Cjroen 2rwartsjexeh in het hart-,
Irritatie bij discussie
bestemmingsplannen
Oost en Oosterend
Ruim 34 mille voor
bootvluchtelingen
„De avonturen van
Dirk Jansz. Kooger"
ffromaan stak
nten in brand
uit wraak
DROS EN VAN ASSELT VOORTIJDIG WEG
Eerste exemplaar was voor burgemeester
Lm
Belangrijke mededeling
De Reizenboetiek - J. p. Groen
Vrouw dood na
val van trap
Bloedige vechtpartij
Schaap doodgebeten
DINSDAG 28 AUGUSTUS 1979
- 2e JAARGANG NR. 9406
dactie: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog,
efoon (02228) 266 en Wessel Post, Burdetstraat 17,
In Burg, telefoon (02220) 3543.
for advertenties, abonnementen etc. wende men zich
tde uitgever Langeveld De Rooy B.V.,
Jstbus 11, Den Burg, telefoon (02220) 2741.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs ƒ11,50 per kwartaal
70 cent incasso; los 50 cent.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 46.99.17.636
Rabobank nr. 3625.01.742; NMB nr. 67.34.60.398.
0m zijn teleurstelling en woede af
reageren stak de 18-jarige J.v.d.G.
de camping Kogerstrand donder
gochtend vroeg twee tenten in
and. In de tenten sliepen meisjes
i zich bijtijds in veiligheid konden
allen.
3e jeugdige dader was afkomstig uit
inrichting waar hij wegens pyroma-
wordt verpleegd. Samen met
dere pupillen en leiders bracht hij op
jgerstrand' een kampeervakantie
or De jongen had de avond tevoren
nen met twee vrienden gepoogd de
risten te winnen van twee meisjes,
twee vrienden werden de tent bin-
igelaten maar J.v.d.G. niet. De jon-
i bleef de rest van de nacht rond-
erven, dronk zich moed in en stak
istreeks half vijf de tent van de meis-
met een gasaansteker aan. De meis-
werden wakker door de hitte. De
mentent en wat beddegoed ging
loren.
- Madat de politie de dader had opge-
jord bleek dat deze een half uur
der nog een andere tent (ook van
nsjes) in brand had gestoken. De
npeersters wisten de vlammen
iter onmiddellijk te doven.
De 76-jarige mevrouw NI. Habel-
xhom uit Bielefeld in Duitsland
erleed vrijdag nadat zij in hotel
ernst in De Koog van de trap was
vallen.
De vrouw was met haar echtgenoot
dag tevoren in het hotel gearriveerd,
en zij tegen half tien 's morgens de
ip afkwam viel zij en bleef bewuste
re op de grond liggen. De gewaar-
luwde arts liet haar direct naar het
kenhuis overbrengen, waar korte tijd
er werd geconstateerd dat zij aan
rsenletsel was overleden.
Geïrriteerd over de gang van zaken rond het bestemmings
plan Oost hebben de raadsleden J. C. Dros (Zelfstandig) en Jan
van Asselt (Texels Belang) donderdag na amper drie kwartier
ontstemd de vergadering van de commissie Ruimtelijke Orde
ning verlaten.
Deze opzienbare stappen werden
gezet omdat beide volksvertegen
woordigers van oordeel waren dat
het college had verzuimd vooraf
gaand aan deze bijeenkomst de be
woners van de buurtschap om hun
mening over het plan te vragen.
Hoewel burgemeester J. A. Engel
vaart toezegde dat er binnenkort een
hoorzitting voor de Ooster bevolking
zal worden gehouden namen Dros en
Van Asselt hier toch geen genoegen
mee. Zij eisten dat dit punt terstond
van de agenda zou worden geschrapt.
Dros voegde daar nog aan toe dat het
college, door voor Oost een zwaardere
bescherming te kiezen dan voor andere
dorpen meer dictatoriaal dan democra
tisch in de weer was. „Wie kiest hier
eigenlijk?" aldus een boze J. C. Dros.
Van zijn kant protesteerde burge
meester Engelvaart met klem op deze
opmerkingen die hij kenschetste als
verdachtmakingen, flauwekul en klets
koek. De burgemeester ontkende met
klem dat B. en W. door dit plan nu
ter sprake te brengen de inspraak
van de bevolking hebben willen om
zeilen. Het betreft uitsluitend een praat
plan ofwel een keuzevraagstuk en niets
meer of minder, aldus de heer Engel
vaart. Dros verliet hierop de vergader
zaal. Jan van Asselt volgde hem na
nog opgemerkt te hebben dat het
college met het nu ter sprake brengen
van dit bestemmingsplan een groot
risico neemt.
Bedrijventerrein
Alvorens dit opzienbare voorval zich
donderdagavond voordeed hadden de
commissieleden van gedachte gewis
seld over het bestemmingsplan bedrij
venterrein Oosterend. Het betreft hier
eveneens een plan waarover nog geen
hoorzitting is gehouden maar in dit
geval vormde dat voor Dros en Van
Asselt geen breekpunt. Dat zou hen
later tijdens de ruzieachtige discussie
over het bestemmingsplan Oost nog
door burgemeester Engelvaart voor de
voeten worden geworpen.
De meeste commissieleden hadden
bij dit discussiepunt niet zozeer be
zwaar tegen het plan op zich, alswel
tegen de uitwerking ervan. Er werden
nogal wat woorden besteed aan de
vorm van het nieuwe bedrijventerreintje
en de wijze waarop het toegankelijk
gemaakt zal worden.
Jan van Asselt, die zich al eerder
had verwonderd over een be
paalde lastige indeling van het indus
trieterrein Oudeschild, bleek in dat
opzicht ook nu bezwaren te hebben.
Hij toonde zich ontevreden over de
indelingen die hij minder economisch
achtte door de talrijke ongelukkige hoe
ken die er in voorkomen. Volgens Van
Asselt lijkt het er meer op alsof men
bezig is geweest met een bungalow
terrein in plaats van een industrie
terrein
Anne Vlas van de afdeling stede-
bouw lichtte toe dat is getracht een
aansluiting te vinden op het bestaande
(oude) industrieterrein en de huidige
windsingels.
Architect C. Alkema die vanaf de
tribune de discussie volgde en door
burgemeester Engelvaart werd uitgeno
digd ook zijn mening te geven, was het
eens met Van Asselt. Hij voorzag
vooral voor het transportbedrijf (A. P.
C. Koopman) dat zich als een gegadig
de heeft aangemeld grote problemen
opdoemen. Alkema pleitte voor nadere
besprekingen vooraf temeer omdat
tegenover hem de wens te kennen was
gegeven ter plaatse een garage voor 5
vrachtwagencombinaties te bouwen.
Bij een indeling zoals nu was voorge
steld zouden deze auto's hethaaldelijk
de toegang tot het terrein kunnen blok
keren omdat ze moeilijk konden
draaien.
Burgemeester Engelvaart deelde mee
dat het Grondbedrijf wel met de gega
digden had overlegd en dat daarbij
niets van dergelijke aanmerkingen was
gebleken.
Ook Fridt Blanken schaarde zich min
of meer achter Alkema en Van Asselt.
Hij achtte het nuttig de loop van de
weg nogmaals te bezien en indien daar
weinig aan te doen zou blijken een
prijsverschil te hanteren tussen de
'ongelukkige' en de 'gelukkige' perce
len. Wim Helder stelde voor om de
onbebouwde gronden in het plan ook
een functie te geven teneinde de par
keerproblemen op te heffen.
Op een voorstel van Fridt Blanken
die verklaarde het een goed plan te vin
den maar alleen bedenkingen tegen de
vorm van de weg te hebben werd
uiteindelijk besloten dit onderdeel intern
te regelen. Men zou daardoor zo min
mogelijk tijdverlies oplopen in de
uitvoering van dit bedrijventerrein.
Tegenstrijdig
Bij de bespreking van het bestem
mingsplan Oost kwam, na het vertrek
van de heren Dros en Van Asselt in
eerste instantie aan de orde dat in de
bijgevoegde toelichting ietwat tegen
strijdige opmerkingen werden gemaakt.
Fridt Blanken verwonderde zich er over
dat wat in de vijftiger jaren een 'slordi
ge nederzetting' werd genoemd nu
ineens een 'karakteristieke kern' is.
Burgemeester Engelvaart moest
toegeven dat er een stuk bemoeizucht
in het plan zit. Hij toonde zich echter
nieuwsgierig naar de ideeën die de
commissieleden er over hadden.
Wim Helder (zelf woonachtig in Oost)
opende wat dat betreft de rij. Hij
(Lees verder op pagina 2)
De politie heeft de uit Castricum
afkomstige en in De Koog werkzame
A.S. in hechtenis genomen, nadat deze
zich schuldig had gemaakt aan mishan
deling. Hij had in de nacht van zaterdag
op zondag in de bar 't Galjoen ruzie
gekregen met de heer P. de Wit uit De
Koog en deze met een kapot bierglas in
het gezicht geslagen. De Wit moest
met verwondingen in gezicht en hals
per extra boot naar het ziekenhuis in
Den Helder worden overgebracht. Na
behandeld te zijn kon hij daar spoedig
weer worden ontslagen.
Een jong schaap van de heer C.
Bruin in Den Hoorn werd zaterdag
zodanig door een hond gebeten dat
het door de dierenarts moest wor
den afgemaakt.
Het schaap graasde op land nabij de
Hervormde kerk. De aanval van de
hond was niet gezien, maar toch was
de hond van de familie D. al snel als
verdachte gesignaleerd omdat het dier
met bloed aan de poten was thuisge
komen. Bij een braakproef bleek dat de
hond schapewol in de maag had. De
familie D. heeft de hond laten afmaken.
De zondagavond gehouden lande
lijke actie ten bate van de Vietna
mese bootvhichtelinegn heeft op
Texel bij eikaar in ieder geval
34.332^53 opgebracht. Het is erg
waarsch^nBjk dat dit bedrag in wer
kelijkheid nog hoger zal uitvallen
omdat Maarbfijkelijk velen hun bij
drage rechtstreeks op giro 999
hebben overgemaakt.
Vooral de bevolking van Oosterend
heeft zich bij deze bliksemactie van
haar beste kant laten zien getuige het
totaalbedrag (bijna 15 mille) dat alleen
daar al binnen kwam.
De in de verschillende dorpen ge
scoorde resultaten luiden als volgt
(resp. plaats, contanten en ingeleverde
bank/girokaarten):
Ger. kerk Den Burg /2.608,51 770,—
NH kerk Den Burg" 2.211- 2.550, -
DG kerk Den Burg 1.621,50 200,-
St. Jan Den Burg 1.237,50 245,—
De Koog 1.251,10 250,-
De Cocksdorp 1.881,10 500,—
Oudeschild 1.601,- 155,
Oosterend 11.258,87 3.670,-
De Waal 300,25 95,-
Den Hoorn 1.376,55 450,
sub totalen
Bij elkaar
ƒ25.447,33 ƒ8.885,
ƒ34.332,33
De uitgave van een interessant boek dat door de schrijver de
anduiding „voor mijn kinderen en kleinkinderen" meekreeg
ras vrijdagochtend het onderwerp van een goedbezochte bij-
enkomst in de Texelse raadszaal.
Het ging om het boek „De avon-
ren van Dirk Kooger" en het
leest opvallende aan deze gebeur-
nis was wel het tijdstip waarop
t boek verscheen: ruim 130 jaar na
dood van de auteur. Die auteur
ss de voormalige zeeman Dirk
nsz. Kooger uit Den Hoorn, de
smvader van talrijke hedendaagse
xelaars.
Opgediept uit de nalatenschap van
iogers nazaten was het uit vijf vol-
pende boekjes bestaande manuscript
1976 in handen geraakt van de heer
A. Liefhebber uit Den Helder. In
"nenwerking met zijn plaatsgenoot J.
Ambriola heeft deze het sindsdien
werkt en van toelichtingen en andere
straties voorzien.
Dit boek over „De belevenissen van
n Texels zeeman" die leefde van
B0 tot 1847 werd gedrukt bij Druk-
rij Brügemann en uitgegeven bij Het
ien Boek te Den Burg.
Dirk Jansz. Kooger was een bereisd
in die in een roerige tijd leefde. In
inkrijk vond de revolutie plaats,
poleon kwam aan de macht en
'am tweemaal ten val en ook in
iderland rommelde het op politiek ge
el. De Bataafse republiek kwam tot
nd en verdween weer voor wat
der de vastberaden leiding van
ning Willem I het koninkrijk Holland
rd. Kooger bracht evenwel het me-
ideel van zijn levensdagen elders
or alvorens hij zich vermoeid van al
i belevenissen in een woning aan de
Iderse Kanaalstraat vestigde.
Gedurende zijn leven maakte Dirk
Kooger, eerst als janmaat en later als
kapitein heel wat mee. Hij was dan ook
een populair man door al de verhalen
die hij, eenmaal gepensioneerd, aan
zijn omgeving vertelde. Maar op een
gegeven moment ging al dat vertellen
van steeds weer dezelfde verhalen hem
tegenstaan en om zijn belevenissen
toch te laten voortleven stelde hij ze als
„De avonturen van Dirk Kooger" te
boek. In vijf kleine notitieboekjes legde
hij het allemaal in zijn nietige hand
schrift voor het nageslacht vast.
Zijn avonturen met kapers en India
nen, het leven aan boord, gebeurte
nissen tijdens de Engels-Franse oorlog.
de strijd tussen de prinsgezinden en de
patriotten, dat alles liet hij de revue
passeren. Maar ook de lokale toestan
den op zijn geboorte-eiland, de boter
smokkel uit Friesland en het maritieme
gebeuren op het Marsdiep. Het reilen
en zeilen van zijn eigen schip de „Anna
Jacoba" en diens bemanning werd
eveneens uitgebreid behandeld. Vooral
die bemanning blijkt nu nog steeds
voor vele eilanders de moeite waard. Zij
bestond namelijk voor het merendeel
uit Texelaars. Hetgeen valt af te leiden
uit hun familienamen: Ran, Verberne,
Smit en Bruijn.
Problemen
Beide bewerkers van het nu versche
nen boek gaven vrijdagochtend enkele
toelichtingen bij het door hen verrichte
werk.
Burgemeester Engelvaart ontvangt urt handen
van P. A. Liefhebber en J. P. Ambriola fr.1 het
eerste exemplaar van het boek.
P. A. Liefhebber deed daarbij een
boekje open over het uitgebreide speur
werk dat hij naar aanleiding van het
opgetekende materiaal had verricht. Hij
was onverwacht op talrijke problemen
gestuit. Vooral het navorsen van oude
naamregisters had hem hoofdbrekens
gekost. Mede daarom was het
onmogelijk gebleken een lijst van per
soonsnamen aan het verhaal toe te
voegen. Als voorbeeld noemde hij de
namen Evert Jan de Boer en Soesman
die in het begin van de negentiende
eeuw in Amsterdam hun domicilie
hadden. In het hoofdstedelijke stads
archief bleek de namenreeks met men
sen die Evert Jan de Boer heetten zes
laden te beslaan en van de Joodse
familie Soesman kende het toenmalige
Amsterdam er ook vele tientallen. Het
persoonsregister raakte uiteindelijk tot
ongeveer 65 procent compleet maar
dat was volgens de samenstellers
onvoldoende om op te kunnen nemen.
Iets dergelijks deed zich ook voor bij
het navorsen van de in het manuscript
genoemde scheepswerven. Overigens
waren de aanduidingen daarvan door
Kooger ook niet altijd even concreet op
papier gezet.
Haïti
Eén van de meest interessante ont
moetingen die Dirk Jansz. Kooger in
zijn zeemansloopbaan heeft gehad is
die met de Haitiaan Christophe, een
slaaf die zich aan de Franse heer
schappij in West-lndië had ontworsteld.
Christophe zou na afloop van de Frans-
Engelse oorlog tot keizer worden ge
kroond van Haïti, het nog steeds als
afzonderlijke staat bestaande land op
het westelijke deel van het eiland
Hispaniola.
Kooger bracht meerdere bezoeken
aan Haïti en diens hoofdstad Port-au-
Prince. Het leverde hem echter vele
slachtoffers onder zijn bemanningsle
den op. Gedurende één van zijn reizen
overleden tien van Texel afkomstige
bemanningsleden aan de daar opgeda
ne gele koorts. Een volgende trip kostte
hem 12 opvarenden waaronder zijn
eigen zoon Thijs.
Liefhebber ontdekte in het manu
script talrijke verwijzingen naar het
hedendaagse Zuid-Amerikaanse conti
nent waar Kooger enige tijd bij de
Indianen doorbracht. Wat hem boven
dien had geboeid was de manier waar
op Dirk Kooger beschreef hoe hij bij
zijn ontmoetingen met vreemdelingen
zijn geld wist te vergaren. Het was
daarom niet vreemd dat Kooger zijn
eigen vaartuig kwalificeerde als het
'schooierscheepje' van het Marsdiep.
Oude taal
Omdat Dirk Jansz. Kooger in zijn ge
schriften meerdere oude en soms reeds
verdwenen woorden en uitdrukkingen
placht te gebruiken had P. A. Lief-
(Lees verder op pagina 3)
Ik heb vernomen dat zich op Texel een ge
rucht verspreidt, dat ik failliet zou zijn.
Ik verzeker u dat deze geruchten geen enke
le grond van waarheid bevatten, mijn be
drijf is kerngezond.
ledereen die mij zou willen informeren over
de bron van deze lasterlijke insinuaties zou
zich ten zeerste aan mij verplichten.