Discussie over abortus
Ds Wolthaus: Abortus is
moreel goed noch slecht
WJ
AGENDA
AOT GAAT OVER
OP ZÖNETARIEF
sbd
KRUISWOORDPUZZEL
Buitenlandse valuta
zon. maan en hoog water
Meeste trajekten voordeliger
Aanrijdingen
als gevolg
van mist
Reconstructie
berucht kruispunt
begonnen
VERVOLG VAN PAG.l
- - VRIJDAG 2 NOVEMBER 1979
I H
TEXELSE COURANT
PAGINA 3
„Er wordt tegenwoordig zo makkelijk
over abortus gepraat, maar het blijft
toch moord". Eén van de opmerkingen
van een al wat oudere vrouw die te
horen was op de openbare forumavond
over de problematiek rond het afbreken
van (ongewenste) zwangerschappen,
georganiseerd door de NVSH en het
Vrouwenhuis Texel, woensdagavond j.l.
in de aula van de Rijksscholengemeen
schap.
In het forum zaten Mijkje Uittenbo-
gaard, dominee P. D. Wolthaus, huis
arts R. R. Siebinga en Ruth van der
Hilst, werkzaam bij Stimezo (Stichting
Medisch Verantwoorde Zwanger-
schaps-Onderbreking) te Alkmaar. Ge
spreksleidster was Marijke van Ittersum.
Ruth van der Hilst was een belangrijke
spil in het forum. Allereerst gaf zij een
inleiding over haar werk bij Stimezo.
Deze vereniging van abortus-hulpverle
ners en abortus (poli)klinieken helpt
vrouwen die voor abortus in aanmerking
komen, maar ook mensen met sexuele
problemen. Vervolgens zette zij de
procedure van de behandeling voor de
mensen in de zaal uiteen en gaf ze een
opsomming van de mensen die bij
Stimezo voor een abortus-behandeling
aankloppen.
Vrouwenzaak
De avond was voor iedereen toegan
kelijk, voor zowel voor- als tegenstan
ders en voor mannen en vrouwen. Van
de ongeveer 50 aanwezigen in de aula
van de Rijksscholengemeenschap,
vormden de mannen overigens een
duidelijke minderheid. Hun aantal was
op één hand te tellen. Opvallend was
hierbij dat zij ondanks hun minderheid
vrij dominerend aan de discussie over dit
onderwerp deelnamen. Dat werd niet
altijd gewaardeerd. Vanuit de zaal hoor
de je bij tijd en wijle dat abortus toch een
typisch vrouwelijke zaak is, waar de
man niets mee te maken heeft.
Verantwoording
Eén van de aanwezige mannen liet
blijken erg geïnteresseerd te zijn in de
wetgeving rond abortus-provocatus en
vroeg zich af wie de verantwoording op
zich neemt: de wet of degene die de
verantwoording krijgt toebedeeld de
vrouw zelf of de arts.
Het forum antwoordde dat abortus
nog steeds in het Wetboek van Straf
recht zit. De arts die de behandeling
uitvoert of meehelpt zo'n behandeling
tot stand te brengen, kan nog steeds
gestraft worden. Hij is de verantwoor
delijke persoon. De meeste leden van
het forum waren het eens met de
stelling dat abortus uit het Wetboek van
Strafrecht moet verdwijnen. Dominee
P. D. Wolthaus voegde hier echter aan
toe dat iemand die een vrouw onder
druk zet een abortus te laten plegen wel
vervolgd moet worden. Bovendien vond
hij dat de verantwoording van de arts in
het mëaiscne vlak ligt en die van de
vrouw in het morele vlak.
Grenzen vastleggen
Huisarts R. R. Siebinga merkte op dat
het plegen van abortus op dit moment
wettelijk echt verboden is. „Des
ondanks wordt het al meer dan tien jaar
oogluikend toegestaan. In zo'n situatie
is het toch noodzakelijk grenzen vast te
leggen en in welke omstandigheden een
abortus mag plaatsvinden", aldus Sie
binga.
In het forum was weinig waardering
te vinden in het wetsvoorstel zoals dat
nu op tafel ligt. Zo zijn de vijf dagen
bedenktijd, de indieners van het voorstel
in de procedure voor het wel of niet in
iTTMRl
4
7.
13.
14
16.
17
19
21
22
23
25.
26.
28.
30.
32.
33.
36.
37.
39.
40.
42.
43.
45.
46.
48.
50.
51.
52.
54.
55.
57.
60.
62.
64.
65.
67.
69.
71.
73.
74.
75.
76.
77.
Horizontaal:
onderhuidse vetlaag
staatsbedrijf (afk.)
deel van een cirkel
vreemde munt
vent
planeet
voeg
boom
kloosterzuster
jongensnaam
heldere
jongensnaam
gesloten
grote bijl
bijwoord
vervoerbedrijf (afk.)
kledingstuk
landbouwwerktuig
wapen
kledingstuk
gast
voorzetsel
en omgekeerd (afk.)
hemellichaam
naaigerei
ronddraaiend deel
voegwoord
kledingstuk
stad der oudheid
Duits persoonlijk voornaamw.
visgerei
dunne
naschrift (afk.)
deel van een gebouw
dun
visnet
woestijn
schaapkameel
keurtroep
duivel
meisjesnaam
verhaal
Israël (afk:)
luchtig verblijf
Verticaal:
1. muziekstuk
2. bezienswaardigheid in Madrid
3. een en ander (afk.)
4. vogel
5. deel van een toren
6. breekbare
8. stapel
9. rondhout
10. rivier in Italië
11. voetbalvereniging
12. deel van het oog
15. Chinese maat
18. titel (afk
20. gewicht (afk.)
24. en anderen (afk.)
25 kleinigheid
27. griezel
29. schildersgerei
30. wandversiering
31. land in Europa
33. per expresse (afk.)
34. kansspel
35. dwaas
36. strandmeer
38. grillig
40. ik (Latijns)
41. al
44. vogel
47. Nederlandse Radio-Unie (afk.)
49. in orde (afk.)
53. gezicht
55. bontsoort
56. voorzetsel
58. plakken
59. putemmer
60. jong
61. bevestiging
62. vogel
63. laatst leden (afk.)
66. Spaanse uitroep
67 zee fEngels)
68. Heilige Schrift (afk.)
70. Friese jongensnaam
72. zoals de akten getuigen
(Latijnse afk.)
behandeling nemen van een abortus
graag in een wet ziet verschijnen,
bevoogdend en betuttelend.
Onaanvaardbaar
Voor Mijkje Uittenbogaard, een ander
lid van het forum, is abortus een onaan
vaardbare zaak, omdat het past in een
maatschappij van geweld, oorlog,
moord en bio-industrie. ,,lk ben tegen al
deze dingen, dus ook tegen abortus",
zei ze. „Los hiervan zie ik op dit
moment een wetgeving die vrouwen
betuttelt en bevoogt. Daar ben ik het
niet mee eens. Degene die over een
abortus moet beslissen is de vrouw zelf
die in deze situatie verkeert, en niemand
anders".
Vanuit de zaal werd wat gekissebist
over de eenvoud en het gemak waarmee
tegenwoordig over abortussen wordt
gesproken. Sommigen vonden het
moord. Anderen vonden dat men in zo'n
situatie de dingen reëel moet blijven
zien. Het gaat toch om het leven van de
vrouw zelf, om de consequenties die zij
bij het krijgen van een kind moet
aanvaarden. „Voor het kind zelf is het
ook niet prettig als het ongewenst op de
wereld komt", zegt een ander hierop
aansluitend.
Noodsituatie
Ds. Wolthaus zorgde voor duide
lijkheid. Aan een abortus zitten twee
aspecten: enerzijds is abortus moord,
anderzijds wil iedere vrouw baas in
eigen buik zijn. „We moeten niet zo
tegen deze tegenstelling aankijken.
Abortus is moreel goed, noch moreel
slecht te noemen. Maar er zijn eenmaal
situaties waar een noodmaatregel een
oplossing moet brengen".
Welk criterium daarbij aangelegd
moet worden is een moeilijke zaak. Niet
voor niets is het in het parlement een
slepende kwestie. Moet er bijvoorbeeld
worden vastgesteld dat een zwanger
schap tot 12 weken mag worden afge
broken, of verleggen naar 18 weken.
Wanneer spreek je van levensvatbaar
heid van de vrucht en wie bepaalt dat?
„De vrouw zelf", vindt de gesprekslei
der van nettorum.
Pil
Later op de avond dwaalt men van
het onderwerp af en wordt er over voor
behoedsmiddelen en sexualiteit gepraat.
Geconstateerd werd dat in feite geen
deugdelijk anticonceptiemiddel bestaat.
Aan ieder bestaand middel zijn gevaren
en/of nadelen verbonden. Zes jaar
geleden draaide de NVSH op scholen
nog een soort propagandamiddel voor
de pil. Dat zouden ze nu niet meer in
hun hoofd halen. Maar wat dan? De
oplossing werd gevonden in een andere
manier van vrijen. „We moeten niet
gefixeerd raken op een coïtus of orgas
me", aldus Siebinga.
De huisarts zit in een moeilijke situa
tie. Kinderen van veertien jaar komen bij
hem op het spreekuur voor de pil. „Je
kunt toch niet weigeren, hoewel je weet
dat deze vorm van anti-concepti scha
delijke gevolgen voor zo'n meisje kan
hebben".
Ook ouders adviseren tegenwoordig
vaak de pil voor hun dochters. Liever de
pil dan een zwanger kind, is vaak de
gedachtengang.
Pijpersdijk enkele
weken dicht
Het door de vele ongelukken beruchte
kruispunt Nieuwlanderweg-Pijpersdijk-
De Staart in Waalenburg wordt momen
teel gereconstrueerd. Gezien vanuit de
richting De Koog wordt de Pijpersdijk bij
het kruispunt veertig meter verlegd,
waardoor het niet meer mogelijk is
rechtdoor te rijden.
Om het werk te kunnen uitvoeren
heeft de gemeente grond geruild met
Natuurmonumenten. Een stuk grond
nabij De Waal is aan Natuurmonumen
ten overgedragen. Een andere mogelijk
heid was er niet, want Natuurmonu
menten verkoopt in principe geen
grond.
Van de gelegenheid wordt gebruik
gemaakt om de gehele Pijpersdijk van
een nieuwe afdeklaag te voorzien. De
werkzaamheden zullen ongeveer drie
weken vergen. In verband daarmee is de
Pijpersdijk vanaf heden voor het verkeer
gesloten.
Donderdag 1 november
In „De Schakel" wordt een bijeenkomst
van alleenstaanden van alle leeftijden
gehouden. Om 17.00 uur koffiedrinken
en om 18.00 uur broodmaaltijd.
In dorpshuis De Wielewaal te De Waal
houdt de Hervormde vrouwenvereni
ging een bazaar van 15.00- 17.00 uur en
van 19.30 - 22.00 uur.
Vrijdag 2 november
De Plattelandsvrouwen van de afdeling
Texel houden samen met het R.K.
Vrouwengilde een avond in de Burge
meester De Koninghal. De toneelgroep
'Toverlink' uit Berkhout brengt het stuk
'Een draad in het donker' van Hella
Haase. Naast leden van beide verenigin
gen zijn ook introducees welkom, echter
tegen betaling van f5,— p.p.
De jeugdclub 't Molenbos heeft in het
Eierlandsche Huis te De Cocksdorp een
filmavond, aanvang 20.00 uur.
In dorpshuis De Wielewaal houdt de
Hervormde vrouwenvereniging van De
Waal een bazaar. Van 15.00 - 17.00 uur
en van 19.30 - 22.00 uur.
Zaterdag 3 november
In 'De Rovershut' aan de Ploegelander-
weg wordt om 10.00 uur de afdeling
Texel van de NJN opgericht.
Om 20.00 uur start op het Wezenland de
'snertrit' van de MAB-club Texel.
In dorpshuis 't Skiltje te Oudeschild is 's
avonds vanaf 20.00 uur een herfstdisco-
bal voor de jeugd van het voortgezet
onderwijs t/m 15 jaar.
Zondag 4 november
De wandelsportvereniging houdt de
sluitingswandeltocht; start tussen 13.00
en 14.00 uur bij camping De Koornaar
aan de Grensweg.
Maandag 5 november
Om 20.30 uur begint in 'De Schakel' een
bijeenkomst van het Vrouwenhuis: 't
Mooie Meidenspel.
Dinsdag 6 november
De Rabo-bank houdt in 'De Hollebol'
een verkeersmiddag voor ouderen:
14.00 uur.
Mevrouw Woelinga uit Hoorn geeft
voor de federatie van Doopsgezinde
zusterkringen een lezing over de achter
gronden van sprookjes en bijbelverha
len.
In „De Schakel" wordt een bijeenkomst
gehouden van de vereniging van ouders
van gehandicapten. Thema: sociaal-pe
dagogische dienst en gezinsvervangen
de tehuizen.
Westduitse marken
100
7109,75
Belgische francs
100
7 6,58
Franse francs
100
7 46,25
Zweedse kronen
100
7 45,50
Zwitserse francs
100
7118,75
Deense kronen
100
7 36,00
Amerikaanse dollars
1
7 1,96
Engelse ponden
1
7 4,09
Oostenrijkse schillingen
100
7 15,28
Italiaanse lires 10.000
7 22,50
Spaanse peseta's
100
7 2,86
De zon komt 4 november op om 7.39
uur en gaat onder om 17.07 uur; 7 novem
ber op om 7.45 en onder om 17.2 uur.
Maan: 4 nov. V.M., 11 nov. L.K.
Hoog water ter rede van Oudeschild:
Vrijdag 2 nov. 6.52 en 19.07
Zaterdag 3 nov. 7.54 en 20.07
Zondag 4 nov. 8.45 en 20.58
Maandag 5 nov. 9.30 en 21.41
Dinsdag 6 nov. 10.09 en 22.18
Woensdag 7 nov. 10.46 en 22.53
Donderdag 8 nov. 11.20 en 23.21
Vrijdag 9 nov. 11.53 en 23.49
Zaterdag 10 nov. en 12.23
Aan het strand is het ongeveer een
uur eerder hoog water.
Ingaand maandag 5 november a.s. wordt een totaal nieuw tarief
systeem van kracht bij de Autobus Onderneming Texel. Er wordt dan
overgeschakeld op het zg. zonetarief in navolging van andere auto
busondernemingen in het land. Daardoor zullen de meeste busritten
iets goedkoper worden.
Wie een busrit maakt betaalt een
bedrag dat afhankelijk is van het aantal
zones waar de bus tijdens de gewenste
rit doorheen rijdt. Texel is ingedeeld in
vijf zones. Wie de onlangs door de AOT
huis-aan-huis op Texel bezorgde winter-
dienstregeling raadpleegt kan op het
kaartje zien waar deze zones liggen en
aldus makkelijk uitrekenen wat een
bepaalde rit kost (de wegen van de
zones zijn in verschillende kleuren aan
gegeven).
Een rit die door veel zones loopt, kost
naar verhouding weinig. Het prijsvoor
deel zit dan ook voornamelijk in de
langere ritten. Wie van De Koog naar
het Natuurrecreatiecentrum gaat, blijft
in één zone en dat kost dan 71, Het
traject De Koog-Den Burg beslaat twee
zones en dat kost 71,35. Met een rit Den
Burg-veerhaven zijn drie zones ge
moeid: 71,60.
Ook Den Helder
Ook Den Helder valt onder het nieuwe
zonesysteem. Wie van Den Burg naar
bijvoorbeeld ziekenhuis Lidwina of een
andere Helderse bestemming wil, be
taalt voor vier zones en dat kost dan
71,90. Het op Texel gekochte kaartje
geldt dus ook voor de bus in Den Helder
en het ritje aldaar kost dan slechts 30
cent.
Nog een paafr voorbeelden: Den Burg-
Oudeschild (één zone) 71, Den Burg-
Oosterend (2 zones) 71,35, De Cocks-
dorp-Den Burg (3 zones) 71,60, De
Cocksdorp-veerhaven (5 zones) 72,20,
De Cocksdorp-NS station Den Helder (6
zones) 72,50 (kost thans nog 72,75
71, Leidraad voor het bepalen van
de prijs van andere ritten: voor elke zone
Aantal
zones
1
Enkele reis
tien-rittenkaart
maandabonnement
volw.
gered.
volw.
gered.
volw.
pers.
t/m 18jaar
1
1,00
0,50
7,50
3,75
23,00
18,00
2
1,35
0,70
9,50
4,75
30,00
23,00
3
1,60
0,80
11,50
5,75
40,00
32,00
4
1,90
1,00
15,00
7,50
50,00
40,00
5
2,20
1,10
17,50
8,75
60,00
47,00
6
2,50
1.25
20,00
10,00
70,00
55,00
boven de eerste komt er ongeveer 30
cent bij. Wel is als regel gesteld dat men
niet langer dan een uur per een of twee
zones in de bus mag zitten en maximaal
twee uur bij drie tot en met zes zones.
Wie na een of twee zones uitstapt en
een paar uur later verder wil reizen,
moet weer een nieuw kaartje kopen en
dan vervalt dus het prijsvoordeel.
Geen weekabonnementen
Ingaand 5 november zal de AOT de
weekabonnementen laten vervallen.
'Grootgebruikers' kunnen dan het beste
een tienrittenkaart nemen (77,50 voor
de eerste zone voor volwassenen en
73,75 voor Pas 65 en kinderen van 4 tot
en met 9 jaar). Ook een maandabonne
ment (tegen gereduceerd tarief voor
personen tot en met 18 jaar) kan
voordelig zijn. Ook mensen die in
groepsverband reizen kunnen een tien
rittenkaart nemen. Op deze wijze betaalt
bijvoorbeeld een groep voetballers per
persoon 72,30 voor een retour veerha
ven-Den Burg (was 73, Om het
nieuwe tariefsysteem te kunnen toepas
sen is in alle AOT-bussen de kaartjes-
apparatuur vervangen. Het spreekt van
zelf dat de chauffeurs bereid zijn hun
passagiers te adviseren bij het kiezen
van de meest voordelige oplossing.
Tarieven
Hieronder het tariefsoverzicht zoals dat
per 5 november van kracht wordt. Om
te weten met hoeveel zones men te
maken krijgt, moet het kaartje er bijge
nomen worden dat onlangs huis-aan-
huis is bezorgd. Wie het niet meer heeft
kan een exemplaar afhalen bij de AOT
aan het Wezenland in Den Burg. Elke
kleurwisseling op de route betekent een
nieuwe zone.
Gereduceerd is: kinderen van 4 t/m 9 jaar en Pas 65.
niet zonder meer opnieuw met de
dienst in zee te gaan. Klaas Baren-
dregt van de WD merkte op dat er in
ieder geval een slechte relatie is tussen
de Texelse scholen en de SBD. Hij
vindt dat het vertrouwen hersteld moet
worden. „Met een enquête wordt geen
dialoog opgebouwd".
Daan Schilling verwoordde de grote
onzekerheid die zich van de raad
meester maakt als het aankomt op het
beoordelen van de werkwijze van de
SBD. Veel klachten worden bij geruch
ten vernomen en zijn niet allemaal hard
te maken. Schilling was daarom ge
neigd enig vertrouwen te hebben in het
oordeel van Blanken, die in deze
materie goed thuis is. De heer P. A.
Zegers van het CDA deed verslag van
slechte ervaringen met de SDB die hij
persoonlijk had opgedaan. „Je kunt
niet op de praktijkmedewerkers reke
nen. Ze komen soms zomaar niet
opdagen. De individuele hulp aan kin
deren komt veel te laat na de aanmel
ding op gang. Het duurt soms
maanden en dan is het kostbaarste deel
van het schooljaar vaak al verstreken".
In eigen hand
Het was Zegers opgevallen dat de
vormen van onderwijshulp die de ge
meente in eigen beheer heeft (zoals de
logopedie) wél prima functioneren.
Hetzelfde geldt voor de schooltandver-
zorging. Een eigen Texelse school
begeleidingsdienst zou daarom een
aantrekkelijke gedachte zijn, maar het
is onwaarschijnlijk dat dit in de praktijk
mogelijk is. Maar het is misschien wel
denkbaar om bepaalde vormen van
hulpverlening die nu in SBD-verband
worden genoten, in eigen hand te
nemen. Daar is dan meer greep op en
er gaat minder kostbare tijd met heen
en weer reizen verloren. Zegers was
nog niet enthousiast over het Pakt-
voorstel om een deel van de gemeente
lijke bijdrage te bevriezen, maar voelde
wel voor het houden van een grondig
gesprek met de SBD en voor „kei
harde afspraken".
Burgemeester Engelvaart zei dat
beoordelen van de toestand extra
moeilijk is omdat in het Texelse onder
wijs geen eenstemmigheid bestaat over
het functioneren van de dienst. De een
zegt: alle lof, ga er mee door, maar de
ander zegt: stoppen want het is wegge
gooid geld. En de Schoolbegeleidings
dienst beweert dat alleen Texel zo
moeilijk doet. Uiteindelijk was de raad
het er over eens, dat de motie Welbo-
ren maar het beste kon worden aan
genomen om snel een eind te maken
aan de impasse-achtige toestand, waar
in de schoolbegeleidingskwestie is ge
raakt. Het bedrag dat nu is bevroren,
zal pas worden „ontdooid" als de ge
meenteraad daartoe te zijner tijd
opdracht geeft. Het laatste woord over
de SBD is dus nog niet gezegd.
Als gevolg van de mist vonden
dinsdag j.l, een drietal aanrijdingen
plaats. Hierbij ontstond flinke schade,
maar van persoonlijk letsel was geen
sprake.
's Morgens om 10.15 uur reed W.D.
uit Oosterend met zijn Mercedes vracht
wagen achter op de personenwagen
van mevrouw J.K.-E. De bestuurster
reed op de IJsdijk richting Oosterend. In
de dikke mist zocht ze een inrit. Toen ze
dacht dat ze er bijna was, minderde ze
vaart. W.D. zag de langzaam rijdende
Datsun te laat. De bestuurder had zich
op de afstand tussen zijn vrachtwagen
en de personenwagen verkeken.
Botsing op Hoofdweg
Niet veel later, om 11.05 uur, vond
een aanrijding plaats ter hoogte van
Hoofdweg 65. P. de G. uit De Cocks
dorp reed met zijn Volvo op de Hoofd
weg, richting Oorsprongweg. Hij stopte
langs de rechter berm, om links de inrit
in te rijden. Juist toen hij de weg
overstak botste mej. S.S., eveneens uit
De Cocksdorp, met haar Opel rekord
bovenop de Volvo. Zij kwam uit tegen
gestelde richting op de Hoofdweg. De
linkerflank van de Opel lag helemaal in
elkaar en ook de Volvo van P. de G. liep
flinke schade op.
Geparkeerde ventwagen
Ook om 12.00 uur was het nog
behoorlijk mistig toen H.v.d.B. uit De
Cocksdorp met een Renault 4 bovenop
een geparkeerde wagen op de Vuurto-
renweg reed. Het bleek de ventauto van
bakkerij 't Gouwe Boltje uit Oosterend
te zijn. De bestuurder, F.B., had de auto
ter hoogte van Vuurtorenweg 2 langs de
kant van de weg gezet. De wagen van 't
Gouwe Boltje had vrijwel geen schade.
De Renault 4 liep aanzienlijke schade
op.
