Cjroen "wartsjexeh in het harL.
Internationaal symposium
met 250 deelnemers
Energiewerkgroep
praat over
„Texelse" molen
w
PTT geeft
voorlichting
aan scholen
Tpos-tv kwam niet
kW
Inbraak in
Pruttelbuis
Expositie week
verlengd
Herfstnummer
Texeltoerist
Whipperploeg zocht
vergeefs naar schip
in nood
Aanrijding
95e JAARGANG NR. 9610
DINSDAG 15 SEPTEMBER 1981
Redactie: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, tel. (02228) 266, Frits
Seutick, Warmoesstraat 43, Den Burg, tel. (02220) 2208 en
Hans Oosterhof. Weverstraat 31, Den Burg, tel. (02220) 4988
(/oor advertenties, abonnementen, etc.:
Langeveld De Rooy B.V.,
Postbus 11, 1790 AA Den Burg, telefoon (02220) 2741.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs 715,10 per kwartaal
70 cent incasso; los 60 cent.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 46.99.17.636
RabobanV nr 36 25.01.742; NMB nr. 67.34.60.398
Momenteel is op Texel de mobiele
intoonstelling „De PTT in drie
isten". Het is een vorm van voor-
jhting, speciaal bestemd voor de
chooljeugd. Op aanschouwelijke
rijze wordt een indruk gegeven van
g vele belangrijke taken die de PTT
de samenleving vervult.
Daarbij wordt ondermeer duidelijk
amaakt welke weg een brief aflegt
an afzender naar geadresseerde, de
ehandeling van lucht- en zeepost,
poedbestellingen en aangetekende
tukken, het tot stand komen van
an televisieuitzending, de werking
an de automatische telefoon en de
erking van het postgirobedrijf.
De omvang van het expositiemate-
aal is zodanig dat alles in een gewoon
laslokaal kan worden uitgesteld. Ver
killende onderdelen .werken", zoals
e automatische telefoon, waarbij de
te leerling de andere (in een ander
irtrek) kan opbellen, terwijl op het
aneel te zien is welke weg het gesprek
a kabel en straalzender volgt. Aan het
iit dat de hele expositie in drie kisten
an worden verpakt, dankt de tentoon-
lelling zijn naam.
De expositie is een antwoord van de
ublic relations afdeling van de PTT op
agen die regelmatig vanuit het onder
ijs komen. De PTT beschouwt de
ingeren als toekomstige klanten en wil
en graag vertrouwd maken met de
iteenlopende werkzaamheden. De
formatie richt zich op de hoogste
assen van de basisscholen en de
Srste klassen van het voortgezet
nderwijs. Naast de expositie die nu op
exel is, is er ook een varende ten-
lonstelling, die is ondergebracht in
jn ark. Dit vaartuig is bedoeld voor de
laatsen en steden die via binnenwater
sreikbaar zijn.
De tentoonstelling ,,De PTT in drie
isten" is niet „bemand". De onder
ijzer van de betrokken klas moet er
us zelf mee werken. Om hen
aarmee vertrouwd te maken, werd
onderdagmiddag in de kantine van het
Dstkantoor in Den Burg een intro-
uktiebijeenkomst gehouden, waarbij
et hele spul werd gedemonstreerd
Dor de leerkrachten van de scholen uit
to Burg. Voor de overige scholen van
exel wordt een soortgelijke informa-
ebijeenkomst gehouden op 19 novem-
er in de voormalige landbouwschool,
e PTT heeft gezorgd voor een flinke
Deveelheid foldertjes en ander infor-
atiemateriaal, dat aan de leerlingen
ie de tentoonstelling bezoeken, wordt
srstrekt.
In de nacht van woensdag op don-
erdag heeft een inbreker geprobeerd zijn
lag te slaan in restaurant „Het Prut-
tlhuus" in De Koog. De inbreker had
ich toegang verschaft in het restaurant
oor via het bovenlicht van de deur naar
et magazijn te klimmen. Eenmaal bin-
en werd de veiligheidslade van de
assa geforceerd en de uit klein geld
«staande inhoud op de grond gegooid,
lit een karafje dat boven de kassa hing
rerd 755,— aan sigarettengeld gesto
rt. Op het moment dat de inbreker
robeerde de stereoinstallatie mee te
amen kwam een zoon van de eigenaar
luis. De inbreker vluchtte hierna door
e keukendeur. Door de politie wordt
an onderzoek ingesteld.
Van een aan een Texelaar toebeho-
nde polyester vlet die op het strand bij
et reddingboothuisje in De Cocksdorp
19, werd een schepanker met 35 meter
ylontouw gestolen. Vrijdag werd inge-
roken in strandpaviljoen Westerslag. Er
toden twee kratten bier ontvreemd,
'e eigenaar van het strandpaviljoen kon
en signalement geven van de ver-
loedelijke dader. Op grond hiervan kon
e politie later in Den Burg de inbreker
anhouden.
18th EMBS TEXEL 1961
officieel ontvangen door het gemeente
bestuur. Bij die gelegenheid gaf burge
meester J. A. Engelvaart te kennen het
een eer te vinden een dergelijk gezel
schap van eminente wetenschappers te
mogen begroeten, niet alleen uit tal van
Europese landen maar ook uit de Ver-
enide Staten, Canada en Azië. Het ge
meentebestuur van Texel voelt zich met
het zeeonderzoek verbonden alleen al
door de ligging van Texel tussen de
Noord- en Waddenzee en het feit dat
men mede daardoor in de praktijk direct
met de bescherming van het leven in
deze zeeën krijgt te maken. Het ge
meentebestuur heeft de belangen van
de natuur te behartigen maar tevens die
van wonen en werken van de eigen
inwoners en de tienduizenden toeristen.
„Tussen deze uiteenlopende en veelal
strijdige belangen hebben we te kiezen
en te beslissen." De burgemeester
besloot met de wens dat het symposium
voor alle deelnemers interessant en ont
spannend zou zijn en nodigde ider uit
het glas te heffen, zodat de mensen van
de gemeente het zouden kunnen vol
schenken.
Ruimschoots voor het begin van
de herfstvakanties verschijnt de
herfst/wintereditie van het toeris
tenmagazine „Texeltoerist". Met
het samenstellen van de inhoud is
inmiddels begonnen. Alle gegevens
zullen worden aangepast. Op ver
huurders, verenigingen en andere
personen en instanties die zich
bezig houden met dienstbetoon en
attracties voor toeristen doen wij
het beroep ons op de hoogte te
stellen van eventueel gewijzigde
prijzen, openstellingstijden en
eventuele nieuwe gegevens. Deze
gegevens moeten aan het eind van
deze week in ons bezit zijn. Men
wende zich tot de redactie van de
Texelse Courant.
Overzicht van het auditorium van het NIOZ tijdens de opening van het symposium.
Gisteren is in het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee in 't
Horntje het 16e EMBS-symposium begonnen, een internationale
wetenschappelijke bijeenkomst die tot en met vrijdag zal duren. Er
wordt aan deelgenomen door 250 mensen die zich bezig houden met
zeeonderzoek, afkomstig uit een twintigtal landen.
Het symposium wordt bij toerbeurt
elk jaar in een ander land gehouden. Het
is de tweede keer dat het NIOZ op Texel
als gastheer fungeert. De eerste keer
was in 1973 in de toen nog niet vol
tooide gebouwen. Gisterochtend kon
NIOZ-directeur J. J. Zijlstra in zijn wel
komstwoord in het grote NlOZ-audito-
rium echter de volledig uitgebouwde
faciliteiten van zijn instituut aanbieden.
De opening van het symposium werd
vervolgens verricht door prof. dr. O.
Kinne uit Hamburg, president van de
European Marine Biologicak Sympo
sium en verbonden aan de Biologische
Anstalt Heloland.
De kosten van het symposium wor
den gedragen door het ministerie van
Wetenschapsbeleid. Een belangrijke fi
nanciële bijdrage wordt ook geleverd
door Shell, die op deze wijze op posi
tieve wijze haar betrokkenheid toont bij
de zeevervuiling.
Belangrijk
Het symposium kan worden be
schouwd als een belangrijke ontmoeting
van vooraanstaande zeebiologen, be
doeld om kennis over te dragen en
samenwerking te bevorderen. Tal van
sprekers gaan in op onderwerpen,
waarin zij zich hebben gespecialiseerd,
maar daarnaast is er ook alle ruimte voor
informele ontmoetingen van syposium-
deelnemers waarbij afspraken voor sa
menwerking kunnen worden gemaakt.
Het ontspanningselement wordt daarbij
niet verwaarloosd. Het programma ver
meldt ook diverse excursies: per boot,
bus, fiets en te voet. Dit „alternatieve"
programma is in het bijzonder bedoeld
voor de meegekomen partners van de
symposiumgangers. Blijkend het thema
van het symposium gaat het om het be
antwoorden van de vraag welke om
standigheden onvloed hebben op de
levensprocessen in zee, zowel geduren
de een jaar als op langere termijn.
De eerder aangekondigde televisie
opnamen voor het Tros programma
TV-Privé konden zondag j.l. niet door
gaan. Rijk de Gooyer deelde vorige
week mee dat hij wegens rugklachten
niet kon springen en actrice Renee
Soutendijk bleek onvindbaar. Alleen
Ron Brandsteder arriveerde op het
vliegveld, maar dat was voor de Tros
onvoldoende reden om cameramensen
te sturen. De opnamen zijn voorlopig
enkele weken uitgesteld. Als de arties
ten wel waren gekomen was het nog de
vraag geweest of de opnamen doorgang
hadden kunnen vinden want het waaide
zondag te hard om te kunnen springen.
Het gaat daarbij niet alleen om na
tuurlijke omstandigheden, die in de loop
van de tijd kunnen veranderen en van
belang zijn voor de soorten populaties,
maar ook om invloeden die met mense
lijke activiteiten hebben te maken, zoals
de vervuiling door de chemische en
8andere industrie. Omdat de diverse
factoren elkaar beinvloeden is sprake
van een bijzonder gecompliceerde ma
terie, waarbij nog tal van zaken niet
duidelijk zijn. Bij het onderzoek op dit
gebied is het NIOZ vrij ver gevorderd in
vergelijking met wat andere instituten
hebben aangetoond. Volgens H. G.
Fransz uit Den Hoorn die nauw bij de
organisatie van het symposium is be
trokken, is dat vooral ook te danken aan
de zeer vele soorten van wetenschap
(disciplines) die in het NIOZ worden
beoefend. Het is een biologisch en
tevens oeceanografisch instituut met
een aantal vakgebieden dat door geen
enkel vergelijkbaar instituut ter wereld
wordt overtroffen. Het zijn lang niet
allemaal beoefenaars van 'zuivere' we
tenschap die aan het symposium deel
nemen. Ook het toegepast onderzoek
zoals binnen- en buitenlandse instituten
op gebied van visserijonderzoek, het
Rijksinstituut voor Natuurbeheer en het
Biologisch Onderzoek Eems Dollard Es
tuarium (BOEDE) is ruim vertegenwoor
digd.
Ontvangst
Aan het slot van de eerste sympo
siumdag werden gisteravond alle deel
nemers in de hal van het raadhuis
Zondagavond heeft de whipper
ploeg ten noorden en ten zuiden van
het Jan Ayeslag afgezocht. De reden
was een melding van
strandexploitant Boks, die rond half
elf meende een vuurpijl gezien te
hebben. De pijl was niet zoals ge
bruikelijk rood van kleur, maar was
wit. Tot twaalf uur was de whipper
ploeg op het strand en daarna werd
verder zoeken gestaakt. De witte
pijl was ook op de vuurtoren van
Huisduinen waargenomen. De heer
Boks had zondagmiddag om zes uur
ook al gewaarschuwd toen volgens
hem een zeilvletje in moeilijkheden
was gekomen voor de kust. Het
vletje was plotseling verdwenen, zo
verklaarde hij. Ook het zoeken naar
dit scheepje leverde niets op.
Het bestuur van de Texelse werk
groep van de Organisatie voor Duur
zame Energie (ODE) heeft plannen voor
het zelf ontwerpen en bouwen van een
windmolen die zoveel stroom opwekt
dat het verwarmen van een woning
ermee mogelijk is. Deze speciaal op de
Texelse omstandigheden afgestemde
molen zou vooral aantrekkelijk zijn voor
mensen in het buitengebied, die niet op
het aardgasnet zijn aangesloten. In het
overgrote deel van het land zou een
dergelijke molen zeer groot moeten zijn
om de vereiste kilowatts te kunnen le
veren, maar op Texel is de gemiddelde
windsnelheid zo hoog dat het met een
betrekkelijk kleine molen die in het land
schap niet al te storend zal zijn, ook
mogelijk is.
Vooruitlopend op een gemeentelijke
regeling voor de molens wil men zich
alvast gaan beraden over het ontwerp
en de uitvoering. Molens van het soort
waarnaar de gedachten uitgaan, wor
den in Denemarken gefabriceerd voor
ongeveer 716.000, Bij het zelf bou
wen (de kostprijs wordt vooral door
arbeidsuren veroorzaakt) kan zo'n
windenergieinstallatie veel goedkoper
worden. Het maken van de molens zou
door de werkgroep gezamenlijk kunnen
worden aangepakt, waarbij individuele
leden en groepen van leden bepaalde
onderdelen voor hun rekening nemen,
afhankelijk van kennis en ervaring.
Flinke besparing
De gedachte achter het idee om
grotere molens te gaan maken is dat
deze alleen zoden aan de dijk zetten als
het gaat om het besparen van steeds
De honderden symposiumdeetnemers en het gemeentebestuur aan de borrel gisteravond in de hei van het raadhuis.
kostbaarder wordende fossiele brand
stoffen. Een kleine molen waarop alleen
wat lampen, de radio, e.d. kunnen wer
ken, geeft weinig voordeel, want het
overgrote deel van de energiebehoefte
in een woning heeft te maken met
ruimteverwarming en warmwaterberei
ding. Electrische verwarming van het
CV-water door een windmolen kan
worden opgenomen in de gewone CV-
installatie. Vooral in de winter waait het
op Texel bijna altijd. Als de wind weg
valt schakelt de gewone gas- of olie
brander in. Een van de eerste activi
teiten van de werkgroep zal zijn nauw
keurig te berekenen hoeveel olie of
aardgas op deze wijze kan worden be
spaard, zodat kan worden bepaald hoe
veel een dergelijke molen zou mogen
kosten.
Het bovenstaande komt aan de orde
op een bijeenkomst die de ODE-werk-
groep maandagavond 21 september a.s.
houdt in het NlOZ-gebouw in 't Horntje.
(De Oude ULO is in verband met de
festiviteiten rond de opening van de
muziekschool niet beschikbaar). Naast
leden zijn op deze bijeenkomst ook
andere geïnteresseerden welkom. Be
gonnen wordt om 20.00 uur.
Naar Utrecht
De landelijke Organisatie voor Duur
zame Energie heeft zaterdag 19 septem
ber, aanvang 11.00 uur, een algemene
vergadering in Utrecht in „De Karga-
door" aan de Oudegracht. Belangrijkste
agendapunten vormt de toelating van
regionale werkgroepen tot de ODE.
Texel is een van deze werkgroepen en
het bestuur vindt het daarom wenselijk
dat de Texelaars op de bijeenkomst met
een flinke afvaardiging vertegenwoor
digd zullen zijn. leder kan individueel
naar Utrecht gaan, maar het getuigt van
een juiste energie-instelling als zoveel
mogelijk gezamenlijk wordt gereisd. Wie
vervoer wil aanbieden of van andermans
vervoer medegebruik wil maken, kan
met voorzitter Hans Roeper (Wilster
straat 19, telefoon 2821) contact op
nemen.
Een aanrijding met aanzienlijke mate
riële schade gebeurde zaterdag bij 't
Horntje. Een bestuurder van een perso
nenauto wilde linksaf het Landsdiep in
en hield daarbij geen rekening met een
andere auto die hem tegemoet kwam.
De tegemoetkomende auto raakte de
afslaande auto in de flank, kwam
daarna tegen een tractor en ramde ver
volgens enkele verkeersborden. De bij
de aanrijding betrokken auto's moeten
als verloren worden beschouwd. De
tractor werd van voren ontzet. De bij
de aanrijding betrokken bestuurders
waren Texelaars van 62 en 53 jaar.
Op het parkeerterrein bij het
Wezenland in Den Burg reed zaterdag
middag een vrachtauto tegen een
geparkeerd staande personenauto,
waardoor deze van voren werd
beschadigd. De vrachtwagen werd
bestuurd door een chauffeur uit Hoofd
dorp en de personenauto was
eigendom van een Texelaar.