Groen r£wartsJ~exelsin het harL,
Ing. M. Mantje ridder in
Orde van Oranje Nassau
Ir. D. Luteijn: vechten
tegen teruggang van
inkomens agrariërs
Ter gelegenheid van 40-jarig jubileum
i
Wijziging openstelling
postkantoor De Koog
Havenrestaurant „Texel"
Kreatieve avond
Lezing grafische
historie Texel
Groentezaak
Van der Meer
sluif deuren
Vanaf vandaag
weer geopend
Kachel had kuren
93e JAARGANG NR. 9430
DINSDAG 2U NOVEMBER 1979
Redactie: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog,
telefoon (02228) 266 en (tijdelijk) Anneke Rijk, Keesomlaan 25,
Den Burg, telefoon (02220) 3423,
Voor advertenties, abonnementen etc. wende men zich
tot de uitgever Langeveld De Rooy B.V.,
Postbus 11Den Burg, telefoon (02220) 2741
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs f 11,50 per kwartaal
70 cent incasso; los 50 cent.
Bankrelaties: Amro Bank nr 46.99.17.636
Rabobank nr. 3625.01.742; NMB nr. 67.34.60.398.
De heer M. Mantje, districtsambtenaar bosbouw en natuur
behoud te De Koog, is door de Koningin benoemd tót Ridder in
de Orde van Oranje Nassau. De versierselen werden hem vrij
dagmiddag opgespeld door de heer J. Verkoren, directeur van
Staatsbosbeheer tijdens een receptie ter gelegenheid van het
40-jarig ambtsjubileum van Mantje. De onderscheiding viel hem
niet alleen ten deel wegens getoonde bekwaamheid, ijver en
plichtsbetrachting, maar ook wegens de vele maatschappe
lijke aktiviteiten die Mantje naast zijn beroepswerkzaamheden
ontplooide,
diverse plaatsen, waaronder Den Haag,
slaagde in 1943 voor het diploma A,
werd betrokken bij de bebossing van de
Noordoostpolder, na twee jaar tot ad-
spirant-boswachter benoemd en in
1946 tot boswachter. Mantje keerde in
1953 op Texel terug als bosbouwkun
dig ambtenaar. Reorganisatie bij het
Staatsbosbeheer bracht hem in 1966 de
rang: districtsambtenaar bosbouw
later werd daar nog natuurbehoud"
aan toegevoegd. De heer Verkoren
maakte verder melding van Mantjes lid
maatschap van de plaatselijke redding-
commissie, de Oranjevereniging, later
Dorpscommissie, de stichting Texels
Museum, de Rotaryclub en zijn betrek
kingen met het biologisch dynamisch
bedrijf Sint Donatus en de Johannes-
stichting. Het een en ander was voor
hare majesteit reden geweest om
i Mantje tot Ridder te benoemen.
De in hotel „Opduin" gehouden
receptie werd bijgewoond door een
zo groot aantal personen, dat onvol
doende zitplaatsen beschikbaar
waren.
Als ceremoniemeester fungeerde
Ir. L. Appelman, hoofdingenieur-
direkteur voor landinrichting, grond
en bosbeheer. Hij maakte er melding
van dat de familie Mantje de wens
te kennen had gegeven dat de
receptie op „Texelse" wijze zou
worden gehouden, maar het was
toch niet mogelijk geweest enig
officieel vertoon te vermijden. Alleen
al de aanwezigheid van de landelijke
topman van Staatsbosbeheer
illustreerde dat het jubileum van
Mantje niet als een routineaangele
genheid van ondergeschikt belang
werd beschouwd.
Directeur Verkoren zei dat een 40-
jarig jubileum op zichzelf al iets zeld
zaams aan het worden is. Want de
opleiding duurt tegenwoordig langer en
het moment van uittreden valt vroeger.
Directeur Verkoren feliciteert ing. Mantje met
zijn benoeming tot Ridder in de Orde van
Oranje Nassau.
overleg moeten gebeuren en er ligt dus
nog een hele taak voor u I"
De volgende spreker was Mantjes
direkte chef Ir. Swellengrebel, die liet
uitkomen dat de jubilaris grote steun
ondervindt van zijn vrouw. Beiden ope
reren als team binnen de Texelse
samenleving.
Autoritair?
Directeur Van der Zweep van de
Kon. Noord- en Zuidhollandse redding
maatschappij noemde Mantje een wel
overwogen maar snelle beslisser, een
eigenschap die van pas is gekomen in
de twintig jaar dat hij lid is van de
plaatselijke commissie, waarvan de
laatste vijftien jaar als voorzitter. „Door
sommigen wordt je autoritair gevon
den, maar een beetje autoriteit, geba
seerd op kennis van zaken, wordt
tegenwoordig maar al te vaak gemist.
Er wordt te veel gepraat en te weinig
gedaan". De heer Van der Zweep bood
een fraai beeldje aan als geschenk.
Namens het personeel van de bos-
wachterij Texel werd het woord ge
voed door Jaap van Groenigen. Hij
schetste de stimulerende invloed, die
de heer Mantje heeft gehad op
bepaalde ontwikkelingen op Texel,
zoals het aanwijzen van het
Hogeberggebied tot landschapsreser
vaat en een deel van De Eendracht tot
rotganzenreservaat. Van Groenigen
legde er de nadruk op dat het regule
rende optreden van Staatsbosbeheer in
bossen en duinen niet altijd met begrip
wordt begroet, maar het is nu een
maal noodzakelijk om de natuurlijke
rijkdommen voor latere generaties te
bewaren. Ook moet in aanmerking
worden genomen dat Staatsbosbeheer
veel service aan recreanten biedt op
plaatsen waar dat wèl kan.
Vrijheid
Spreker liet zich ook waarderend uit
over de grote vrijheid die Mantje aan
zijn medewerkers gunt, maar vond het
jammer dat hij zich in beslag laat
nemen door allerlei „hogere" beslom
meringen en er nog maar zelden gele
genheid voor heeft om „in het veld" te
verschijnen en aldaar kontakt te
hebben met zijn medewerkers. Mantje
is wel eens de „koning van Texel"
genoemd. Mede naar aanleiding daar-
van hadden, de. medewerkers-een origi
neel cadeau gemaakt: een soort Texels
ganzenbord, een „Texels koningsspel".
Maar er was ook gezorgd voor een
schitterend boeket, helemaal
samengesteld uit takken, bessen e.d.
uit het Texelse bos.
De nog verrassend vitale Jan P.
Strijbos (92) uit Heemstede, kwam zijn
felicitaties op originele wijze aanbieden:
door het vertellen van een oude
Texelse sage, waarin geluiden van aller
lei vogels een belangrijke rol speelden.
De sprekersrij werd besloten door
Ada Harmsen, voorzitter van de
Noordhollandse personeelsvereni
ging van Staatsbosbeheer die als
geschenk van personeel, kennissen
en vrienden een reis voor twee per
sonen naar de Donaudelta aanbood,
ter waarde van 72581,—.
In zijn dankwoord zei Mantje onder
de indruk te zijn van de grote belang
stelling die hem bij het jubileum ten
deel was gevallen. In het bijzonder
waardeerde hij de komst van de Duitse
secretaris van de Europese Bosbouw-
bond, die een afstand van 800 kilo
meter had afgelegd om de receptie mee
te maken.
Mantje maakte van de gelegenheid
gebruik om nog eens te laten
uitkomen dat hij het verheffen van de
Texelse duinen tot nationaal park van
essentieel belang vindt. De angst voor
de gevolgen ervan vond hij overdreven,
wilde er graag met alle betrokkenen
over discussiëren, maar zei de uiteinde
lijke uitvoering van dat voornemen als
de kroon op zijn carrière te zullen be
schouwen.
Donderdagavond a.s., aanvang half
acht houdt de afd. Texel van de platte
landsvrouwen een kreatieve avond in
de kantine van de L.T.S. Het is de
bedoeling om onder leiding van eigen
leden diverse technieken van
handarbeid onder de knie te krijgen
zoals kantklossen, werken met stro,
een klein bloemstukje maken, touw
knopen, kerstkaarten maken, weven,
spinnen, papier knippen en misschien
zelfs het beoefenen van Hindeloper
schilderkunst. Deze bijeenkomst is een
extra avond en staat dus niet in het
onder de leden verspreide programma
vermeld. Er wordt op een goede
opkomst gerekend.
De heer P. Liefhebber houdt
woensdag 21 november een lezing
over de grafische historie van Texel
om 20.00 uur in de Schakel naast de
Hervormde kerk.
P. Liefhebber uit Den Helder is op
Texel bekend als één van de schrijvers
van „De avonturen van Dirk Kooger",
het boek over de belevenissen van een
Texelse zeeman, dat in de afgelopen
zomer verscheen. Deze avond is geor
ganiseerd door het Nutsdepartement
Texel, maar is ook voor niet-leden toe
gankelijk. Entree bedraagt twee gulden
per persoon.
De heer J. van der Meer heeft be
sloten de deuren van zijn groenten-
en fruithandel san de Binnenburg
per 1 december a.s. te sluiten. Met
ingang van die datum wordt de win
kel eigendom van de gebroeders
Huizinga, die er een horeca-bestem
ming aan willen geven, maar daar
voor nog geen vastomlijnde plannen
hebben.
Nog maar acht maanden geleden liet
Van der Meer het interieur van zijn
winkel ingrijpend verbouwen en gaf
aan zijn groenten- en fruithandel een
specialistisch karakter. De zakelijke
resultaten van deze aanpak zijn echter
tegengevallen. Omdat Van der Meer in
de toekomst ook weinig vertrouwen
heeft (op korte termijn krijgt Den Burg
er nog twee supermarkts bij) besloot hij
te stoppen, mede omdat in kringen van
eigen familie, personeel of collega's
geen interesse voor opvolging bleek te
bestaan. De gevolgen van de sluiting
voor het personeel lijken niet al te
ernstig. Peter van Heerwaarden, die 21
jaar bij Van der Meer heeft gewerkt,
stapte al geruime tijd geleden op om
een nieuw bestaan in assurantiën te
beginnen. Ruud Gieles die 14 jaar lang
tot de medewerkers behoorde wil terug
naar zijn oorspronkelijke technische
beroep en is op zoek naar werk. Van
der Meer zelf kijkt ook uit naar een
andere job.
De inventaris van de winkel is nog te
koop. Recentelijk heeft Van der Meer
het woonhuis en de eetzaal achter het
„Hollandia"-pand in de Dorpsstraat in
De Koog verkocht aan Frits Langeveld
van „De Toekomst". Deze zal er een
personeelsverblijf van maken. De ver
wachting is dat de verkoop van het
Koopcentrum"" aan de Dorpsstraat
binnenkort ook een feit zal zijn. Dit
gebouw is al geruime tijd buiten
gebruik. Er is een bouwvergunning
voor appartementen voor afgegeven.
Ingaand 3 december wordt de win-
teropenstelling van het postkantoor te
De Koog met een uur vervroegd. De
openstellingsuren zijn dan als volgt:
09.30-12.00 en 16.30-18.00 uur.
Carrière
het kort de
in 1920 op
Spreker memoreerde in
carrière van Mantje, die
Texel werd geboren en al vanaf de
eerste dag in 1938 toen hij bij de Staat
in dienst was getreden waardering op
riep De beginperiode als volontair
bracht Mantje ook op Texel door, waar
toen boswachter Epe de scepter zwaai
de in de boswachterij. Mantje hield zich
bezig met allerlei werkzaamheden,
variërend van het meten van de
inhoud van een te slechte duintop
tot het vlechten van betonijzer en het
verzamelen van insecten voor een ento
moloog. In juli 1939 eindigde de stage
en ging Mantje naar de Wieringermeer.
Uit een aanbevelingsbrief van boswach
ter Epe uit die tijd: „Indien Mantje op
de ingeslagen weg voortgaat, ben ik er
van overtuigd dat hij een uitstekend
ambtenaar kan worden". De jonge
SBB-ambtenaar werkte vervolgens in
(02226) 310
Park
Burgemeester J. Engelvaart zei er in
het bijzonder voldaan over te zijn dat
de maatschappelijke aktiviteiten van
Mantje mede-aanleiding voor de
onderscheiding zijn geweest. De burge
meester roerde wat problemen aan
waaruit bleek dat gemeente en staats
bosbeheer vaak en op belangrijke ter
reinen met elkaar te maken hebben.
Nogal delicaat is de discussie over de
parkstatus van de Texelse duinen, waar
Mantje een voorstander van is en daar
bij niet bepaald enthousiast wordt tege
moet getreden door de landbouw. „Ik
verwacht dat van die plannen wel iets
zal doorgaan. Maar het zal wel in goed
Gisterochtend ontstond een begin
van brand in het gebouw van de Aan
koopcentrale aan de Waalderstraat in
Den Burg. Er deed zich een manke
ment voor met de brander van de olie-
stookinstallatie, waarmee graan wordt
gedroogd. Als gevolg daarvan kwam
uit het ventilatorgedeelte van de bran
der een steekvlam tevoorschijn. Het
lukte niet deze direkt met een poedere
blusser te doven, zodat de brandweer
werd gewaarschuwd. Toen deze arri
veerde waren de vlammen al gedoofd.
De oorzaak van ongewenste verschijn
sel zal nog worden onderzocht.
Een lagere belastingdruk, het houden van vleeskoeien naast melk
koeien, het kweken van grondstoffen die voor de energievoorziening
en de veevoederproductie van belang zijn en door het voeren van
fellere acties opvoeren van de prijzen van agrarische producten.
Dat zijn volgens Ir. D. Luteijn, voorzitter van het Koninklijk Neder
lands Landbouwcomité, de mogelijkheden voor de Nederlandse
boeren om ook in de toekomst een redelijk inkomen te hebben.
Luteijn sprak op uitnodiging van de
plaatselijke standsorganisaties in hotel
De Pelikaan. De belangstelling voor de
lezing van de agrarische voorman, die
door zijn 'gespierde taal' al een zekere
faam heeft verworven, was enorm. De
zaal was tot en met de laatste plaats
bezet.
Door het motto dat aan de lezing was
gegeven, was de indruk gewekt dat
Luteijn uitsluitend zou praten over de
perspectieven voor de Texelse land
bouw in de tachtiger jaren. Zijn betoog
had echter een veel algemener karakter
en ging slechts voor een klein deel over
de Texelse toekomstsituatie. Dat nam
niet weg dat de aanwezige boeren
geboeid luisterden en zich wel aange
sproken voelden.
Meer actie
Dat gold zeker ook voor zijn mening
dat de boeren bij het bepleiten van hun
belangen krachtiger en eensgezind naar
buiten moeten treden. Netjes vragen en
beleefd afwachten is niet genoeg. Er
moet wat meer actie bijkomen, maar
dan wel onder leiding van de organisa
ties die daartoe geroepen zijn. Als
voorbeeld wees Luteijn op de handels
wijze van de vakbonden. Daar wordt op
het ogenblik gevraagd om één of twee
procent inkomensverbetering; de boe
ren hebben voorlopig te strijden tegen
een dreigende inkomstenverléging van
zo'n20%l.
Wat de landbouw betreft zitten we in
een kritische overgangsfase. De schaal
vergroting die de gang van zaken in de
afgelopen twintig jaar bepaalde, loopt
ten einde. Ook voor Texel geldt dat het
aantal bedrijven vrijwel niet meer af
neemt. Op het eiland zullen dus onge
veer 400 bedrijven blijven waarop totaal
700 mensen werken. Dat komt neer op
20 ha land per bedrijf wat ook het
gemiddelde is voor Nederland. De be
schikbare oppervlakte grond blijft per
boer dus hetzelfde, de mogelijkheden
om op deze oppervlakte tot nog grotere
productie te komen naderen hun eind,
maar de kosten nemen toe. Het is
duidelijk dat de boereninkomens wor
den bedreigd, tenzij er een ander prijs
beleid komt. Kostendekkende prijzen is
het minste dat de boeren mogen verlan
gen; de consument zal bereid moeten
zijn dieper in de buidel te tasten. Op het
ogenblik krijgt de boer niet het volle
pond voor zijn inzet.
Subsidié
Vaak wordt beweerd dat de boeren
enorm veel subsidiegeld opslokken maar
volgens de heer Luteijn is dat een
onrechtvaardige benadering. In feite
wordt het publiek gesubsidieerd door de
boeren omdat het producten krijgt
tegen een ongezond lage prijs. Op korte
termijn kunnen de boeren wat aan het
probleem doen door de kosten op hun
bedrijf te drukken. Niet alle investerin
gen die thans worden gedaan zijn
verstandig. Samenwerking bij het ge
bruik van dure landbouwwerktuigen
noemde Luteijn als mogelijkheid en ook
waarschuwde hij tegen de wanverhou
ding die op de melkveehouderij dreigt te
ontstaan tussen de hoeveelheid kracht
voer en de geproduceerde hoeveelheid
melk. Het snel duurder wordende
krachtvoer levert op een gegeven mo
ment zijn rendement in de vorm van
méér melk niet meer op. Spreker ging
uitvoerig in op het probleem van de
overschotten aan agrarische producten
in de EEG. Met het verwerken daarvan
zijn miljarden gemoeid, maar de spreker
was van mening dat het niet-agrarische
publiek de ernst van deze situatie
overtrekt.
Overschotten
Er wordt niet zo héél veel meer
geproduceerd dan nodig is. De kosten
l
O. LUTEIJN
krachtige houding
van de overschotten komen neer op
7100, per inwoner per jaar. Dat is niet
zo vreselijk, vooral als in aanmerking
wordt genomen dat daar het op zichzelf
heugelijke feit tegenover staat dat er
altijd genoeg producten zijn en van
goede kwaliteit. Niettemin is het van het
grootste belang dat de melkoverschot
ten worden ingedamd. Als de melkpro
ductie in evenwicht zou worden ge
bracht, zouden de boeren 4 - 5 cent per
liter meer ontvangen. Nederland wordt
in hoge mate mede-verantwoordelijk
geacht voor de grote productie. Als in
de andere EEG-landen in de melkvee
houderij even efficiënt zou worden
gewerkt, zouden de overschotten nog
enorm veel groter zijn.
Van de 'kerstboter'-actie om de zui-
velberg wat lager te maken was de
spreker niet enthousiast. De boter wordt
volgens hem voor het overgrote deel
gekocht door mensen die anders ook
(Lees verder op pagina 2)
