De Bonte Vliegenvanger,
een nieuwe broedvogel
in het Texelse bos
Commissies willen
rouwkamers in
oude school
Harmonie „Eensgezindheid"
K v-
Stand Hoornder
strandlopen
Oud papier
Texelaars doen
KNBRD-examen
Zuigelingenbureau
[I J DAG 1 AUGUSTUS 1980
TEXELSE COURANT
PAGINA 5
m>ofi
x. Reageren op deze rubriek kan bij Jaap
van Groenigen, telefoon (02220) 3562,
Adriaan Dijksen, telefoon (02228) 676 of
bij het Natuurrecreatiecentrum, telefoon
(02228)741
ioor vakanties en vakantiedrukte
ben we een keertje overgeslagen,
ir hier is dan toch weer een „Witte
Zelf hebben m'n vrouw en ik
weken door de Julische Alpen
3rd Joegoslavië) gelopen. Een ge-
dige ervaring. Wat je daar nog aan
jur, vooral planten, ziet is enorm,
ruige berglandschap is bovendien
nagenoeg onaangetast. Zo'n va-
tie doet je pijnlijk beseffen hoe klein
'olgepropt met mensen ons landje is.
dat de strijd van de natuurbescher-
om hier nog een paar plekjes
angetast te laten, eigenlijk nog maar
achterhoedegevecht is. Veel van
reservaten beginnen al aardig op
soort openlucht-diorama te lijken,
en zit er geen glas voor maar
keidraad. Maar goed, over het wel
vee van natuurbescherming gaan we
niet schrijven. Wel over één van die
ie dingetjes die in de Texelse vogel-
eld toch nog plaatsvinden.
dit geval betreft het het eerste
sdgeval van de bonte vliegenvanger
jns bos. Eigenlijk is het niet het
eerste broedgeval op Texel. Thijsse
namelijk in 1901 al een nest van
soort in Den Burg. Dat gold toen
sen zeldzaamheid vor het hele land.
'erder is er nog een 'merkwaardig'
al uit 1973. Toen werd in de nazomer
Je Prins Hendrikpolder een wijfje
ien dat 3 jongen voerde. Hoewel de
its niet erg in overeenstemming was
het normale woongebied van de
te vliegenvanger, wees dat natuur-
wel in de richting van een broed-
al Totdat we ergens in de boeken
den dat de soort soms familiegewijs
lint te trekken, ook als de jongen nog
helemaal zelfstandig zijn.
Hoe ziet ie er uit?
Hij praat nu al een hele tijd over die
i jenvangers, maar hoe zien ze er
nlijk uit", zullen verschillende lezers
vel denken, want de soort is niet zo
erg bekend,
let is een soort zangvogel, ongeveer
i-groot. De mannetjes zijn, zoals op
tekeningetje van Johan Reydon
d te zien is, vrij opvallend met een
ibinatie van bruine, zwarte en witte
iren. Ze zien er wel een beetje uit als
klein ekstertje, maar dan zonder de
ie staart. De wijfjes zijn bruin-wit
ikend. Bonte vliegenvangers komen
ilmatig op Texel voor, maar alleen in
rektijden. In augustus en september
n mei komen er het meeste langs. In
nazomer soms vele tientallen tot
iderden. Ondanks het bonte veren-
d vallen ze niet zo snel op; ze blijven
irgaans aardig in het gebladerte
icholen. Veel meer dan hun neef de
jwe vliegenvanger. Die zit vaak op
uitstekende takken te kijken of er
ikten voorbij komen. Met een korte
tervolgingsvlucht vangen ze die dan.
Kent u hem trouwens wel, de grauwe
vliegenvanger? Ze zijn op Texel niet
zeldzaam als broedvogel maar heel
onopvallend getekend. Ze broeden niet
alleen in het bos maar ook in bosjes en
grote tuinen.
Terug naar de bonte vliegenvanger
die vaak het eerst opvalt door z'n roep.
Het klinkt als een fel 'wiet-wiet'. Wie dat
geluid eenmaal goed kent zal de soort
niet vaak meer missen want hij laat het
regelmatig horen. Ook deze soort komt
tijdens de trek niet alleen in het
bos voor maar overal op Texel in bosjes,
windsingels, erfbeplantingen en tuinen.
Nestkasten
Broeden doen bonte vliegenvangers
in niet te dichte bossen. Loof-, naald- of
gemengd bos, het maakt niet veel uit.
De soort is een holenbroeder en dat
betekent dat hij ook graag van nestkast
jes gebruik maakt. Daardoor heeft hij
zich ook in parken en grote tuinen
gevestigd.
Het Texelse broedgeval van dit jaar
vond ook in een nestkastje (van Staats
bosbeheer) plaats. Er vlogen in totaal 4
jongen uit. Ze zijn geringd, dus mis
schien horen we nog eens wat van
'onze' vliegenvangers.
De geschiedenis van de bonte vlie
genvanger in Nederland is vrij grillig.
Waarschijnlijk broedden ze hier heel
vroeger toen er nog natuurlijke loofbos
sen waren, wel. Zoals eerder gezegd,
rond het begin van deze eeuw waren ze
echter heel zeldzaam. Vooral door het
steeds meer ophangen van nestkasten
werd ons land vanuit Duitsland weer
bevolkt. In de eerste helft van deze
eeuw werd de soort vooral in Twente
weer een algemene broedvogel. Na
1950 verspreidde de bonte vliegenvan
ger zich steeds meer door het hele land.
In het oosten en noorden is het nu een
algemene broedvogel. Op Terschelling
en Ameland bijvoorbeeld broedt hij al
jaren. Maar ook in het zuiden en in
mindere mate in het westen is hij nu op
verschillende plaatsen ingeburgerd. En
vooral door de nestkastjes weet hij z'n
gebied nog steeds uit te breiden. Deze
uitbreiding wordt nog eens bevorderd
door het feit dat de soort weinig plaats-
trouw is. Dat wil zeggen dat de paartjes
in het voorjaar niet steeds naar dezelfde
plekjes terugkeren maar dan hier dan
daar tot broeden komen. Het is dus nog
maar afwachten of we het volgend jaar
weer bonte vliegenvangers op het eiland
hebben.
De spechten
Met een andere nieuweling in het bos
gaat het in ieder geval goed. Vorig jaar
konden we u berichten dat er al drie
paar grote bonte spechten tot broeden
gekomen waren (na 1 paar in 1978). Dit
jaar waren er al tenminste acht, mogelijk
9 paren! Het blijkt dus wel dat er voedsel
genoeg voor aardig wat spechten is en
dat het bos steeds meer 'volwassen'
wordt. Of al die paren nakomelingen zijn
van dat eerste ene paar, is een open
vraag. Hoewel onze broedvogels stand
vogels zijn (dus niet trekken) bestaat de
kans dat als spechten eenmaal een bos
bevolkt hebben, andere exemplaren er
door aangelokt worden. Jonge vogels
willen nog wel eens wat rondzwerven en
'overkanters' raken daarbij tot op Texel.
Maar we moeten niet te vroeg jui
chen. Een paar jaar nadat de staartmees
zich op Texel gevestigd had waren er
ook al acht paren. Weer een paar jaar
later echter waren ze weer praktisch
verdwenen. Nu is het twijfelachtig of ze
hier nog broeden. Als iemand toch
broedgevallen weet of waarnemingen
van staartmezen uit de broedtijd heeft,
horen we dat graagl
Zwaluwen
Nu we het toch over het doorgeven
van waarnemingen hebben, nog even
iets over zwaluwen. We hebben heel
wat gegevens doorgekregen. Een ieder
daarvoor nogmaals dank. Te zijner tijd
doe ik er nog verslag van.
Overigens kunt u nog steeds gege
vens aan ons kwijt. Het gaat daarbij
vooral om broedgevallen van de huis
zwaluw. In De Koog merkten we dat er
zelfs na de eerste week van juli nog
nieuwe nesten bijgekomen waren!
Adriaan Dijksen
Na vier strandlopen is de stand in de
verschillende klassementen als volgt:
Heren, 8 kilometer: 1. Frans Kuip
116,61; 2. Gerard Zoetelief 121,86; 3.
Jan Hin 124,37; 4. Jan Zijm 125.51; 5. T.
Franchimon 126.01; 6. Daan Welboren
131.51; 7. H. Bakker 134.69; 8. W.
Wassenaar 159.37; 9. R. Buytenhuys
161.49.
Dames, 4 kilometer: 1Emelie Veeger
80.06; 2. C. Bakelaar 84.25; 3. Nel
Bruining 84.89.
Jeugd tot en met 14 jaar, 4 kilometer:
1. Nico Kikkert 61.39; 2. Joop Rommets
72.91; 3. Rudy Barhorst 77.21; 4. Martin
Troost 77.39.
Er worden nu nog 4 strandlopen
gehouden.
Zaterdag wordt in De Cocksdorp weer
oud papier opgehaald ten bate van de
oudercommissie. Men wordt verzocht
het papier gebundeld langs de kant van
de weg te zetten. Als het regent kan dit
het best onder een afdakje geschieden.
Het papier zal tussen negen en elf uur
worden opgehaald. Bij de ophalers zijn
touwtjes te krijgen om het papier voor
de volgende keer te bundelen.
„Als ik het goed begrijp kost dit ons
7160.000,—We krijgen daarvoor twee
rouwkamers die we mogen gebruiken,
maar die eigendom zijn van de Doops
gezinde kerk. In feite huren we die
rouwkamers voor 724.000, per jaar
van de kerk. De exploitatie berust verder
bij de Doopsgezinde kerk. Voorts heb ik
bij de plannen een condoleantieruimte
gemist. Je kan wel zeggen dat je daar de
kerk dan voor moet gebruiken, maar het
kerkgebouw is er minder geschikt voor.
Het is gebruikelijk dat de kerkdienst
wordt gehouden in de kerk waar de
mensen gedurende hun leven toe be
hoorden. De kerk zal dus niet veel
gebruikt worden voor de rouwdienst.
Laten we het schoolgebouwtje dat nu
bij de Beatrixschool staat gebruiken om
er rouwkamers in te richten".
Deze opmerking maakte Sieme de
Waard dondedagavond tijdens de ge
meenschappelijke vergadering van de
commissies algemene zaken en finan
ciën. Het plan om rouwkamers te
bouwen bij de Doopsgezinde kerk stond
ter discussie. De kwestie van de rouw
kamers speelt al sinds 1974. Het overleg
tussen de gemeente en het kerkbestuur
is in die tijd wat moeizaam verlopen,
Daan Schilling vond dat er veel te lang
is gepraat en onderhandeld over dit
punt. „Als je de bouw van de rouw
kamers bij de Doopsgezinde kerk nu
weer niet door laat gaan, kunnen we
weer overnieuw beginnen. Het eind van
het liedje is dat je dan nog eens een
aantal jaren kunt wachten", zei hij.
Treurig
Beumkes meldde dat hij al vaak heeft
aangedrongen op een snelle afwerking
van de plannen voor rouwkamers. „Ik
vind dat heel belangrijk. Misschien nog
wei belangrijker dan een overdekt
zwembad. Zoals de toestand nu is, is
het in en in treurig. Ik ben blij met dit
voorstel. In de afgelopen jaren heeft de
Doopsgezinde gemeente hard gewerkt
om de rouwdiensten zo goed mogelijk te
laten verlopen", zei Beumkes. Toch had
ook hij bedenkingen tegen de financiële
consequenties van de bouw van rouw
kamers bij de Doopsgezinde kerk.
„Kunnen we voor die 7160.000,— niet
zelf een gebouw neerzetten?" vroeg hij.
„Ik denk aan het kleine schooltje bij de
Beatrixschool. Ik heb dit al eens meer
gezegd, maar het werd toen van tafel
geveegd door wethouder Blanken. Hij
wilde het gebouw liever bewaren voor
het onderwijs. Ik vraag mij af hoe hij dit
kan waarmaken met een algemeen
teruglopend leerlingenaantal. De begra
fenisondernemers vinden dit schooltje
een aardig gebouwtje. Het is belangrijk-
dat plannen in deze richting zo vlug
mogelijk gerealiseerd worden", zei hij.
Neutraal
Ook mevrouw Huitema voelde wel
iets voor het gebouwtje als rouwgele-
genheid. Haar voornaamste argument
was dat het erg belangrijk is een
neutraal gebouw te hebben voor rouw
diensten. Dit met het oog op degenen
die niet tot een kerk behoren. Door de
rouwkamers bij de Doopsgezinde kerk
zouden deze gedwongen worden uit
vaartdiensten in de kerk te houden.
„Verder belandt alles wat Katholiek is
bij Sint Jan", zei mevrouw Huitema.
„Dat is voor de mensen die daar wonen
ook niet leuk. Iedere keer zo'n rouw
stoet voor je ramen. Het schoolgebouw
tje wordt voor enkele doeleinden ge
bruikt, maar daar moet een oplossing
voor te vinden zijn", stelde ze.
Nauta meldde nog bang te zijn dat
met het afwijzen van het voorstel de
ontwikkelingen rond de rouwkamers
weer vijf jaar teruggeschoven zouden
worden. Bovendien zei hij dat de raad al
een krediet heeft gevoteerd voor deze
oplossing.
Beter bereikbaar
Argumenten waardoor Beumkes zich
niet uit het veld liet slaan. „Bekijk eerst
maar eens of het schoolgebouwtje kan.
Het is ook beter bereikbaar voor de
rouwauto's".
Uiteindelijk werd in de commissie
besloten dat men geen definitief nee
tegen de Doopsgezinde kerk zal laten
horen, maar dat toch eerst de mogelijk
heden van het schoolgebouwtje worden
bekeken.
Zaterdag worden de eerste examens
voor het KNBRD-diploma strandwacht
A afgenomen. Dit gebeurt elk jaar. maar
deze keer is het zo bijzonder omdat er
Texelaars aan mee doen. Ze hebben er
hard voor gewerkt en hopelijk zal dat
blijken in de resultaten. Het examen
vindt om 10.15 uur plaats op het
Kogerstrand.
Het examen omvat ondermeer: het
slepen van een drenkeling in de juiste
vervoersgreep; enkele bevrijdingsgre
pen goed weten te gebruiken en nog
enige kennis omtrent de zee.
Er worden ook examens afgenomen
voor de jongere leden van de toekomsti
ge Texelse Reddingsbrigade. Diegenen
die voor brevet 5 opgaan worden om
12.00 uur in zwembad Molenkoog ver
wacht.
De anderen (voor brevet strand
wacht) moeten ook om 10.15 uur op het
strand zijn.
Men hoopt dat veel mensen tijd
hebben om even te komen kijken. Als er
veel toeschouwers zijn doe je automa
tisch nog even beter je best.
Zij die afzwemmen:
Brevet 5: Chris Blanken, Colinda
Boon, Constatijn Koorn, Ivor van Onzen
en Mariëlle Rootlieb.
Brevet strandwacht: Dirk Jacob Drij
ver, Adrie Kikkert en Albert Winter.
Strandwacht AMagda Bakker, Petra
Bakker, Peter Haker, Paul Inpijn, Nel
Koorn, Erna Kuip, Gerard Roeper en
Rob Souverein.
Strandwacht B: José Huisman.
De zuigelingen die aan de beurt zijn
worden op het bureau verwacht op de
tijden, waarop hun eigen huisarts
zitting heeft. De tijden zijn als volgt:
Dokter Siebinga, dinsdag 5 augustus
om 14.00 uur.
Dokter Waverijn, woensdag 6 augus
tus om 13.30 uur.
Openingstijden magazijn
Groene Kruis
(voor uitgifte goederen).
Maandag t/m vrijdag 17.00 - 18.00 uur.
FEUILLETON
door Tom Lodewijk.
7. „Vader", zei Sita en slikte moei-
zullen we hier nu verder over
gen? Anders ga ik óók de deur uit.
lat allemaal terwille van de harmonie
sgezindheid. Waar is de harmonie?
Ir is de eensgezindheid?"
n toen zag ze haar vader zitten,
ingezakt, het vuur van zijn toorn
lust. Een oude, grijze, moede man,
met bevende hand het glas water
rzette, die uitzichtloos staarde
ineens welde in haar de woede op
n Jaap, die keihard tegen deze oude
i, haar vader was ingegaan. Zonder
rip, zonder respect, zonder enig
en tot toenadering,
lij moest zijn plannen maar uitvoe-
en dat kind van Hofman zou hem
helpen, en die malle Bert Bakker
zijn kolbak en dat wicht van 'em,
als aanbiddend naar haar tamboer
oor opzag.
j, Sita, waste haar handen van de
zaakinclusief Jaap Baars.
In „De Vergulde Gaper"
„Hoor eens, juffrouw Markman", zei
de altijd correcte meneer Tielens, „het
zij verre van mij, me met uw zaken te
bemoeien, maar als u iets dwars zit, zeg
het dan. Zó ken ik u niet".
Sita kreeg een kleur. Inderdaad, die
goeie meneer Tielens, wiens rechter
hand ze was, zou zich zeker al enkele
dagen hebben afgevraagd wat er met
zijn secretaresse aan de hand was. Ze
wist het zelf maar al te goed, ze was
humeurig en kort aangebonden, geen
lachje kon er af, en ze had zichzelf al op
onnauwkeurigheden betrapt, die ze ge
lukkig nog bijtijds kon goedmaken. Het
was niet eerlijk tegenover meneer Tie
lens, tegenover het bedrijf. Hij mocht de
dupe niet worden van haar privé-moei-
lijkheden.
„Ach", zei ze, „als ik het u vertelde,
meneer Tielens, zou u me alleen maar
uitlachen. En het zou u vast niet inte
resseren".
„Als het op u zo'n invloed heeft, dan
interesseert het me wel. Ik kan me niet
voorstellen dat u door een onbenullig
heid nu al dagen lang in de put zit. Want
zo is het, juffrouw Markman. Toe, maak
eens schoon schip. Ik heb toevallig net
alle tijd".
Ze zag hem aan, vriendelijk, grijzend
heertje, waakzame ogen achter zijn
gouden bril meneer Tielens, altijd
zorgvuldig zakenman, maar die haar,
dat wist ze, bijzonder graag mocht en
dat soms door kleine attenties liet
merken. Zou ze maar niet eens uitpra
ten? Tenslotte kon ze bij hém van een
volkomen objectieve en eerlijke kijk op
de zaak verzekerd zijn.
Ze zuchtte diep en begon te praten.
Ze vertelde het hele geval, van de
'oppositie' in de harmonie, de houding
van haar vader en zijn oude vrienden, en
tenslotte, een beetje haperend, van de
rol die Jaap Baars hierin speelde.
Hij luisterde met grote aandacht, met
geluidjes van instemming en attentie
haar onderbrekend. Hij vond het wél
belangrijk. Ten eerste was hij als een der
eerste burgers van Vreehorst niet onver
schillig voor een conflict dat, dit be
greep hij zeer goed, de gemeenschap
kon vergiftigen, maar hij voelde ook wel
hoe moeilijk de situatie was voor dit
meisje, dat hij om haar werk en haar
persoon zo hoog aansloeg.
„En is nu de verkering ook uit?",
vroeg hij.
„Nee, dat nietmaar Jaap komt
niet meer bij ons thuis. En ik ik zoek
hem niet op. Ik vind dat hij tegenover
mijn vader een andere houding had
kunnen aannemen, en ik vind dat hij ook
aan mij had moeten denken".
„Daarmee ben ik het niet geheel
oneens", zei meneer Tielens voorzich
tig. Hij sprak zijn gedachten niet geheel
uit. Het was hem opgevallen, hoe
tijdens het concours Jaap Baars en
Ingrid Hofman steeds samen gezien
waren, en al was dit te verklaren uit haar
functie als zijn secretaresse, hij had er zo
zijn eigen ideeën over. Hij was niet gekl
Die Ingrid was een vlinder, die graag de
mannen het hoofd op hol maakte, geen
kwaad kind, maar nog geen greintje
levensernst. Stel daartegenover Sita
Markman, minstens zo knap, zij het op
een heel andere manier, serieus, meer
vrouw al dan meisje zou zo'n jonge
vent voldoende kunnen onderscheiden,
vooral wanneer de vlinder nog de
dochter was van een steenrijke fabri
kant? Hij had Jaap Baars meteen geno
teerd als een man met eerzucht. En
eerzucht kon een man op vreemde
paden brengen. Hij vermoedde dat er bij
Sita ook nog bij de persoonlijke ge
krenktheid een stil verdriet zat, maar hij
zou zichzelf liever de tong afbijten dan
er op zinspelen. Inmiddels calculeerde
hij het mee in het ganse probleem.
Het ging niet alleen om de harmonie,
het ging ook om het levensgeluk van
Sita Markman. Voor zijn part trouwde
Jaap Baars met Ingrid Hofman en bleef
Sita haar hele leven vrijgezel, dat zou
voor de firma Tielens pure winst
zijnmaar zo egoïstisch-zakelijk was
hij nu ook weer niet
„Wanneer dit spel zo doorgaat", zei
meneer Tielens, zorgvuldig op zijn vin
gers aftellend, „dan gebeuren er meer
dere ongelukken. Uw vader gaat er
onderdoor, vrees ikSita knikte.
„U zelf bent er nauw bij betrokken, u zit
tussen uw vader en meneer Baars in,
nietwaar?" Hij wachtte niet op haar
bevestiging. „De harmonie kan hierdoor
kapot gemaakt worden, dat is drie, en in
Vreehorst kunnen we zo'n heerlijk con
flict-om-niks krijgen, waardoor genera
ties elkaar boos aankijken. Dat zit er
allemaal in. Het is dus geen kleinigheid
waarmee u me lastig valt, juffrouw
Markman. U hebt dit allemaal ook al
ingezien, en dat u er over in de put zit,
verwondert me niets, vooral omdat u er
persoonlijk ten nauwste bij betrokken
bent. Alleen met in de put zitten
brengen we het been niet in 't lid,
nietwaar?"
Ze glimlachte schraaltjes. Hij had
gelijk. Maar wat dan?
„En de zaak is nog niet in openbare
discussie geweest?"
„Nee, gelukkig nog niet".
„Hofman zit er ook achter?"
„Ik geloof van wel". Hij hoorde de
aarzeling in haar stem. Ze denkt aan
Ingrid, begreep hij.
„Hofman is geen dwaas. Een heel
nuchter zakenman. Ik denk dat ik eens
met Hofman ga praten. Ik zal zeggen:
Kerel, wij dragen allebei die harmonie
een goed hart toe, laten we vooral geen
brokken maken. Hou die lui nog wat aan
't lijntje en behoed ze voor overhaaste
dingen. Uiteindelijk gaat het bij al die
plannen om geld, daar hebben ze
Hofman voor nodig, daarvoor komen ze
straks ook bij mij. Wie op de geldkist zit,
die heeft de touwtjes in handen".
„Als u dat zou willen doen", zei Sita
dankbaar, en er kwam weer wat glans in
haar ogen.
„Dit hele zaakje moet achter de
schermen in orde gebracht worden",
meende Tielens, „zo gauw het tot een
openbaar conflict komt, krijgen we de
prestigekwesties en dan zijn we weg.
We zijn trouwens al een heel eind heen,
als ik hoor hoe uw vader er over denkt.
Voor hem is het al helemaal een kwestie
van prestige, al denkt hij dat het alleen
maar gaat om het heil en welzijn van de
harmonie".
Sita lachte. „Daar kon u wel es gelijk
in hebben".
„Zie je wel", zei meneer Tielens
verheugd, „u lacht alweer. Is het niet
goed, dat u eens uitgepraat hebt?"
Ze had graag gezegd, u bent een
schat, maar zoiets zei je niet tegen
meneer Tielens.
(wordt vervolgd)
