Bestemmingsplan wil
karakter van De Waal
beschermen
NIEUWE ATTRACTIE:
DE PIET PLEZIER
Vernieuwen havenmond
blijft mogelijk
Bestemmingsplan Oudeschild
Zon. maan en hoog water
Vandalisme
,WAT/K ZEGGEN wou.
TESO - wat is uw
woord waard?
VRIJDAG 24 APRIL 1981
TEXELSE COURANT
PAGINA 5
De commissie ruimtelijke ordening
vergadert donderdagavond 23 april over
het ontwerp bestemmingsplan De Waal.
Het plan is gericht op het constateren
van de bestaande toestand met als doel
het handhaven en het beschermen van
de in De Waal aanwezige monumenten,
karakteristieke panden en andere waar
devolle zaken. De Waal is door het
ministerie van CRM niet aangewezen als
beschermd dorpsgezicht, zoals Den
Hoorn en Oosterend, maar toch is
volgens het ontwerpplan voldoende in
De Waal aanwezig dat verdiend be
schermd te worden. Primair staat in het
bestemmingsplan dat de woonfunctie in
De Waal gehandhaafd moet blijven. De
woningen zijn dan ook allemaal ais
zodanig bestemd. De monumenten in
De Waal genieten op grond van de
Monumentenwet bescherming. Ze mo
gen niet in belangrijke mate worden ge
wijzigd. De karakteristieke panden die
niet als monument staan aangeduid
verdienen volgens het bestemmingsplan
echter een even grote bescherming. Dit
houdt in dat de hoofdvorm van deze
huizen niet ingrijpend mag worden ge
wijzigd. Mochten de huizen door brand
of een andere ramp verloren gaan, dan
mogen ze overeenkomstig het in het
bestemmingsplan bepaalde worden
herbouwd. Voor een groot aantal wo
ningen bestaan uitbreidingsmogelijk
heden.
Voor het mogen uitbreiden van een
woning is de verhouding tussen be
bouwd en onbebouwd erf belangrijk.
Niet meer dan de helft van het bij de
woning behorende erf mag worden be
bouwd. Tevens wordt gekeken of de
uitbreiding van de woning gewenst is uit
het oogpunt van volkshuisvesting. De
minimummaat voor een woning wordt
gesteld op 70 vierkante meter. Ook het
streven naar een uniforme bouwdiepte
speelt bij uitbreidingsmogelijkheden een
rol. Door vrijstelling kunnen burge
meester en wethouders medewerking
verlenen aan uitbreidingen van wonin
gen waarbij de achtergevel-rooilijn met
twee meter wordt overschreden. Bij de
woningen mogen twee bijgebouwen tot
een oppervlak van ten hoogste vijfen
dertig vierkante meter (totaall worden
gebouwd. In het bestemmingsplan is
ook de mogelijkheid tot het bouwen van
een praktijkruimte voor de uitoefening
van vrije beroepen bij de woningen. Het
maximum oppervlak van de bijgebou
wen, inclusief de praktijkruimte mag
tachtig vierkante meter zijn. Hierbij blijft
wel de bepaling gelden dat de helft van
het erf onbebouwd moet blijven.
In De Waal zijn drie locaties voor
nieuwe woningen opgenomen. Twee
bouwlocaties ontstaan door de beoogde
verplaatsing van de smederij van L.
Witte aan de Polderweg en een derde
mogelijkheid bestaat op de plaats waar
thans een schuur staat.
Smederij
Over het bedrijfsleven in De Waal
worden in het bestemmingsplan enkele
opmerkingen gemaakt. De smederij
aan de Polderweg en het aannemers
bedrijf aan het Hogereind horen volgens
het bestemmingsplan qua aard in het
dorp thuis. Het zijn kleine ambachtelijke
ondernemingen die niet veel verkeer
aantrekken en die het karakter van De
Waal versterken. In het uitbreidingsplan
1965 voor De Waal hadden de percelen
waar de bedrijven gevestigd zijn een
woonbestemming. In het thans aan de
orde komende plan worden beide be
drijven 'gelegaliseerd'. Wel wordt opge
merkt dat de smederij aan de Polderweg
het straatbeeld ontsiert. De bedrijfs
uitoefening vindt aan beide zijden van
de weg plaats. Omdat allerlei materialen
dicht langs de weg liggen opgeslagen
wordt hinder ondervonden door agra
riërs bij het vervoer van combines. De
oplossing voor deze problemen worden
gevonden door het bedrijf naar de west-
zijde van de Polderweg te verplaatsen.
In het plan is de bouw van een dienst
woning bij het bedrijf mogelijk gemaakt.
De plannen die het aannemersbedrijf
heeft worden in het bestemmingsplan
niet bezwaarlijk gevonden. Het gaat
hier om het uitbreiden van het pand
Hogereind 43 en het naastgelegen pand.
De woning op nummer 41 wordt ook
uitgebreid, terwijl de woning op num
mer 40 wordt herbouwd.
Het veevoeder- en graanverwerkend
bedrijf, dat gevestigd is aan het Hoger
eind past volgens het plan qua ver
schijningsvorm en schaal niet in De
Waal. Het bedrijf overheerst het straat
beeld en bovendien wordt van het
bedrijf door omwonenden hinder on
dervonden. Verplaatsing uit het dorp
heeft de voorkeur. Om geldelijke rede
nen is dit echter niet haalbaar. Als het
bedrijf naar een ander deel van het
eiland zou worden verplaatst, dan kost
dat de gemeente veel geld. Om de
rechtszekerheid van de betrokkene te
handhaven, blijft het bedrijf daarom in
het bestemmingplan opgenomen. Als
het bedrijf ooit uit De Waal verdwijnt, is
het echter niet gewenst dat een ander
grootschalig bedrijf op dezelfde plek
terugkomt. Daarom is in het plan een
wijzigingsbevoegdheid opgenomen. Zo
gauw het bedrijf spontaan vertrekt,
kunnen burgemeester en wethouders de
vrijgekomen grond voor woningen be
stemmen.
Naast het veevoeder- en graanver
werkend bedrijf ligt aan het Hogereind
een loonbedrijf. Dit bedrijf veroorzaakt
minder hinder dan het eerstgenoemde
bedrijf, maar past volgens het plan ook
niet in De Waal. Het is een vrij groot
bedrijf aan de rand van het dorp. Ten
noorden van De Waal is grond beschik
baar om het dorp uit te breiden. Als dat
gebeurt ligt dit bedrijf temidden van
woonhuizen. Er zijn daarom geen uit
breidingsmogelijkheden voor dit bedrijf.
Ook in dit geval geldt een wijzingings-
bevoegdheid: gaat het weg, dan komen
op deze plaats woningen.
Horeca
Van positieve invloed op de leef
baarheid van het dorp zijn volgens het
bestemmingsplan horecabedrijven. Dit
type bedrijven mag echter geen groot
schalige opzet krijgen. De voorkeur gaat
uit naar pensions. Ook voor de uit
oefening van vrije beroepen is de be-
stemminsvoorschriften ruimte gemaakt.
Het gaat hier met name om het reali
seren van praktijkruimte.
In het hoofdstuk 'verkeer' worden
weinig wijzigingen van de huidige situa
tie aangegeven. De straten dienen het
klinkers te blijven verhard, met uitzon
dering van de Groeneweg. Deze weg
moet onverhard blijven. Wel wordt in
het plan reconstructie van het kruispunt
Hogereind/Sommeltjesweg en Laag-
waalderweg/Sommeltjesweg mogelijk
gemaakt. De reden hiervoor is dat het
Hogereind uitmondt op de Sommel-
tjesweg, juist naast het kruispunt Laag-
waalderweg/Sommeltjesweg. De Som-
meltjesweg is een voorrangsweg en er
wordt vaak hard gereden. Hierdoor ont
staan gevaarlijke situaties, vooral voor
verkeer dat de Sommeltjesweg verlaat.
Dikwijls zijn automobilisten onzeker
welke weg ze precies inmoeten. Verkeer
dat vanaf het Hogereind wil invoegen
komt ook dikwijls in gevaar. Door de
geplande reconstructie mondt het Ho
gereind uit op de Laagwaalderweg.
Deze weg wordt minder intensief bere
den en met lagere snelheid. Dat komt
omdat het verkeer op de Laagwaal
derweg een voorrangsweg nadert, of er
juist af komt. De in het plan aange
dragen oplossing voor het kruispunt
wordt als niet ideaal omschreven, maar
is in de gegeven situatie de best
mogelijke oplossing. Een klein deel van
de tuin van het woonhuis aan het
Hogereind 47 gaat door de reconstructie
verloren.
Groenvoorzieningen
Wat betreft groenvoorzieningen is de
Bomendiek in De Waal het gebied dat
het meest beschermd wordt. In het
bestemmingsplan buitengebied is het
deel van de Bomendiek dat daar binnen
valt bestemd als natuurgebied A. Het
deel dat in het nu vast te stellen be
stemmingsplan ligt, wordt eveneens
aangemerkt als natuurgebied. Bomen
die bijvoorbeeld ten gevolge van ziekte
zullen worden gerooid, worden vervan
gen door andere bomen. Verder dient
het huidige karakter van de Bomendiek
gehandhaafd te blijven. Andere delen
van De Waal waar het groen een functie
vervult voor het gezicht van het dorp
zijn niet als natuurgebied bestempeld.
Hier geldt echter een aanlegvergun-
ningensysteem voor het vellen, rooien
en planten van bomen. Ten aanzien van
de school wordt in het bestemmings
plan opgemerkt dat de school in De
Waal nu nog uit twee klassen bestaat.
Er zijn 23 leerlingen' Als het er minder
dan 22 worden, mag de school nog
maar uit één klas bestaan. Gelet op de
geringe groeimogelijkheden van De
Waal is het geen reëele verwachting dat
het aantal leerlingen de komende jaren
zal toenemen. In het jaar 2000 verwacht
men 300 inwoners in het dorp. Als
besloten wordt de school te sluiten, kan
het gebouw bij het ernaast gelegen
dorpshuis worden getrokken, of voor
andere binnen het bestemmingsplan
gelegen mogelijkheden worden ge
bruikt. Bij de school staat een woning,
die in het verleden als dienstwoning
werd gebruikt. Bij de inventarisatie voor
het bestemmingsplan was dat niet het
geval en in het bestemmingsplan staat
het gebouw dan ook niet als zodanig
aangegeven.
Waalder winkel
Het huidige inwonertal in De Waal is
volgens het bestemmingsplan niet vol
doende om zelfs maar een bescheiden
winkelapparaat in stand te houden.
Vroeger waren er verschillende winkels
in De Waal maar veranderingen in de
samenleving leidden ertoe dat deze
winkel verdwenen. Er is nu nog één
bescheiden levensmiddelenwinkel in De
Waal: Hogereind 15. In het bestem
mingsplan is er van uitgegaan dat het
hier een levensmiddelenwinkel voor
Waalders betreft. Er zijn dan ook be
perkte uitbreidingsmogelijkheden. Ook
in de toekomst zullen de mensen uit De
Waal voor het merendeel van hun aan
kopen op Den Burg of andere dorpen
aangewezen zijn.
Vy.
Milieuvriendelijk peddelend vermaakt een
Texelse familie zich met een Piet Plezier op
de Bosrandweg bij De Koog.
Wie zich de afgelopen dagen ophield
in de buurt van De Koog heeft daar
kennis kunnen maken met een nieuwe
toeristische activiteit: het rijden met
gehuurde 'Piet Plezier -karren. Dat zijn
een soort skelters die door pedalen, dus
op spierkracht worden voortbewogen
en waarop, afhankelijk van het type, vier
tot zes personen kunnen zitten.
Met de wagentjes kan een matig
gangetje van ongeveer acht kilometer
per uur worden bereikt, waardoor ze
hinderlijk zijn voor het autoverkeer. Om
die reden wordt de Piet Plezier alleen
gebruikt op enkele speciale routes die
grotendeels liggen in het recreatiege
bied ten zuiden van De Koog. Daar
veroorzaakten de karretjes in de afge
lopen paasvakantie opmerkelijke drukte.
Er bleek veel belangstelling voor te be
staan want de twaalf beschikbare
wagentjes waren een groot deel van dé
tijd allemaal tegelijk in gebruik.
De verhuur van de Piet Plezier-karren
is een initiatief van de firma Koster en
Kloosterman uit Oisterwijk, die eerder
dergelijke verhuurbedrijven stichtten in
Barneveld, Chaam, Domburg, Loenen,
Westkapelle en hun eigen woonplaats.
Overal worden goede zaken gedaan,
de toeristen vinden het leuk om met
want de toeristen vinden het leuk om met
willen het althans allemaal een keer pro
beren. Het kost je de kop niet. Af
hankelijk van de grootte wordt een Piet
Plezier gehuurd voor f8,— tot 715,—
per uur.
Twee routes
Verkeerstechnisch is een Piet Plezier
een 'onbespannen voertuig' dat op alle
gewone wegen mag komen, behalve
fietspaden en autowegen. Niettemin is
in overleg met de gemeente een rege
ling getroffen waardoor de huurders
worden verplicht zich te beperken tot de
genoemde wegen ten zuiden van De
Koog. Gekozen kan worden uit routes
van 4,7 en 7,3 km. Er moet tevoren
worden betaald en ieder krijgt een
tweetalige routebeschrijving mee.
Wordt de afgesproken tijd overschreden
dan moet worden bijbetaald. Start- en
finishplaats is een terrein aan de Brink in
De Koog, dat gehuurd wordt van lood
gieter Van der Vis. De firma Koster en
Kloosterman opereert hier vanuit een
batevan. 's Nachts worden de Piet
"Plézier-karreh in een garage bij hotel
Opduin gezet. Huren is dagelijks moge
lijk gedurende het hele seizoen van
9.00-21.00 uur.
Vernielzuchtige onbekenden hebben
van 19 op 20 april huisgehouden op de
in de haven van Oudeschild liggende
kotter TX 44 van Peter Kok. Tal van
vismanden en -kisten werden overboord
gegooid, een garnalenschop was weg
en de uitlaatpijp was kromgebogen.
De groei van de Texelse kottervloot en de ontwikkelingen in de
watersport maakten een bestemmingsplan voor de haven van
Oudeschild dringend noodzakelijk. Een dergelijk plan bestond nog
niet. Het geldende bestemmingsplan voor Oudeschild werd in 1976
door de raad vastgesteld en in 1977 door Gedeputeerde Staten
gedeeltelijk goedgekeurd. In het plan was de haven opgenomen als
zogenaamd artikel 11 gebied. De mogelijkheden en de bestemming
van de haven zouden dus in een later stadium worden uitgewerkt.
Gedeputeerde Staten gingen om formele redenen echter niet akkoord
met het later uitwerken van het havengebied. Hierdoor was het niet
mogelijk via het vastgestelde bestemmingsplan een herinrichting van
het havengebied mogelijk te maken waarin de jachthaven zijn
definitieve plaats Krijgt. Inmiddels is nu een bestemmingsplan
specifiek voor de haven in Oudeschild ontworpen dat gebaseerd is op
een nota die in 1976 werd gemaakt en waarin de wensen met
betrekking tot het havengebied geïnventariseerd zijn. Het bestem
mingsplan staat donderdag 23 april ter discussie in de commissie
ruimtelijke ordening.
Het nieuwe bestemmingsplan geldt
voor het gebied dat begrensd wordt
door de deltadijken langs de haven, het
waterbassin van de electriciteitscentrale
en de dijken langs de Waddenzee. Bij de
havenmond is de plangrens meer zee
waarts gelegd in verband met de wens
een nieuwe havenmond te realiseren.
Naast de grote kottervloot en de groei
ende watersport zijn ook nog bedrijven
in het gebied, waar rekening mee
gehouden moest worden. De asfalt-
fabriek die gesticht werd door dijkver
hogingen aan de oostkust zal blijven.
Het asfalt wordt nu de dijken klaar zijn,
gebruikt voor onderhoud van wegen en
strandhoofden. De opslagruimte voor
grondstoffen is wat verkleind ten gunste
van het bassin voor de jachthaven.
Door de Coöperatieve Inkoopvereni
ging voor Visserijbenodigdheden is eni
ge jaren geleden een loods gebouwd.
Het gebouw zal voorlopig aan de be
hoeften voldoen, maar als in de verre
toekomst uitbreiding wenselijk wordt
dan zijn hiertoe binnen het bestem-
minsplan de mogelijkheden aanwezig.
Het zag er aanvankelijk naar uit dat het
scheepstimmerbedrijf naar het nieuwe
industrieterrein zou verhuizen. De hui
dige werkplaats is echter onlangs uit
gebreid zodat het bedrijf nu in het
havengebied blijft. Tegen een verdere
ontwikkeling van het bedrijf op de
huidige plaats bestaan geen bezwaren.
In het havengebied zijn al drie horeca
bedrijven aanwezig, zodat niet verwacht
wordt dat behoefte bestaat aan een
uitbreiding in die sector. Het dok dat
sinds een jaar in de haven ligt, is
bestemd voor onderhoud en reparatie
van de kottervloot en daarmee van we
zenlijk belang voor het visserijbedrijf op
Texel. Het beleid is er op gericht dit
soort bedrijvigheid te stimuleren.
Indeling
Wat betreft de indeling van de haven
zullen de drie havenkommen met de
aanliggende kaderuimtes als bedrijfs-
haven worden bestemd. Hierbij is er
vanuit gegaan dat de grote kotters in de
toekomst voornamelijk een plaats zullen
vinden in de werkhaven. Deze haven
werd tot voor kort gebruikt voor het
werk aan de Waddendijken. De Noor
derhaven kan gebruikt worden voor de
boten waarmee vistochten worden ge
houden en kleine visboten. De Zuider
haven blijft beschikbaar voor kleine
boten en handelsvaart. In het bestem
mingsplan is aan de noordzijde van de
werkhaven een deel van de haven aan
de wal bestemd als industrieterrein. Met
behulp van een dok wordt daar het
onderhoud aan de kottrs uitgevoerd. Op
dit terrein zijn bouwmogelijkheden voor
een loods voor de opslag van materi
alen. Op de kades en terreinen rondom
de haven kunnen gebouwen worden
neergezet ten behoeve van ambachte
lijke en verzorgende bedrijven die een
directe relatie hebben met het haven
bedrijf. Het is de bedoeling dat het
windsurfcentrum uit het voormalige CIV
gebouw verdwijnt zodra een alternatie
ve vestigingsplaats voorhanden is. Bin
nen het terrein dat voor de bedrijfshaven
is bestemd zullen kiosken voor kaart
verkoop voor de vistochten, verkoop
van ijs en souvenirs kunnen blijven
staan.
Jachthaven
In het noordoostelijk deel van de
werkhaven en op het terrein tussen de
werkhaven en de Waddenzee vermeldt
het bestemmingsplan de jachthaven die
een capaciteit heeft van ongeveer 500
boten. Het gaat hier om 250 vaste lig
plaatsen en 250 aanlegplaatsen voor
passanten. Bij de jachthaven zijn 80 tot
120 parkeerplaatsen. Vanuit de huidige
jachthaven vindt verhuur van fietsen
plaats ten behoeve van recreanten die
het eiland per fiets willen verkennen. Bij
de inrichting van de jachthaven wordt er
rekening mee gehouden dat de verhuur
vanuit een overdekte ruimte kan plaats
vinden. Als mogelijke voorzieningen ten
behoeve van de jachthaven wordt ge
dacht aan een kantine met dienst
woning, een bescheiden winkelaccom
modatie en loodsen voor de opslag van
jachten.
I
In het plan kon geen rekening worden
gehouden met de wens om in de om
geving van het havengebied te starten
met het verwateren van mosselen.
Omdat deze bezigheid echter interes
sante perspectieven kan bieden voor de
werkgelegenheid op Texel, en de mo
gelijkheden voorhands aanwezig lijken
te zijn, is in het bestemmingsplan een
wijzigingsbevoegdheid opgenomen. Het
college kan dan later een bepaald terrein
hiervoor reserveren. Gedacht wordt aan
een verwateringsinstallatie in het noor
delijk deel van de werkhaven. Via een
wijzigingsbevoegdheid is ook het ver
nieuwen van de havenmond in het plan
opgenomen. Door de sterk toegenomen
grootte van de kotters levert het bin
nenvaren van de smalle havenmond
soms problemen op. De haven is bij laag
water voor de meeste diepstekende
kotters niet bereikbaar. Gezien de grote
bedragen die met de aanleg van een
nieuwe havenmond zijn gemoeid is het
moeilijk op dit moment een uitspraak
te doen over de haalbaarheid en de
realisering van een dergelijke voorzie
ning. De grens van de wijzigingsbe
voegdheid is zodanig gekozen dat het
mogelijk blijft de havenmond te ver
lengen tot de grens met het diepe water.
Hierdoor blijft de havenmond in een
strenge winter langer ijsvrij.
,7'
BWtvLN VKN LEZERS- ajTtN VXIUNTWOORDCLLVkHEtO Ot ktwxn
In het najaar van 1980 kocht ik, een
vrij geregeld bezoeker van het eiland
Texel, een kaart geldig voor vijf retour-
overtochten van een auto tegen de
somma van 784,50, d.w.z. tegen win-
tertarief. Op zondag 12 april 1981
toonde ik deze kaart (waarop nog drie
overtochten) bij de boot in Den Helder,
waarop me door de controlerende em
ployé op overigens niet al te hoffelijke
wijze te verstaan werd gegeven, dat ik
moest bijbetalen. Dat heb ik gedaan,
raison van 73,75, omdat ik naar de
overkant wilde en geen zin had om met
mijn passagiers misschien urenlang zoek
te brengen met delibereren. Op de kaart
nr. 04953, staat namelijk het volgende
vermeld: Deze kaart is uitsluitend geldig
in de maanden oktober tot en met april.
Vöór overtochten in de maanden mfei tot
en met september zijn kaarten verkrijg
baar tegen het zomertarief. Bij navraag
de volgende dag op het hoofdkantoor
op 't Horntje, werd doodleuk verteld,
dat TESO het zomerseizoen met een
maand had vervroegd, dus met ingang
van 1 april. Je zou bijna denken aan een
misselijke april grap, maar TESO schijnt
het ernst te zijn: ernst met het plukken
van de passagiers, ernst met het on
rechtvaardig en onrechtmatig verhogen
van tarieven (hier op een slinkse ma
nier). In elk geval maakt TESO ernst met
het breken van haar eigen woord. Wat
zijn alle nog komende vermeldingen van
TESO in de toekomst feitelijk nog
waard?
A. J. G. Prock'
Amsterdam.
Naschrift: Bi] de NV. TESO kan men
zich de teleurstelling over het vroeger
ingaan van het zomertarief voorstellen.
Men wijst er bij deze maatschappij
echter op dat op de kaart vermeld staat
dat het tarief geldt zolang de des
betreffende tarieven van kracht zijn. De
periode die op de kaart genoemd wordt,
is dus niet bindend.
Verder wijst de TESO er op dat de
kaart die in het najaar 1980 voor 784,50
werd gekocht, nu volgens het winter-
tarief 790,50 kost. Volgens het zomer
tarief kost diezelfde kaart nu 7108,50 en
Het bedrag dat bijbetaald moet worden
is het verschil tussen het huidige zomer
tarief van 7108,50 en het huidige winter-
tarief van 790,50. Het verschil tussen de
prijs van 784,50 die vorig jaar betaald
werd en 790,50 dat nu voor een win-
terkaartje betaald moet worden werd
niet doorberekend door de TESO. Dat
geldt eveneens voor de komende win
terperiode. Als het wintertarief weer
ingaat mag iemand die vorig jaar voor
784,50 een kaart kocht mee zonder bij
betaling, ondanks het feit dat de kaarten
duurder zijn geworden. —Redactie.
De zon komt 1 mei op om 5.11 uur en
gaat onder om 20.04 uur.
Maan: 27 april L.K.
Hoog water ter rede van
Zaterdag 25 april
Zondag 26 april
Maandag 27 april
Dinsdag 28 april
Woensdag 29 april
Donderdag 30 april
Vrijdag 1 mei
Zaterdag 2 mei
Oudeschild:
-.-en 12.21
0.14 en 12,47
0.42 en 13.33
1.38 en 14.45
1.14 en 13.43
2.14 en 14.52
6.26 en 19.14
7.46 en 20.22
Aan het strand is het ongeveer een
uur eerder hoog water.
