Het Pakt wil
boer in het
best een
college
AKemati
III
19
Brandstol maken
van oud napier
UKUNTDEKNOP
OMDRAAIEN.WIJ NIET.
Zi
yv
NIET ALLEEN GEÏNTERESSEERD IN „ZACHTE SECTOR
HELP ONS HELPEN. GEEF!
Idee voor werkgelegenheid:
GIRO 6868 RODE KRUIS DEN HAAG
I tIJDAG 28 ME11982
TEXELSE COURANT
PAGINA 5
Bij de recente discussie over Texelse landschapsbescherming
lingen velen er vanuit dat het Pakt 'automatisch' voorstander zou zijn
an een nationaal landschap. Pogingen om hen te bewegen een hard
fwijzend standpunt in te nemen werden dan ook bij voorbaat
ruchteloos geacht en werden dan ook niet ondernomen. Feit is
chter dat ook het Pakt afwijzend staat tegenover een Nationaal
.andschap en van mening is dat de landschappelijke belangen
oldoende worden geregeld door het gemeentelijke bestemmingsplan.
Het bovenstaande werd nadrukkelijk
nderstreept door de PPR-man van de
•akt-fractie Daan Welboren tijdens een
lolitieke discussie-avond die het Pakt
linsdagavond hield in „De Lindeboom-
ëxel". Dezelfde woordvoerder ver
jaarde er van harte voorstander van te
^ijn dat er een afspiegelingscollege komt
aarin ook een boer zit. Vier jaar
jeleden lag dat niet anders. Als Daan
Shilling van Texels Belang tijdig had
aten blijken interesse te hebben voor
iet wethouderschap zou hij de 'rechtse'
/vethouder zijn geworden in het college
nplaats van Gerard van der Kooi. Texels
Jelang moet dus niet de overige raads-
eden maar alleen zichzelf verwijten
daarover maken.
Ook uit andere opmerkingen bleek
linsdagavond dat het Pakt niet altijd bij
/oorbaat in en bepaalde hoek en een
)epaalde interessesfeer gedrukt wil wor-
len. Gerard van der Kooi Fzn. bracht
ïaar voren dat het niet vanzelfsprekend
noet zijn dat de Pakt-wethouder met
/velzijnsaangelegenheden, onderwijs en
lociale zaken wordt belast (al ligt dat
/vel voor de hand voor een partij die zegt
jich in de eerste plaats wil inzetten voor
je zwaksten in de samenleving) maar
dat ook openbare werken, woningbouw
gn werkgelegenheid geclaimd kunnen
worden. Socialisten willen niet langer
lezien worden als mensen die niets
-anders kunnen dan verdelen en opma
ken van wat anderen verdienen Trou
wens, woningzoekenden en werkzoe
kenden kunnen ook als zwakkeren in de
samenleving worden beschouwd zodat
het sociale raakvlak er evengoed is.
Realisme
Evenals voor andere verkiezingsactivi
teiten bestond voor de Pakt discussie
avond weinig belangstelling, maar wat
door verschillende raadsleden (die een
forum hadden gevormd onder leiding
van Miriam van Oortmerssen) en vanuit
de zaal te berde werd gebracht, was
overwegend zinnig waardoor sprake
was van discussie van behoorlijk niveau
Het nieuwe realisme klonk voortdurend
door. Het Pakt wil zich inzetten voor
haalbare dingen en vaag idealistisch
gepraat vermijden.
Dat realisme bleek ook uit de ver
wachtingen die de socialisten hebben
van de komende gemeenteraadsverkie
zingen. Die zijn niet erg hoog gespan
nen. Daan Welboren meende dat
'rechts' (waartoe hij ook Texels Belang
rekende) winst zal behalen en dat het
Pakt niet ongehavend uit de strijd
tevoorschijn zal komen. Maar als D'66 in
de gemeenteraad komt en als ook de
PSP een zetel zou halen, zou er wellicht
toch voldoende progressief evenwicht
in de raad blijven en wat dat betreft was
hij hoopvol gestemd.
Doemdenken
Nog realistischer was Gerard van der
Kooi Fzn. die het helemaal met leuk
vond dat Welboren openlijk zei dat hij
stemverlies verwachtte, wetende dat je
daardoor het verlies juist stimuleert. Van
der Kooi had een studie gemaakt van de
verkiezingsuitslagen op Texel sinds de
jaren twintig en was op grond daarvan
tot de conclusie gekomen dat de socia
listen zich best zullen handhaven of zelfs
winst boeken.
De avond werd geopend door wet
houder Fridt Blanken die terugblikte
in de recente geschiedenis en naging
wat er allemaal terecht was qekomen
van de voornemens waarmee het Pakt
de verkiezingen is ingegaan. Zijn con
clusie kwam erop neer dat heel wat
stappen in de goede richting zijn ge
daan, al zijn er ook dingen waar (nog)
mets van terecht is gekomen. De
invloed van de socialisten is in ieder
geval duidelijk aantoonbaar. Vaak komt
het voor dat het Pakt met ideeën komt
die in eerste instantie geen genade
vinden bij de rest van de raad. Later
komt dan een andere partij met hetzelf
de initiatief en dan lukt het wel'
Dorpspolitiek
In de gemeenteraad wordt 'dorpspoli
tiek bedreven wat voor- en nadelen
heeft. Feit is dat de kleinere zaken, die
eigenlijk niet zo heel belangrijk zijn, naar
verhouding de meeste aandacht krijgen
omdat ze tot het gevoel spreken en
omdat ze overzichtelijk zijn. Andere
besluiten waarmee soms enorme bedra
gen zijn gemoeid wekken nauwelijks
discussie omdat ze niet 'grijpbaar' zijn
en de raadsleden al gauw denken dat ze
er met genoeg verstand van hebben.
Blanken zei er altijd naar te hebben
gestreefd begrijpelijk over te komen bij
het publiek, door het vermijden van
ambtelijke taal en het helder uiteenzet
ten van de problemen. Dat is zeer
moeilijk. Een bestuurder die eenmaal is
ingewerkt en dus goed is geïnformeerd,
beseft vaak niet dat achterban en
anderen dat allemaal niet weten waar
door de afstand tussen bestuur en
burgerij te groot wordt. In het bijzonder
voor de komende vier jaar zal het
'terugkoppelen' naar de achterban dan
ook het parool zijn en die achterban zal
ook de gelegenheid krijgen een bestuur
der zo nodig 'terug te fluiten'.
Visie
Blanken zei dat het opereren vanuit
een maatschappijvisie zoals de socialis
ten doen, bijdraagt aan die duidelijk
heid De kiezers weten dan wat zij
kunnen verwachten en zijn ook in staat
de bestuursleden in de praktijk te
toetsen aan de principes. Dat houdt
volgens Blanken niet in dat men maar
dom achter de door de partij gehan
teerde banier blijft aanlopen. Er moet
volop gelegenheid zijn rekening te hou
den met de realiteit. Het aangesloten
zijn bij een partij die ook provinciaal en
landelijk actief is, heeft belangrijke
voordelen. Blanken zei dat het Pakt
steeds vaker gebruik maakt van de
kennis van zaken bij de provinciale en
landelijke partijorganen. Dat daar onvol
doende belangstelling zou zijn voor de
kleine plaatselijke problemen is niet
waar. Bij een politiek niet gebonden
groepering (zoals Texels Belang) blijven
de kiezers in het ongewisse. Er is geen
echt programma; de kiezers moeten
maar afwachten wat de betrokken man
of vrouw gaat doen. Het toeval speelt
een te grote rol en voor de kiezers is dat
allerminst duidelijk. Het Pakt heeft van
zijn verkiezingsprogramma veel werk
gemaakt. Het is democratisch tot stand
gekomen en herhaaldelijk aangevuld en
gewijzigd.
Goed gedaan
Prijzend liet de wethouder zich uit
over de wijze waarop de zittende raads
leden hun taak de afgelopen vier jaar
hebben vervuld. Hij merkte op dat het
Pakt niet streeft naar goedkoop succes,
waardoor waardering met altijd in over
eenstemming is met de prestatie.
Daan Welboren, die zich vooral heeft
ingezet voor milieuzaken, was niet
ontevreden over wat reeds is bereikt
op dit gebied. Natuurbelangen op Texel
worden thans planmatig veilig gesteld.
De bebossing van de noordkop is
aanstaande. De watervervuiling wordt
steeds meer teruggedrongen en de
voorlichting over milieuzaken heeft ge
stalte gekregen. Wat betreft de houding
tegenover kernwapens en kernenergie
werd ook succes geboekt, zoals het
besluit om geen kernwapens op het
Texelse grondgebied toe te laten. De
motie tegen de kerncentrale in de
Noordoostpolder werd echter met 9
tegen 6 weggestemd. Cor Ellen heeft
zich vooral bezig gehouden met ageren
tegen zeevervuiling. De verordening
waarin de verwerking van afvalstoffen
wordt geregeld is ook een belangrijk
pluspunt van de afgelopen vier jaar
geweest.
Koekoeksredenatie'
Welboren had zich geërgerd aan de
wijze waarop in de landschapsdiscussie
de belangen van de boeren soms
werden bepleit. Dat de boeren ervoor
zorgen dat wij kunnen eten, is geen
argument om dan maar alles goed te
vinden wat boeren doen. Tegen een
agrarische vertegenwoordiger in het
college had Welboren geen bezwaar,
integendeel. Het Pakt ziet daar zelfs
electoraal voordeel (stemmenwinst op
den duur) in, want het is een feit dat een
groepering als Texels Belang zijn ver
moedelijke verkiezingswinst mede te
danken heeft aan het feit dat men de
afgelopen vier jaar in de oppositie zat.
Roken
Het is vanzelfsprekend dat een partij
die de milieubelangen zo hoog in het
vaandel heeft geschreven, zelf het goe
de voorbeeld geeft. Volgens ex-roker
Welboren zouden Pakt mensen daarom
met moeten roken. (Die opmerking
kwam met zo best over bij de met een
shaggie in de hand zittende Pakt-luis-
teraars). Welboren zei dat hij eens had
voorgesteld een rookverbod in te voeren
voor raads- en commissievergaderin
gen. Dat lukte met. Een jaar later kwam
Gelein Jansen van het CDA met hetzelf
de voorstel en toen kwam het verbod er
wèl door. Waarmee de PPR-man weer
eens aangetoond zag hoe belangrijk
maar ook hoe ondankbaar de rol van
een kleine voorhoedepartij kan zijn.
Welboren sprak zich uit voor een nog
veel vriendelijker benadering van het
openbaar groen, niet spuiten en besef
fen dat het begrip 'netjes' heel betrekke
lijk is. Verder pleitte hij voor permanent
onderzoek van de invloed op het milieu
van alle gemeentelijke beslissingen. In
de commissie voor recreatie en natuur
behoud zouden twee of drie milieuver
tegenwoordigers moeten zitten en niet
slechts één zoals thans.
Landschap
Het Pakt vindt dat de door de raad
aangenomen CDA-motie over het struc
tuurschema natuur- en landschapsbe
scherming de belangen van de boeren
en de werkgelegenheid veel beter dient
dan de botte afwijzing die de minderheid
van de raad voorstond. Ook in de
CDA-motie wordt het landschapspark
afgewezen, maar men wil met het rijk in
gesprek blijven om een eind te kunnen
maken aan een aantal bedenkelijke
ontwikkelingen zoals het voortdurend
aankopen van agrarische gronden door
CRM. Ook wil men op deze wijze geld
loskrijgen om het eigen gemeentelijke
bestemmingsplan behoorlijk te kunnen
toepassen. ,,Door nergens over te wil
len praten haal je in huis, wat je nu juist
wil voorkomen. Dat is niet zo erg slim".
Fridt Blanken zei het wel leuk te
vinden dat de boeren die destijds zoveel
bezwaar maakten tegen het bestem
mingsplan buitengebied, op dat plan nu
kennelijk trots zijn want het wordt
voortdurend aangevoerd als argument
om het nationaal landschap buiten de
deur te houden. Blanken zei dat in de
geruchtmakende raadsvergadering geen
sprake was van een fundamenteel ver
schil van opvatting. Men was het alleen
niet eens over de tactiek die moest
worden gevolgd. Er is toen overigens
mets besloten. Het structuurschema is
voor kennisgeving aangenomen en B.
en W. moeten met het rijk om de tafel
gaan zitten.
Geen superras
Daan Welboren zei persoonlijk wel
iets te voelen voor de aanwijzing van de
Texelse duinen tot nationaal park, maar
dan moeten de campings daar kunnen
blijven Welboren had wel bezwaren
tegen de visie dat de landschapskwestie
alleen een zaak is van de Texelaars,
waar niemand anders zich mee mag
bemoeien. Nog gevaarlijker vond hij de
tendens dat de Texelaar wordt opge
voerd als een superwezen dat alles zélf
kan en waarbij iedere andersdenkende
wordt afgeschilderd als een levensbe
dreigende vijand. Tot de in de zaal
zittende Dietér Stoll zei hij: ,,Jij mag er
wat van vinden en zeggen, maar dat
mag iemand uit Zwitserland óók".
Onvermijdelijk was dat ook de veer
dienst aan de orde kwam. Welboren, die
herhaaldelijk hard en emotioneel tegen
Teso heeft aangetrapt en daarbij niet
aarzelde het beleid van deze onderne
ming 'a-sociaal' te noemen, nam nu een
meer gematigde houding in. Hij zei zelfs
niet meer tegen Teso te zullen schoppen
maar de problemen van de veerdienst
zakelijk tegemoet te zullen treden. Teso
mag als onderneming best blijven be
staan, maar er zal overheidsgeld in
gestoken moeten worden om tot andere
tarieven te komen. Het voordelige
Texelaarsabonnement wordt gezien als
een eerste stap. Het ideaal is dat de
veerdienst de status van openbaar ver
voer krijgt, maar het is niet reëel om te
verwachten dat dit op korte termijn is te
verwezenlijken. Dat laatste werd bena
drukt door Elisabeth de Weijer, een van
de Pakt-kandidaten.
Daan Welboren zei dat Teso zelf naar
de overheid moet stappen om de
problemen aan de orde te stellen. Fridt
Blanken geloofde nog niet zo erg dat de
aanpassing van de fuiken een tariefs
verlaging van 20% zal veroorzaken. In
ieder geval verzette hij zich tegen stop
lichten op de Pontweg als middel om de
zeer lange files die de dubbeldekker
veroorzaakt, te onderbreken. Beter was
het volgens hem de auto's steeds met
kleine groepjes tegelijk van het veerha
venterrein 'los te laten'.
Oud-raadslid mevrouw Koning-Bruin
vond dat de forumleden wat erg makke
lijk praatten over de Teso-problemen.
Dat toeristen vaak vier tot vijf uur
moeten wachten alvorens over te kun
nen is ook niet acceptabel.
Horecaf
Naar aanleiding van vragen uit de zaal
zei Fridt Blanken dat het verzet van
Horecaf tegen de bouw van een hotel in
het artikel 11-gebied en de betrokken
heid van Jarino bij de RST-holding, niet
op feiten is gefundeerd. Van gemeente
garantie is geen sprake en de aandelen
van de holding komen voor 95% in
handen van de Recreatiestichting waar
door de invloed van Jarino niets voor
stelt. De juridische costructie is zodanig
dat de RST (en dus de gemeente) de
zaken in de hand houdt. De bedoeling is
dat Horecaf, Horeca e.d. met de RST
om de tafel zullen gaan zitten om alles
duidelijk te krijgen. Dat is nog niet
gebeurd en het door H. Wuis vertolkte
verzet van Horecaf is dan ook voorbarig.
Blanken liet overigens blijken dat het
nog helemaal niet vast staat dat de
artikel 11-plannen werkelijk doorgaan.
De financiële problemen zijn nog niet
opgelost, hoewel bij de presentatie van
de plannen de indruk is gewekt dat het
wat dat betreft erg simpel zou liggen.
Woningtoewijzing
In het verdere verloop van de discus
sie werd vanuit de zaal gepleit voor een
andere aanpak van het huisvestingspro
bleem van jongeren. Blanken vondt dat
van het huidige systeem van verdeling
bij de woningbouwvereniging (toewij
zing van de helft van de woningen
volgens rangnummer en de andere helft
volgens urgentie) moet worden afge
stapt. De urgentie moet veel meer
bepalend worden.
Volgens Dieter Stoll moet de huurbe-
schermingswet op de helling. Mensen
hebben soms jaren een huis te koop
staan maar durven dat niet tijdelijk aan
woningzoekenden te verhuren omdat je
die mensen er niet uitkrijgt als het huis
wordt verkocht. Volgens Stoll moest er
een aparte gemeentelijke regeling voor
leegstaande en te koop zijnde huizen
komen. Blanken zei dat de gemeente
meer van het recht tot vorderen gebruik
zal maken. „We gaan strenger optre
den". De laatste vorderingen waren
geen succes omdat de eigenaars „zo
danige situaties wisten te scheppen dat
de woningzoekenden waarom het ging,
geen gebruik van de woning wilden
maken".
Gerard van der Kooi Fzn. was tegen
het ongedaan maken van huurbescher-
mmg. ,,Je kunt die mensen niet in een
woning zetten met de wetenschap dat
ze elk moment op straat kunnen worden
gezet".
de fiets brengt je
van deur tot deur
naar je werk?
op de fiets!
Alle partijen die aan de gemeente
raadsverkiezingen van a.s.
woensdag deelnemen willen de
werkgelegenheid bevorderen. D'66
heeft echter een idee gelanceerd,
dat onmiddellijk uitvoerbaar is: het
maken van brandstof voor open
haarden en allesbranders van oud
papier en andere brandbare afval.
Lijstaanvoerder Jan Hennink heeft
zelf op kleine schaal al dergelijke brand-
stofblokken vervaardigd. Het resultaat
toonde hij op de politieke forumavond
over „Jongeren en de gemeenteraads
verkiezingen" die vorige week in 't
Asiel in Den Burg werd gehouden. De
fabricage gaat als volgt: de oude kran
ten worden in een molen met water tot
een brei gemaakt. Deze wordt in
vormen geperst en vervolgens ge
droogd Het resultaat is een soort turf,
waarmee uitstekend gestookt kan
worden.
Voor dergelijke brandstofblokken is
op Texel een markt in de vorm van
honderden mensen die een hout
kachel of allesbrander stoken om op
deze wijze hun jaarlijkse stookkosten
een flink eind omlaag te brengen. De
grondstof is er ook volop want elk
gezin „produceert" per week enkele
kilo's oud papier, dus reken maar uit.
De verenigingen die het oud papier tot
dusver ophalen en via de handel naar
de papierfabriek sturen, zouden het
papier voortaan op Texel tot brandstof-
blokken kunnen laten verwerken en
dezelfde of mogelijk zelfs een hogere
prijs ontvangen. Dat betekent dat de
gemeente geen geld meer hoeft uit te
trekken voor de garantieprijs in perio
den dat het oud papier weinig waard is
(zoalé nu) en dat het transport naar het
vasteland wordt vermeden. Jan Hen
nink denkt dat een Texelse brandstof-
blokkenbedrijf per jaar wel 600 ton
blokken kan produceren. Het kan nog
meer worden als naast oude kranten
ook andere papierafval, houtschilfers
e.d. zouden worden gebruikt.
Het maken van de „turven" zou
onderdeel kunnen zijn van een plaatse
lijke vuilverwerkingsindustrie, waarbij
alles wat nog enige waarde heeft uit
het huisvuil wordt gehaald, dus niet
alleen het papier maar ook glas, oude
metalen, plastic, vodden etc. Als de
zaak niet centraal zou worden aange
pakt, zou er werk kunnen zitten in het
DE KOOG TEXEL
Hold met gerenoveerde kamen
appartementen en een eigen ovcrdcLl zwembad
tublropiwh venaarmd
Kamrntraai AM Uc koog Tel. 02228-207
DEN BURG TEXEL
Hold IH l indeboom mei een en tweepersoon» kamen
waaronder mei ligbad eigen loilct en wastafel
(«rorneplaalt 1791 Cf Oen Borg. Td Ai22fl-20
De gewraakte advertentie in De Telegraaf
produceren van persjes waarmee de
mensen van hun kranten zelf de brand
stofblokken kunnen maken.
Allemaal present
De avond in 't Asiel, geleid door
Hans Oosterhof, had een geanimeerd
karakter, howel ook hier de belang
stelling niet daverend was. Het forum
werd gevormd door Gelein Jansen van
Hennink met zijn zelfvervaardigde turven
het CDA, Peter Bakker van de PSP,
Jan Hennink van D'66, Fridt Blanken
van het Pakt, Dick Drijver van Texels
Belang en Klaas Barendregt van de
WD. Texels Belang en de WD, die
aanvankelijk niet zouden komen, waren
dus ook present.
Meningen werden gegeven naar aan
leiding van stellingen, zoals Uitke
ringstrekkers dienen voor het gemeen
schapsgeld dat ze krijgen een prestatie
te leveren. Of juist niet, omdat voor de
uitkering reeds is gewerkt". Ook werd
gesproken over de mogelijkheden die
de gemeente heeft om de werkgele
genheid te bevorderen of banen te
scheppen. Een ander discussiepunt was
wat de gemeente moet doen als van
rijkswege geen geld meer wordt ge
geven voor bijv. het Mensen zonder
Werkprojekt en agdere aktiviteiten ten
behoeve van niet-aktieven.
Kras
Sommige deelnemers aan de discus
sie schrokken niet terug voor krasse
uitlatingen. Gelein Jansen bijvoorbeeld
bleek nogal verbeten te £Tjn op de Re
creatiestichting. Van een sociale onder
neming is de RST uitgegroeid tot een
„commerciële grootgrutter" waar
Jansen als gemeenteraadslid niets mee
te maken wilde hebben. Hij vond zelfs
dat alle raadsleden die tevens bestuurs
lid van de RST zijn de raad zouden
moeten verlaten. En als dat niet
zou gebeuren, zouden die raadsleden
de morele plicht hebben ervoor te zor
gen dat met de op handen zijnde
bouwaktiviteit van de RST tevens leer
lingbouwplaatsen werden gevormd
Jansen kreeg uiteraard verzet van Fridt
Blanken, die vond dat de gemeente
juist nog sterker in de RST vertegen
woordigd zou moeten zijn om de taak
van de RST als uitvoerend orgaan van
de gemeente nog beter tot zijn recht te
laten komen. Jansen hekelde ook de
betrokkenheid van Jarino bij de RST.
Het gaf hem te denken dat Jarino (met
hotel Beatrix) en de RST (met De Lin
deboom) gezamenlijk adverteren in De
Telegraaf. Jansen zei dat hij in zijn me
ning door het grootste deel van zijn
fraktie wordt gesteund.
