GEMOEDELIJKHEID IS
HEEL BELANGRIJK ALS
JE LANGS DE WEG ZIT
QtatföQcm
bobfJi
De heer J. Borgman verantwoordelijk voor
de inning van toeristenbelasting
Geslaagd
Vrije school
Dertig jaar bij
de Texelaar
VRIJDAG 28 NOVEMBER 1980
TEXELSE COURANT
PAGINA 9
betalen dan hotelgasten. Borgman ziet
hier heel grote problemen op controle
technisch gebied. Ook het vaststellen
van de hoogte van zo'n bedrag lijkt hem
moeilijk. In feite moetje niet uitgaan van
besteding, maar van budget.
De heer Borgman uit Den Burg is in dienst van de gemeente. In de
rang van commies is hij medeverantwoordelijk voor de inning van de
toeristenbelasting. Aan het tot stand komen van deze belasting in het
begin van de jaren zeventig werkte hij mee. Een hele ontwikkeling van
de tijd waarin alleen de hotels en pensions werden aangeslagen, tot
nu waar alle verblijfrecreanten toeristenbelasting moeten betalen.
Deze belasting kwam niet zo lang geleden uitgebreid in de
gemeenteraad ter sprake toen het college een verhoging van 70 naar
80 cent per persoon per nacht voorstelde. Het tarief voor de toeris
tenbelasting werd uiteindelijk 75 cent.
Borgman: ,,lk kwam in december
1971 bij de gemeente. Eigenlijk min of
meer toevallig. Een buurman maakte me
erop attent dat er mensen gevraagd
werden. 'Is dat niets voor jou', zei hij. Ik
ben toen gaan praten en werd aange
nomen. Tot dan had ik bij de incasso
afdeling van de AMRO bank gezeten
Voor de woningbouwvereniging deed ik
ook incasso. Ik kende dus al een hele
boel mensen op Texel. Dat was echt een
voordeel. Het eerste jaar dat die toe
ristenbelasting er was, werd die geïnd
door iemand uit Den Helder. Die heeft
het hier echter niet lang volgehouden.
Het ging gewoon niet. Hij was te agres
sief. Hij benaderde de mensen niet
goed. Hij is geloof ik ook nog een keer
door een hond gebeten. Eén en al
ellende. Maar goed, die vertrok dus. De
toeristenbelasting is daardoor nog korte
tijd door andere ambtenaren erbij ge
daan.
Aanloopperiode
,,Het ging in die tijd alleen nog om de
hotels en de pensions. De rest kwam
later pas. Ook van woonforensenbe-
lasting was die eerste tijd nog geen
sprake. We zaten volop in de aanloop
periode. Van mijn ervaringen in mijn
werk voor de bank en de woningbouw
vereniging wist ik zeker dat een agres
sieve benadering nooit de juiste is en
zeker niet op Texel. Als je langs de weg
zit, moet je de zaken gemoedelijk en met
overleg zien op te lossen. Dat speelde
bijvoorbeeld later toen de woonforen-
senbelasting erbij kwam op de camping
van Maas in De Koog. We wilden weten
van wie de caravans waren, die op die
camping stonden om ze te kunnen aan
slaan. Dan kwam je bij Maas en die zei
dan: 'Ja, die daar staat, die is van Jan
uit Amsterdam. En die verderop is van
Piet uit Den Haag. Maas kende die
mensen gewoon zo en verdiepte zich
verder niet zo erg in papieren en adres
sen. Met een praatje en het doornemen
van wat administratie kwam je er
meestal tóch wel achter van wie die
caravans waren. Het kostte wat tijd en
je moest er wat aandacht aan besteden,
maar uiteindelijk gebeurde alles in heel
goed harmonie. Je zou alles bederven
De heer Borgman: Onverstandig om toeris
tenbelasting nog moer te laten stijgen.
als je hoog van de toren ging blazen en
met dreigementen ging werken".
,,Die woonforensenbelasting was in
gesteld voor overkanters die een huis
of een caravan op Texel hadden. Het
viel namelijk niet vast te stellen wanneer
ze nou wel of niet op Texel waren, dus
kon je onmogelijk controleren wanneer
ze de toeristenbelasting moesten beta
len. Vandaar het idee van vaste heffin
gen die gebaseerd zijn op wat ze op
Texel bezitten. In het begin zaten
sommigen wel een beetje raar tegen die
belasting aan te kijken Maar ook hier
viel met gemoedelijkheid veel te berei
ken. Dat geldt trouwens ook voor de
heer Kikkert van onze afdeling. Hij is
deurwaarder maar weet de meeste
zaken in den minne te schikken. Des
noods loop je op je vrije zaterdag
ochtend eens naar mensen toe die je
moet hebben. Je maakt een praatje en
het ijs is gebroken".
Uitgebreid
De toeristenbelasting werd uitge
breid op een gegeven ogenblik. Ook de
logies met ontbijt-sector werd erbij be
trokken. Was dat niet moeilijk te con
troleren?
Borgman: „Logies met ontbijt is
inderdaad een moeilijke zaak. Je kunt
niet iedere dag alle deuren langs gaan
om te kijken hoeveel gasten ze hebben.
Daardoor is wel eens een aanslag ge
schat: zoveel dagen en zoveel personen.
Dus dat bedrag zal er ongeveer uit
moeten komen. Met het gevaar dat de
aanslag veel te hoog uitkomt. De goede
bedrijven hebben een boekje, zodat ze
zelf precies weten wat ze in huis
hebben. Het moeilijkst zijn eigenlijk de
logies met ontbijt-verstrekkers die voor
een paar dagen per jaar verhuren. Dat is
nauwelijks te controleren.
„Desondanks hebben we nooit veel
moeite met de inning van de belasting
gehad. Er was sprake van een goed
samenspel. Ergens bestaat misschien
toch ook wel het idee dat het logisch is
dat toeristen betalen voor de voor
zieningen die worden aangebracht. Het
zou niet goed zijn als de wegen, de
fietspaden, de strandbewaking en weet
ik wat niet meer allemaal alleen op
kosten van de gemeente werden aange
legd. Daar mag de toerist best wel iets
aan mee betalen.
Verhogen
Als iemand die direct bij de toeristen-
bealsting betrokken is, verklaart Borg
man moeite te hebben gehad met het
voorstel van het college aan de raad om
de toeristenbelasting tot 80 cent te ver
hogen. „We zitten nu als gemeente al bij
de hoge tarieven. Texel komt direct na
Schiermonnikoog dat de hoogste tarie
ven voor toeristenbelasting heeft. Het
blijft een probleem. Er is intern wel over
gepraat, om de toeristenbelasting te
laten vallen en een soort heffing per bed
te maken. Maar dan zit je weer met de
moeilijkheid wat je nou precies moet
heffen. Een bed in De Koog is waar
schijnlijk het hele seizoen bezet. Daar
zou je dan een tientje voor kunnen
heffen. Maar dan kun je je afvragen: hoe
verhoudt zich dat tot De Cocksdorp. Of
Oosterend. Wat moet je daar dan voor
bedragen voor vragen. Het is wel zo: die
toeristenbelasting kan slecht uitpakken
voor de scholen die hier komen. Voor
scholen en grote clubs zou een soepeler
regeling moeten komen. Een soort
groepsreductie. Het moet immers alle
maal gewoon van het schoolgeld wor
den betaald. Ik ben niet bang dat de
scholen en groepen door die toeristen
belasting weg zullen blijven. Er is
immers maar één Texel. Komen blijven
ze wel. Maar het is jammer als het uit
een gering budget betaald moet wor
den".
Enige tijd terug verscheen in de
Texelse Courant een brief van een
Duitser die zich tegen de woonforensen
belasting keerde. Borgman vindt daar
van: „Het zijn enkelingen die zich tegen
die belastingverhoging keren. Ik kan me
dat wel een beetje voorstellen. Het ging
eerst erg mooi voor die Duitsers. Ze
zetten hier op Texel een huis neer van
twee of drie ton en daar wist de belas
ting in Duitsland niets van. Later zijn ze
bij de Duitse belastingen toch actiever
geworden om dit soort kapitaal op te
sporen. Ze moesten toen dus betalen.
Daarna kwam ook nog eens de woon
forensenbelasting. En tenslotte bleek bij
onze controles dat veel Duitsers hun
huis van binnen hadden verbouwd
zodat er extra eenheden in waren geko
men die ze konden verhuren. Voor die
verhuur moest dan toeristenbelasting
worden opgebracht. Ik kan me voor
stellen dat iemand die eerst helemaal
niet werd gepakt en later verschillende
soorten belasting moest betalen, ge
ïrriteerd raakt. Maar de Duitsers die zelf
verhuren, zitten eigenlijk gratis op
Texel. Ze kunnen die belastingen best
betalen". Borgman stelt met zijn col
lega's Doeve en Ellen voldoende man
kracht te hebben om controles op het
naleven van de verplichtingen uit de
toeristenbelasting goed te kunnen uit
voeren.
Trucjes
Op de vraag of er bepaalde trucjes zijn
waarvan men zich bedient om geen
toeristenbelasting te hoeven betalen,
weet Borgman als enige antwoord:
„Niet inboeken". Vrijwel iedere niet-
ingezetene die naar Texel komt en tegen
betaling ergens verblijft zal toeristen
belasting moeten betalen. Borgman:
„Ook bij ruil. Als iemand van de over
kant in het huis van een Texelaar komt
en de Texelaar gaat voor die tijd naar het
huis van die bezoeker, is toeristen
belasting verschuldigd. Want dat ruilen
is ook een soort huisje huren. Maar het
gaat nog veel verder. Zelfs mensen die
op Texel zijn geweest voor hun werk zijn
toeristenbelasting verschuldigd. Want
ze kunnen niet ingeschreven worden in
het Texels bevolkingsregister omdat ze
hier maar tijdelijk zijn. Dit speelde onder
meer bij degenen die meehielpen, of
nog werken aan de dijkophoging. Ook
die werknemers zijn toeristenbelasting
verschuldigd, terwijl het in feite hele
maal geen toeristen zijn. Meestal werd
die toeristenbelasting door de maat
schappij waarvoor ze werkten vergoed.
Maar het blijft wel vreemd natuurlijk.
Ook de watersporter die met zijn bootje
een of meer nachten in de jachthaven
ligt valt nu onder de toeristenbelasting.
Dat is niet zo erg, want die mensen met
die jachten zijn niet de armste jongens".
In de raad is wel eens gepraat over
progressie in de toeristenbelasting.
Mensen met weinig geld die met een
tentje op een camping zitten zouden
volgens het systeem minder hoeven te
Inkomstenbelasting
Er bestaat weerstand tegen de toeris
tenbelasting omdat gedacht wordt dat
de gegevens die via deze belasting
binnenkomen, worden doorgespeeld
naar de inkomstenbelasting. Borgman
ontkent dat dat automatisch gebeurt,
„Burgemeester Sprenger was er bijzon
der tegen dat dat automatisch zou ge
beuren. De inkomstenbelasting wilde
dat wel graag, maar dat is door Spren
ger tegengehouden. Een ieder moet zijn
totale inkomsten aan de inkomstenbe-
allerlei werkzaamheden moesten wor
den verricht. Het was in de tijd van de
ruilverkaveling, dus er moesten tal van
sloten worden gegraven en afrasterin
gen worden gemaakt. In 1963 kwam
Borgman op de incassoafdeling van de
Amro bank en in 1970 verruilde hij de
bank voor het gemeentehuis. „Ik heb
geen papieren of niks. Maar ik heb me
altijd goed kunnen redden".
Passende arbeid
„In die tijd werd niet zo nauw
gekeken naar het begrip passende ar
beid", vult mevrouw Borgman aan. En
terloops komt ter sprake dat Borgman in
zijn bankjaren ook nog een begrafenis
ondernemer heeft geholpen om wat bij
te verdienen. Als 'drager' nam hij soms
een paar uur vrij van het bankgebeuren.
Borgman is duidelijk trots dat hij zonder
'papieren' is opgeklommen tot commies
op het gemeentehuis. „Ik heb mijn werk
altijd met plezier gedaan. Er waren wel
eens moeilijkheden. Zo was het bijvoor
beeld niet makkelijk om een volledig
adressenbestand te krijgen voor de
toeristenbelasting. We hebben dat echt
helemaal opgebouwd. Samen met Kik-
lasting zélf opgeven. Het is wel zo, dat
de inkomstenbelasting ons belasting
archief in incidentele gevallen kan raad
plegen. Dat archief en straks de compu
ter, is verder voor iedereen potdicht.
Maar de ambtenaren van de inkomsten
belasting mogen het inzien. Dat kan bij
voorbeeld gebeuren als er twijfel bestaat
over iemands aangifte. Je mag de be
lastingdienst inzage niet weigeren.
Bloembollen
Borgman belichten we in deze rubriek
vanwege zijn inspanningen voor het uit
voeren van de verplichtingen van de
toeristenbelasting. Maar in feite zou hij
veel kunnen vertellen over allerlei andere
beroepen en bezigheden op het eiland.
Geboren in De Koog heeft hij eerst in de
bollen gewerkt. Op elfjarige leeftijd
kwam hij bij de gebroeders List terecht.
Later heeft hij ook voor zichzelf nog het
één en ander in het bollenbedrijf ge
daan. Tot de oorlog bleef Borgman in
het bollenvak. In 1945 nam hij dienst bij
de Binnenlandse Strijdkrachten en tot
1949 bleef hij in militaire dienst. Als
zodanig vocht hij ondermeer als vrij
williger in het Engelse leger. Toen hij in
1949 uit dienst kwam was Borgman een
jaar tramconducteur in Amsterdam.
Over die tijd zegt hij: „Het werk beviel
me wel. Maar ik zat met mijn vrije tijd.
Wat moet je nou met je vrije tijd in de
stad. Het platteland trok. Ach, eigenlijk
was het gewoon zo, dat ik Texel miste.
Het was toen niet zo makkelijk om af en
toe van Amsterdam naar Texel te reizen.
Vandaar dat ik maar een jaar in Amster
dam gebleven ben".
Van alles wat
Terug op Texel werkte Borgman tot
1953 in de kaasmakerij van de zuivel
fabriek. Werk dat hem niet zo beviel,
maar hij zegt: „Je pakte in die tijd aan
wat je aan kon pakken. Als je hoorde dat
er voor drie dagen werk was in De
Cocksdorp dan ging je. Je pakte je
fietsje, peddelde naar De Cocksdorp en
vroeg wat er te doen was. Je moest je
maar zien te redden. Als er geen werk
was dan probeerde je zelf iets voor
elkaar te krijgen. Dat is dan van vroeger
tijd, maar als je niets had ging je de
duinen in om takkenbossen te verza
melen en die bracht je aan de man. En
als er helemaal geen eten meer was, dan
ving je een konijn. Van dat hout ver
zamelen zeiden we altijd: hout geeft drie
keer warmte. De eerste keer bij het
verzamelen, de tweede keer bij het
zagen en de derde keer bij het stoken.
Zo kwamen de mensen de winter door.
Ik weet wel dat de oude tijd niet ideaal
was. Als je geen werk had, had je geen
inkomen. Ja, van de bond kon je zeven
gulden per week krijgen gedurende de
eerste zeven weken dat je werkloos was
Ik herinner me een oude man die iedere
ochtend van Den Burg naar De Koog
moest lopen om zijn handtekening te
zetten. Dat waren afschuwelijke dingen.
Als je een ochtend niet had getekend
kreeg je geen geld. Dan zat je dus echt
zónder. Gelukkig is het tegenwoordig
anders. Maar als je ziet hoe makkelijk
het nu allemaal gaat, dan doet dat soms
wel eens pijn. Ik ben nooit brodeloos
geweest. Zelfs niet in de dertiger jaren.
Als je maar bleef zoeken vond je altijd
wel wat".
In ieder geval verliet Borgman de zui
velfabriek in 1953 om als bosarbeider
aan de slag te gaan, In het jaar 1957 trad
hij in dienst van de Grondmij waarvoor
Met onregelmatige tussenpozen
zal de Texelse Courant de komende
tijd aandacht besteden aan mensen
die op Texel werken. Centraal staat
hierbij: Wat doet zo'n man of vrouw
de hele dag. Maar ook: hoe denkt
hij over zijn werk, wat heeft hij
meegemaakt en wat verwacht hij
van de toekomst. Kortom, een
rubriek over Texelaars en hun werk.
kert ben ik veel op pad geweest. De tijd
die je over had, was om op kantoor de
gegevens te verwerken. De heer Ellen
kwam in 1975 onze-afdeling versterken
en in 1978 kwam Doeve erbij".
Volgend jaar gaat Borgman met pen
sioen. Na ruim 53 arbeidsjaren zit het er
voor hem op. „Ik zie er niet tegenop",
zegt hij. „Vóór de winter was ik niet
graag weggegaan. Maar ik stop in
mei. Dat lijkt me een prettige tijd. Voor
de herfst zal ik wel aan het rustige
bestaan gewend zijn. We hebben een
caravan in het bos. Dus daar zullen we
wel vaak zitten.
Liesbeth Witte slaagde voor het diplo
ma Verkoopster in de drogisterij. Zij is
werkzaam in Dros Magazijn.
Opnieuw werd in het Maartenhuis bij
De Koog een informatieavond
gehouden over het Vrije School-onder-
wijs. Jolanda Zuidema uit De Cocks
dorp die enkele jaren heeft gewerkt aan
de Vrije School in Nijmegen, vertelde
veel wetenswaardigs over de dagelijkse
praktijk van de vrije school. Er werd ge
animeerd gediscussieerd door ongeveer
dertig mensen, meest ouders van jonge
kinderen. Begin januari zal weer een
avond worden gehouden, waarbij in
het bijzonder aandacht wordt besteed
aan de pedagogische achtergrond van
het Vrije School-onderwijs. Eind januari
volgt dan een avond over wettelijk-
technische aspecten die aan het
oprichten van een vrije school zijn ver
bonden.
Wie zich intussen nader op de hoog
te wil stellen van het vrije school
onderwijs, kan gebruik maken van een
aantal boeken over dit onderwerp. Ze
kunnen worden geleend bij „De Vlier"
in de Waalderstraat.
Geluidsoverlast.
Regelmatig wordt via kranten, tijd
schriften gewezen op geluidsoverlast.
Een ieder kent wel voorbeelden uit
zijn/haar omgeving. Via deze rubriek
wordt nog eens een beroep gedaan op
hen die automatische knalapparaten
gebruiken voor het verjagen van vogels
op pas ingezaaide akkers. Van tijd tot
tijd wordt verzuimd deze apparatuur
buiten werking te stellen gedurende de
uren dat een ander graag rust heeft.
Daarom het dringende verzoek om de
apparatuur 's avonds en 's nachts uit te
schakelen.
Vervuilde wegen.
Omdat het land inmiddels nat is maar
er toch gewerkt moet worden, betekent
dit dat met name trekkers de weg ver
vuilen en glad maken als zij van het land
naar de openbare weg rijden. Ook hier
voor graag attentie. Probeer gevaar
voor de mede-weggebruikers zo veel
mogelijk te voorkomen.
Rattenbestrijding.
Voor het bestrijden van ratten kan bij
het magazijn van de dienst gemeente
werken aan de Reijer Keijserstraat op
werkdagen vergif worden gehaald. Hier
aan zijn geen kosten verbonden.
Vrijstelling en uitstel militaire dienst.
Wanneer iemand in militaire dienst
moet krijgt hij vroegtijdig een zoge
naamde waarschuwingsoproep. Daarop
is dan vermeld binnen welke termijn
men een aanvraag om uitstel of vrijstel
ling moet indienen. Het komt herhaal
delijk voor dat men zich niet aan de
termijn houdt. De minister van defensie
heeft er onlangs nog eens op gewezen,
dat het alleen al zich niet houden aan de
temijnen voortaan zal leiden tot afwij
zing. Wees er dus tijdig bij en bij twijfel
even informeren op kamer 209 van de
gemeentesecretarie (tel. 02220-3041,
toestel 141).
Wijziging in bestuurssamenstelling
verenigingen.
Voor het bijhouden van een goede
verenigingskartotheek is het gewenst
dat gegevens over besturen enz. van
verenigingen goed zijn vermeld. Als er
een wijziging komt is het goed deze
door te geven aan de afdeling culturele
zaken op kamer 304 van de gemeente
secretarie ftel. 02220-3041, toestef 130).
(Advertentie I.M.)
Tl/Anr |C STENENPLAATS 1.
IxUnr J EZ den burg
Dertig jaar geleden trad Joop Kramer
in de voetsporen van zijn vader. Als
veertienjarige kwam hij als leerling hand-
zetter in dienst van b.v. V/h Langeveld
en de Rooy, uitgevers van de Texelse
Courant. De eerste vier jaar dat Kramer
werkte moest hij één dag per week naar
de overkant om een cursus handzetter
te volgen, 's Ochtends om vijf uur met
de boot mee en 's avonds om half negen
weer thuis. In de drukkerij fungeerde
zijn vader als leermeester. Van hand-
zetter werd Kramer machinezetter op de
loodzetmachine. Toen enkele jaren gele
den over werd gegaan op fotografisch
zetten, kwam hij achter deze moderne
apparatuur te zitten. In zijn tijd als zetter
heeft Kramer zich altijd bijzonder bij het
nieuws en de verwerking daarvan be
trokken gevoeld. De laatste paar maan
den werkt hij als offset-drukker in het
bedrijf. Ook verleend hij vaak assistentie
bij het opmaken van de pagina's van de
krant. Gisteren was het op de kop af
dertig jaar dat Kramer bij Langeveld en
de Rooy werkte.
Joop Kramer maakt een advertentiepagina op.