Cjrocn cZwavtsJ~exeh in het harL. foor onderzoek zeebodem en water NIOZ vertrokken naar diepzee bij Afrika Weer vijfde man in bestuur TESO Belangrijke mededeling! Schapen ernstig verwaarloosd Kaas eten met Rijk de Gooier Cursusnieuws M BAKKER'S IJZERHANDEL 3e JAARGANG NR. 9512 VRIJDAG 19 SEPTEMBER 1980 edactie: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, tel. I02228I 266 i Frits Beutick, Warmoesstraat 43, Den Burg, tel. (022201 220b oor advertenties, abonnementen, etc.' sngeveld De Rooy B.V., ostbus 11, 1790 AA Den Burg, telefoon (022201 2741 Verschijnt dinsdags en vrijdags. Postgiro 652. Abonnementsprijs f12,50 per kwartaal 70 cent incasso; los 50 cent. Bankrelaties: Amro Bank nr. 46.99.17.636 Rabobank nr. 3625.01.742; NMB nr. 67.34.60.398. Gisteren is uit de haven van Den Helder het ms "Tyro" naar de lidelijke Atlantische oceaan vertrokken met aan boord wetenschaps- ensen technici van het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee t 't Horntje. In de diepzee ten westen van Angola zal gedurende jna drie maanden belangwekkend oceanografisch onderzoek orden verricht. De expeditie, die 1,8 miljoen gulden kost, is een rvolg op eerder gehouden soortgelijke tochten. Doel van het iderzoek zijn allerlei voor een groot deel nog onbekende processen bodem en water van het zg. Angolabekken. voorzien. Om één voorbeeld te noemen: Om te weten of het verantwoord is radioactieve afval in de diepzee te dum pen moet bekend zijn hoe bodem en water zich op deze diepte gedragen. Veel belangrijke conclusies kunnen wor den getrokken uit electronisch onder zoek van de zeebodem waarbij de ver schillende afzettingslagen (sendiment- lagen) zichtbaar worden gemaakt. Als vervolg hierop worden bodemmonsters genomen, waarvoor aan boord van de 'Tyro' speciale voor diepzee gebruik ontwikkelde apparatuur is geïnstaleerd. Techniek De NlOZ-geoloog Doeke Eisma, een der leiders van de expeditie vertelde woensdag tijdens een persconferentie die ter gelegenheid van de start van dit onderzoek werd gehouden dat de tech niek bij dit diepzeeonderzoek een be langrijke rol speelt. De enorme water diepte stelt bijzondere eisen aan de apparatuur. De technici werken dan ook op voet van volkomen gelijkwaardigheid samen met de geologen. De bestudering van de diepzeefan van de Zaïrerivier is een uitvloeisel van de bijzondere belangstelling die zeegeo logen de laatste jaren voor dit fenomeen hebben opgevat. Waar het om gaat i? het gedrag van slib en zand dat met de rivier naar zee stroomt en zich daar uiteindelijk in lagen afzet. Over de zee bodem stromen als het ware rivieren van zand en slib. In de oliegeologie gelden zandlichamen als reservoirgesteenten waardoor onderzoek naar de snelheid van opbouw, de vorm van de afzettin gen en veranderingen die het materiaal heeft ondergaan na de afzetting conclu sies kan opleveren waarmee de speur ders naar olie hun voordeel kunnen doen. Bij een dergelijke toepasbaarheid van de resultaten van het onderzoek spreken de onderzoekers van een 'grote maatschappij relevantie'. Dat de keus viel op de Zaïre diepzeefan is omdat de Zaïrerivier tot de grootste rivieren ter wereld behoort en de rivierbedding zich in de oceaan voortzet in de vorm van een plaatselijk 1400 meter diepe kloof in de zeebodem waardoor zand en slib niet in een betrekkelijk ondiepe kustzee terecht komen maar direct in de diepzee. Dwarsdoorsnee Bij het 'doorlichten' van die diepe zeebodem wordt gebruik gemaakt van apparatuur die golven van een bepaalde frequentie naar de zeebodem zendt. Die golven ondergaan daarop breking, bui ging en terugkaatsing. De teruggekaat ste signalen, zowel afkomstig van de zeebodem als van de diverse lagen daaronder, worden opgevangen met onderwatermicrofoons en brengen uit eindelijk een schrijver in beweging waar door een dwarsdoorsnede van de zee bodem op papie- komt te staan. Het NIOZ maakt hier gebruik van een bij zondere methode: Meerdere geluids bronnen worden tegelijkertijd 'afge schoten' waardoor een signaal ontstaat apparaat waarmee op grote diepte lemmonsters zijn genomenwordt opge- is het omstreeks 5000 meter diepe eaangedeelte tussen de zg. Atlanti- ïe rug en de Afrikaanse westkust, n wil o.a. duidelijkheid hebben over processen die leiden tot de vorming de zg. diepzee 'fan' die zich bevindt or de mondingen van de Zaïrerivier en arbij afzettingen op de zeebodem tot kilometer uit de kust zullen worden studeerd. Het tweede deel van de ex- ditie zal voornamelijk worden besteed het nemen van water- en bodem- insters in het hele genoemde oceaan- deelte om er achter te komen hoe de iveging is van het koude water van de dpoo! dat via twee diepe punten dit igebied binnendringt. let betreft hier zuiver wetenschap- ik onderzoek waarvan de resultaten direct ten dienste hoeven te staan economisch, militair of milieube- Toch zullen de verkregen gege- s vrijwel zeker snel in een behoefte De Tyro in voile zee. dat dieper in de bodem doordringt en uiteindelijk een meer gedetailleerd beeld oplevert. De apparatuur is voor een deel beschikbaar gesteld door Shell; de bij behorende electronica is door het NIOZ zelf ontwikkeld. De volgende stap is dus het nemen van bodemmonsters. De apparatuur daarvoor is in de afgelopen vijf jaar door NIOZ ontwikkeld. Het is mogelijk bodemkernen op te halen met een lengte van 18 meter. Men kan daar mee dus vaststellen hoe de bodem op een diepte van 18 meter is samenge steld. Containers Water- en bodemmonsters zullen voor een groot deel direct aan boord worden bestudeerd. Dat gebeurt in laboratoria die het NIOZ op Texel heeft geïnstaleerd in containers. Deze lab containers werden donderdag door het transportbedrijf Van Maldegem naar Den Helder gebracht en daar door enkel kranen van het verhuurbedrijf Mosk aan boord geplaatst en vastgezet. Ook werden grote bakken zand in het schip gezet om aldus voor voldoende balast te zorgen. Bij het geschikt maken van de Tyro voor deze wetenschappelijke ex peditie speelde het scheepsreparatie- bedrijf Hans Boom uit Oudeschild een belangrijke rol. De expeditie naar het Angolabekken is een fase in het oceaanonderzoek dat pas in 1975 in zijn huidige systematische vorm van start is gegaan. Dit totale oceaanonderzoek wordt gefinancierd door verschillende ministeries en gere geld via de zg. Vaarplan-commissie van de Nederlandse Commissie voor Zee- onderzoek van de Koninklijke Academie van Wetenschappen. De organisatie is erop gericht het zeer kostbare onder zoek zo efficient mogelijk te verrichten en doublures te voorkomen. Binnen het geboden kader werd door het NIOZ geologisch, chemisch en biologisch oceaanonderzoek opgezet waarbij niet alleen de afzettingen en het transport van afzettingsstoffen in het Angola bekken onder de loep wordt genomen maar ook andere processen zoals de menging van oppervlaktewater en voe dingsstoffen in de golf van Guinee, transport van silicaat en aluminium in het diepe water van de oostelijke Atlan tische oceaan, etc. In deze wordt vrij nauw samenwerkt met andere insti tuten, ook in het buitenland. Charterschepen Het totale programma wordt uitge voerd met het onderzoekingsvaartuig Hr. Ms. Tydeman van de Kon. Marine en met gecharterde burgervrachtsche pen die voor die gelegenheid worden aangepast. Het in de vaart brengen van een eigen oceaanschip (kosten 60 mil joen gulden) is nog steeds een on vervulde wens van het NIOZ. Het is de derde keer dat de Tyro voor dit doel wordt ingezet. Het schip, eigendom van de Maatschappij Zeevaart, werd in 1967 gebouwd maar werd een commerciële flop omdat al spoedig het container vervoer opkwam waardoor er geen emplooi meer voor was. Het schip was de laatste jaren opgelegd. Het NIOZ chartert de 'Tyro' door bemiddeling van Visser Visser Chartering B.V. te Rotterdam. Over ruim veertien dagen komt de Tyro in het onderzoekingsgebied aan. Op weg, nog voordat de tussenhaven Tenerife wordt aangedaan wordt alle apparatuur uitgebreid getest zodat nog tijdig het nodige gerepareerd of ver vangen kan worden. Het NlOZ-team dat voor deze expe ditie is ingezet bestaat uit de geologen D. Eisma, Tj. van Weering en F. Jansen. Verder uit J. van Bennekom (chemi cus), J. Schilling (technicus), R. Gielis (analiste), J. van leperen (analiste), G. Berger (analist), S van der Gaast (ana list), J. Kalf (analist), R. de Vries (analist), J. van Weereld (electrotech- nicusl, Th. Buisman (technicus voor lieren en koeling), F. Schilling (electro- technicusl, R. Groenewegen (electro- technicus), E. van Abs (beheerder NIOZ), M. van der Loeff (biochemicus) en H. de Porto (technicus). Tegen een veehouder op Texel heeft de politie proces verbaal opge maakt wegens ernstige verwaarlo zing van hem toebehorende scha pen. In het betreffende perceel wei degrond waren vijftien dieren aanwezig, waarvan er drie al enkele dagen dood waren. Verder liepen er twee schapen, die op sterven na dood waren. Deze laatste twee zijn voor nader onderzoek naar het Land- bouwhuis in Alkmaar gestuurd. Bij het opmaken van het proces verbaal was een veearts van de dierenbe scherming betrokken. Rijk de Gooier is dit weekeinde de gast van het paracentrum Texel. De artiest zal enkele sprongen maken en dat betekent een flinke opfrissing van zijn parakennis. De Gooier heeft name lijk in 1950 vijf sprongen gemaakt en daarna niet meer. Het bezoek van De Gooier hangt samen met een actie van het reclamebureau Ogilvie Et Mather. Dit bedrijf heeft de Franse pasturain kaasjes als account. In t.v. spotjes heeft Rijk de Gooier ('Ga effe zitte jochie') reclame gemaakt voor deze kaas. Tijdens het komende weekeinde zijn alle Texelaars en belangstellenden uitgenodigd om op het vliegveld gratis pasturein kaas met stokbrood te komen eten. Eén en ander in nauwe samenwerking met de familie Buis. ANWB cursus Pech Onderweg De ANWB cusus start 6 oktober. Er is een middag- en avondcursus. Het is de laatste cursus die de ANWB op Texel organiseert. In de toekomst moet men voor een dergelijke kursus naar de overkant. Er is nog een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Opgave aan het bureau Cult. Zaken van het raadhuis kamer 304 tel. 02220-3041 tst.130 of 131. PEN cursus De PEN cursus gaat alleen door als er voldoende aanmeldingen binnen zijn. Op dit moment is dat nog niet het geval. Ook voor deze cursus geld dat het een eenmalige zaak is. Wil men nogmaals een cursus volgen dan bestaat alleen de mogelijkheid aan de overkant. De dichtsbijzijnde plaats is Schagen. De cursus start eind oktober. Overzicht van de zeegebieden waarin het NIOZ tot dusver onderzoek heeft verricht TESO krijgt weer een bestuur van vijf commissarissen. Het thans zit tende 4-mans bestuur heeft besloten de huisarts A. Waverijn uit Den Burg voor de nieuwe post als eerste voor te dragen. Nummer twee is prof. dr. H. Postma, een der directeuren van het NIOZ. Zoals bekend was besloten het be stuur op vier personen te brengen na het opstappen van de heer C. Vonk. Het werd echter gewenst geacht naar de oude sterkte terug te keren. Welbe wust werden candidaten gezocht bui ten de kring van horeca en winkeliers, wat in overeenstemming is met het streven dat tegenwoordig algemeen is bij ondernemingen die algemeen maat schappelijke doeleinden moeten behar tigen. Uitgangspunt bleef echter dat de Werkpiaetsen en laboratoria zijn onderge bracht in containers die tevoren op Texel kant en klaar zijn ingericht TAXI- EN IRÓUWAUTOVERHUUk' >lh«lminalaan4-6 4«n Burg candidaat volledig achter de doelstel lingen van TESO in zijn huidige struc tuur staan. De verkiezing komt aan de orde op de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering die vrijdag 7 november wordt gehou den in het Havenrestaurant van 't Horntje. De vergadering wordt door gaans uiterlijk in juni gehouden, maar tot uitstel na het seizoen werd besloten in verband met de afleveringsperikelen rond de dubbeldekker „Molengat". Ook het niet tijdig beschikbaar zijn van de jaarstukken maakte uitstel nodig. Commissaris B. Bakker treedt vol gens rooster af. Hij is herkiesbaar. Als tegencandidaat heeft de heer W. Za- deits zich beschikbaar gesteld. Verlies UH de financiële jaarstukken blijkt dat het afgelopen boekjaar een ver lies heeft gegeven van ca twee ton. Er wordt daarom geen dividend uitgekeerd. De verwachting is dat het verlies volgend jaar zal oplopen tot drie miljoen gulden, maar dat deze achterstand in 1985 weer zal zijn weggewerkt. Een en ander is comform de financiële prognoses die na het bestellen van de dubbeldek ker zijn gemaakt. Vrijdag en zaterdag hebban wij een aantal zeer voordelig geprijsde grasmaaiers. Kom kijken naar dit lage prijzen feest! Telefoon 02220 2346 'N WINKEL VOL IDEEEN!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1980 | | pagina 1