Unieke „kraakactïe"
van langdurig pachtconflict
LANDJE VEROVEREN
IN EIERLAND
(DBQOQCm
Interessante lezing
over Leger des Heils
Cjrocn 2tmrL- Jexels in het harL,
bfjb&l
,.gf ek raakt"
T KORFJE
Wagen was niet
gestolen
Vossenjacht
Lamsvleesbedrijf
Texel
Antenne van auto
gestolen
Dit Land is o/oor de
eigenaar HlVLER
streng verboden dit
land te betreden
De borden die bij het land van Stol/ staan. Onbekenden hebben er hakenkruisen en do naam van
"Er zal wel veel over gepraat worden. Ze zullen nu wel slecht over
me denken." Aan het woord is de heer J. D. Stoll uit Eierland. Hij is
verantwoordelijk voor grote borden in polder het Noorden en Eierland.
„Dit land is gekraakt door de eigenaar. Streng verboden dit land te
betreden' staat op de borden aan de Stuifweg en de Oorsprongweg.
Het land is ontoegankelijk gemaakt. De dammen waarover je het land
kon bereiken zijn met een shovel weggegravenHet beeld wekt de indruk
van een vergevorderde vete. En dat is inderdaad het geval.
Stoll vertelt dat het om een oude
kwestie gaat. De boerderij aan de
Hoofdweg 86 waar hij woont, was door
zijn vrouw. Geertje Roeper, geerfd. Ze
was toen drie jaar, dus veel te jong om
op eigen benen te staan. Haar groot
vader sprak met zijn knecht P. C.
Jongejan af dat hij de boerderij en de
bijbehorende 26 hectare land zou pach
ten totdat zijn kleindochter oud genoeg
zou zijn om het bedrijf te runnen. In het
begin ging dat goed. Jongejan woonde
in de boerderij en bewerkte het land.
Van de familie Roeper kreeg hij een flink
krediet om de benodigde machines te
kunnen kopen om het land te bewerken.
In 1960 kwamen de eerste moeilijkheden
toen de huur verhoogd moest worden.
Het was een tijd waarin het ene proces
na het andere diende. Jongejan was
tegen huurverhoging omdat hij het land
verbeterd had. Het was meer waard ge
worden door zijn inspanningen. In 1975
trouwde Geertje Roeper met de uit
Duitsland afkomstige Stoll. Ze begon
nen op Texel een boerenbedrijf met een
klein stukje grond bij Den Burg. Deze
zeven hectaren waren echter te klein
voor een rendabele veehouderij. Daar
om werd met Jongejan gepraat. Deze
(Advertentie I.M.)
wilde de boerderij en het land niet vrij
geven. Stoll en Geertje Roeper hebben
aangeboden de boerderij en het land
aan Jongejan te verkopen. Jongejan
voelde daar wel wat voor en bood
f4500,- per hectare. De prijs die Stoll
in gedachte had was achtduizend gul
den. Het verschil bleek niet overbrug
baar en de koop ging niet door. De oude
pachtsituatie bleef bestaan. Om zijn
bedrijf rendabel te maken heeft Stoll
nog geprobeerd om andere grond te
kopen, maar dat werd veel te kostbaar.
Jongejan had in die tijd de beschik
king over drie boerderijen. Boerderij
Hider opgeschilderd.
'Vrijheid' waar Stoll nu woont, de hoeve
Bern aan de Hoofdweg en de boerderij
aan Hoofdweg 122 waar Jongejan nu
woont. Het feit dat hij drie woonhuizen
had stuitte op moeilijkheden bij de ge
meente. Volgens Stoll werd deze woon
ruimte verhuurd aan badgasten en dat
mocht niet vanwege de woningnood.
Jongejan verliet hierop 'De Vrijheid' en
ging zelf in de boerderij Hoofdweg 122
wonen. Hoeve Bern, die gepacht wordt
van de heer Dros uit Den Burg en waar
bij 24 hectare land ligt, werd sindsdien
door zijn zoon bewoond. J. D. Stoll en
zijn vrouw konden hierop de boerderij
'Vrijheid' betrekken. ,,Als hij de boerde
rij vrijgeeft, dan moet hij het land ook
vrijgeven" zo redeneerden ze. Daar was
Jongejan het niet mee eens en het
kwam tot een procedure voor de pacht-
kamer in Den Helder. In de pachtkamer
vond Stoll een gunstig gehoor. Men
vond niet dat de pacht gesplitst kon
worden. Nu de boerderij was vrijge
geven moest ook het land worden vrij
gegeven.
Tien hectare
Tegen deze uitspraak ging Jongejan
in beroep bij het hof in Arnhem. Dit
hoogste college inzake pachtzaken oor
deelde dat scheiding van pacht zeer wel
mogelijk was. Om Stoll een beetje tege
moet te komen kreeg hij tien hectare
terug, de overige zestien hectaren kon
Jongejan blijven pachten. „Met die tien
hectare en de zeven bunder die we nog
bij Den Burg hebben kan ik nooit een
bedrijf runnen" zegt Stoll nu. „Het is
onze bedoeling om 75 melkkoeien te
houden. Dat kan nooit met dat land. Ik
heb alles geprobeerd om er grond bij te
krijgen. Ik wilde grond kopen via de
grondbank. Ze zeiden daar dat ik dit
bedrijf nooit rendabel kan maken. Ze
wilden er daarom geen geld in steken.
Het is allemaal niet te doen op deze
manier. Van de grond die ik nu heb kan
ik nooit zeventig koeien te eten geven.
Jongejan betaalt 7160,— pacht per
hectare per jaar. Daarvan moet ik de
waterschapslasten en de polderlasten
en de ruilverkavelingslasten en allerlei
andere belastingen betalen. Ik hou per
jaar een tientje per hectare over. Omdat
ik niet over het land kan beschikken
moet ik bij anderen land gaan huren. Dat
kost me zo'n 71200,— per jaar."
„Ik moet me in de raarste bochten
wringen om mijn dieren eten te geven",
zegt Stoll. „Drie jaar lang heb ik gras
gehaald uit de Westen. Voor het gras
dat één keer maaien opleverde, moest ik
7600,— betalen. Het moest dan nog
eerst hierheen vervoerd worden. Dat
kostte handen vol geld. Daarbij komt
dat ik me ernstig zorgen maak over de
kwaliteit van de grond. Ik heb grond
monsters laten nemen en de uitkomst
daarvan was bedroevend. De toestand
is hard achteruit gegaan. Hij heeft vier
of vijf bunder afgekeurde pootaardap-
pelen straan. Hij vindt het niet de moeite
die uit de grond te halen en ze als
veevoer te gebruiken. Als je dat ziet dan
zeg je: hij heeft teveel grond. Vier
entwintig hectare grond bij Bern en ook
nog eens die zestien hectare van mij.
Terwijl ik om grond zit te springen.
Daarom zijn die borden er ook geko
men. Eigenlijk keur ik dit soort acties af.
Maar ik zie geen andere mogelijkheid
meer. Als ik die grond niet terugkrijg kan
ik er wel mee stoppen. Dan doe ik de
boederij aan de kant. Ik weet echt niet
hoe het dan verder moet."
Wijsvinger
Stoll vertelt vorige week dinsdag nog
contact met Piet Jongejan te hebben
gehad, de zoon van P. C. Jongejan die
het bedrijf van zijn vader in feite voort
zet. „Er is niet mee te praten. Ze zeggen
dat ik het land wil hebben om het duur
te verkopen. Maar dat is niet waar. Het
gaat mij erom een boerenbedrijf op te
bouwen. Piet Jongejan is in Arnhem
officieel in plaats van zijn vader gesteld.
Dat kan natuurlijk altijd zo door blijven
gaan. Op zo'n manier zou een eigenaar
van grond nooit meer over zijn land
kunnen beschikken. Grootvader Roeper
heeft destijds nooit bedoeld dat de
pacht zou overgaan op de kinderen van
Jongejan en wie weet zelfs zijn kinds
kinderen", zegt Stoll.
Piet Jongejan
„Ik los dit zelf wel op"
(archieffoto)
Stoll laat tekeningen zien van de uit
breiding van zijn ligboxenstal, die hij van
plan is te realiseren als hij voldoende
land heeft. Maar zelfs als hij het land
terug krijgt, zal het moeilijk worden,
want Jongejan heeft sommige stukken
diepgespit. Stoll zegt dat diepspitten
uitstekend is voor gewassen als aard
appels maar dat het zeer slecht is voor
grasland. Met zijn melkkoeien is hij
primair afhankelijk van grasland.
Refererend aan de Duitse afkomst
van Stoll hebben onbekenden hem op
één bord voor Hitier uitgemaakt en
er hakenkruisen bijgezet. Stoll:„lk heb
er niets dan minachting voor. Die
mensen weten niet eens waar ze mee
bezig zijn. Dat blijkt uit de hakenkruisen.
Daarvan staan de haakjes in de ver
keerde richting."
Piet Jongejan zei desgevraagd geen
behoefte te hebben aan commentaar op
het verhaal van Stoll. „Dit soort schan
dalige zaken los ik zelf wel op", zo zei
hij. Naar verluidt is hij echter bezig met
juridische stappen.
In de vorige krant werd melding ge
maakt van diefstal van een aanhang
wagen. De wagen was verdwenen bij
het pand Gravenstraat 18. De eige
naar deed aangifte bij de politie, maar
later bleek dat een familielid van de
eigenaar de wagen had geleend en ver
zuimd had deze terug te brengen.
Vrijdagavond wordt weer een vos
senjacht gereden. Zoals altijd zijn er
leuke prijzen te winnen. Tevens krijgt
iedere deelnemer een reglement waar de
nieuwe 27 MC regels in zijn vermeld.
Start vossenjacht: 20.00 uur. Inschrij
ving van 19.30-20.00 uur op parkeer
terrein Emmalaan.
STENENPLAATS 1,
OEN BURG
(Advertentie I.M.)
ondernemers- akti viteiten 1
Slagers P. Brouwer uit Oosterend en
A. van Heerwaarden uit Den Burg heb
ben hun krachten gebundeld in het
Lamsvleesbedrijf Texel. De zaak werd
vorig jaar mei al opgericht maar gaat
nu als zodanig functioneren. De eerste
aanbiedingen van het lamsvleesbedrijf
Texel hebben weinig met lammeren te
maken. Dat komt omdat het bedrijf
nauw samenwerkt met de stichting Het
Texelse Schaap, waarin de heren D.
Roeper, N. C. Barendregt, J. Nauta en
C. J. Commandeur zitting hebben. Deze
stichting wil de consumptie van lams
vlees in Nederland en in het buitenland
bevorderen. Daarvoor is een marketing
bureau in de arm genomen dat zich
momenteel gezig houdt met smaak-
en acceptatietests. Is het marketing
bureau daarmee klaar dan wordt een
doelgroep geformuleerd waarop dan
een reclame- en promotiecampagne kan
worden gericht. Het Lamsvleesbedrijf
Texel wil deze ontwikkeling afwachten.
Op het ogenblik gokt het lamsvlees
bedrijf op mensen met een diepvries-
kast. Er zijn verschillende paketten vlees
samengesteld waarmee de vriezer ge
vuld kan worden. Deze pakketten kun
nen telefonisch worden besteld bij
Brouwer of Van Heerwaarden. Binnen
het bedrijf zorgt Van Heerwaarden voor
de slacht en Brouwer voor het gereed
maken van de pakketten. De prijs van
het aangeboden vlees ligt beneden de
gewone marktwaarde. Volgens Van
Heerwaarden en Brouwer komt dat
doordat in grote hoeveelheden wordt
gewerkt. Met een grote omzet kan de
winstmarge wat kleiner zijn. Wanneer
de plannen met het lamsvlees naar ver
wachting verlopen komt op Texel een
slachtplaats voor lammeren van de
grond. Beide ondernemers zullen dan
zowel voor hun eigen lamsvleesbedrijf
Texel als voor de stichting Het Texelse
Schaap slachten.
Voor wat betreft hun diepvriespak
ketten zien Brouwer en Van Heerwaar
den de toekomst met vertrouwen tege
moet. Omgeveer 70% van de mensen
op Texel heeft een vrieskast. Ze be
waren er groente uit de tuin of brood in.
Overigens kunnen op het ogenblik wel
hele lammeren of delen van lammeren
geleverd worden. Er wordt met het
lamsvlees echter nog niet actief aan de
weg getimmerd. Als eenmaal actief met
het lamsvlees begonnen wordt, denken
Brouwer en Van Heerwaarden aan een
start van 2500 lammeren, langzaam op
lopend naar 5000 per jaar. Als de lams-
vleesproduktie in volle gang is, zullen
ongeveer vier mensen een arbeidsplaats
kunnen krijgen bij het Lamsvleesbedrijf
Texel. Het is ook de bedoeling dat
collega slagers lamsvlees bij het nieuwe
bedrijf bestellen. Telefonische bestel
lingen kunnen worden gedaan op de
nummers 02220-4967 en 02223-261Bij
het Lamsvleesbedrijf Texel zijn ook run
derachtervoeten, rundervoorvoeten en
halve varkens te verkrijgen. Verder
worden huisslachtingen verricht.
TAXI-EN TROUWAUTOVEKHUUR
fllh«lmlnalaan4-6 <fl«n Bu
Diater Stoll bij lijn koeien. „Ik moet genoeg lend hebben om mijn beesten eten te kunnen geven.
Op de maandagavond in Het Eier-
landsche Huis gehouden bijeenkomst
hebben de Plattelandsvrouwen van De
Cocksdorp-Eierland veel wetenswaar
digs kunnen vernemen over het Leger
des Heils. Deze avond werd verzorgd
door kapitein Kooiman uit Den Helder.
Hij belichtte de 100-jarige geschiedenis
van deze door William Booth in Enge
land opgerichte organisatie. Enkele ja
ren later deed het Leger zijn intrede in
Nederland, waar soms op vrij veel weer
stand werd gestuit. Door hun strijd
tegen alcoholmisbruik en prostitutie
kregen de Heilssoldaten het aan de stok
met onder andere de kroegbazen. Kapi
tein Kooiman toonde ter illustratie een
aantal dia's. Na de pauze vertelde hij
hoe hijzelf in het Leger des Heils was
gekomen. Het contact ontstond door
een ontmoeting met een oude school
kameraad die al bij het Leger was.
Kapitein Kooiman huwde met een En
gelse vrouw die ook deel uitmaakt van
het Leger des Heils. Hij werkte vijfjaar in
Suriname en de laatste tijd in Den
Helder, waar het Leger des Heils veel
activiteit ontplooit. Men houdt zich
bezig met reclassering, allerlei andere
vormen van maatschappelijke hulp, de
organisatie van begrafenissen en huwe
lijken, bejaardenhulp, begeleiding van
zieken en stervenden e.d. In Den Helder
is ook een vrouwenbond en een jeugd
centrum van het Leger. Een opmerkelijk
verschijnsel is dat zich de laatste tijd veel
jonge mensen aansluiten bij het Leger
des Heils. In tegenstelling tot de kerken,
maakt het Leger een stevige groei
periode door. Ook bij niet-christelijken
geniet het Leger des Heils waardering.
Algemeen is bekend dat de hulp die aan
de medemens wordt gegeven onbaat
zuchtig is. Wie het Leger financieel
steunt heeft de garantie dat niets aan de
strijkstok blijft hangen. Aan het slot van
de avond bracht voorzitster mevrouw
M. Daalder dank voor de interessante
uiteenzetting en overhandigde een ge
schenk in de vorm van een geldbedrag.
De eerstvolgende bijeenkomst is op 16
maart. Voor die avond is als spreker uit-
genodigd de Texelse acupuncturist Van
Rossum.
Een inwoner van De Cocksdorp deed
aangifte van verdwijning van de 27MC
antenne, die op zijn auto was gemon
teerd. De diefstal werd gepleegd van 15
op 16 februari.
VRIJDAG 20 FEBRUAR11981
94e JAARGANG NR. 9554
Redactie: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, tel. (02228) 266,
Frits Beutick Warmoesstraat 43, Den Burg, tel. (02220) 2208 en
Hans Oosterhof, Weverstraat 31, Den Burg.
Voor advertenties, abonnementen, etc.:
Langeveld Et De Rooy B.V.,
Postbus 11, 1790 AA Den Burg, telefoon (02220) 2741.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs 713,80 per kwartaal
70 cent incasso; los 55 cent.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 46.99.17.636
Rabobank nr. 36.25.01.742; NMB nr. 67.34.60.398.
