Landbouw zag terug op
Ondanks goede groei
daling van inkomens
"O.
Z/
Voor het weekend
li
f LAND
BOUW
51
Oudeschild (Oexel)
Zuigelingenbureau
van 2 en 3 februari 1980
Artsen Kerkdiensten
Groene Kruis
Tandartsen
Apotheek
Rijkspolitie
Dierenartsen
IMoodslachtingen
PAGINA 2
TEXELSE COURANT
VRIJDAG 1 FEBRUAR11980
De opbrengsten van de gewassen was in het afgelopen jaar over
het algemeen goed. Maar ondanks dat komen de inkomens van de
agrariërs onder druk te staan. De steeds stijgende kosten en het niet
meegroeien van de prijzen geven de inkomens van de agrariërs een
dalende tendens. De sterkste daling in het inkomen doet zich voor bij
de schapenhouders. Na een dure winter zijn het hele jaar door de
prijzen van de te verkopen dieren onder de maat gebleven.
De veehouders staan voor een dure
winter omdat de prijzen van het kracht
voer sterk zijn gestegen en de gewon
nen hoeveelheden ruwvoer van mindere
kwaliteit zijn. Door dat laatste zullen de
melkopbrengsten per melkkoe teruglo
pen, terwijl de melkprijs onder druk
staat.
Voor de akkerbouwers begon het jaar
1979 moeilijk omdat het voorjaar erg nat
was. De meeste gewassen kwamen dan
ook laat de grond in, maar ondanks een
korte groeiperiode vielen de opbreng
sten uiteindelijk niet tegen.
Schapenhouderij
De schapencommissie van de Land
bouworganisaties heeft reeds vrij veel
werk verzet en probeert alternatieven
aan te dragen om het inkomen voor de
schapenhouders te verbeteren. Het
zwoeger-onderzoek" is een zeer goede
zaak, waardoor er wellicht wat meer
mogelijkheden voor export van schapen
komen. Of het kruisen met andere
rassen de oplossing geeft, valt te betwij
felen. Wel dient de kwaliteit van het te
verkopen produkt hoog te blijven, waar
bij tevens geprobeerd moet worden om
de produktie van de Texelaar te verho
gen. Verder verdienen de andere scha-
penziekten meer aandacht.
De Texelse veehouders hebben het
weten te presteren om de hoogste melk-
produktie van Noord-Holland en zelfs
van Nederland te halen. Met 3989 melk
koeien in de melkkontróle werden ge
middeld per melkkoe 5993 kg melk met
4.16% vet en 3.44% eiwit in 306 dagen
en in totaal 1489 vet- en eiwitgrammen
staat Texel aan de top. Het is niet
gemakkelijk aan de top te komen. Maar
aan de top blijven is nog veel moeilijker,
aldus de heer P. C. Hin, voorzitter van-
de Vereniging voor bedrijfsvoorlichting
Texel, die na dit overzicht van het jaar
1979 de jaarvergadering van de Vereni
ging voor bedrijfsvoorlichting opende.
Verenigingsgebeuren
De heer J. Kikkert gaf een overzicht
van het werk van de vereniging. Bij de
bestuursverkiezing werd afscheid geno
men van de heer P. J. J. Rutten, die niet
herkiesbaar was. De heer J. A. Witte
werd als nieuw bestuurslid gekozen, ter
wijl de heer S. Plaatsman werd herko
zen. In de contributie voor de vereniging
kwam geen verandering. Wel kunnen de
afdrachten aan de proefboerderijen iets
worden verhoogd.
Bedrijfsvoorlichter
De heer Koolhof gaf een overzicht
van de laatste 10 jaar in het landbouw-
gebeuren op Texel. De landbouw op
Texel heeft een sterke ontwikkeling
doorgemaakt. Het aantal bedrijven is
teruggelopen, terwijl de overgebleven
bedrijven in produktie-omvang groter
zijn geworden. In Nederland is het
aantal bedrijven in 10 jaar tijd gehal
veerd; op Texel was de teruggang iets
minder. Het aantal melkleverende be
drijven is met 100 verminderd. In 1969
waren er nog 248 leveranciers die in
totaal 20 miljoen kg melk aan de fabriek
leverden. In 1979 waren het er nog 150
leveranciers die voor een melkleverantie
van 30 miljoen kg melk zorgden.
Bij de akkerbouw is er weinig ver
schuiving in het totaal areaal bouwland
dat rond de 2700 ha blijft zitten. Wel is
er binnen het bouwplan van de akker
bouw een verandering opgetreden:
méér pootaardappelen en suikerbieten.
Dit is ten koste gegaan van het areaal
granen.
Veehouderij
De melkproduktie is met 1000 kg per
melkkoe toegenomen. Deze stijging is te
danken aan het gebruik van goed ver
ervende stieren zoals ze op Texel
aanwezig waren; in het bijzonder
Tonia's Adema 17 en Keimpe 33 van de
Beukenhof. Voorts is er een verandering
gekomen in de ruwvoederwinning. Was
10 jaar terug het maaikneuzen nog de
meest geliefde inkuilmethode, in de
jaren 70 is dit systeem volledig verdron
gen door het voordrogen. Over het alge
meen wordt er bij winterdag een goed
rantsoen voordroogkuil geserveerd aan
het rundvee. Ook de naar verhouding
lage krachtvoerprijzen zullen zeker mee
gewerkt hebben aan de melkproduktie-
verhoging. In de boerderijbouw is een
hele verandering gekomen, waarbij de
ligboxenstal algemeen zijn intrede heeft
gedaan. Deze verandering in huisves
ting van het rundvee heeft er voor
gezorgd dat de produktie-omstandig-
heden voor meerdere bedrijven een
belangrijke verbetering is geweest. Op
Texel zijn in de afgelopen 10 jaar
ongeveer 50 nieuwe stallen gebouwd,
en alle melk gaat tegenwoordig in de
tank.
Akkerbouw
In de akkerbouw is de laatste jaren de
mechanisatie vrij sterk toegenomen.
Met grotere machines wordt getracht
om de arbeidsproductiviteit te verho
gen. Ook de vergroting van het aantal
ha's grond per bedrijf is een wens van
menige akkerbouwer. De grondprijzen
zijn ook op Texel enorm gestegen. Was
een prijs van 76000, 77000, per ha
10 jaar terug nog veel te hoog; thans
loopt het bedrag per ha boven de
730.000,— uit. Een prijs die landbouw
kundig gezien veel te hoog is.
Het diepspitten op de droogtegevoe-
lige gronden heeft de produktieomstan-
digheden sterk verbeterd. Het is jammer
dat nog niet iedere akkerbouwer daar
van doordrongen is.
Kapitaalintensiever
Door de veranderingen is de behoefte
aan vreemd kapitaal binnen de Land
bouwbedrijven sterk toegenomen. Bijna
alle investeringen zijn mogelijk gemaakt
met een lening aan vreemd kapitaal,
waardoor de verplichtingen aan derden
zijn vergroot. Het landbouwbedrijf heeft
dan ook grote veranderingen ondergaan
in de laatste jaren. Het aantal arbeids
krachten is teruggelopen, terwijl de ver
mogensbehoefte sterk is gestegen.
Hiermee treedt er ook een verandering
op in het boer zijn. De gemoedelijkheid
van vroeger is verdrongen door een
steeds zakelijker opstelling van de on-
Texel in
1898
In 1898 kwam bij de Texelsche Snel
persdrukkerij in Den Burg een „Gids
voor Texel" uit. De gids bevat plaatsbe
schrijvingen van de diverse dorpen op
Texel, zodat „niemand hier voortaan
meer doelloos hoeft rond te dolen". De
schrijvers, die overigens nergens in het
boekje volledig bij naam genoemd wor
den, melden in hun inleiding: „Die hier
slechts korten tijd vertoefde, deed
de overtuiging op, dat het eiland Texel
in ruime mate een bezoek overwaard
is."
Hoe dan ook. de Texelsche Courant
kreeg bovengenoemd werkje in bruik
leen van de heer Bosma. Met regelmati
ge tussenpozen zullen wij plaatsbe
schrijvingen uit dit 82 jaar oude boekje
overnemen. We houden hierbij dezelfde
volgorde aan als in het boekje. We be
ginnen daarom met Oudeschild.
Oudeschild
Dit dorp strekt zich uit van het oosten
naar het westen. De bron van bestaan
der inwoners is visscherij. De bezitters
van grootere vaartuigen beploegen de
Noordzee, die van de kleinere schuiten,
blazers geheeten, oefenen hun moeite-
vol bedrijf uit in het noorden der Zuider
zee en langs de kusten. Op de waarden
zoekt men alikruiken, eene lekkernij
voor de Engelschen. Vroeger werden
hier vee! schelpen gevischt; deze bezig
heid leverde een matig bestaan op.
Maar laten we, dames en heeren, de
dorpsstraat langs wandelen. De dorpe
lingen hebben, een tiental jaren geleden
ieder voor zijne woning eenige boomen
geplant, die met hun lommer ons tegen
de al te warme zonnestralen bescher
men. Zooals ge ziet, zijn de meeste
woningen niet hoog opgetrokken, maar
ze zijn ruim genoeg en de bekende
Texelsche zindelijkheid vindt men hier
evenzeer als op de andere dorpen.
Pardon, even haltl Deze sloot loopt
achter het dorp langs en we zouden
haar niet gaarne missen. Een kwartier
hier vandaan ligt de boerderij Braken-
stein. Tot voor een paar jaren stond de
oude buitenplaats, in de 17e eeuw door
een zeeofficier gesticht, er nog. Men
vond er eene ruime zaal in, met prach
tige schilderstukken. De tegenwoordige
bewoner is een familielid van den eige
naar. Brakenstein is Hef gelegen, heeft
een fraai bosch en een vruchtbaren tuin,
waarin verscheidene ooftbomen staan.
Vlak tegenover Brakenstein liggen de
weezenputten op het terrein der wee-
zenplaats, eene boerderij toebehooren-
de aan het Algemeen Weeshuis, dat aan
Den Burg is. De weezenvoogden heb
ben de Schildsloot, zoo heet ze, aan de
Vereeniging Dorpsbelang" te Oude
schild in gebruik en onderhoud, tegen
vergoeding eener onbeduidende huur
per jaar, afgestaan. „Dorpsbelang"
heeft in 1896 de sloot laten uitdiepen.
Dat werkje kostte ruim f1000,Alle
dorpelingen dragen iedere week iets bij
om de schuld eene leening 4 pCt. af
te lossen.
Wel, dat is heel aardig.
Ja, dat zegt u wel: Eendracht maakt
macht. En waartoe de sloot dient? Om
in vletten, gevulde tonnen met water uit
de weezenputten naar het dorp te
voeren voor die gezinnen wier woningen
niet van een regenbak zijn voorzien. We
hebben onze tekortkomingen als ieder
schepsel, maar eensgezindheid en ver
draagzaamheid zijn prijzenswaardige
eigenschappen onzer visschersbevol-
king. We zijn hier vogeltjes van dezelfde
pluimage; rijken zijn er niet. Velen
mogen een sober bestaan hebben, maar
armoede, nijpende armoede heerscht
hier nooit.
U ziet, dat de huisjes er netjes uitzien.
Hier zijn we bij „de Zeven Provinciën".
Het logement is genoemd naar het
schip van onze grootsten zeeheld De
Ruyter. Het oude, vervallen gebouw,
dat uit drie verdiepingen bestond, is in
1897 gesloopt en toen verrees dit in de
plaats.
Hier is de openbare school, de eenige
van het dorp. Ze werd in 1868 gebouwd.
Het hoofd der school wordt bijgestaan
door 2 onderwijzers en eene onderwij
zeres. Twee huizen verder is de pastorie
der Herv. gemeente, en hier op den
hoek van de Kerkesteeg is het Hulppost
en telephoonkantoor, hetwelk voor het
publiek geopend is op alle werkdagen
des morgens van 7.30 tot 11.30, en des
namiddags van 12.30 tot 2.30 en van 5
tot 7 uur, op Zon- en feestdagen des
voormiddags van 7.30 tot 8.30 en des
namiddags van 12.30 tot 1.30 uur.
A/s ge de kerkesteeg inziet, rust uw
oog op de Herv. Kerk, die in 1650
gesticht en in 1740 vergroot werd, In
1878 werd het binnenwerk der kerk
geheel vernieuwd. Zooals ge ziet prijkt
op dit marmeren steentje in den gevel
van het voorportaal de naam van Ds.
Post, thans predikant te Hoorn. Aan
zijne zorgen en bemoeingen dankt de
Herv. gemeente de restauratie der kerk.
Er is in de kerk een orgel; voorts bezit
zij een lichtkroon, geschonken door M.
A. de Ruyter en een geschonken door
den admiraal C. Tromp. Beide zeehel
den vertoefden hier vaak; wanneer hun
vloten voor. Oudeschild op de reede
lagen, hadden zij hun intrek in de
hiervoor genoemde Zeven Provinciën en
woonden zij dan steeds de godsdienst
oefeningen bij. Maar wandelen we
verder. Hier bevinden we ons bij de
Koningin Wilhelmina Bewaarschool. Ze
bevat drie lokalen, is 21 M. lang, 7 M.
breed en heeft eene zeer ruime speel
plaats achter en eene vóór de school.
Alle dorpskinderen van 3 tot 5 jaar, op
eene enkele uitzondering na, gemiddeld
50, bezoeken haar. Wandelen we het
dorp westwaarts uit! Zoo, nu zijn we bij
de R. K. Kerk, die drie jaar geleden, door
de goede zorgen van Pastoor Wouter-
lood, geheel vernieuwd en vergroot
werd. In 1835 kreeg de R. K. Gemeente
haar eigen kerk. Zij is net en alleszins
bezienswaardig. De eenvoudige pasto
rie staat vóór de kerk.
Gaan we nu even terug. Linksom zijn
we op het Jeneverbuurtje.
In den tijd van De Ruyter werd de
oorlogsvloot uit de Weezenputten van
drinkwater voorzien. Op dit buurtje
stonden toen eenige herbergen. Zoo
kwam het buurtje aan zijn naam. Het
.laatste huis passeerende bevinden we
ons op het schelpenpad, dat, langs de
Schildsloot, naar Brakenstein voert.
Oudeschild heeft verschillende instel
lingen: De Sociëteit Neptunus, opge
richt in 1860; het Ziekenfonds voor man
nelijke personen van 12 - 50 jaar laat het
leden toe); het Adm. de Ruyterfonds,
opgericht om visschers op hun ouden
dag eene wekelijksche toelage te ver
strekken; de Schippers- en visschers-
bond; eene afd. van den Ned. Protes
tantenbond; een Mannen- en een ge
mengd zangkoor, eene meisjes-zang-
vereeniging en kinderzangschool,
voorts de Vereeniging tot stichting en
instandhouding der Koningin Wilhel
mina Bewaarschool. Dorpsbelang.
Tusschen Oudeschild en Den Burg is
eene geregelde diligencedienst, even
eens tusschen Oudeschild, Waal en
Oosterend.
Wordt vervolgd)
R. K. Kerk én Pastorie
dernemer in de landbouw. De landbouw
is dan ook één van de takken van de
economie waarin per arbeidskracht het
meeste is geïnvesteerd.
De landbouw naar 1990
In verwachtingen van economen
wordt de laatste tijd gesteld dat het aan
tal arbeidskrachten in de landbouw
verder zal teruglopen. Ook het aantal
ondernemers in de landbouw zal nog
dalen. De jonge ondernemers in de land
bouw moeten zich dan ook bewust af
vragen of zij de uitdaging om onderne
mer in de landbouw te worden nog wel
aandurven. Met hard werken alleen zal
het moeilijk worden om in de toekomst
een inkomen te halen. Er zal ook
gedacht en gerekend moeten worden.
Wel zal de techniek daarop trachten in
te spelen door het beschikbaar hebben
van computers.
Voor Texel
Voor de totale landbouw van Texel is
het van het allergrootste belang dat het
areaal cultuurgrond van rond de 9000 ha
gehandhaafd blijft. Dit is ook van het
grootste belang voor de toeleverende an
aanverwante bedrijven. Voorts is het
steeds noodzakelijk dat de opbrengsten
van het vee en de grond hoog zijn. De
grond is nu eenmaal de belangrijkst^
factor vóór de grondgebonden land-,
bouw.
Het diepspitten kan het droogtege
vaar tijdens de groeiperiode voor de
akkerbouwgewassen grotendeels op
heffen. Voorts dient de bemestingstoe
stand optimaal te zijn. Dit geldt zowel
voor bouw- als grasland. De grond moet
in een dusdanige staat zijn dat het milieu
voor de plant goed is. De plant moet
zich er „lekker" op voelen, en alleen
dan zal ze in staat zijn om tot hoge pro-
dukties te komen. Met hoge produkties
is het wellicht mogelijk om in de toe
komst de stijgende kosten de baas te
kunnen blijven.
IllUfllllllltlllllllljlllllllllllllllllllllllllUIIIIIIIUII
De zuigelingen die aan de beurt zijnj
worden op het bureau verwacht op de
tijden, waarop hun eigen huisarts
zitting heeft. De tijden zijn als volgt:
Dokter Siebinga, dinsdag 5 februari
om 14.00 uur.
Dokter Waverijn, woensdag 6 februari
om 13.30 uur.
Uitsluitend voor spoedgevallen Zondag 3 februari 1980
van vrijdagavond 18.00 uur tot
maandagmorgen 8.00 uur
Dokter R. R. Siebinga, Kikkert-
straat 12, De Cocksdorp, telefoon
102222) 234. Bij geen gehoor
(02220) 2323. Aanvragen visites
s.v.p. tussen 9.00 en 10.00 uur.
Zaterdag en zondag apotheek
geopend en spreekuur van 12.00-
12.30 uur en van 17.00-17.30 uur.
Ambulance (in geval van onge
lukken met betekenend lichane-
lijk letsel) (02220) 2011.
Van vrijdagavond 18.00 uur tot
maandagmiddag 13.00 uur
Zr. H. Mannessen, Schoorwal 45,
Den Burg, tel. (02220) 3242.
Voor zeer spoedeisende tandheel
kundige hulp kan man zaterdag en
zondag om 18.00 uur precies te
recht in het tandheelkundig cen
trum in het Groene Kruisgebouw,
Witte Kruislaan 19.
Weverstraat 95, telefoon (02220)
2112. Open op werkdagen: 8.30-
18.00 uur. Zaterdag 11.30-13.00
uur en 16.00-18.00 uur. Zondag
11.30-13.00 uur en 17.00-18.00 uur.
Buiten die tijden alleen voor spoed
eisende gevallen.
Dagelijks is het politiebureau van
de groep Texel van de Rijkspolitie
telefonisch te bereiken via tel.
(02220) 2644. Buiten kantooruren
(tussen 18.00 en 08.00 uur) kan
men rechtstreeks contact opnemen
met de meldkamer van het district
Alkmaar, tel. (072) 116444.
Alleen voor spoedgevallen tele
foon (02220) 2527.
Voor noodslachtingen bellen de
heer A. van Heerwaarden, telefoon
(02220) 2182 (slachtplaats) of 2663
(Wilhelminalaan 94), b.g.g. 3541.
HERVORMDE GEMEENTEN
Den Burg 10 uur kand. Pranger
diakoniecollecte
De Cocksdorp 10 uur ds. Wolthaus
collecte Werelddiakonaat
Den Hoorn 9.30 uur ds. Hoekstra
viering Avondmaal
collecte Werelddiakonaat
De Koog 11.15 uur ds. Wolthaus
De Waal 11 uur ds. Hoekstra
viering Avondmaal
collecte Werelddiakonaat
Oosterend 9.30 u. ds. Van der Kooi
collecte Werelddiakonaat
Oudeschild 11 uur ds. Van der Kooi
collecte Werelddiakonaat
GEREFORMEERDE KERKEN
Den Burg 10.00 uur ds. Blaauw
19.00 uur ds. Blaauw
Oosterend 10.00 uur drs. Woltering
uit Wilnis.
17.00 uur drs. Woltering
GEREFORMEERDE GEMEENTE
Oosterend 10 uur Dienst
16.00 uur Dienst
GEREF. KERK (Vrijgemaakt)
in de Doopsgezinde kerk, Kogerstr.
Den Burg 19.15 uur ds. Woudt
uit Den Helder
BAPTISTENGEMEENTE
in de Doopsgezinde kerk, Kogerstr.
Den Burg 16.30 uur ds. Van der
Laan, uit Amsterdam
Kinderoppas aanwezig.
Uitzending woensdagavond via
„De Lichtboei"
DOOPSGEZINDE GEMEENTE
Den Burg 10.00 uur ds. Hylkema
ROOM-KATHOLIEKE KERK
Den Burg: zaterdag 19.30 uur
Uitzending via De Lichtboei
Zondag: 10.45 uur
De Koog: zondag 9.30 uur
Oudeschild: zondag 19.00 uur
Den Hoorn: zondag 10.45 uur
De Cocksdorp: zondag 9.15 uur
Oosterend: zaterdag 19.30 uur
JEHOVAH'S GETUIGEN
Rode Kruis-gebouw Jonkerstraat,
Den Burg
Zondags: 18.30 uur openbare lezing
19.30 uur Wachttorenstudie.
Donderdags: 19.30 uur Bediening
School.
20.30 uur Dienst Vergadering.
