Rouwkamer, windmolens
en verkeer in rondvraag
Melk en kwark maken
REDDING VAN TEXELS
SCHAAP?
Zon, maan en hoog water
Frans Zegel
VRIJDAG 11 APRIL 1980
TEX€LSE COURANT
PAGINA 5
gezakt. Deze problemen zullen niet zo
sterk spelen op de gespecialiseerde fok-
bedrijven en de melkveebedrijven met
schapen als nevenaktiviteit. Voor de
typische schapengebieden in Noord-
Holland en rond de Waddenzee - met
name op Texel - gaat het echter om de
toekomst van honderden arbeidsplaat
sen op bedrijven waar het hoofdinko
men uit de schapenhouderij komt. Dit
regionale belang wordt nog onder
streept door de ecologische en land
schappelijk functies, die deze be
drijfstak hier vanouds heeft. Op grond
van de ontwikkelingen in de landbouw
in de laatste jaren is de meest voor de
hand liggende omschakeling van scha
penhouderij naar intensief melkveehou
derij (kompleet met ligboxenstallen etc.)
naar glastuinbouw of naar een vorm van
bio-industrie voor schapen. Een derge
lijke ontwikkeling zou voor het typische
schapenlandschap van Texel desastreus
zijn. De schapenhouderij zorgt op Texel
voor diversiviteit in de landbouw en is
lanschappelijk aantrekkelijk. Bovendien
zijn er geen grote bedrijfsgebouwen
nodig. Er is weinig geïmporteerd duur
krachtvoer nodig en begrazing door
schapen kan een belangrijke rol spelen
bij het beheer van natuurgebieden en
dijken. Bovendien bestaan er op EG-
niveau geen overschooten van schapen
vlees en -kaas zoals voor zuivelproduk-
ten en vlees, gemaakt van rundvee.
Aandacht
Op grond van het bovenstaande zou
Kikkert het dan ook toejuichen als er
ook van de zijde van de regering wat
meer belangstelling voor de schapen
houderij zou worden getoond. Hij me
moreert dat de schapenhouders zelden
door de regering zijn gesubsidiëerd
terwijl er voor de rundveehouders wel
regelmatig diep in de buidel is getast.
Kikkert vermoedt dat de schapenhouder
er veel beter voor zou staan als aan hem
evenveel aandacht was besteed als aan
de rundveehouders. Als dit sombere
gedoe doorgaat, voorzie ik dat geen
enkele jonge boer nog aan schapen gaat
beginnen. Hij kan het zich dan eenvou
dig niet permitteren", zegt hij.
Overigens heeft Kikkert het gevoel
dat de schapenhouders niet alleen op
financieel terrein achtergesteld worden.
Volgens hem zou er ook meer voorlich
ting plaats moeten vinden op het terrein
van de schapenhouderij. De mogelijk
heden om schapen te melken, kaas en
kwark te maken, zouden in die voor
lichting bijvoorbeeld aan de orde kunnen
komen. In ieder geval zijn Bakker en
Kikkert wel overtuigd van de kwaliteit
van de schapenmelk. De kwark, die
onder hun eigen merk 'De Kroontjes'
wordt verkocht bevat etiketten waar
gewezen wordt op het grote aantal vita
mines dat schapenmelk bevat. Wellicht
kan die kwaliteit van de schapenmelk de
redding van het schaap op Texel bete
kenen.
Voor 1980 is de verwachting dat de
door de Waddenvereniging begrote op
brengst van f 22.000,- ruimschoots
gehaald zal worden, temeer daar enkele
andere schapenhouders ook gaan mel
ken en de melk aan Bakker en Kikkert
aaan leveren om kaas en kwark van te
maken. Verder zijn er vergevorderde
plannen van het gemeentebestuur, de
schapenkommissie en zuivelfabriek op
Texel om met een rijdende melkinrich
ting dagelijks de bedrijven af te gaan en
de melk in de fabriek tot kaas te
verwerken. Reeds enkele tientallen
Texelse schapenhouders hebben hier
voor interesse getoond. Met deze ver
heugende ontwikkelingen kan gezegd
worden dat het door de Waddenvereni
ging gesteund initiatief van Bakker en
Kikkert reeds binnen een jaar navolging
vindt op het eiland met de reële moge
lijkheid dat de verwachte negatieve ont
wikkelingen in de schapenhouderij
mede hierdoor ten goede zullen keren.
yy ondernemers-aktiviteiten^^
Een twee weken durende verbouwing
heeft er in geresulteerd dat de baby- en
kinderafdeling van de firma Frans Zegel
aan de Parkstraat in Den Burg, geheel
is opgeheven. Volgens Zegel was de
verkoop van kinderwagens, ledikantjes
en aanvarwante artikelen niet langer
lonend. De vrijgekomen ruimte heeft
Zegel nu gebruikt om zijn bestaande
assortiment overzichtelijker en aantrek
kelijker op te stellen. Er zijn geen
nieuwe producten bijgekomen, er is
uitsluitend ruimte geschapen voor de
artikelen die toch al in het verkooppak
ket van de winkel zaten.
Op de 120 vierkante meter die de
babyafdeling in beslag nam staan nu de
huishoudelijke artikelen uitgestald.
Door het verhuizen van de huishoude
lijke artikelen kon meer ruimte voor het
speelgoed worden gecreeerd. Met
name de treinenhoek is erg mooi ge
worden. Overzichtelijk staan de loco
motieven en de wagonnetjes in een
vitrine opgesteld met daarbij bouwpak
ketten voor huisjes e.d. Zegel: „Vroe
ger stonden die spullen door de hele
winkel verspreid. De treinen stonden
zelfs in een vitrine op de trap".
Om de hele winkel één aanzien te
geven zijn de vloerbedekking en het
plafond vernieuwd. Het plafond is
veertig centimeter gezakt, zodat de
winkel een wat intiemer en gezelliger
aanzien krijgt. Zegel is zeer tevreden
over de aannemers van het werk, die in
veertien dagen bijzonder hard aange
pakt hebben. Het ontwerp is van Zegel
zelf en de betimmering in de winkel
werd met hulp van vrienden en buren
ook zelf uitgevoerd.
„Ik weet wel, vroeger werd er gesproken over die rare men
sen die in de Geul en in de Petten vogeltjes aan het be
schermen waren. Er werd vaak en beetje geringschattend over
gepraat. Maar nu zeg je, dat waren mensen met een vooruit
ziende blik. Die wilden beschermen wat later wel eens verloren
zou kunnen gaan. Dat is eigenlijk wat wij met onze pogingen
ook willen. Het Texelse landschap is niet compleet zonder
schapen. Die schapen maken deel uit van dat landschap. Als
dat er niet meer is, zullen misschien over vijftig jaar bezoekers
naar Texel komen om de enig overgebleven schapenboerderij
te bekijken. Ze vinden het dan erg leuk en betreuren het dat
alle andere schapenbedrijven weg zijn. Zoiets zou vreselijk
zijn".
Aan het woord is Kees Kikkert, eige
naar van een schapenboerderij aan de
Watermolenweg bij Den Hoorn. Vorig
jaar maart toonde Kikkert, samen met
Piet Bakker, een opmerkelijk initiatief.
Doordat de prijzen van het lamsvlees
dreigen te zakken gaan veel boeren over
op de koeienhouderij. Kikkert en Bakker
zagen hierin het gevaar dat het schaap
van Texel zou verdwijnen en namen
contact op met de Landelijke Vereniging
tot Behoud van de Waddenzee. Ze
wilden schapen gaan melken en vervol
gens kaas en kwark maken. Ze zagen
hierin een mogelijkheid om de schapen
houderij rendabeler te laten draaien en
daarmee te behouden voor Texel. Bij
overleg tussen de twee schapenhou
ders, het gemeentebestuur en de Wad
denvereniging kwam men tot de con
clusie dat het opzetten van een scha
penkaasmakerij een goed initiatief was,
dat als voorbeeldproject zou kunnen
dienen voor een deel van de overige
schapenhouders op het eiland. Omdat
de financiering niet eenvoudig was,
schoot de Waddenvereniging het beno
digde bedrag voor.
Geslaagd
Ruim een jaar later werd het experi
ment door Kikkert als geslaagd om
schreven. Hoewel het kaasmaken in het
begin even geleerd moest worden en
ook de schapen moesten wennen aan
het feit dat ze gemolken werden, gaf de
omschakeling van bedrijf dat schapen
hield voor het vlees tot kaas- en kwark
makend bedrijf niet zo moeilijk. Wat wel
problemen geeft is de melkproduktie
van het Texelse schaap. Kikkert noemt
de 0,6 liter die dit schaap per dag geeft
erg aan de magere kant. Op zijn
boerderij heeft hij ook Friese melkscha-
pen rondlopen die veel meer melk
geven. Daarbij komt dat het Texelse
schaap maar een week of zeven echt
produktief is, terwijl het Friese melk-
schaap met gemak van mei tot novem
ber een goede produktie geeft. Een
probleem is hier echter dat het Friese
schaap er heel anders uitziet dan zijn
Texelse collega. Het Friese schaap heeft
een magere kop met roodachtige oren.
Het Texelse schaap heeft een stompe
Da ruimte waar Kikkert zijn schapen melkt
Eenvoudig opgezet maar wel doeltreffend.
produktie is echter beter dan die van een
Texelaar. Zo'n schaap zou voor mij wel
acceptabel zijn." Bakker en Kikkert
maken hun schapenkaas en kwark op
biologisch dynamische basis. Uitdruk
kelijk zegt Kikkert dat deze landbouw
methode door henzelf is gekozen. "De
kontakten met de Waddenvereniging
zijn erg goed. We hebben volledige vrij
heid gehad in het inrichten van het
bedrijf zoals wij dat willen. De keuze
voor biologisch dynamisch werken is
strikt onze keuze geweest," zegt hij.
De problemen rond de schapenteelt
mogen bekend worden verondersteld.
Vleesproduktie is de hoofdzaak en het
Texelse schaap, algemeen voorkomend
in Nederland, staat bekend om zijn
kwantitatief en kwalitatief goede op
brengst. Vrijwel al het Nederlandse
schapenvlees wordt uitgevoerd naar
Frankrijk. Dit land voert een politiek, die
de Franse schapenhouders moet be-
kop. Zou men dus de Friese schapen op
Texel gaan invoeren dan verandert er
toch iets wezenlijks aan het Texelse
landschap. Een vraag waar Kikkert ook
wel over heeft nagedacht. Hij zegt:"lk
heb hier een kruising tussen een Texels
en een Fries schaap lopeen. Qua uiterlijk
heeft dat schaap wel iets van een
Texelaar. De kop is vrij stomp. De melk-
Een kruising tussen een Texels en een Fries
melkschaap. Een schaap met een stompe kop
dat toch behoorlijk melk geeft
Een installatie om schapenkaas te maken.
schermen. De prijs voor lamsvlees
wordt op f 9,00 per kilo gehouden.
Goedkoop lamsvlees uit andere E.G.-
landen wordt buiten de deur gehouden.
Een uitzondering wordt gemaakt voor
Nederland. De Nederlandse schapen
houders profiteren hiervan. Er wordt
voor circa f 150 miljoen per jaar geëx
porteerd. Engeland heeft steeds een
politiek van bescherming van de konsu-
ment: zo laag mogelijke prijzen. Als de
prijzen te laag uitvallen voor de boeren
past Londen het tekort bi). Hierdoor
bestaat een prijsverschil van f 4,00 per
kilo geslacht gewicht tussen Engeland
en Frankrijk.
Vrije toegang
Na zijn toetreding tot de EG eiste
Engeland vrije toegang voor zijn lams
vlees tot de Franse makrt. Frankrijk
weigerde. Engeland bracht de zaak voor
het Europese Hof van Justitie en eind
september 1979 werd Parijs veroordeeld
wegens het handhaven van de nationale
maatregelen. De Europese Kommissie in
Brussel heeft intussen enkele malen
over een EG-schapenregeling gespro
ken. Landbouwkommissaris Gundelach
stelt voor de nationale prijsondersteu-
nende maatregelen in vijf jaar af te bre
ken, waarna er een Europese prijs van
ruim f 7,00 zou moeten zijn. De
behaalde prijzen dit jaar zijn ten opzichte
van vorig jaar met 10 tot 15 procent
„De rioolzuiveringsinstallatie in Den
Burg wordt ontmanteld. Heeft dit ter
rein al een bestemming? Als dat niét het
geval is, wil ik U graag in overweging
geven hier een crossterrein te maken
voor de Texelse jeugd." Deze vraag
stelde mevrouw Huitema (CDA) dins
dagavond tijdens de rondvraag aan het
eind van de raadsvergadering. Burge
meester Engelvaart antwoordde dat het
stuk grond de bestemming 'openbare
doeleinden' draagt. Wat de bestemming
precies gaat worden is nog niet bekend.
Wel zei Engelvaart te betwijfelen of het
plan voor het crossterrein doorgang zou
kunnen vinden. „Het veld ligt zo dicht
bij bebouwing dat ik grote moeilijkheden
vrees in verband met geluidsoverlast",
zei hij.
Gelein Jansen was enthousiast over
de mooie uitvoering van het reglement
van orde voor de raadsvergadering.
Minder te spreken was hij over de ver
keerssituatie in Den Burg. „Zou het niet
mogelijk zijn," zo vroeg hij, „een drem
peltje te leggen in de Gasthuisstraat en
in de Kogerstraat, vlakbij de Groene-
plaats. Het verkeerslawaai is daar erg
storend. Ik merk dat iedere keer, want ik
woon er vlakbij." Ook vroeg Jansen de
Waalderstraat voor al het verkeer af te
sluiten en een zelfde maatregel uit te
voeren voor de Gravenstraat.
Wethouder Van der Kooi vond de
drempels tegen verkeerslawaai geen
goed idee. „Juist bij die drempels krijg
je dat auto's moeten afremmen en
daarna weer optrekken. Dat geeft alle
maal extra geluid", zei hij. Het afsluiten
van de Waalderstraat vond hij het over
wegen waard. De Gravenstraat afsluiten
vond hij minder juist omdat volgens van
der Kooi, de bewoners dit zelf niet wil
len.
Hierop nodigde Jansen van der Kooi
uit om een nachtje te komen logeren,
zodat hij zelf het geluid rond de Gast
huisstraat en de Kogerstraat zou kunnen
constateren.
Landschap
„Ik ben vcor een mooi Texels land
schap en ik ben ook voor alternatieve
wijzen van energieopwekking. Die twee
zaken zijn helaas niet altijd te verenigen.
De laatste tijd verschijnen er wind
molens op Texel. Hoeveel wil men er
hiervan gaan zetten en zijn deze dingen
wel in te passen in het Texels land
schap? Zijn daar voorschriften voor?"
Het was deze problematiek die Rienstra
tijdens de rondvraag naar voren bracht.
Burgemeester Engelvaart antwoordde
dat de windmolens de gemeente ook
zorgen baren en dat daarom al eens in
de rubriek "Uit het raadhuis" op één en
ander was ingegaan. Hij zei dat wind
molens bouwwerken zijn in de zin van
de wet en dat voor het plaatsen van zo'n
molen een bouwvergunning noodzake
lijk is. Voor het verlenen van een der
gelijke vergunning wordt gekeken naar
het bestemmingsplan.
De schoolinspectie in Den Helder was
het onderwerp dat Zegers ter sprake
bracht. Hij wist te melden dat er bij deze
inspectie al enige tijd een vacature vrij
is. Het lijkt er echter op dat deze
vacature naar Alkmaar gaat. De inspec
tie Alkmaar wordt dus groter, de in
spectie in Den Helder wordt beperkt. De
burgemeester zei dat deze kwestie
wordt gedicteerd uit Den Haag. Wel
heeft Texel samen met Den Helder een
telegram naar de minister van onderwijs
gestuurd met het dringende verzoek de
vacature voor de schoolinspectie in Den
Helder te laten en niet naar Alkmaar te
verplaatsen.
Dakhellingen
Schilling bracht de kwestie van de
dakhellingen in het buitengebied naar
voren. "Het college heeft overlegd met
de standsorganisaties voor de bloem
bollencultuur en de provincie over de
dakhellingen. Een helling van dertig
graden is een voorbeeld van hoe het niet
moet. Niemand is er blij mee. Mensen
die bouwen willen, worden door de
hellingen op hoge kosten gejaagd. Het
is verder een beter gezicht als er niet van
die idioot hoge punten komen. Het
lijken wel kerkdaken", zei Schilling.
Schilling wilde verder nog weten hoe de
financiële afhandeling van de verbou
wing van de oude ULO nu verloopt.
Verder wees hij op de situatie bij de
oude vuilnisbelt bij de Rode Zee. "Er is
daar nu een leuk bergje in het landschap
ontstaan dat al aardig groen begint te
worden. Om dat bergje heen ligt echter
allemaal rommel. Het lijkt op de rand
om een hoed. Kan die rommel niet
onder een laag aarde bedekt worden",
vroeg hij. Ook informeerde hij naar de
situatie in de nieuwe vuilnisbelt bij 't
Horntje.
Burgemeester Engelvaart zei dat er
overleg gaande is met het provinciaal
bestuur over de dakhellingen. Er is bin
nenkort een compromis te verwachten.
Hij vond het het beste om de letterlijke
tekst van gedeputeerde staten dienaan
gaande af te wachten. Wethouder
Nauta zei dat de rekeningen van de
verbouwing van de oude Ulo nog niet
allemaal binnen zijn. Wel had hij de
indruk dat alles tot nu toe financiëel
goed verliep. Over de situatie bij de
Rode Zee meldde wethouder Van der
Kooi dat de situatie zal worden bekeken.
Als het vuil storend aanwezig is, zal het
bedekt worden. Voor waar het de
stortplaats bij het Horntje betreft wordt
gewerkt om een vergunning los te krij
gen voor verhoging of vergroting. De
stortplaats bij 't Horntje moet tot 1986
dienst doen. Na die tijd zal Texel zijn
vuilnis naar het vaste land moeten
brengen.
Van Asselt vroeg naar de ontwikke
lingen rond het terrein bij De Koog dat
door de recreatiestichting Texel wordt
ingevuld en ook maakte hij melding van
de zeer gevaarlijke situatie die in de
Boodtlaan is ontstaan. In de Boodtlaan
staat al geruime tijd een bouwkraan half
op de weg. Vrachtauto's moeten hier
door vaak een stuk over de stoep rijden.
Een gevaarlijke situatie voor voetgan
gers. Wethouder Nauta hoopte in de
loop van dit jaar meer inzicht over de
ontwikkelingen op het RST terrein te
kunnen geven. Het terrein zal echter wel
ingevuld worden aan de hand van de
nieuwe inzichten in de verblijfsrecreatie.
Wethouder van der Kooi beloofde de
situatie rond de bouwkraan te zullen be
kijken en op te lossen.
Rouwgelegenheid
Dros hamerde er weer eens op dat de
notulen van de vorige raadsvergadering
nog niet klaar waren. "Zo lang dat zo
blijft blijf ik daarover doorgaan", zei hij.
De burgemeester vond ook dat er voor
de telkens afwezige notulen een oplos
sing gevonden moet worden. Welboren
vond het zeer wenselijk dat er een studie
wordt gemaakt van de presentatie van
het gemeentehuis. Hij noemde met
name het sombere glas en de hoge
stoep. Hij vond dat het belangrijk is om
te weten hoe het gemeentehuis bij de
bezoekers overkomt. Engelvaart zegde
toe dat één en ander in de commissie
algemene zaken aan de orde zal komen.
Hekkesluiter van de lange rij vragen
stellers was Beumkes die zei van diverse
zijden te hebben vernomen dat er grote
ontevredenheid bestaat over het feit dat
er geen behoorlijke rouw- en opbaar
gelegenheid is op Texel. Als oplossing
hiervoor noemde hij het kleine BLO
schooltje aan de Molenstraat. Wethou
der van der Kooi erkende de problemen.
Hij zei dat de gemeente al vijf jaar in
onderhandeling is met het gemeente
bestuur van de doopsgezinde kerk. Het
heeft er een paar keer op geleken dat
de zaak bijna rond was. maar steeds
waren er weer punten waarop een
overeenkomst afketste. Hij zei dat de
gemeente nu een definitief eindbod aan
het kerkbestuur heeft gedaan. De sug
gestie van het BLO schooltje als rouw
gelegenheid vond wethouder Blanken
niet goed. "We moeten ernaar streven
het schooltje voor onderwijsdoeleinden
te behouden", zei hij.
De zon komt 13 april op om 6.44 uur
en gaat onder om 20.35 uur; 16 april op
om 6.39 uur en onder om 20.38 uur.
Maan: 15 april N.M., 22 april E.K.
Hoog water ter rede van Oudeschild:
Vrijdag 11 april 4.36 en 17.38
Zaterdag 12 april 6.24en 19.13
Zondag 13 april 7.51 en 20.24
Maandag 14 april 8.59 en 21.20
Dinsdag 15 april 9.58 en 22.14
Woensdag 16 april 10.39 en 23.07
Donderdag 17 april 11.06en23.52
Vrijdag 18 april 11.43 en—
Zaterdag 19 april 0.21 en 12.08
Aan het strand is het ongeveer een
uur eerder hoog water.
