Krassekeet-gemaa/
Ir De Vos officieel in
gebruik gesteld
Klein Krassekeetje
monument of allebei?
i
„The last
hard man"
m
Veel belangstelling
afscheid rector
ii,a\nii:ii\ys
I
:X
200 JAAR
HAVEN OUDESCHILD
TEXELSE COURANT
PAGINA 2
Door een druk op de knop heeft Ir. F. J. de Vos, hoofdingenieur
directeur van Rijkswaterstaat Noordholland vrijdag het nieuwe gemaal
'Krassekeet' in de Noorderdijk officieel in gebruik gesteld. Het Water
schap Texel had van het heugelijke feit een uitgebreid feest gemaakt,
waarbij tal van genodigden van de partij waren. Ook het 'gewone'
publiek werd er bij betrokken, want zaterdag werd iedere belangstel
lende in de gelegenheid gesteld het Krassekeetgemaal onder deskun
dige leiding te bezichtigen.
VMM*, I»
wa7i«kh»p nxu-
H«V
„01 nelK-PLK -
.o- jvtww'»
tnuü»
(MC, iinl VOHK'MOOfD TTCWNDttHST
Ir. F. J. de Vos onthulde een plaquette, die de herinnering aan de officiële ingebruikstelling van
het gemaal levend houdt
DINSDAG 24 JUN11!
Historische hoek
De commissie historische hoek heefi
voor het historisch spel een handkai
nodig. Mensen die er één in hun bezii
hebben en hem voor dit doel wilier
uitlenen worden verzocht contact op te
nemen met Jos Bergman, 't Buurtje 10
telefoon 2290
Versiercommissie
De versiercommissie van wijk E
(Heemskerckstraat, Loodssingel en Dt
Ruyterstraat tot Goudsblom! vraagt zeei
dringend hulp voor versierwerkzaamhe-
den. Er moeten wagens voor de optoch
ten en erepoorten worden aangekleed
Men kan zich voor allerlei werkzaamhe
den, variërend van timmeren tot hei
maken van papieren bloemen, opgeven,
ledereen wordt uitgenodigd woensdag
een kijkje te komen nemen in de schuur
van Rien Bakker aan de Heemskerck
straat om zeven uur 's avonds.
Historische optocht
Buiten de grote wagens van de
verschillende wijken kunnen aan de
historische optocht ook mensen indivi
dueel meedoen. Er kunnen thema's
uitgebeeld worden die betrekking heb
ben op de historie van de haven.
Embleem
Het vignet 200 jaar haven Oudeschild
is in een reuzeformaat van 75 bij 100
centimeter te koop bij Pieter Jan Vis-
man. De Ruyterstraat 6. Ze kosten
71,50.
Versiercommissie
De versiercommissie roept iedereen
op de straat te versieren met vlaggetjes.
Daarenboven wordt verwacht dat ieder
een zijn huis verfraait, bijvoorbeeld met
bloembakken of muurschilderingen.
Waterspelen
Donderdag 31 juli worden 's middags
spectaculaire waterspelen gehouden in
de haven van Oudeschild. Iedere deel
nemer moet een eigen vaartuig bouwen
dat door spierkracht voortbewogen
wordt. Met dit vaartuig moet een
bepaalde afstand afgelegd worden. Bo
ten, surfplanken en andere bestaande
vaartuigen mogen niet meedoen. Voor
de wedstrijden worden prijzen voor
originaliteit en snelheid uitgeloofd. Men
kan zich opgeven bij R. Verduyn,
telefoon 4317. Er bestaat bij sommigen
de illusie dat dit spel vanaf een glijbaan
gespeeld wordt. Dat is niet het geval.
Programma
Het programma voor de drie feestda
gen ziet er als volgt uit
Donderdag 31 juli:
Aankomst bakkerstrog uit Wieringen.
historische optocht, politiehondende
monstratie. waterspelen op spier
kracht, strijd om de man en de vrouw.
Vrijdag 1 augustus:
Vlootshow vissersvloot, dinghiesdemon-
stratie, demonstratie van de Koninklijke
Marine en de KNZHRM, roeiwodstrijden
enz.
Zaterdag 2 augustus:
Kinderspelen, vlotvaren. watersport
evenementen waaronder parasail-para-
chutisten, kajuitzeiljachten, catamarans,
waterskieërs, surfers en demonstratie
wipperploeg van de reddingmaatschap
pij, Pipo de clown, spelen voor ouderen.
Gedurende de drie dagen:
Maritiem museum, antiekmarkt met
oude ambachten, mosselverwaterings-
De bouw van het gemaal en de
bijkomende werken vormen tezamen
een van de belangrijkste en meest
ingrijpende waterbouwkundige werken
die in opdracht van het Waterschap ooit
op Texel zijn uitgevoerd. Verschillende
sprekers onderstreepten dat vrijdag en
de meeste van hen waren niet met lege
handen naar de plechtigheid gekomen.
Een van de aardigste geschenken kwam
van directeur P. F. Teyema, directeur
van aannemersbedrijf De Vries Er Van de
Wiel in de vorm van het gratis beschik
baar stellen van mankracht voor het
bouwen van de legendarische Krasse
keet waaraan het nieuwe gemaal zijn
naam dankt. Bij de dijkverzwaringswer-
ken is de Krassekeet verdwenen, wat
met name in Oosterend en omgeving
wordt betreurd.
Teyema gaf het Waterschap in
overweging ook iets aan het pro
ject te doen, bijv. door het beschik
baar stellen van materiaal zodat de
Krassekeet zonder kosten in eer
zou worden hersteld. Hij bracht het
bestuur van het Waterschap daar
mee wel een beetje in verlegenheid,
want de Waterschapsbestuurders'
zijn geen voorstander van de hdï>
bouw van de Krassekeet. Ze vinden
het best als andere personen of in
stanties zich daarvoor inspannen en
zullen ook zeker niet tegenwerken,
maar geld of goed hebben ze er ei
genlijk niet voor over. Veel belang
rijker, zo bleek uit de toespraken
van dijkgraaf M. Roeper Pzn. en
burgemeester Engelvaart, wordt
een monument gevonden dat op de
dijk zou moeten worden neergezet
ter herinnering aan de totale Texel
se dijkverzwaringswerken, bij voor
keur op de plaats waar de Eierland-
se dijk en de Eendrachtdijk elkaar
ontmoeten. Want hier worden de
verhoogde dijkstukken gekoppeld.
Vanaf dat moment kunnen de
Texelaars zich ook bij zeer hoge
waterstanden en zware stormen
veilig voelen.
De genodigden kwamen voor een
groot deel van het vasteland. De ont
vangst en de bijbehorende redevoerin
gen werden daarom gehouden in het
havenrestaurant van 't Horntje. Dijk
graaf M. Roeper ging daarbij namens
het dagelijks bestuur van het Water
schap in op de omstandigheden die
hadden geleid tot het besluit van het
Waterschap om de oude .suatieslui-
zen" in de Noorderdijk te vervangen
Het waren maar liefst vijftien verschil
lende mensen die het woord voerden in
de aula van de Rijksscholengemeen
schap. De heer Luikings, chef van het
rijksonderwijs roemde de veelzijdigheid
van Van der Eijk. Vooral in de begin
periode toen de Rijks-HBS nog helemaal
van de grond geholpen moest worden
bleek deze veelzijdigheid bijzonder
waardevol te zijn. Een andere spreker
was burgemeester Engelvaart die meld
de dat de baan van rector hem moeilijker
leek dan die van burgemeester. „U zit
tussen generaties leerlingen en dat
vraagt steeds weer aanpassing. Dat
geldt natuurlijk ook voor de leerkrach
ten", zei hij. Dat het binnen de Rijks
scholengemeenschap goed gaat tussen
de gefuseerde scholen noemde Engel
vaart de verdienste van Van der Eijk.
Jammer vond de burgemeester het dat
de gemeente niet voldoende mee kan
werken aan de huisvesting van het
personeel. Hij erkende dat het met de
huisvesting op Texel erg moeilijk zit. De
opvolger van Van der Eijk meldde altijd
erg veel waardering had gehad voor het
demonstratie, historische hoek waar
antieke vaartuigen liggen als botters,
aken, tjalken, stoomsleepboot etc. Hier
ook: het herleven van de Texelse
visafslag.
Alle avonden zijn er optredens van
verschillende groepen in de feesttent.
De feesten worden afgesloten met een
groots vuurwerk.
door een gemaal, waardoor de verou
derde gemalen van zowel Waalenburg
als Het Noorden konden vervallen.
Tijdig gehandeld
Hoewel de altijd bescheiden en nuch
tere dijkgraaf het niet zo zei, werd
duidelijk dat het Waterschapsbestuur
bijzonder slim heeft gehandeld. Door
tijdig in te spelen op de dijkverzwarings
werken (Rijkswaterstaat zou anders een
nieuwe sluis hebben gemaakt) kon het
project tegen naar verhouding lage
kosten voor de ingelanden worden
uitgevoerd. Het ging om méér dan
alleen de bouw van het gemaal: de
'toeleverende' waterlopen in de polder
Het Noorden inclusief de daarin opge
nomen diverse 'kunstwerken' moesten
worden verbeterd en vernieuwd. Groot
was de voldoening over het feit dat dit
voor het landschap ingrijpende project
in volledige overeenstemming met alle
eigenaars en gebruikers van de aanlig
gende gronden kon worden uitgevoerd.
Tot die eigenaars hoort ook de Vereni
ging tot Behoud van Natuurmonumen
ten, die graag zag dat de om zijn vogels
en planten beroemde Drijvers vogelwei
de De Bol onaangetast zou blijven. Dat
is gelukt. Een van de meest opmerkelijke
voorzieningen in het belang van natuur
en milieu is de zoutwaterinlaat die in de
perskoker van het nieuwe gemaal is
opgenomen. Als het nodig is (daartoe
worden regelmatig metingen gedaan)
kan hiermee zeewater naar binnen wor
den gelaten waardoor het brakwater-
milieu van De Putten in stand blijft. Voor
dijkgraaf Roeper was de harmonie die zo
typerend is geweest voor ontwerp en
uitvoering van het Krassekeetproject
een voorbeeld voor menigeen. Hij acht
te weer eens bewezen dat mensen met
verschillende belangen niet met elkaar in
de clinch hoeven te liggen. Bijna altijd is
het mogelijk een voor alle betrokkenen
aanvaardbare oplossing te komen. Ook
in landschappelijk opzicht is het nieuwe
gemaal niet schadelijk geweest. Dank
werd gebracht aan architentenbureau
Alkema dat een doelmatig doch weinig
opvallend gebouw had ontworpen.
Geschiedenis
Geheel 'midden Texel' (polder Waal
enburg met de er achter liggende Koger
polders, Burger Nieuwland, Gerritsland,
Ongeren, de noordelijke helft van de
staatsbossen en de polder Het Noorden)
wordt door het Krassekeetgemaal ont
waterd. Voordien had Het Noorden zijn
eigen bemaling. Het hoofd van de
technische dienst van het Waterschap,
Ing. H. Ph. Vonk, schetste de oude
situatie en zette de omstandigheden op
een rij die het Waterschapsbestuur
hadden doen besluiten de unieke kans
aan te grijpen om twee vliegen in één
klap te slaan: vervanging van de sterk
verouderde en daardoor niet meer be
trouwbare installaties en tegelijkertijd
een zodanige verbetering van de bema
ling dat deze ook bij hoge stand van de
Waddenzee zou kunnen werken. Het
begon in 1972 met het opstellen van een
nota waaruit de nu gekozen oplossing al
naar voren kwam. Er dreigde nog een
spaak in het wiel gestoken te worden
door de januaristorm van 1976 die tot
versnelde uitvoering van de Texelse
doorzettingsvermogen van Van der Eijk
en namens de leerlingenraad werd het
woord gevoerd door Ciska Stark. Ciska
benadrukte dat Van der Eijk altijd erg
veel voor zijn lererlingen over heeft
gehad. Alleen zei ze het jammer te
vinden dat de leerlingen de rector door
zijn drukke werkzaamheden de laatste
tijd niet veel persoonlijk hebben meege
maakt. Op de receptie werd verder nog
het woord gevoerd door wethouder
Blanken, de heer Boere namens de
leraren, de inspecteur van de RSG de
heer Voskuilen. Deze laatste beklem
toonde de steun die Van der Eijk in de
afgelopen jaren van zijn vrouw heeft
ondervonden.
Biljart
De scheidende rector werd door de
verschillende sprekers goed met cadeaus
bedacht. Een kamerbiljart was één van
de meest onverwachte, maar daarom
niet minder in goede aarde vallende
geschenken.
In zijn dankwoord herinnerde Van der
Eijk zich de sfeer die altijd op school
heeft geheerst. Hij gaf zijn opvolger en
het personeel twee motto's mee: ,,Doe
je best en blijf lachen", en niets moet,
alles mag, maar niet èlles mag".
Vrijdag vond het afscheid plaats van
de ouders en oud-leerlingen. Als cadeau
werd Van der Eijk een reis waarheen hij
maar wilde aangebodenVrijdag werd het
echtpaar Van der Eijk met een taxi
dijkverzwaringswerken leidde. Het inge
nieursbureau Oranjewoud B.V. uit
Schermerhorn leverde in recordtijd een
afgerond ontwerp voor het plan en al
spoedig bleek ook de financiële haal
baarheid: Rijkswaterstaat zou 94% van
de kosten van het gemaal betalen en de
Dienst Landinrichting zou 60% subsi
diëren in de kosten van de verbetering
van de waterlopen in Het Noorden. Dat
hield in het graven van een meer dan 5
km lange hoofdwatering met voorzie
ningen als een automatisch werkende
klepstuw die het waterpeil van een groot
deel van Waalenburg beheerst, een
grote duiker door de Zwinweg en een
veetunnel door de Kaai. Verder moest
het noordelijke deel van Het Noorden
(300 ha) een aangepaste ontwatering
krijgen en het laagste stuk daarvan, de
40 ha grote Bemes, kreeg een automa
tisch werkende onderbemaling.
Automatische
Het gemaal Krassekeet dat het aan
gevoerde water naar buiten slaat is
voorzien van twee schroefcentrifugaal-
pompen van elk 250 m3 per minuut bij
een opvoerhoogte van 2.35 meter.
Elektromotoren van elk 90.000 Watt (ca
122 pk) drijven deze op betonnen 'slak-
kenhuizen'aangesloten pompenaan. Het
gemaal schakelt zich telkens automa
tisch irt„bij.voorkeur als het water vande
Waddenzee laag is, zodat de bemaling
zo weinig mogelijk energie kost. Bereikt
het Waddenzeewater het stormpeil (2
meter plus NAP) dan schakelt het
gemaal uit en wordt de perskoker op
drie plaatsen gesloten: door een elek
trisch aangedreven tolklep in het ge
maal, een hydraulische stormschuif in
een schacht die in de kruin van de dijk
uitkomt en een terugslagklep aan de
uitstroomkant van de perskoker. Diver
se ondernemingen en instanties waren
bij het project betrokken en werkten
wonderlijk goed samen. J. G. Nelis Er
Zn., IJmuiden B.V. bouwde voor 1,8
miljoen het gemaalgebouw. Het mecha
nische deel daarvan werd uitgevoerd
opgehaald en bij de school verwelkomd
door de Margaretha Sinclairband. De
reis werd het echtpaar op bijzonder
originele wijze aangeboden. ,,U kunt
naar Terschelling, maar ook naar Egyp
te, Italië, Thailand of Mexico", stond op
een bord dat door de tekenleraar van de
RSG was vervaardigd.
door Machinefabriek Stork B.V. v<
7575.560,— en de elektrische installs
maakte Alewijnse Elektrotechniek vr
7106.000, De persleidingen in de c
werden (vlot, ondanks de strenge w
ter) gemaakt door aannemer B. M. v
Noordenne voor 71,3 miljoen. Ongevi
tegelijkertijd verbeterde en vernieuw
De Vrie Et Van de Wiel de hoofdwa
ring in Het Noorden. Ing. Vonk toon
zich bijzonder erkentelijk voor de harnr
nieuze samenwerking van alle betrokl
nen waardoor het Waterschap Texel
staat was geweest dit werk te realisert
Eer
Ir. F. J. de Vos zei het 'als buitf
staander' een grote eer te vinden I
gemaal te mogen openen. Hij zei
Rijkswaterstaat grote zorgen heeft
Texel: ingrijpen aan zowel de west-
de oostkant was nodig. Bij het terugbl
ken op de soms roerige geschiede
van de Texelse dijkverzwaringswerki
repte spreker over de onenigheid die
geruime tijd was tussen Rijkswatersti
en de natuurbeschermers over het
volgen tracee en de storm van 2 janu
die aanleiding was woor de demonst
tie van Texelaars in Den Haag. Volge
Ir. De Vos wordt over die demonstrat
die uitmuntte door zijn waardig kar.
ter, nög nagepraat. Dat werd la
bevestigd door burgemeester Eng
vaart. Met name het feit.dat de Te>
laars de keutels van hun meegebracl
schapen na afloop in schoenendoz
deden, had indruk gemaakt Dit jr
wordt de volledige veiligheid van Te
een feit. Want nog voor de winter zal
verhoogde Eendrachtdijk waterkere
zijn, de afwerking volgt in 1981. f
totale dijkverhogingswerk heeft dan I
miljoen gulden gekost, waarvan
miljoen voor het gemaal Krassekeet n
bijbehorende werken. ,,ln samenw
king is hier veel goeds tot sta
gebracht", aldus de hooföingenie
directeur.
(Lees verder op pagina 4)
men wordt. Als Provo gevangen wor
doodt Burgade per ongeluk Prov
zwangere Indiaanse vrouw. Burgi
betreurt dit tragische ongeval, m
Provo wil wraak. Samen met zes and
moordenaars vlucht Provo uit de I
ruchte staatsgevangenis in Yuma.
hier begint het verhaal van ,,The l
hard man". Burgade weet dat I
gepensioneerd of niet, Provo's doel
is. Hierdoor en vanwege zijn lar
achtervolging van de misdadiger he
hij begrip leren opbrengen voor Prov
kwaadaardige vindingrijkheid. Burga
neemt de wapens weer op. Maar Pro
weet de kwaliteit van zijn tegenstand
waardoor et duel tussen de twee I
karakter krijgt van een fataal scha:
spel. Provo doet zijn eerste zet d(
Burgades dochter Susan te kidnappr
Hij misbruikt haar in een poging 8
Woensdagwestern „The last hard
man". Het verhaal speelt zich af in het
Arizona van 1909. Burgade (Charlton
Heston) was lid van de grenspolitie tot
hij, zat van het geweld, zijn wapens aan
de wilgen hing. Provo (James Coburn)
is een halfbloed Navajo, treinrover en
moordenaar, die door Burgade na een
lange en wrede strijd gevangen geno-
gade in het nauw te dringen. De zet
geslaagd zijn, als Hal, een ingenie
niet tussen beide was gekomen,
twee tegenstanders hebben hun m«
standers. Menendez is Provo's geva
lijke rechterhand. Marshal Nye is
sheriff die Burgade steunt, maar
beperkt door zijn gebondenheid aan
wet.
De leerlingen, de ouders en de docenten hebben er alles aan
gedaan om het afscheid van rector Van der Eijk van de Rijksscholen
gemeenschap zo leuk mogelijk te laten verlopen. Donderdagmiddag
werden de rector en zijn vrouw in een open rijtuig van huis gehaald.
Na een tocht door Den Burg werd gestopt voor het schoolgebouw.
Als koetsiers bij deze tocht functioneerden Jan Daalder en Rien Mast.
Keurig in het pak reden zij de scheidende rector naar de school waar
hij werd opgewacht door een ontvangstcomité. Bij aankomst kreeg
mevrouw Van der Eijk een schitterend boeket aangeboden.
