Cjrocn 2rwarLrJexels in het harL,
Nationaal landschap:
argwaan blijft
BUNGALOWS GINGEN
IN VLAMMEN OP
Staatsbosbeheer
houdt vast aan
verdwijning
RST-camplngs
Twee branden binnen een uur
Boeren: plan buitengebied al erg genoeg
Groen-Zwart
Landschap
Redactie: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, tel. (02228) 266, Frits
Beutick, Warmoesstraat 43, Den Burg, tel. (02220) 2208 en
Hans Oosterhof. Weverstraat 31, Den Burg, tel. (02220) 4988
Voor advertenties, abonnementen, etc.:
Langeveld De Rooy B.V.,
Postbus 11, 1790 AA Den Burg, telefoon (02220) 2741.
DINSDAG 17 NOVEMBER 1981
TEXELSE
96e JAARGANG NR. 9628
COURANT
I
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs 715,10 per kwartaal
70 cent incasso; los 60 cent.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 46.99.17.636
Rabobank nr. 36.25.01.742; NMB nr. 67.34.60.398
houten bungalow op de Vogel mi ent was bij aankomst van de brandweer al niet meer te redden (zie foto boven), terwijl van het huis aan de
^hismient de muren nog konden blijven staan. Het hele interieur en de raamkozijnen brandden weg (foto rechts).
Het kan uitgesloten worden geacht
dat de Texelse boeren steun zullen
geven aan het aanwijzen van Texel als
nationaal landschap. Het woordpark.,
mag dan om tactische redenen zijn ge
schrapt, een feit is dat de boeren arg
wanend blijven en er niets van geloven
dat het om niets anders gaat dan een
financiële regeling voor datgene waar
aan men op dit moment al is gebonden
krachtens het bestemmingsplan voor
het buitengebied. Die afkeer is begrij
pelijk want er blijkt nu verband te
bestaan tussen dat bestemmingsplan en
de aanwijzing tot nationaal landschap,
hoewel dat in het verleden nadrukkelijk
is ontkend. Niet één keer maar zeker
tien keer is in de tijd dat het bestem
mingsplan ter discussie stond, tegen
over de gemeenteraad maar ook tegen
overanderen door de burgemeester het
verband ontkent. De gemeen
teraad moest akkoord gaan met het
bestemmingsplan buitengebied en de
daarin opgenomen regels die waren
gericht op het behoud van landschap
pelijk karakteristieke kenmerken om het
gevreesde nationale landschapspark
buiten de deur te houdenI Hoewel het
toenmalige college waarschijnlijk te
goeder trouw was, lijkt het nu uit te
pakken zoals de tegenstanders aan
kondigden. Deze tegenstanders, die niet
als kampioenen van de zorvuldige afwe
ging kunnen worden beschouwd, zullen
daarvan de politieke vruchten plukken.
Pogingen om de boeren milder te
stemmen zullen bij voorbaat schipbreuk
lijden. Ze voelen zich bedonderd. Bo
vendien is het prestige een woordje
gaan meespreken. De agrariërs zijn nog
wel bereid om naar een informatieavond
of andere bijeenkomst te gaan, maar
alleen om massaal te laten blijken dat ze
tegen zijn. Dat de gevolgen van een
aanwijzing van Texel als nationaal land
schap wérkelijk niet zo verschrikkelijk
zijn als sommigen denken, doet daaraan
niets af.
Nu wordt op Texel de dienst niet
alleen uitgemaakt door de boeren en
bovendien wordt het landschapsschoon
van Texel door de regering bechouwd
als een nationaal belang. Als het zou
aankomen op koppen tellen, komt het
nationale landschap er gegarandeerd,
maar de ambtenaren in Den Haag zien
wel in dat deze schijnbaar democra
tische benadering niet opgaat. Met on
willige honden is het slecht hazen
vangen. Er zal op het eiland zelf een
zekere medewerking moeten zijn. An
ders is de aanwijzing tot nationaal
landschap het begin van eindeloos ge
harrewar. Hoe de houding van de ge
meenteraad in deze ongeveer zal zijn is
niet moeilijk te voorspellen. Er vanuit
gaande dat links vóór is en rechts tegen
dat wordt althans verwacht door de
respectievelijke achterbannenligt de
beslissing bij het CDA. Die partij heeft
inmiddels al begripvolle geluiden laten
horen zodat de raadsmening uiteindelijk
best eens positief zou kunnen zijn. Voor
wat financiële druk zorgt het rijk al op dit
moment. Het bescheiden bedrag dat de
gemeente jaarlijks krijgt om de ,,land-
schapsschade" van boeren te vergoe
den zal niet worden verhoogd als Texel
niet tot nationaal landschap wordt aan
gewezen. Met deze pressie zijn niet alle
rijksambtenaren die bij deze zaak zijn
betrokken gelukkig. Maar het
werkt natuurlijk wel, want de centen
moeten er komen. Of moeten we de
onroerend goed belasting of toeristen
belasting een mooi landschap is toch
ook een toeristische voorziening er
voor verhogen? Het ziet er naar uit dat
burgemeester en wethouders die thans
in meerderheid niet bij voorbaat tegen
het nationaal landschap zijnstraks hun
overredingskracht hard nodig zullen
hebben. Op grond van wat in het verle
den is gebeurd zullen zij een barriere van
argwaan op hun weg vinden. En dat is
dan vooral te wijten aan het feit dat deze
belangrijke zaak in een veel te vroeg
stadium, toen haast niemand wist wat
een nationaal landschapspark precies
inhield, ter discussie is gesteld. Het
gemeentebestuur kan pas met het na
tionaal landschap akkoord gaan onder
harde voorwaarden, waardoor zwart op
wit komt vast te staan dat een volledige
economische ontplooiing mogelijk blijft
naast het in stand houden van karak
teristieke elementen. Er moet precies
vast komen te staan wat straks mag en
wat niet mag. Asl de aanwijzing echt
niet méér voorstelt dan wat nu al moet
gebeuren volgens het bestemmingsplan
dan moet dit op het hoogste rijksniveau
worden uitgesproken.
Er is geen schijn van kans dat de Texelse boeren akkoord zullen
gaan met de aanwijzing van Texel tot Nationaal Landschap. Ze vinden
dat de natuur- en landschapsbelangen van het eiland meer dan
voldoende worden beschermd door het bestemmingsplan buiten
gebied en achten een nationaal landschap(spark) dus totaal over
bodig. De boeren vinden het bovendien verdacht dat de rijksambte
naren toegeven dat de regels van het bestemmingsplan helemaal
overeenstemmen met die van een nationaal landschap maar dat ze er
toch die status aan willen geven. Waarom dan die rijksbemoeiing?
Welke adders zitten er onder het gras?
De afkeer van een nationaal land
schap bleek weer eens overduidelijk op
de informatieavond die donderdag in de
aulo van het RSG-gebouw in Den Burg
werd gegeven over de structuursche
ma's voor landinrichting, openluchtre
creatie en natuur- en landschapsbe
houd. Het ging dus niet alleen over
nationale landschappen maar dit onder
werp eiste wel verreweg de meeste tijd
op. De belangstelling was groot. Er
waren 180 mensen, bijna allemaal boe
ren die door hun organisaties waren
aangespoord om present te zijn en die
tegenover de rijksambtenaren een ge
sloten front vormden.
Deze overmacht van agrariërs was er
waarschijnlijk de oorzaak van dat over
de landschapsplannen van de regering
alleen maar negatieve geluiden werden
vernomen. De informatieavond op Texel
was de een na laatste van een serie van
acht, die gisteravond in Weesp is afge
sloten. De belangstelling op Texel was
een rekord. De hoogste score boekte tot
op dat moment Purmerend waar zestig
mensen waren komen opdagen.
De rijksambtenaren waren vrij openhar
tig over de regeringsplannen.
Zonder omhaal werd toegegeven dat
het de bedoeling is dat CRM op Texel
nog meer agrarische gronden zal aan
kopen waar door middel van beheers
overeenkomsten met de pachter de
belangen van flora en/of fauna zullen
worden veilig gesteld, zoals ook is
gebeurd met een deel van de polder De
Eendracht. Ook werd meegedeeld dat
de campings Loodsmans
duin en Kogerstrand (waar totaal zo'n
10 000 recreanten verblijven) strijdig zijn
met de status „nationaal park" die voor
de Texelse duinen zal gelden. Staats
bosbeheer heeft daarom de eerste stap
pen genomen om deze campings te
laten verdwijnen.
Dat zou inhouden dat elders op Texel
andere kampeerterreinen moeten wor
den gesticht ten koste van agrarische
grond. Uit het verdere verloop van de
discussie bleek echter dat deze aange
legenheid nog wel ter discussie staat.
Het is niet uitgesloten dat de nieuwe
kampeergelegenheden een ernstiger of
een vergelijkbare bedreiqino voor natuur
en landschap zullen zijn dan de be
staande campings in de duinen, zodat
men het net zo goed bij het oude kan
laten.
Om diezelfde reden hoeven de boeren
ook niet zoveel hoop te hebben dat het
kamperen op boerenerven op Texel
mogelijk zal worden gemaakt als com
pensatie voor het verdwijnen van de
RSTcampings. Belangrijk feit is dat van
rijkswege in ieder geval akkoord wordt
gegaan met het handhaven van het
aantal slaapplaatsen dat in het gemeen
telijke recreatiebasisplan is genoemd:
47.000. Dat is de logische consequentie
van het feit dat dit plan door CRM is
aanvaard.
ambtenaren
De ambtenaren die de voorlichting
gaven waren H. de Jong (consulent
Natuurbehoudl, N. Heijligenberg (con
sulent openluchtrecreatie), L. Appel
man (hoofdingenieur-directeur voor de
landinrichting) en J. A. Klaver (van de
inspectie ruimtelijke ordening). Dit team
bleek uitstekend op de hoogte te zijn
van de Texelse situatie; bijna allemaal
zijn ze in het verleden en heden betrok
ken geweest bij de Texelse recreatie- en
landschapsproblematiek.
De heer Appelman stak een praatje af
over landinrichting. Texel heeft daar
voorlopig niets mee van doen, want het
eiland wordt niet genoemd in het struc
tuurschema voor de landinrichting, wat
vooral het gevolg is van het feit dat er al
een ruilverkaveling heeft plaatsgevon-
Agrariërs verdringen zich rond de tafel met informatiemateriaal over de drie structuurschema's.
den zodat de agrarische werkomstan
digheden er goed zijn en de overige
ruimtevragende activiteiten er op een
andere wijze worden behartigd.
Stop
De heer Heijligenberg, die sprak over
het structuurschema openluchtrecrea
tie, bracht onder meer naar voren dat
Texel straks met 47000 recreanten de
grens van zijn mogelijkheden definitief
heeft bereikt. Het opnieuw ter duscussie
Afgelopen nacht zijn in De Koog twee bungalows afgebrand. Een
stenen bungalow aan de Orchismient brandde geheel uit en tezelfder
tijd ging een houten zonerbunglow op het Vogelmient terrein in
vlammen op. De brand van het Vogelmienthuisje werd opgemerkt
toen de brandweer om half twee vannacht het pand aan de
Orchismient stond te blussen. De oorzaak van beide branden is
nog niet bekend maar er wordt rekening gehouden met brand
stichting. Door de politie wordt een onderzoek ingesteld.
Even na één uur vannacht werd de
brandweer gealarmeerd voor de brand
aan de Orchismient. De bungalow bleek
bij aankomst van de brandweer al
geruime tijd te branden. Het vuur werd
door bewoners in de omtrek opgemerkt
toen de vlammen ai uit het huis sloegen.
In de bungalow, eigendom van een in
woner uit Veenendaal en verhuurd door
Vakantiebureau Texel, waren geen
mensen aanwezig. Ook in de omliggen
de huizen sliepen geen mensen. De
brandweer die met vier wagen was uit
gerukt had het vuur in het stenen
gebouw vrij snel onder controle.
Op dat moment ontdekten enkele
toeschouwers een felle rode gloed rich
ting centrum De Koog. De brandweer
die twee wagens niet gebruikte en
„stand by" had staan was in één minuut
op het bungalowterrein de Vogelmient
en daar bleek een houten zomerbunga-
low in lichterlaaie te staan. Ook dit huis
stond leeg. Het gebouwtje brandde als
een fakkel en in eerste instantie kon men
door de hitte niet veel anders doen dan
de twee bungalows die op een tiental
meters afstand stonden nat houden.Het
huisje was in een mum van tijd uitge
brand. Met extra waterdruk, geleverd
door het PWN (extreme grote afname
'in een beperkt gebied) waren de
leden van de brandweer nog enige uren
bezig met nablussen.
Vannacht bleek dat het uitrukken met
vier wagens geen overbodige luxe is. Zo
kon men met voldoende medewerkers
op twee plaatsen betrekkelijk snel het
sein „brand meester" geven. De ram
penwagen bewees zijn eerste dienst
door en met de rondstralende schijn
werper het brandende huis aan de
Orchismient in het volle licht te zetten.
Toen het meeste werk geklaard was,
werd wederom een brandweerwagen
„stand by" gezet voor het geval nog
een derde alarm zou volgen. Vannacht
werd door de brandweer toch vooral
aan brandstichting gedacht. „Twee
lege huizen die zeer kort na elkaar en op
korte afstand van elkaar afbranden, dat
kan geen toeval zijn", zo werd gezegd.
stellen van dit aantal zit er dus niet in.
Verder vertelde hij dat het gemeen
telijke beleid ten aanzien van de recre
atie gelijk loopt met dat van het rijk. Veel
is al uitgevoerd en voltooid: het rij
wielpadenplan, het natuurrecreatiecen-
trum, etc. Het enige dat er nog bijkomt
is de passantenhaven in Oudeschild. De
hogere overheid heeft enorm veel geld
in Texel gestoken; het is een van de
duurste gebieden van de provincie. De
heer De Jong, over het structuur
schema natuur- en landschapsbescher
ming, liet uitkomen dat Texel niet alleen
een potentieel nationaal landschap is,
maar tevens in de rijksplannen wordt
aangeduid als „grote landschapseen
heid" en als zodanig in aanmerking ko
mend voor maatregelen die op behoud
van landschap, flora en fauna zijn
gericht. De Jong zei dat het merendeels
gaat om bevestiging van wat in het
verleden al geregeld is, maar hij liet er
geen twijfel over bestaan dat het rijk van
plan is nog meerdere gebieden aan te
kopen en door beheersovereenkomsten
de belangen van ganzen, weidevogels,
e.d. veilig te stellen. Hij zei dat dit zal
gebeuren in nauw overleg met provincie
en gemeente. Als er van die kant verzet
komt, gaat het niet door, al zal het rijk
wel zijn best doen om alle betrokkenen
tot medewerking te bewegen.
Anti-landbouw
Na de pauze opende N. C. Barendregt
uit Eierland de rij van vragenstellers uit
het publiek. Hij zei de indruk te hebben
dat de landschapsplannen van de re
gering zich verzetten tegen de moderne
landbouwmethoden. Het stéét er wel
niet expliciet, maar tussen de regels
door kun je het wel lezen. De ingrij
pende beheersmaatregelen die men wil
doorvoeren betekenen een fundamen
tele aantasting van de bestaande struc
tuur die er tot dusver op gericht is alle
mogelijkheden om tot hoge produktie
Lees verder op PAGINA 5
