Cjrocn 'ZwartsJexels in het harL,
RIN-onderzoek draait
op volle toeren
Fretten worden
plaag op Texel
Nieuw soort" handhaaft zich in vrije natuur
moerbeek
AFDELING „ESTUARIENE ECOLOGIE" OFFICIEEL VAN START
DANSSCHOOL S/EBELING
Diavertoning over
zandsuppletie
Munitie ontplofte
in vuurtje....
Standby-regeling
reserveboot
Zware schade bij
botsing
MOERBEEK MEER
IN BLOEI
De gehuwdenclubs
gaan beginnen!
9 3a JAARGANG NR. 9422
DINSDAG 23 OKTOBER 1979
edactie: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog,
lefoon (02228) 266 en (tijdelijk) Anneke Rijk, Keesomlaan 25,
en Burg, telefoon (02220) 3423.
oor advertenties, abonnementen etc. wende men zich
t de uitgever Langeveld De Rooy B.V.,
jstbus 11Den Burg, telefoon (02220) 2741
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs 711,50 per kwartaal
70 cent incasso; los 50 cent.
Bankrelaties: Amro Bank nr 46.99.17.636
Rabobank nr. 3625.01.742; NMB nr. 67.34.60.398.
I AA T^CS
sas-
De Texelse afdeling van het Rijksinstituut voor Natuurbeheer (RIN)
«staat nu officieel. Het onderzoekcentrum in 't Horntje wordt door
Ie wetenschappers aangeduid als de RIN-afdeling voor „estuariene
cologie", wat betekent dat hier onderzoek wordt verricht naar
ivensverschijnselen in kustwateren. In de praktijk is dat vrijwel uit-
luitend de Waddenzee en het doel is gegevens te verzamelen die
rorden toegepast bij het uitvaardigen van beheersmaatregelen voor
lit natuurgebied.
Hoewel het RIN op Texel al geruime
jd functioneert, kreeg de start eerst
onderdag j.l. een officieel tintje. Het
las een overdrachtsplechtigheid want
e gebouwen en installaties waarin het
IN nu zit, waren eerst in gebruik bij de
fdeling schelpdieronderzoek van het
ijksinstituut voor Visserijonderzoek
IIVO). Dat proefstation is opgeheven
bleek zonder ingrijpende veranderin-
en geschikt te zijn voor het RIN. ,,Een
p maat gesneden gebouw", noemt
IN-directeur prof. Wiggers de behui-
ng.
Overdracht
Het RIVO valt onder het ministerie
an Landbouw en Visserij, maar het RIN
een aangelegenheid van Landbouw
in Visserij maar ook van CRM. Die
iverstap kun je in Nederland niet
ómaar maken en moest dus worden
leregeld. De overdrachtsplechtigheid
an donderdag was daar de feestelijke
fsluiting van. De overgang van RIVO
aar RIN heeft destijds nogal wat
nzekerheid veroorzaakt onder het per-
oneel. De meeste medewerkers voel
en zich lekker op Texel en vreesden dat
et hen niet zou lukken hier aan het
fêrk te blijven. Maar dat is meegeval-
m. De meeste RIVO-medewerkers kon
en door het RIN worden overgeno-
len. De vaste wetenschappelijke staf
an de Texelse afdeling bestaat uit W.
Wolff, N. Dankers, K. Dijkema en C.
Smit. Verder zijn er werkzaam de van
het RIVO overgenomen medewerkers
H. Schoonheden, G. Vleugel, A. Sleu
tel, K. Zegers en M. Binsbergen. Tijde
lijk (voor het uitvoeren van onderzoekin
gen van beperkte duur) zijn J. de Vlas,
Magda Bergman en P. Reijnders aan de
afdeling verbonden.
Profiteurs
Voor de overdrachtsplechtigheid, ge
volgd door borrel en lunch, was een
zestigtal personen uitgenodigd: verte
genwoordigers van gemeentebestuur,
NIOZ, Staatsbosbeheer en van de be
trokken ministeries. Zij kwamen bijeen
in de grote werkplaats van waar prof.
dr. A. Wiggers, algemeen directeur van
het Rijksinstituut voor Natuurbeheer,
het woord voerde en daarbij de geschie
denis en de betekenis van de Texelse
RIN-vestiging uit de doeken deed. Hij
liet daarbij uitkomen dat het RIN veel
heeft te danken aan de positieve opstel
ling van de „buren", het NIOZ. „We
hebben ons vaak profiteurs ge
voeld", waarmee prof. Wiggers op
doelde op het feit dat de RIN-onderzoe-
kers in eerste instantie niet over een
eigen gebouw beschikten, maar bij het
NIOZ waren gedetacheerd. Zoals ge
zegd is het van het RIVO overgenomen
gebouw tot dusver tamelijk geschikt
gebleken voor de nieuwe activiteit, maar
In een van de grote bassins van de voor
malige experimentele mosse/verwaterplaats
zwemmen nu zeehonden.
mede aan de hand van de intussen
opgedane ervaring zijn toch wel aanpas
singen noodzakelijk gebleken. De van
het RIVO overgenomen installaties zijn
onnodig gecompliceerd en daardoor
kostbaar in gebruik. Op de aanwezige
instanties deed prof. Wiggers het be
roep financiële medewerking te geven
aan de verbouwplannen.
Het is niet de eerste keer dat in het
nieuwe RIN-centrum iets plechtigs ge
beurt. Twee maanden geleden kwam
staatssecretaris Wallis de Vries van
CRM naar Texel om in de voormalige
mosselbassins zeehonden te water te
laten. Het RIN heeft van het Natuur-
recreatiecentrum 10 zeehonden overge
nomen om daarmee onmisbare proeven
op laboratoriumschaal te kunnen doen.
Prof. Wiggers beloofde dat met de
beesten in ieder geval geen 'kwalijke
experimenten' zullen worden uitge
haald. Dierbeschermers hoeven zich
geen zorgen te maken.
Dr. W. Wolff gaf de toehoorders een
indruk van het werk dat in de Texelse
RIN-vestiging wordt verricht. Hij vertel
de dat hier toegepast wetenschappelijk
onderzoek wordt gedaan, in tegenstel
ling tot wat bij het NIOZ gebeurt. Daar
verricht men zuiver wetenschappelijk
onderzoek, waarbij het gaat om het
opdoen van kennis zonder dat een
instantie van buiten daar om heeft
gevraagd. Op de resultaten van het
RIN-onderzoek in het Waddengebied
wordt echter door anderen gewacht.
Het meest bekend is het zeehonden-
onderzoek dat een antwoord moet
geven op de vraag wat de oorzaak van
de sterke achteruitgang is. Wolff noem
de voorts het onderzoek dat de Texelse
RIN-vestiging uitvoert in het kwelder-
gebied van de Dollard, gericht op de
biologische relatie tussen dit gebied met
de Waddenzee. Het zou mogelijk zijn
dat de kwelders in de praktijk werken als
'zuiveringsinstallaties' voor de overige
Waddenzee zodat ze dus in stand moe
ten blijven als de bestaande biologische
verhoudingen gehandhaafd zouden
moeten worden. Ook het effect van de
kokkelvisserij op het wadleven wordt
bestudeerd. Het opvissen van deze
schelpdieren kan gevolgen hebben voor
vogels en platvis. Dat kunnen negatieve
gevolgen zijn maar ook positieve (omdat
de oude schelpen verdwijnen zodat er
jonge voor in plaats komen). Bij dit
onderzoek, maar ook bij andere naspeu
ringen, werkt het RIVO met andere
instanties samen, zoals NIOZ en Rijks
waterstaat.
Olie
Magda Bergman verricht vanuit de
(Lees verder op pagina 3]
In de filmzaal van het Natuurrecreatie-
centrum wordt momenteel een diaserie
vertoond die is gewijd aan het zand-
suppletiewerk bij De Cocksdorp. De
dia's, gemaakt door Peter Smit, zijn
bijzonder instructief. Niet alleen wordt
getoond hoe het opspuiten van het
nieuwe strand in zijn werk gaat, maar
ook waarom deze kostbare maatregel
nodig was.
Bij de vertoning is ook een kleine
tentoonstelling ingericht onder andere
van voorwerpen die door de zandzuiger
uit de bodem zijn gehaald. De diaserie
duurt ongeveer achttien minuten. Het
publiek kan de projectie zelf starten,
maar er is de afgelopen weken zoveel
belangstelling voor, dat de apparatuur
continu in werking is.
Een sterk voorbeeld van onvoorzich
tigheid met munitie was donderdagmid
dag te beleven op het strand Wester
slag. Twee jongens stookten daar een
vuurtje waar ze een zg. markeerder
ingooiden. Het ding ontplofte en het
was te danken aan de gunstige wind
richting dat de jongens niet door bran
dende fosfor werden geraakt.
Het toeval wilde dat de patrouilleren
de politie juist passeerde toen de ont
ploffing zich voordeed. Als gevolg van
de klap werd een grote hoeveelheid
zand omhoog geblazen. Nog geruime
tijd bleven de neervallende fosforresten
branden. De jongens die het vuurtje
hadden gestookt en de markeerder er in
hadden geworpen, waren de 16-jarige
Kees D. uit Boskoop en de 15-jarige
Gert de J. uit Leiden.
TESO heeft voor de periode van
heden tot 18 november de volgende
regeling getroffen met betrekking tot
het inzetten van de reserveboot ('Texel-
stroom') bij grote drukte. Op maanda
gen zal de tweede boot tussen 8.00 en
16.00 uur onmiddellijk worden ingezet
zodra twintig of meer auto's moeten
wachten. Op vrijdagen zal de tweede
boot na 14.00 uur worden ingezet zodra
wachttijden (dreigen) te ontstaan en
hetzelfde geldt voor de zondagmidda
gen.
Op de overige dagen zal de tweede
boot in het geheel niet kunnen worden
ingezet, in verband met vrij ingrijpende
onderhoudswerkzaamheden. Het tel
kens moeten onderbreken daarvan leidt
tot onverantwoord oponthoud. Een van
de belangrijkste werkzaamheden be
staat uit het reviseren van beide diesel
motoren waarmee tweemaal 14 dagen
is gemoeid. De defecte generator van de
„Texelstroom" is inmiddels gerepareerd
en herplaatst.
Toen de Duitse vakantieganger I.R.
met zijn Renault 4 zaterdagochtend op
de Pontweg reed, op weg naar de
jeugdherberg Panorama, merkte hij in
de buurt van Zuid-Haffel dat hij verkeerd
was gereden. Zonder op het overige
verkeer te letten draaide hij op de weg
om, op het moment dat F. P. Koorn
hem met zijn Renault 16 achterop reed.
Een poging van Koorn om de aanrijding
te voorkomen mislukte. Beide wagens
werden zwaar beschadigd; de inzitten
den kwamen met de schrik vrij.
Denk om onze grandioze aktie
t/m 27 oktober.
meubelhandel en interieurverzorging b.v.
Hogerstraat 8-14
tel 02220-2572
méér dan 2000 m2 koopkansen
De fauna van Texel is sinds enkele jaren verrijkt met een nieuwe
diersoort: de fret. Dit marterachtige roofdier, dat voornamelijk leeft
van konijnen, breidt zich de laatste tijd zo snel uit, dat het op een
plaag begint te lijken. In de duinen, bossen, maar nu ook in het agrari
sche cultuurgebied moeten er heel wat rondzwerven.
Javastraat 92 - 94 - 96, Den Helder, telefoon 02230 - 12681
Op woensdag 24 oktober:
Beginners aanvang 20.45 uur
Gevorderden aanvang 22.00 uur
Op donderdag 25 oktober:
Beginners aanvang 20.45 uur
Oude Dansen aanvang 22.00 uur
Aanmelden voor deze clubs is nog beperkt mogelijk I
Dat is een bron van zorg voor menige
pluimveehouder want steeds talrijker
worden de berichten over fretten die
kippenhokken binnendringen en daar
een ware slachting aanrichten. De fret
ten zijn ook actief in vogelbroedgebie
den waar nogal wat jonge meeuwen
slachtoffer zijn geworden. Vogelliefheb
bers slaat de schrik om het hart bij de
gedachte dat fretten met evenveel ge
mak lepelaars of andere zeldzame vogel
soorten zouden kunnen aanvallen.
Zelfs zijn op Texel al gevallen bekend
van fretten die huizen binnenkwamen.
Alleen al in het afgelopen jaar hebben de
Texelse jagers en jachtopzieners 80 tot
100 fretten in kooien gevangen en
gedood. Maar dat moet maar een klein
deel zijn van de totale Texelse fretten-
bevolking.
Nieuw soort?
Veel mensen denken dat de fretten
afkomstig zijn van jagers en stropers die
onzorgvuldig met hun (tamme) jacht-
fretten omspringen, zodat ze verwilde
ren en blijven rondzwerven. Dat komt
inderdaad wel eens voor, maar de thans
aanwezige grote aantallen kunnen daar
nooit van afkomstig zijn. Bij de jacht
worden al sinds mensenheugenis, ook
op Texel, fretten gebruikt. Voor zover is
na te gaan, hebben zoekgeraakte dieren
zich nooit in de vrije natuur gehand
haafd of voortgeplant. Blijkbaar zijn de
levensvoorwaarden in de Nederlandse
natuur niet gunstig. Maar de fretten die
nu in steeds grotere aantallen worden
gesignaleerd planten zich wel degelijk
voort. En dat gaat met een flinke
snelheid: een worp van acht tot tien
jongen is voor een fret niets bijzonders.
Bril op
Het heeft er dus alle schijn van dat we
niet te doen hebben met de gewone
fret maar met een iets ander soort, een
(gekweekte?) variëteit. Het dier ziet er
dan ook iets anders uit. De gewone fret,
die luistert naar de wetenschappelijke
naam Putorius Furo, is licht egaal-bruin
van kleur, wat natuurlijk niet geldt voor
de albino's, die meestal door de jagers
worden gebruikt en die dus wit zijn en
rode ogen hebben. De soort waar het nu
om gaat heeft echter donkere staart en
poten. Het haar rond de ogen is ook
donker. Het dier heeft als het ware een
bril op en wordt door de Texelse jagers
dan ook 'brillefret' genoemd.
De brillefretten werden een jaar of
[Lees verder op pagina 3)
Deze brillefretposeerde voor onze foto
graaf voordat hij de gaskamer inging. Dat de
fretten vooral de laatste tijd diep het binnen
land van Texel indringen en daar een bedrei
ging vormen voor pluimvee, is misschien het
gevolg van de strenge winter, waardoor het
aantal konijnen op Texel sterk is verminderd.
Min of meer gedwongen zoeken de fretten
dan andere prooien.