Cjrocn c2wartsJ~exehin het
Nederland maakt kennis
met „echte Texelaar
<7*
0
4=E
Overlast rotganzen
erger geworden?
ECHTE 0
TEXELAAR
Kaasunie brengt rauwmelkse kaas a/s
delicatesse
V/
BEREID UlT
o RAVWfcMHK o
^2323
Toon Smidt
CU} O O o
O CCD O CCD O
(CD O CD
RST bestuur moet
zo snel mogelijk
naar volle bezetting
WEEK
RECLAME
94e JAARGANG NR. 9562
VRIJDAG 20 MAART 1981
Redactie: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, tel. (02228I 266,
Frits Beutick Warmoesstraat 43, Den Burg, tel. (02220) 2208 en
Hans Oosterhof, Weverstraat 31, Den Burg.
Voor advertenties, abonnementen, etc.:
Langeveld De Rooy B.V.,
Postbus 11, 1790 AA Den Burg, telefoon (02220) 2741.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs f13,80 per kwartaal
70 cent incasso; los 55 cent.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 46.99.17.636
Rabobank nr. 36.25.01.742; NMB nr. 67.34.60.398.
Binnenkort start Ge Nederlandse Kaas Unie met een groot
scheepse actie om het Nederlandse publiek kennis te laten
laten maken met zg. rauwmelkse kaas, die gemaakt is in de
Zuivelfabriek De Eendracht. Het nieuwe produkt zal worden ge
bracht als delicatesse en in de reclame zal een nauwe relatie
worden gelegd met het gebied van herkomst, waardoor het
tevens een mooi stuk gratis promotie is voor Texel als geheel.
De actie gaat in september van start.
Da van Texel afkomstige rauwmelkse kaas krijgt de naam „echte Texe
laar" en zal uitsluitend als driemaands belegen in de handel worden
gebracht in groot Gouds formaat 116 tot 17 kg).
Het nieuwe produkt zal duidelijk af
wijken van de gewone fabriekskaas, die
is vervaardigd uit gepasteuriseerde
melk. De smaak lijkt op die van boeren
kaas (die ook uit rauwe melk wordt
gemaakt) maar zal veel constanter zijn.
Verwacht wordt dat deze fabrieksmatig
vervaardigde 'boerenkaas' zodanig in de
smaak zal vallen dat er een aanmerkelijk
hogere prijs voor wordt betaald. En daar
gaat het om: door het produceren van
een kaassoort die met een behoorlijke
winstmarge aan de man kan worden
gebracht kan de kleine Texelse zuivel-
fabiek rendabel draaien en daardoor in
stand blijven. Dat betekent behoud van
werkgelegenheid voor 26 mensen.
Bacteriën
Het maken van kaas uit rauwe melk is
minder eenvoudig dan het lijkt. Er
worden hoge eisen gesteld aan de bacte-
riologischezuiverheidvandeteverwerken
melk, maar desondanks is in de fabriek
een (niet met warmte werkende) instal
latie nodig waarmee het aantal
bacteriën (die altijd in de melk aanwezig
zijn) nog verder wordt teruggebracht.
Dat apparaat is de „bactofuge", een
soort centrifuge waarmee de bacteriën
uit de melk worden geslingerd. De aldus
afgescheiden melk met bacteriën wordt
gesteriliseerd en gaat terug naar het
mengsel, maar heeft op de samenstel
ling daarvan nauwelijks invloed omdat
het om slechts enkele procenten gaat.
Voor de oorlog was het maken van
rauwmelkse kaas in een zuivelfabriek
heel gewoon. Over het algemeen slaag
den de boeren er wel in melk van een
zodanige zuiverheid af te leveren
dat de kaasfabricage geen pro
kwaliteit van de CV Noord-Holland:
„Het produceren van een speciale
kaassoort was voor ons de enige moge
lijkheid om de eigenlijk veel te kleine
fabriek op Texel (waar per jaar 35
miljoen kg melk wordt verwerkt) in
stand te houden. We hebben nu twee
jaar rauwmelkse kaas op proef gemaakt
en de resultaten zijn zodanig dat we er
alle vertrouwen in hebben dat het een
succes wordt. We hebben er wel
belangrijke investeringen voor moeten
doen. De lactofuge met toebehoren
heeft meer dan zeven ton gekost.
We beginnen voorzichtig met een pro-
duktie van ongeveer 20 ton rauwmelkse
kaas per week. Afhankelijk van de
marktontwikkeling kan dat later worden
opgevoerd."
Landschap
De Nederlandse Kaas Unie (van de
welbekende „Uniekaas") zal het nieuwe
en voor Nederland unieke prodlukt aan
de man brengen. Pieter C.EIsemulder
van de reclame en public relations-
afdeling van de Kaasunie toonde ons
een draaiboek van vele pagina's: het
actieplan voor de introductie van dit
Texelse produkt. Het is de bedoeling
diverse media in te schakelen om het
publiek op de hoogte te brengen van de
kaas „met de vooroorlogse smaak."
Naast het officiële kaasmerk met de
aanduiding „Echte Texelaar, bereid uit
rauwe melk" komt op elke kaas een
rond plaatje te staan met een kleurig
Texels landschap. De kaas wordt voor
lopig in slechts één ouderdomsklasse
geleverd: drie maanden. Anders ont
staat een onpractisch grote variatie,
waar de consument het zicht op verliest.
De mensen hoeven nu slechts te „le
ren" dat zij naar de „echte Texelaar"
moeten vragen. Dat de Kaasunie zich
met dit projekt zou bezig houden, lag
voor de hand. De Kaasunie had al rela
ties met de CV Noord-Holland. Onge
veer tachtig procent van de produktie
van de grote CV Noord-Holland-fabriek
in Ursem komt als Uniekaas bij de con
sument terecht. Adjunct-directeur
D.H.Verdel van de toevallig juist het
zilveren bestaansjubileum vierende
Kaasunie: „We zien het met die Texelse
rauwmelkse kaas helemaal zitten. De
naam Texel doet denken aan zuivere
natuur en aan „eerlijke" produkten. Dat
verschaft die kaas naast de betere
smaak een toegevoegde waarde die de
consument zal willen vergoeden."
Het Inmiddels goedgekeurde kaesmerk
Op de vraag hoeveel duurder de
„echte Texelaar" zal zijn dan gewone
kaas, wil de heer Verdel het antwoord
schuldig blijven tot september. Om tac
tische redenen. Maar het is duidelijk dat
deze kaas in ieder geval niet méér zal
mogen kosten dan boerenkaas, zodat
de Texelse rauwmelkse kaas wat betreft
prijsniveau niet is te vergelijken met
camembert, brie e.d. Het wordt een be
taalbaar produkt dat vrijwel ieder gezin
dagelijks zal kunnen eten. De heer
Elzinga van de CV Noord-Holland wil
nog graag kwijt dat het succes van het
projekt mede afhangt van de Texelse
melkveehouders. „In hen hebben we
veel vertrouwen. De kwaliteit die het
gemiddelde Texelse bedrijf aflevert is
uitstekend en heeft ons de mogelijkheid
gegeven deze nieuwe weg in te slaan.
We rekenen op de solidariteit van de
boeren. Samen moeten we dit project
tot een succes maken."
VVV
Het is niet uitgesloten dat bij de „pro
moting" van de rauwmelkse kaas inci
denteel zal worden samengewerkt met
de VW Texel. WV-directeur J.W.Dek
ker is daarom van de plannen op de
hoogte gesteld. Zijn eerste reactie was
erg gunstig en dat is begrijpelijk want de
actie voor de kaas is een mooie gratis
reclame voor Texel als vakantie-eiland.
Aangenomen mag worden dat de men
sen die met de kaas kennis maken,
interesse opvatten voor het gebied van
herkomst, zoals dat ook met wijnen het
geval is.
Het bestuur van de Recreatiestich
ting Texel (RST) moet op korte ter
mijn worden aangevuld tot de volle
sterkte van zeven personen. De
mening dat een gemeenteraadslid
geen bestuurslid kan zijn, omdat hij
dan op een gegeven moment zich
zelf zou moeten controleren, wordt
niet gedeeld. Als die redenering zou
worden volgehouden, betekent het,
dat een gemeentebestuurder nooit
bestuurslid zou kunnen zij van een
(intergemeentelijke stichting. Terwijl
dergelijke instituten juist in het leven
worden geroepen om voor een
specifiek onderdeel een slagvaardig
beleid te kunnen voeren.
Deze mening van B en W blijkt uit de
stukken voor de vergadering van de
commissie Algemene Zaken, die
woensdag 25 maart wordt gehouden.
Ten aanzien van de gemeentelijke ver
tegenwoordiging is verder te lezen, dat
de gemeentebestuurder in het RST-
bestuur een eigen verantwoordelijk
heid heeft, waarvoor hij ter verant
woording kan worden geroepen door
het college of door de andere raads
leden. In de benoemingsprocedure was
een min of meer vaststaande gewoonte
dat in het RST-bestuur een lid van het
college, twee raadsleden en een
vertegenwoordiger uit Den Hoorn
werden gekozen. De vertegenwoordi
ger uit Den Hoorn is inmiddels niet
meer van specifiek belang omdat met
hetzelfde recht voor een
vertegenwoordiger uit De Koog zou
kunnen Worden gekozen. Het stand
punt van het college is dat dit deel van
het bestuur in het vervolg zou moeten
bestaan uit twee wethouders, (waar
onder in ieder geval de portefeuille
houder recreatie) en twee raadsleden.
Uit een serie aantekeningen die
werden gemaakt naar aanleiding van
overleg tussen het college en de frac
tievoorzitters op 9 oktober, die ook aan
de orde komen in de commissieverga
deringen van 25 maart, blijkt dat men
van mening is dat de gemeentelijke in
vloed op de RST in de toekomst groot
moet blijven. Een raadslid dat tevens
RST-bestuurder is, heeft „geen twee
petten op". Er is geen sprake van twee
partijen en van iedereen wordt dan ook
de grootst mogelijke openheid geëist.
In dit licht bezien dient ook goede
informatie aan de raad te worden ver
strekt.
zie pagina g
De bestuurskracht van de RST moet
optimaal zijn. Raadsleden mogen zich
niet aan hun verantwoordelijkheden
onttrekken door geen bestuursleden te
benoemen. Op de genoemde
bespreking kwam naar voren dat de
problemen voor een deel worden inge
geven door wantrouwen.
Samenwerking tussen de RST en
Jarino heeft dat voor een deel in de
hand gewerkt. Samenwerking met
anderen is overigens vastgelegd in de
statuten en goedgekeurd door de raad.
Een nadeel van een RST-bestuur dat
geheel uit niet-raadsleden bestaat is,
dat dit de controle veel moeilijker
maakt. Daarom wordt gestreefd naar
een meerderheid van raadsleden in het
bestuur, waarbij twee wethouders. Het
is niet nodig dat de raad alle plannen
van de RST gaat beoordelen. De zelf
standige functie van bestuur en directie
zou daarmee worden aangetast. De
raad kan verder controle uitoefenen via
het jaarverslag en via het beleid bij de
benoeming van bestuursleden.
In de stukken wordt het merkwaar
dig genoemd dat de RST regelmatig in
discussie is, terwijl de N.V. Luchtvaart
terrein en de AOT nauwelijks aan de
orde komen. Ook bij deze bedrijven
berust het benoemingsrecht bij de
raad. Uitdrukkelijk staat in de stukken
dat de RST-projecten aanpakt, waar
het particulier initiatief tekort schiet.
Als de raad de RST aan banden zou
leggen, gebeurt er wellicht niets meer.
Beslist noodzakelijk wordt het geacht
dat de raad medewerking verleent aan
een sterk RST-bestuur, terwijl ook het
personeelsbestand hoogwaardig dient
te zijn, met name op directieniveau.
(Advertentie I.M.)
/Trim
TAXI- EN TROUW AUTOVERHUUR
IMilh«lmlnalaan 4-6 d«n Burg
De Insta/lede om tot de vereiste becteriele zuiverheid te komen, heeft meer den een hetf
miljoen gulden gevergd. Op de foto bedrijfsleider D. Boorsme van De Eendracht bij de
lactofuge; op de voorgrond de sterilisator.
blemen gaf. De opkomst van de melk
machine bracht daarin verandering.
Vooral in het begin bleek het erg moeilijk
om te voorkomen dat zich in de melk-
leidingen en de andere onderdelen van
het apparaat lactobacillen vermeerder
den, zodat de bij de fabriek afgeleverde
melk moest worden gepasteuriseerd (op
een temperatuur van 72 graden ge
bracht) om voldoende kiemvrij te zijn.
Het parteuriseren werd regel, omdat
geen enkele zuivelfabriek zich kan per-
miteren af en toe kaas te maken die van
mindere of onvoldoende kwaliteit is.
Men moest werken op zekerheid, maar
dat ging wel ten koste van de smaak.
Selectie
Het maken van kaas uit rauwe melk
geeft een produkt met een betere
smaak, maar het procédé houdt dus
risico's in. Om deze tot het minimum te
beperken wordt voor het maken van de
„echte Texelaar" uitsluitend melk ge
bruikt van veehouders die hebben be
wezen dat zij het bacteriëngehalte be
neden bepaalde normen kunnen hou
den. Zij slagen daarin door bijzondere
aandacht te besteden aan de hygiene op
hun bedrijf, in het bijzonder wat betreft
de apparatuur waarmee de melk wordt
gewonnen. De situatie is thans zodanig
dat ruim de helft van alle op Texel
geproduceerde melk aan genoemde
hygiene-eisen voldoet en dus voor ver
werking tot de rauwmelkse „echte
Texelaar" geschikt is. Het streven is de
totale Texelse melkproduktie op dit peil
te brengen zodat in De Eendracht op
den duur uitsluitend rauwmelkse kaas
kan worden gemaakt.
De heer K. Elzinga, hoofd planning en
„Vier jaar geleden wist ik niet eens wat rotganzen waren.
Sinds Hoeve Zeeburg er is, weet ik het wól. Die beesten krijgen
daar niet genoeg te vreten en daardoor zitten ze op mijn land".
Een mening van een agrariër, die vindt dat op landerijen langs
de oostkust van Texel (van polder de Eendracht tot Dijkmans
huizen) nog steeds veel overlast is van rotganzen. Staatsbosbe
heer stelt daar tegenover dat negentig procent van de ganzen
uitsluitend op hoeve Zeeburg of op natuurmonumentengrond
verblijven. „Tien procent komt daar dus niet en zij brengen
zeker schade toe, maar daar worden voldoende regelingen voor
getroffen" aldus districtshoofd M. Mantje van Staatsbosbeheer.
Staatsbosbeheer heeft inderdaad
maatregelen genomen om de schade
te beperken, maar dat is, volgens
een aantal boeren, niet voldoende.
Zoals bekend vreten de rotganzen
vooral het graszaad uit de grond.
Wordt dit geconstateerd dan kunnen
op kosten van het Jachtfonds plastic
draden over het land gespannen
worden. Volgens een aantal boeren
heeft dit vaak geen effect. Als de
beesten werkelijk honger hebben,
kruipen ze toch onder de draden en
vreten het land kaal. J. Smidt van de
Kaapsweg wil uit principe geen
draden, omdat hij de ganzen dan
naar zijn buren jaagt. „Je lost het
probleem niet op, want je verjaagt
de beesten en dan is je buurman de
klos".
Elk jaar in april taxeert een
wildschadecommissie de schade die
aan het jonge grasland is toegebracht.
Als er geen draden zijn gespannen,
heeft een agrariër ook geen recht op
schadevergoeding. Smidt weet dat,
maar vindt het toch belangrijker dat het
probleem helemaal wordt verholpen
dan dat hij de overige agrariërs met zijn
probleem opzadelt. Dat geldt voor hem
ook voor het inschakelen van P.
Postma uit De Cocksdorp die door
Staatsbosbeheer is belast met het ver
jagen van de ganzen door het afschie
ten van lichtpatronen. „Het heeft
weinig effect' Je belt zo'n man, maar
de volgende dag zijn ze er weer", aldus
Smidt.
Smidt wil om die reden geen be
moeienis van Staatsbosbeheer. Een
veehouder van Zevenhuizen vertelde
ons dat de draden op zijn land mo
menteel weinig effect hebben. „Het
heeft ook geen zin om Postma te laten
komen; we kunnen ze beter zelf con
stant wegjagen en daar heb je dagelijks
een aardige klus aan".
De rotgans is een zeldzame vogel
soort die echter op Texel in opvallend
grote getale voorkomt. Het is de vee
houders verboden de dieren dood te
schieten of te vergiftigen. Smidt is van
mening dat de slechte kwaliteit gras bij
Hoeve Zeeburg in de Eendracht en om
liggende percelen mede oorzaak is van
de overlast bij andere veehouders.
„Het land is daar niet goed ontwaterd,
er groeit weinig". De rotgans heeft een
voorkeur voor „knap" gras, wat met
kunstmest is bestrooid".
Erger
Of de overlast van deze ganzen dit
jaar erger is dan in voorgaande jaren, is
niet helemaal duidelijk. Verschillende
boeren zeiden dat het minder is en
anderen beweerden met stelligheid het
tegendeel. Wel lijkt het erop dat de
ganzen dit jaar meer van de kustlande-
rijen wegtrekken naar het midden van
het eiland.
C. W. Hin van Dijkmanshuizen heeft
naast rotganzen ook last van andere
vogels die het op zijn grasland hebben
voorzien. „Natuurmonumenten" heeft
op een stuk natuurgebied naast zijn
land enkele jaren terug een aantal
grauwe ganzen uitgezet, maar ook
deze beesten blijven niet binnen het
reservaat. In januari heeft Hin met zes
andere omwonende boeren een brief
gestuurd naar Natuurmonumenten en
gevraagd om het probleem te komen
bekijken. Op die brief is nog steeds niet
gereageerd. Grauwe ganzen mogen wel
afgeschoten worden, maar uitsluitend
tot tien uur 's morgens. „Tegen die tijd
komen ze net aanvliegen, dus met deze
maatregel kunnen we ook geen kant
op", aldus Hin. Vooral in het voor
jaar zijn de grauwe ganzen bij Dijk
manshuizen een probleem omdat ze in
de paringstijd nog moeilijker te verjagen
zijn. Vorig jaar heeft Hin voor de over-
Oees verder pagina 2)
Rotganron nabij Oost
