Overname bedrijf Lap door raad afgewezen
Uitbreiding Den Hoorn
toch bij de Diek?
Piet Brouwer Jzn. staat
25 jaar in 170-jarige
kruidenierswinkel
Gezeliigheidsrit
Paardenvrienden
VRIJDAG 20 JUNI 1980
TEXELSE COURANT
PAGINA 9
De aankoop door de gemeente van de boerderij van de heer A. S.
Lap aan de Mokweg in Den Hoorn gaat niet door. B. en W. wilden het
bedrijf overnemen om op deze plaats Den Hoorn te kunnen uitbreiden
maar in de raadsvergadering van dinsdagavond bleek een ruime
meerderheid van de raad daar niets voor te voelen om twee redenen:
er werd aan getwijfeld of woningbouw op dit terrein wel gewenst is en
het bedrag dat met de aankoop gepaard gaat (tegen de zes ton) werd
veel te hoog gevonden in verhouding tot de hoogstens vijftig wonin
gen die hier gerealiseerd zouden kunnen worden.
Zelfs vond het college dat de grond ook
aangekocht zou moeten worden als er
geen woningen zouden komen omdat
een groeiend agrarisch bedrijf op korte
afstand van de bestaande woonbebou
wing ongewenst werd geacht in ver
band met onder meer milieuhygiënische
eisen. Het college had overigens hoop
dat de totale kosten nog zouden kunnen
worden gedrukt door bepaalde subsi
dies, maar het eerste onderzoek in die
richting had niet bepaald optimisme
gewekt.
Het aankoopbedrag was zo hoog
omdat niet alleen de grond wordt
gekocht, maar omdat ook vergoedingen
moeten worden betaald om de vestiging
van het bedrijf Lap op een andere plaats
(verderop aan de Mokweg) mogelijk te
maken.
Door de afwijzing is het college in een
nogal moeilijk parket geraakt. Want het
zal nog moeten blijken of uitbreiding van
Den Hoorn op een andere plaats wel
mogelijk is terwijl Lap onderhand moet
weten waar hij aan toe is.
Er is ooit een plan geweest om
woningen neer te zetten op een vrij
uitgestrekt terrein in meer oostelijke
richting, aansluitend op de Diek, maar
dat is destijds om verschillende redenen
door Gedeputeerde Staten afgewezen.
In het onlangs door de raad vastgestelde
structuurplan werd de uitbreiding van
Den Hoorn daarop gepland ten zuiden
van de Naalrand, aan de Mokweg. De
gemeenteraad wil daar nu van terugko
men, wat op zichzelf niet zo moeilijk is
want een structuurplan is op geen
enkele manier bindend. In dezelfde
raadsvergadering werd overigens de
mogelijkheid dat Lap evengoed een
nieuw bedrijf aan de Mokweg sticht niet
uitgesloten. Want er werd een voorbe-
reidingsbesluit genomen waardoor met
toepassing van artikel 19 van de wet
ruimtelijke ordening een nieuw agrarisch
bouwblok op deze plaats kan worden
geschapen, maar het is uiteraard on
waarschijnlijk dat Lap daarvan gebruik
zal maken als hij niet eerst zijn andere
bedrijf heeft verkocht.
Onderzoek
De raad heeft B. en W. nu opdracht
gegeven om na te gaan of woningbouw
bij de Diek toch mogelijk is. In de
vergadering wist niemand precies te
melden waarom Gedeputeerde Staten 't
daar destijds niet mee eens waren. Het
vermoeden werd geuit dat het vooral de
grote omvang van de geplande nieuw
bouw was die tot een afwijzende beslis
sing leidde, maar ook de aantasting van
het dorpssilhouet schijnt een rol te
hebben gespeeld. Het is in ieder geval
niet uitgesloten dat GS tegen een
kleiner bouwplan bij de Diek geen
bezwaar hebben, temeer daar het al
twintig jaar geleden is dat de oorspron
kelijk beoogde uitbreiding werd afge
wezen. Er zitten nu andere mensen, de
situatie is gewijzigd en de mening kan
dus best veranderd zijn.
Het scheppen van bouwmogelijkhe
den op de door B. en W. gewenste
plaats aan de Mokweg, werd mede
ingegeven door de wens van de heer
Lap om aan zijn hier gelegen bedrijf een
ligboxenstal toe te voegen. Toen hij om
een bouwvergunning vroeg trad de
gemeente met Lap in onderhandeling
met het doel tot verplaatsing van het
bedrijf te komen en aldus grond voor de
dorpsuitbreiding te verwerven. Uitbrei
ding van het agrarisch bedrijf zo dicht bij
de dorpskom werd bovendien minder
wenselijk geacht, al heeft Lap daar
krachtens het bestemmingsplan recht
op.
De onderhandelingen verliepen suc
cesvol. Lap wilde verhuizen maar het
moest wel aantrekkelijk zijn, zodat niet
alleen de waarde van de grond (1.73 ha)
en de gebouwen zou worden vergoed
maar tevens zou worden bijgedragen in
herbouwkosten terwijl voorts diverse
andere lasten zouden worden vergoed
zoals die van het bouwrijp maken van
het vervangende terrein, de verhuiskos
ten etc. De schadeloosstelling werd
uiteindelijk bepaald op 7546.531,— als
mede een nog nader te bepalen even
tuele extra vergoeding. Rekening was
gehouden met de 18% premie op grond
van de Wet Investeringsregeling waarop
I Lap recht zou hebben; de met de voor-
financiering daarvan samenhangende
rentekosten zouden ook door de ge-
I meente worden vergoed.
Bijleg
Bij voorbaat stond vast dat deze forse
j gemeentelijke uitgave slechts voor on-
geveer 30% in de prijs van de uit te
geven woningbouwgrond zou kunnen
worden doorberekend, wilde men al
thans tot een redelijke prijs per vierkante
meter komen. Derhalve een zware be-
lasting van de gemeentelijke begroting
die bij verschillende raadsleden dinsdag
avond weerstand bleek te hebben opge
wekt. B. en W. waren echter van
mening dat het de moeite waard was en
een konsekwente uitvoering betekende
van het door de raad zelf besliste beleid.
Weerstand
Daan Welboren van het Pakt opende
dinsdagavond de discussie over deze
transactie door te melden dat de bevol
king van Den Hoorn niet enthousiast is
over de uitbreiding van het dorp op de
plaats waar zich nu het bedrijf Lap
bevindt. Hij wilde eerst weten of het
oude plan voor uitbreiding bij de Diek
zou kunnen worden uitgevoerd en wilde
nauwkeurig de woningbehoefte in Den
Hoorn onderzoeken en daarbij nagaan in
hoeverre nog bestaande open plekken in
de bebouwing kunnen worden ingevuld.
Öok wilde Welboren dat de Hoornders
in de gelegenheid zouden worden ge
steld hun mening te geven over de
dorpsuitbreiding bijv. in een hoorzitting.
B. en W. hadden in hun pré-advies als
een van de argumenten genoemd dat de
huidige 'afsluiting' van Den Hoorn aan
de zuidkant (de platte bungalows bij de
Naalrand en de Mokweg) niet erg fraai
is. Welboren was het daarmee niet
eens.
Ook de heer S. de Waard sprak er zijn
twijfel over uit of het zinnig is de grond
van Lap aan,te kopen, vooral gezien het
hoge bedrag dat ermee is gemoeid.
Desgevraagd kreeg J. C. Dros te horen
dat het Lap is geweest die de discussie
en de daarop volgende onderhandelin
gen in gang heeft gezet: door het
aanvragen van zijn ligboxenstal.
Te duur
Henk Beumkes van het Pakt wist niet
goed raad met het probleem. Hij vond
de platte bebouwing als afsluiting van
de huidige dorpskom lelijk, zou de
verplaatsing van het bedrijf Lap wel
toejuichen maar vond de kosten van de
grondaankoop zeer hoog en voelde
daarom toch meer voor uitbreiding van
het dorp bij de Diek. Ook de heer KI.
Barendregt van de WD vond het
bedrag dat in het geding is, hoog. ,,Dat
is méér dan redelijk". Hij wilde eerst
eventuele andere uitbreidingsmogelijk
heden van Den Hoorn onderzocht zien.
De heer S. de Waard dacht er ook zo
over.
Ate Rienstra van het CDA vond dat B.
en W. in hun voorstel logisch en konse-
kwent waren geweest. Andere mogelijk-
De Vereniging voor Vrienden van het
Paard hield afgelopen zondag haar
jaarlijkse gezelligheidsrit. Gestart werd
's morgens om 10.00 uur bij de Aan
koopcentrale. De rit was uitgezet door
J. Kikkert en J. Lap en ging via
Waalderstraat, Oosterenderweg door
De Waal, Zaandammerdijk, de Limietweg
waar aan het eind bij camping De
Driehoek koffie werd gedronken. Ver
volgens Postweg tot veehouder Leber,
die voor deze gelegenheid toestemming
had gegeven over zijn erf en zandweg te
rijden, zodat de deelnemers hier konden
genieten van het wuivende graan. Ver
volgens via ,,De hof van Eden", de
Ruigendijk, Maaikeduinweg, Pijpersdijk,
Mienterglop, Pontweg, het zandpad
achter de camping Maas langs door het
nieuwe gedeelte van De Koog, Ruyslaan
naar hotel De Pelikaan, waar gezamen
lijk werd gegeten. De paarden werden
verzorgd door de familie Goeman.
Ook dit jaar reed de landauwer van de
vereniging mee, met als gasten de heer
Kiljan sr. en zijn vrouw. Dit omdat de
heer Kiljan al zolang voor de vereniging
een concours hippique organiseert en
pro deo als hoefsmid zijn medewerking
verleent. Ook als gaste was mevrouw
Agter-Zondervan mee die jaarlijks een
reisverlag maakt van de door de vereni
ging georganiseerde excursies.
De prestatieprijs werd dit jaar toege
kend aan de heer Spigt sr. omdat hij met
zijn zelfgefokte en zelfbetuigde 3-jarig
paard de rit meereed.
heden om Den Hoorn uit te breiden dan
op het land van Lap zijn er momenteel
niet en de gemeenteraad heeft zich door
het vaststellen van het structuurplan
ook voor bouwen op het land van Lap
uitgesproken. Maar nu blijkt dat hiermee
een bedrag van zes ton gepaard gaat
waarvan ten hoogste 30% zal worden
gedekt door de verkoop van de bouw
grond, moet dat aanleiding zijn voor
herbezinning. De vier ton die ten laste
van de gemeente blijft zal jarenlang
zwaar drukken op de begroting en
andere, misschien nog belangrijker uit
gaven in de weg staan De CDA-
fractie was daarom unaniem tot een
afwijzend standpunt gekomen. B. en
W. zouden hun voorstel moeten terug
nemen en zouden met een minder dure
oplossing moeten komen bijv. door
opnieuw met Lap over de prijs te gaan
praten of door het verwerven van
subsidies.
Niet terugnemen
Burgemeester Engelvaart had wel
begrip voor de argumenten van de
raadsleden, maar bleef toch het college
voorstel verdedigen mede met het oog
op de belangen van de heer Lap. Het
overnemen van een bestaand bedrijf is
nu eenmaal duur. Lap heeft overigens
het heft in handen want hij heeft het
recht om bij zijn bestaande bedrijf een
ligboxenstal te bouwen.
Dat onderstreepte wethouder Nauta
die er op wees dat het collegevoorstel
volledig in overeenstemming was met
het beleid waardoor de gemeenteraad
zich heeft uitgesproken. Hij voelde dan
ook niets voor terugnemen van het
voorstel. Opnieuw in onderhandeling
treden met Lap, waarmee al maanden
lang is gepraat, vond hij niet alleen
zinloos maar ook onbehoorlijk. De tijd
dringt bovendien; Lap heeft zijn stal
voor de winter nodig. Ook de burge
meester zei dat Lap mag verwachten dat
B. en W. hun voorstel niet zomaar laten
vallen.
Terloops kwam een vrij sterk argu
ment naar boven om toch te trachten
aan de Diek te bouwen: de gronden
aldaar zijn al grotendeels in handen van
de gemeente.
Nodig?
Gelein Jansen van het CDA twijfelde
er aan of in Den Hoorn wel zoveel
woningen nodig zijn. Het structuurplan
voorziet een vermindering van de bevol
king van 1.080 naar 1.040 zielen. Ook
het gemiddelde aantal bewoners per
woning is in Den Hoorn lager dan elders
op Texel.
Jan van Asselt van Texels Belang was
het enige raadslid (buiten de wethou
ders) die het collegevoorstel onder
steunde en dan ook vóór stemde. De
vergoeding aan Lap was volgens hem
precies 'volgens het boekje' en derhalve
redelijk. Ook vond hij dat de raad
konsekwent moest zijn en het door haar
zelf vastgestelde structuurplan moest
uitvoeren.
De heer J. C. Dros daarentegen zag
geen heil in het B. en W. plan. Hij vond
dat Nauta de mogelijkheden van wo
ningbouw op het land van Lap geflat
teerd voorstelde. Volgens hem zouden
er lang geen vijftig huizen kunnen staan,
waardoor het bedrag dat de gemeente
er uiteindelijk op toelegt nog hoger zou
worden. Volgens Dros was het oude
plan voor uitbreiding bij de Diek destijds
door GS afgewezen omdat het veel te
groot werd gevonden. Een kleiner plan
aldaar zou volgens hem best kans van
slagen hebben.
De heer S. de Waard gaf het college
een lesje in tactiek door er op te wijzen
dat Lap niet weghoeft van zijn huidige
plaats. Door hem daar te laten zitten is
hier dus geen uitbreiding van Den Hoorn
mogelijk en blijft de Diek als enige
mogelijkheid over. Voor dat argument
zou GS wel eens kunnen zwichten.
Gezinsverdunning
De burgemeester merkte nog op dat
geringe terugloop van het bevolkings
aantal geen aanleiding mag zijn om van
woningbouw af te zien, integendeel. Er
moet rekening gehouden worden met
'verdunning', steeds minder personen
per woning als gevolg van diverse
maatschappelijke ontwikkelingen.
De uitslag van de stemming was niet
verrassend. De raad was tegen met
uitzondering van Jan van Asselt en de
drie wethouders.
Inventarisatie
In het begin van de vergadering kwam
de voorgenomen inventarisatie van
agrarische bedrijven nog even ter dis
cussie. De heer A. G. Boerhorst heeft
daar bezwaar tegen gemaakt omdat hij
het zinloos en weggegooid geld vindt,
mede met het oog op het gebrek aan
mankracht bij de afdeling ruimtelijke
ordening en planning, die het onderzoek
zou moeten uitvoeren. Voor één van de
argumenten die B. en W. hadden
aangevoerd om de inventarisatie te
houden hadden de meeste raadsleden
wel begrip: het kunnen maken van
prognoses op lange termijn om te
kunnen bepalen op welke schaal de
veelbesproken bijdrageregeling voor het
oude land van Texel moet worden
toegepast. Het verzamelen van basis
materiaal om bouwvergunningen te
kunnen beoordelen etc. werd niet zo
nodig geacht. De burgemeester legde
uit dat Ruimtelijke Ordening er niet
zoveel tijd aan zal besteden als blijkbaar
wordt gedacht. Het opmeten en het
ondervragen zal niet zo diepgaand zijn
en kan tussen de bedrijven door gebeu
ren, zonder dat er stafmedewerkers aan
te pas komen.
Jan van Asselt van Texels Belang
geloofde daar niets van. De bedrijven
zullen in ieder geval persoonlijk bezoek
krijgen en er zal gemeten en ondervaagd
moeten worden; dat kost veel tijd, zo
redeneerde hij. Een argument van het
college was dat hier tegenover staat dat
bouwvergunningen vlotter kunnen wor
den afgewerkt. Welboren: te zijner tijd
kan het college misschien bewijzen dat
de inventarisatie inderdaad nuttig is
geweest.
Het gemeentebestuur heeft vertrou
wen in het Gasbedrijf Texel en rekent op
een loyale, openhartige houding als over
het aanleggen van aardgas in een deel
van het buitengebied moet worden
beslist. Op dit moment zijn nog te
weinig feiten bekend om veel te kunnen
zeggen over de uitvoeringsmogelijkhe
den en de kosten. Binnen zo kort
mogelijke tijd zal dat wel het geval zijn,
aldus deelde wethouder Nauta mee naar
aanleiding van opmerkingen van de heer
S. de Waard van het Pakt.
De Waard opperde het plan om de
Texelaars in de woonkernen die al over
aardgas beschikken 'solidair' te laten
zijn met de eilandgenoten in de onren
dabele gebieden van Texel door eerst-
genoemden financieel te laten bijdra
gen. Op dit moment betalen alle Texele
aangeslotenen, als gevolg van de over
eenkomst die destijds met de firma De
Liefde werd aangegaan 730, vastrecht
extra per jaar. Volgens De Waard was
het de bedoeling dat die extra heffing op
den duur ongedaan wordt gemaakt
omdat het een vergoeding was voor de
aanloopperiode waarin het gasbedrijf
naar verhouding veel kosten had. Als
iedereen die dertig gulden zou blijven
betalen, zou het daarmee het aansluiten
van het buitengebied financieel haalbaar
worden gemaakt.
Eenzelfde effect zou worden veroor
zaakt door het heffen van baatbelasting
in de nieuw aan te sluiten gebieden.
Zoals het er nu voor staat zal het heffen
van baatbelasting in de nieuwe gebie
den niet nodig zijn omdat de baatbe
lasting is bedoeld om de pijpleiding door
de Waddenzee te betalen en het huidige
baatbelastingplichtigen is daarvoor al
toereikend.
Wethouder Nauta vond de opmerkin
gen van De Waard best interessant en
beloofde ze in de gesprekken met het
Gasbedrijf te zullen 'meenemen'. Maar
hij waarschuwde tegen al te optimisti
sche verwachtingen. Het aansluiten van
het buitengebied is buitengewoon kost
baar en het Gasbedrijf kan terecht
aanvoeren dat zij in de afgelopen
periode belangrijke tegenvallers heeft
moeten incasseren. Zo is de gasverkoop
15 20% lager uitgevallen dan was
geraamd, o.a. als gevolg van energie
besparende maatregelen.
Piet en An me Brouwer voor hun 170-jarige
Oosterend.
aan de Kerkstraat
Toen Piet Brouwer drie jaar was trok bij de huizen langs met
pakjes puddingpoeder en chocoladerepen. De pakjes pudding kost
ten vijf cent en zijn klanten moesten het niet proberen hem met een
stuiver af te schepen. Vijf centen waren vijf centen en als men die
niet in huis had, dan ging de handel niet door. Piet Brouwer is met
het winkelbedrijf opgegroeid. En datzelfde geldt voor zijn vader,
grootvader en overgrootvader. Zonder zeker te weten of de super
markt aan de Kerkstraat 1 in Oosterend werkelijk de oudste van het
land is, kan wel gesteld worden dat een kruideniersbedrijf van 170
jaar bepaald een „ouwe taaie" is. Het bedrijf werd in 1810 opgericht
door P. Brouwer Jzn. In 1860 nam J. Brouwer Pzn. het van zijn
vader over en hij bleef in de winkel tot 1896. P. Brouwer Jzn.
bestierde het bedrijf van 1896 tot 1930 en van 1930 tot 1955 was het
weer een J. Brouwer Pzn. die achter de kassa stond. De huidige
kruidenier nam de zaak 21 juni 1955 over en dat betekent dat de 170-
jarige kruidenierswinkel al een kwart eeuw dezelfde eigenaar heeft.
Die eigenaar, Piet Brouwer Jzn. is op 21 juni ook nog eens 25 jaar
getrouwd en daarom is er reden genoeg voor een feestje. De vaste
klanten van de VIVO supermarkt in Oosterend zullen dan ook heel
ongebruikelijk zaterdagmiddag de deur gesloten vinden. Piet en
Annie Brouwer houden er niet van hun winkeldeur op slot te draaien
maar voor dergelijke bijzonder jubileum maken ze graag één keer
een uitzondering.
Vorig jaar zijn Piet en Annie
Brouwer voor het eerst met vakantie
geweest. Samen naar Israël. De voor
gaande jaren kon dat nooit want de
winkel moest openblijven. De winkel is
nu ook opengebleven, maar dat kwam
doordat Piet zijn broer de honneurs zo
lang waarnam. Hij moest daarvoor vrij
nemen bij zijn eigen werkgever. ,,De
deur dichtdraaien voor vakantie zal ik
nooit doen," zegt Brouwer. Verder
vertelt hij dat hij alleen maar weg wil
als hij heel zeker weet dat zijn zaak in
goede handen is. En dat was deze keer
zeer zeker het geval.
Klein
Als je Piet Brouwer kwaad wilt krij
gen, moet je tegen hem zeggen dat het
kleinwinkelbedrijf geen toekomst meer
heeft. Dat het in de toekomst allemaal
grote supermarkts zullen zijn waar de
mensen hun inkopen doen. Want
Brouwer gelooft in kleine bedrijven. Is
ervan overtuigd dat mensen een per
soonlijke en gezellige winkel op prijs
stellen. Een kerngezonde 170-jarige
noemt hij zijn zaak en met duidelijk
leedvermaak haalt hij een brief uit 1972
tevoorschijn waarin hem door een advi
serende instantie wordt medegedeeld,
dat zijn bedrijf geen toekomst meer
heeft. Een fusie met een grote kruide
nierszaak wordt hem in dat schrijven
aangeraden. De ontwikkelingen in Oos-
terend zagen er voor hem niet gunstig
uit. ,,lk ben van die brief niet geschrok
ken. Ik ken mijn zaak en Oosterend veel
te goed. Daar ben je ondernemer voor.
Ik heb een goede zaak met bergen
klanten. De voorraad staat in een
schuur op het industrieterrein. Er zijn
zelfs uitbreidingsplannen aan de Peper
straat. De tekeningen zijn al door de ar
chitect gemaakt. We wachten nu alleen
of het goedgekeurd wordt."
Jzn. en Pzn.
Vanaf 1810 hebben de Jzn's en de
Pzn's elkaar afgewisseld in de kruide
nierszaak. Wat bleef was de naam
Brouwer. Een dringende vraag is nu of
de thans 49-jarige Piet Brouwer Jzn.
een opvolger zal vinden. Die vraag lijkt
bevestigend beantwoord te kunnen
worden en als het een beetje meezit
wordt het zelfs een J. Brouwer Pzn.
Annie Brouwer vertelt dat zoon Joost
erg veel voor het middenstandsbedrijf
voelt. „Hij werkt op het ogenblik bij
een kruidenierswinkel in Den Burg, dat
vinden we erg goed. Laat hem eerst
maar eens kijken hoe het in andere win
kels toegaat. Hij heeft echter al wel
gezegd: „Vader en moeder, ik wil de
laatste dertig jaar volmaken". Dat zijn
dus de laatste dertig jaar van het twee
honderdjarig bestaan van deze zaak.
We hebben er alle vertrouwen in dat
dat goed zal gaan. Als de chef van de
winkel waar hij nu werkt weg is, neemt
hij soms de zaken waar. Hij krijgt dus
een goede training". Overigens hebben
alle zes kinderen van het gezin Brouwer
in de winkel meegeholpen. En tot vorig
jaar hielp Annie ook alle dagen. Vooral
het maken van fruitmanden was haar
specialiteit.
Werken
De kleine winkel in Oosterend
heeft zeker een bepaalde charme.
Fruit en groente worden vanwege
ruimtegebrek buiten verkocht. En
nog niet eens zo lang geleden ging
de kruidenier zelf op een fiets of
brommer de boer op om eieren te
halen voor de verkoop. Wel is het
kei- en keihard werken geblazen.
Eigenlijk is zondag de enige vrije dag
voor de familie Brouwer. Op die
zondagen speelt Piet Brouwer is de
Gereformeerde kerk in Oosterend op
het orgel. Twee keer per zondag. Hij
doet dat al sinds april 1968, dus bijna
12% jaar. Bijna was er dus ook nog
sprake geweest van een vierde jubi
leum.
Hoe dan ook, het feit dat de
winkel 170 jaar bestaat, zijn 25-jarig
huwelijksfeest en zijn 25-jarig kruide
niersschap zijn voor Piet Brouwer en
zijn vrouw reden te over om
zaterdag een receptie te geven in de
Bijenkorf. Klanten, familie en belang
stellenden zijn daar tussen half acht
en negen uur van harte welkom.
