan Pelgrim de land
schappelijke kwaliteiten van het kleine
dorp De Waal. Het Groene weggetje is
een ouderwets paardenpad. Dat op het
behoud daarvan prijs wordt gesteld,
blijkt, ondermeer uit een recent pleidooi
van de heer J. C. Dros om dit weggetje
niet te verharden met asfalt en het een
monumentale status toe te kennen.
„Wij sluiten ons van harte aan bij dit
streven van de heer Dros en willen B. en
W. er bovendien op wijzen dat het
Groene weggetje, eigendom van de
gemeente, in slechte staat van onder
houd verkeert, vooral wat betreft de
tuinwallen". Pelgrim ging er van uit dat
men aan dit weggetje nu een parkeer
terrein ten behoeve van de tennisbaan
wil aanleggen en vond dat onaanvaard
baar. Verder vreesde hij dat de tennis
baan sterk verkeersaantrekkend zou
werken waardoor in de zomer in De
Waal nog meer autodrukte zal komen
dan nu reeds het geval is. Het wordt
toch al drukker als gevolg van het
toestaan van een hotel van 40 bedden in
het centrum van het dorp.
Wat betreft de showroom werd opge
merkt dat deze op een ander
industrieterrein moet komen. Concen
tratie van industrievestigingen is in,
overeenstemming met het streekplan en
Pelgrim veronderstelde dat het ook voor
Bonne verre van ideaal is als de show
room in De Waal is en zijn werkplaats In
Eierland. Er kan dus op worden gere
kend dat Bonne spoedig vergunning zal
vragen om ook de rest van zijn bedrijf
naar De Waal over te brengen. Dat
bleek volgens spreker al uit de bouw
tekening. Er is ruimte die in een hand
omdraai tot werkplaats kan worden
gemaakt. En als deze bedrijfsverplaat-
sing is voltooid, zit De Waal weer met
een luidruchtige en rommelige industrie.
Dergelijke bedrijven hebben altijd ruimte
tekort en zetten de landbouwmachines
dan maar langs de kant van de weg,
zoals bij het bedrijf van Bonne in
Eierland blijkt. Volgens Pelgrim zouden
B. en W. inplaats van medewerking te
geven aan het plan Bonne de reeds
gevestigde industrie moeten wegbe-
stemmen en verplaatsen naar een indus
trieterrein.
Onjuiste voorstelling
Verder werd kritiek geuit op het feit
dat B. en W. steds praten over een
showroom terwijl het werkelijk gaat om
een showroom met woning en dubbele
garage, zoals blijkt uit bouw- en situatie
tekeningen op. het raadhuis. Spreker
veronderstelde dat het advies van de
commissie ruimtelijke ordening en het
besluit van de gemeenteraad anders
zouden zijn uitgevallen als zij volledig
geïnformeerd waren geweest
Ook Peter Smit uit De Waal gaf een
toelichting bij het bezwaarschrift van
zijn dorpsgenoten. In welgekozen woor
den gaf hij een beschrijving van het
fraaie dorp en betreurde de bouw van
een graansilo en het laten vervallen van
de Doopsgezinde vermaning. Kritiek
uitte hij op de bejaardenwoningen („een
zindelijk wijkje om oudjes op te bergen")
die als gevolg van het verdwijnen van de
kruidenier-bakker niet eens over de
meest elementaire voorzieningen be
schikken. Het zou beter geweest zijn de
bejaarden te laten wonen in de daartoe
geschikt gemaakte kleine huisjes van
het dorp, temidden van jongeren zodat
van burengerief sprake kan zijn. „Der
gelijke plannen liggen echter zo emotio
neel dat het als onfatsoenlijk wordt
beschouwd om ertegen te zijn", aldus
Smit die ook het multifunctionele cen
trum minder gelukkig vond in vergelijking
met eerdere plannen, die het kwetsbare
aanzicht van De Waal minder geweld
aandeden.
Voor de eigendomsplanologie waar
mee de gemeente Bonne en Plaatsman
van dienst wil zijn, had hij weinig goede
woorden. Hij wees op het precedent-
effekt: „Je hoeft maar moeilijk te doen
over ruzie met je schoonvader en het
woord werkgelegenheid te laten vallen.
De speculanten gaan een gouden tijd
tegemoetSmit vond het beden
kelijk dat de burgemeester in de raads
vergadering heeft ontkend dat Bonne
meer wil bouwen dan alleen een show
room. In de officiële bekendmaking,
ondertekend door de burgemeester,
wordt wél gesproken over een woon
huis. Spreker vreesde „een herhaling
van de Polderweg" (de rommelige toe
stand bij smid L. Witte Red.) als
Bonne uiteindelijk zijn hele bedrijf zal
hebben verplaatst. Hij sloot zich aan bij
de bezwaren die door de vorige spreker
waren ingebracht tegen de aanleg van
een parkeerplaats ten behoeve van de
tennisbaan.
De heren I. Plaatsman en P. Bonne
waren aanwezig in de zaal maar wen
sten geen gebruik te maken van de
gelegenheid om het woord te voeren.
Tegen-actievoerder Kees Zoetelief wilde
nog opmerken dat de handtekeningen
actie was bedoeld om aan te tonen dat
maar weinig mensen in De Waal be
zwaar hebben tegen de plannen van
Bonne en Plaatsman en dat het als een
spontaan gebaar moet worden gezien.
Burgemeester Engelvaart erkende dat
hij zich niet juist had uitgelaten toen hij
zei dat alleen van een showroom sprake
zou zijn. Daar moest echter geen kwade
trouw worden achtergezocht. Hij hecht
te geloof aan de mededeling van Bonne
dat het alleen ging om een showroom
met dienstwoning en garage. Bonne
had gezegd een verklaring te willen
zaterdagmiddag moet worden onder
broken.
In het kader van de Texel-serie zijn
reeds een behoorlijk aantal kaarten
geplaatst. Niettemin zijn er nog vol
doende kaarten beschikbaar. De prijzen
zijn 715,— en (voor houders van c.j.p.
en bejaardenpas) f7,50. Kaarten zijn,
voor zover voorradig, verkrijgbaar bij het
bureau culturele zaken (raadhuis) en 's
avonds aan de zaal.
BRCVtN t*N LEZERS- BUTEN VERANTWOORDE! LNXO WN OC REOART*
„touristenhotel". De foto is af
komstig uit de kollektie van de
heer S. Visser, lid van de Texelse
munten- en ansichtenclub. De
club houdt donderdagavond 1
maart weer ruilbeurs in de Raads-
kelder, aanvang 20.00 uur.
Nadat de heer J. van Dijk zich als
woordvoerder van de gemeente heeft
opgeworpen en getracht heeft het ge
meentelijke beleid als uitermate positief
voor te stellen, zou ik als direkt betrok
kene hem nog enige vragen willen
stellen.
Waarom moesten tijdens mijn proce
dure problemen rijzen over verplichte
parkeermogelijkheid, ais die blijkbaar
niet aan de orde zijn geweest bij de
appartementenbouw aan de overkant
van de straat. Hier verrijzen nl. 12
appartementen zonder enige parkeer
mogelijkheid. Kan de heer Van Dijk mij
verklaren waarom een brief, die op 16
januari 1978 door mijn architect werd
verzonden, op 17 mei, dus welgeteld 4
maanden later, werd beantwoord (bui
ten de vele telefonische gesprekken
hierover). Er is beslist niet al die vier
maanden gediscussieerd over parkeer
plaatsen. De heer Van Dijk vergist zich
ook in de datum van verzending der
stukken aan GS dit was nl. 20 oktober
1978 i.p.v. 4 oktober (ook hier zijn de
stukken van te overleggen). Een een
voudige rekensom leert dus, dat de
vergunning i.p.v. op 18 januari 1979
medio september 1978 binnen had
kunnen zijn. Dit had behalve psychische
spanningen in het gezin ook heel veel
kosten kunnen besparen, afgezien nog
van het exploitatieverlies.
Hopelijk moge deze openbare discus-
-sie er toe bijdragen, dar zowel van de
zijde van ons ambtenarenkorps als van
de zijde van de burgerij een beter begrip
ontstaat voor eikaars specifieke proble
men.
Th. van Hoorn, De Koog
NASCHRIFT:
De heer Van Dijk ziet zich liever niet
als vertegenwoordiger van het gemeen
tebestuur afgeschilderd. De verant
woordelijkheid voor de hele gang van
zaken berust bij B.en W., die ambtelijke
adviezen niet altijd overnemen. Red.
tekenen dat de werkplaats niet wordt
verplaatst en de burgemeester zei geen
reden te hebben om daaraan te twijfe
len.
De commissieleden stelden nog wat
aanvullende vragen. Ate Rienstra wilde
onder andere weten of de showroom
van Bonne een hinderwetvergunning
nodig heeft. Geantwoord werd dat een
hinderwetvergunning alleen nodig is als
Bonne elektromotoren zou toepassen
die een groter vermogen hebben dan 2
pk.
Belangrijk was de mededeling van de
heer Plaatsman dat hij niet van plan is
het parkeerterrein dat in het plan wordt
mogelijk gemaakt, ook werkelijk aan te
leggen. Vooralsnog is er geen behoefte
aan en kan met het bestaande parkeer
terrein worden volstaan.
Oordeel
De commissieleden velden tenslotte
hun oordeel. De heren Rienstra, Helder
en Blanken spraken zich uit tegen de
plannen en de heren Van Asselt, Baren-
dregt, Dros en Koolhof waren vóór.
Laatstgenoemden gingen ervan uit dat
het college alle andere mogelijkheden
voor de bouw van de showroom heeft
afgetast. Blanken liet aantekenen dat hij
tegen de tennisbaan geen bezwaar had.
Helder raadde aan de mogelijkheden in
Eierland nog eens te bekijken. Het kan
daar nooit grotere problemen geven dan
in De Waal. Barendregt vond dat elk
dorp de gelegenheid moet hebben voor
bedrijfsvestiging. Hij vond het aanmati
gend om te stellen dat dergelijke bedrij
ven niet in het dorp passen en dacht niet
zo gunstig over de mensen die bezwa
ren hebben ingediend. „Gezien hun
achtergrond een exclusieve groep, die
een stempel op de bevolking drukt".
Dat leidde tot een boze reactie van
Helder. Rienstra zei voor vestiging in
Eierland te zijn. Pas als definitief zou
vaststaan dat het niet kan, wilde hij met
de plannen instemmen.
Hoop
De heer Blokzijl van het stedebouw
kundig bureau Hajema versterkte de
hoop dat het in Eierland alsnog zou
lukken. In principe is deze omgeving
(„agrarisch produktiegebied") zelfs de
beste plaats voor degelijke op de
landbouw gerichte bedrijven. Het hoeft
niet persé te grenzen aan het bestaande
bedrijf maar het kan bijv. ook aan het
andere eind van de woonkern Midden-
Eieriand. Burgemeester Engelvaart op
perde dat een dergelijk plan van hoger
hand waarschijnlijk wel steun zou krij
gen; de provinciale planologische com
missie heeft uitgesproken dat dergelijke
bedrijven in het buitengebied gewenst
zijn. De burgemeester zei dan ook met
Bonne over alternatieve plaatsen te
zullen praten, ongeacht de mening van
de commissie.
Het verzet tegen de tennisbaan van
Plaatsman was veel geringer. Alleen W.
Helder was tegen.
