DE WITTE LIEUWfi
Zeldzame kranswieren
in Texels brak water
Jazzweekend
Gevonden en verloren
voorwerpen
iVEHVOLG VAN PAG. 5
„WAT IK ZEGGEN WOU.."
De zak van Max
Geslaagd
Streekwedstrijd
paarden en pony's
Weer Texelpop
in Wezentuin
present in de Twaalf Balcken voor het
geven van een (drukbezocht) koffiecon
cert. De heren stonden aangekondigd
voor 11.00 uur maar dat was geen reden
om niet veel vroeger te beginnen en een
set te spelen van anderhalf uur met
evergreens, prachtige soli en uitgekiend
samenspel. Een dergelijk „artiesten"
enthousiasme komt men nog weinig
tegen, maar het zorgt wel voor een vonk
die overspringt op het publiek. In feite
bepaalt deze houding het succes van
het festival.
In mei werden de volgende gevonden
voorwerpen bij het politiebureau in Den
Burg afgegeven:
wijnrood centuurtje; sleutel met mapje
caravancentrum Texel"; 200 gulden;
Datsun autosleutels; portemonnee aan
koordje inh. 1 gld.; gouden damesring
inscriptie Harry Geneses 8-4-81"; paar
blauwe pantoffels; poëzie-album; foto
camera Minolta; tankdop; bruin jack
met geruite pet in binnenzak; beige
herenvest; rijbewijs en kentekenbewijs
00-DH-28, bruine map, bankpasje e.d.
tnv. H. Banssen; donkerblauwe schoen
met klitband en linker sok; goudkleurige
zonnebril met groene glazen; automatic
horloge „Aortrana"; bruin leren mexi-
caans portemonnee inh. 45 gld, knip-
kaart e.d.; giropas tnv. Regter; blauw
tricot jack met capuchon; bruin knijp-
portemonneetje inh. 25 gld., briefje en
kaart; fototoestel merk Rollei 35, nr.
3264955; donkerrode portemonnee tnv.
Klinkenberg; Renault autosleutels; Vol
vo autosleutels; groen regenjack; sleutel
met ring nr. 45; blauw jasje; verrekijker
in leren tas en fietstas en electradraad;
plastic tasje met gele regenkleding;
bruine knipportemonnee met 2 sleutels;
verrekijker zwart met koper; sleutelbos
met 23 sleutels; jute tas met gym-
spullen; bankbiljet 100 gld.; herenbril
met sterke glazen, merk Boris W 182 in
groen etui; paars vest met knoop-
sluiting, maat 46; bril met zilverkleurig
montuur, sterke glazen; 2 Lips sleutels
aan ring, huissleutels.
In mei werden de volgende voorwer
pen bij de politie als vermist opgegeven:
pukkeltas met 4 6 folders; 15 giro
kaarten tnv. Hoogenbosch; zwart
speelbeestje, aap; bruine Amrobank-
enveloppen met 16 vakantiezegels twv.
200 gld.; zwemabonnement; knippor
temonnee donkerblauw met zwem-
kaart; bromfietsverzekeringsplaatje JJR
909; gouden speld met 3 knopjes; 1
huissleutel; bruine schooltas met witte
strepen inh. schoolboeken; dun gouden
armbandketting met losse bolletjes; por
tefeuille, kentekenbewijs 04-JT-38, rij
bewijs, bootkaart en verz. papieren;
plastic tas inh. zwembroek en bad
handdoek; jongenspet, gestreept rood-
blauw-ecru met kep, binnenkant initi
alen MH en balpen; 2 fietspompjes
..Brielgestone"; 4 sleutels aan een ring;
zilveren gevlochten "ketting armband;
blauw sportbroekje, blauw badlaken,
emmertje met knijpers; goudkleurig da
meshorloge; schakelarmband; bril met
stalen montuur en zwarte brillekoker;
giropas tnv. Trampè, bruine herenpor
temonnee inh. 25 gld. en giropas;
zonnebril met metalen montuur en brui
ne glazen; gouden dameshorloge met
zwart linnen bandje merk Pontiac; plas-
tich 4 6 tas met blauwe schoenen;
bruine leren portefeuille inh. rijbewijs,
kentekenbewijs en groene kaart; double
dameshorloge Prisma, rond model;
groene herenfiets; oranje-rode wieldop
van Mercedes Benz; portefeuille inh.
2000 B.fr. en 120 Dm.; olijfgroen da
mesjack, gewatteerd, zonder kraag met
leren knopen; zwarte verrekijkertas;
verzekeringsplaatje voor Yamaha FDG
645; zilverkleurig ziekenfondsbrilletje;
portemonnee, zwart-rood van binnen,
inh. 150 gld., bankpas Rabo en bi
bliotheekkaart; linnen boodschappentas
inh. jongensbroek en 2 pakken blaadjes;
biljet 100; verzekeringsbromfietsbewijs
RGJ 922; zwarte portemonnee inh. 400
gld.; gouden armband schakelketting;
schoudertas inh. toilettas, portemon
nee, oogschaduw, pillendoosje aan ket
ting, zwart mapje inh. rijbewijs en per-
sonalsausweiss; bruine portefeuille inh.
rijbewijs, leg. marine, girocheuques en
pas; kentekenplaat CYR 295; geruite
fietstas inh. kettingslot en plakspul;
portemonnee inh. 50 gld. en 130 DM.;
bruine portemonnee inh. 10 gld. en 10
dubbeltjes; zwarte portemonnee inh.
110 gld, 3 girobetaalkaarten, giropas
etc.; bril in zwart lederen knip; ge
kleurde toilettas inh. poederdoosje en
lippenstift; blauwe kinderbril in licht
blauwe brillendoos; double armband
met gekleurde stenen; mapje met 8
giro betaalkaarten tnv Wichers; digital
herenhorloge merk Seico; donker bruine
leren heren portemonnee inh. 30 gld.,
pasfoto's, eurocheuques en pas;
maandkaart bus 65 jaarabonnement
BR* VEN VOX LEZERS - BUTEN VERANTWOOROELUXMElO «N OE RE OA* TH
Nu we alles zes weer veilig terug zijn
op ons eiland wilde ik u graag laten
weten hoe fijn we het weer gehad
hebben, dank zij Max Taileur. Ik geloof
dat ik dat namens ons allemaal wel mag
zeggen. Er werd fijn voor ons gezorgd
en de kuur zal best weer een goede
uitwerking hebben. Bij ervaring kan ik
dat gerust wel zo stellen. Er is heel veel
voor ons gedaan, ook wat recreatie
betreft. Veel mooie tochtjes zijn er voor
ons georganiseerd. De chauffeurs van
die bussen weten raad met de ergste
patiënten. Kun je niet in de bus komen,
geen probleem. Dan dragen ze je de bus
in. En daar genieten toch de meeste
mensen wel heel erg van. Want de
omgeving is prachtig, 't is daarom dat
we er èn geestelijk èn lichamelijk zo'n
oppepper van krijgen. Het is alleen
jammer dat het zo ver weg is. Maar door
de actie op ons eiland is het toch maar
mogelijk. Ik heb het verslag van de actie
dat in de krant stond met foto keurig
opgeprikt. Ze mogen in Nederland best
weten dat men met een kleine be
volking toch groot kan zijn. Wat dat
betreft steken we er met kop en
schouders boven uit en daar ben ik trots
op. Daarom wilde ik ook namens alle
mede patiënten u hartelijk danken voor
uw hulp aan de Max Taileurinstelling
geboden. En ik zeg nog even gauw, blijf
de zak'voor Max maar trouw.
Mevr. Buisman-Woestenburg,
Den Burg.
Anneriet Witte slaagde te Utrecht
voor het diploma Bediende dameskap
per". Ze is werkzaam bij Salon Henri in
Den Burg.
AOT in blauwe map tnv Smidt; blauw
witte sportschoen merk Dunlop; zeil,
giek, mast, kleur blauw-wit-paars met
reclame; goud op zilveren dubbele
schakelarmband; gouden oorknopje;
huissleutel merk Silca; ,,oud" biljet 100
gulden.
Vrijdagavond en zaterdag werd do
de Wiron ruiters een B-streekwedstr
georganiseerd in Westerland. Vrijda
avond was een wedstrijd voor de pa:
den en zaterdag voor de ponys, wa:
aan de Kleppertjes en de Waddenruite
deelnamen.
De Waddenruiters startten met vi
mensen, waarvan Jennie Kikkert m
Raspoetin een tweede prijs met 1
punten behaalden en Jeannette Zuid
wind met Darwin een vierde prijs m
125 punten. De Kleppertjes deden m
met 22 ruiters en amazones, daarvi
waren de resultaten als volgt: Hanni
de Wit met Isabel een tweede prijs m
122 punten; Rimko Vosjan met Dixy ei
vierde prijs met 123 punten; Brigit
Zegel met Flyka een eerste prijs met 11
punten; Eliza Schuijl met Hans een vi
de prijs met 114 punten; Inge Keijz
met King een vijfde prijs met 1
punten. Dédé Kikkert haalde met Da:
wel een winstpunt, maar viel niet in
prijzen.
Op vrijdag 9 juli wordt voor de der<
maal een Texelpop festival gehoudei
Dit jaar kan de organisatie rekenen c
de medewerking van zes Texelse ban:
die vanaf 19.00 uur tot ongeveer 11.3
uur muziek ten gehore zullen brengen
de Wezentuin in Den Burg.
De medewerkende Texelse ban:
zijn: Redband, New Injection, Peasant
De Vlinder, Age en The Mess. De to
gang is gratis. Mensen die een kraamp
neer willen zetten in het park tijdens
optredens worden verzocht contact o
te nemen met Ben Haak, P. v:
Cuyckstraat4, Den Burg, telefoon 495
Voor diegene die de Texelse pop-scer
een warm hart toedraagt bestaat
mogelijkheid een bijdrage te storten
de organisatiekosten op gironumm
3820844 t.n.v. Texelpop.
DINSDAG 15 JUNI 19DIP
het water nu erg vervuild is. Op Texelj
er gelukkig nog een behoorlijke kans
in het veld kennis te maken met de
planten. Wie nu een plantje uit
water plukt dat met de beschrijving c
ik gaf, overeenkomt en er nog a;
twijfelt of het inderdaad een kranswi
is, moet er maar even aan ruiken. Di
merk je meteen dat het een mer
waardige, indringende, geur versprei:
Daaraan hebben de kranswieren
Noord Amerika de bijnaam van ,,skui
grass" (skunk stinkdier) te dank: |i
gehad.
Kees Bru
PAGINA 8TEXELSE COURANT
Kranswieren vormen een groep water-,
planten waar ik mij uit liefhebbetij nogal
eens mee bezighoud. Kranswieren zijn
niet direct een alledaags onderwerp, de
meeste mensen hebben er waarschijnlijk
nog nooit van gehoord, maar misschien
is het daarom juist interessant er eens
iets over te schrijven.
Zoals de naam al zegt is kranswier een
wier waaraan ergens een krans te
bekennen zal zijn. Dat is op zich vrij
vaag. Velen stellen zich bij het woord
„wier" één of andere groene massa
voor die op het water drijft of onder
water op stenen langs de dijk groeit. Er
zijn natuurlijk heel veel soorten wier die
er zo uitzien, o.a. het bekende „flap"
dat je in allerlei slootjes kunt vinden.
Maar met kranswieren ligt dat wat
anders. Die hebben namelijk een heel
speciale bouw, waardoor ze er eigenlijk
helemaal niet als een wier uitzien. Wat
hun uiterlijk betreft lijken ze veel meer
op „gewone" waterplanten zoals die in
slootjes of misschien bij u thuis in het
aquarium groeien. Zoals op de af-
- beelding te zien is bestaan de planten uit
een soort stengel waaraan op regel
matige afstanden kransen van takjes
zitten. Dit zijn de zgn. kranstakken die
bij sommige soorten zelf ook weer ver
takt zijn, waardoor de planten een heel
sierlijk uiterlijk krijgen. Hieraan hebben
ze hun oude Duitse naam „Armleuchter
Gewachse", kandelaar planten, te dan
ken. Nog toepasselijker is de Franse
naam „Girandole d'eau", wat water
kandelaar betekent.
Op de kranstakken zitten in de zomer
de voortplantingsorganen, de „bloem
pjes" om ze zo maar eens te noemen.
Op de kleine afbeelding is een detail van
een kranstak met voortplantingsorga-'
nen te zien. Onderaan zit het mannelijke
bloempje, een helder oranje bolletje,
daarboven is het vrouwelijke bloempje
zichtbaar. Na de bevruchting ontstaan
hieruit zaden, die officieel oösporen
heten want wieren hebben geen echte
zaden. Dit zijn kleine zwarte langwerpi
ge dingetjes waaruit weer nieuwe plan
ten kunnen ontstaan. Ze kunnen blijven
kleven aan de poten van eenden en
waadvogels en ook zonder problemen
het spijsverteringskanaal van een vogel
passeren, waardoor ze weer verspreid
worden.
Wanneer je een afbeelding van een
vreemde plant of een onbekend dier ziet
is het vaak onmogelijk te schatten hoe
Reageren op deze rubriek kan bij Jaap
van Groenigen, telefoon (02220) 3562,
Adriaan Dijksen, telefoon (02228) 676 of
bij het Natuurrecreatiecentrum, telefoon
(02228)741.
een nieuwe sloot of vijver, de eerste
zomer nadat ze gegraven zijn al volop
bevolken. Vaak moeten ze het later dan
weer afleggen tegen andere waterplan
ten vooral tegen soorten met drijvende
bladen die veel licht tegenhouden. Maar
in andere gevallen kunnen ze toch stand
houden, dat verschilt van geval tot
geval.
Vroeger werden de kranswieren wel
door boeren als meststof gebruikt. Ze
onttrekken namelijk veel kalk aan het
water dat in de planten opgeslagen zit,
er kunnen zelfs hele kalkkorsten op
oudere planten zitten. Ze werden dan
massaal uit het water gevist en als kalk-
bemesting over het land uitgespreid.
Dat gebeurde o.a. in Denemarken en
groot zoiets nu in werkelijkheid is. Het
plantje van Chara canescens (Neder
landse namen hebben de planten nooit
gekregen) dat ik hier getekend heb, was
in werkelijkheid 12 centimeter hoog. De
meeste soorten worden wel iets hoger,
sommige worden zelfs ruim een meter
hoog.
Over de hele wereld verspreid komen
nog zo'n 300 soorten kranswier voor die
samen één familie, die van de Chara-
ceae, vormen. Uit onderzoek van fos
sielen is gebleken dat er in een ver
verleden wel tien families met vele hon
derden soorten bestonden. In Neder
land zijn in de naoorlogse jaren 20
soorten gevonden. Bij een inventarisatie
die ik vorig jaar op Texel uitvoerde trof
ik 10 soorten aan.
Groeiplaatsen
De vraag waar kranswier te vinden is,
is niet in een keer te beantwoorden. De
groeiplaatsen kunnen erg verschillend
zijn, ze kunnen in het laagland liggen
maar evengoed in de bergen. Ze kunnen
zowel benoorden de poolcirkel als in de
tropen liggen. In ieder geval is het water
ter plaatse meestal heel helder. De
planten groeien ondergedoken op diep
tes die kunnen varieren van enkele centi
meters tot 40 meter. Dat laatste is het
geval in bergmeren met buitengewoon
helder water. Ook op Texel is het water
waarin ze groeien erg helder. Ze zijn hier
vooral goed vertegenwoordigd in de
duinen maar daarnaast kunnen ze ook in
slootjes in de polders massaal voor
komen. Het zijn meestal planten die niet
op zichzelf groeien, ze vormen als regel
juist hele dichte matten op de bodem
van het water. Vaak is het zo dat water
waar ze voorkomen kalkrijk is; aan dat
water hebben we ook op Texel geen
gebrek. Verder kan het water van een
kranswiervegetatie zowel zoet als brak
zijn. Er bestaan soorten die wat dit
betreft onverschillig zijn, maar je hebt er
ook die uitsluitend in brak dan wel zoet
water kunnen leven. Op Texel komen
enkele zeldzame soorten voor die alleen
in brak water te vinden zijn, de af
gebeelde Chara canescens is er één van.
Pionierplanten
Opvallend is ook het feit dat krans
wieren vaak optreden als pionierplanten
die nieuwgevormde waterpartijen, zoals
met 18 seconden en de derde plaats
veroverde Edwin Vink met 16 seconden.
Voor deze winnaars waren er platen-
bonnen. Enkele anderen die niet in de
officiéle prijzen vielen maar wel enorm
hun best deden, kregen ook een plaat.
Quitte
De organisatie had bewust een uit
gebreid buitenprogramma opgezet om
een nieuw publiek kennis te laten maken
met jazz. Dat was ook wel nodig want
door de uitbreiding met drie grote zalen,
moest meer publiek getrokken worden
dan vorig jaar. Hoewel de exacte cijfers
nog niet bekend zijn, is het voor negen
tig procent zeker dat Texel Jazz '82
financieel minstens quitte heeft ge
draaid. Er zijn 850 passé partouts
verkocht en ook de individuele kaart
verkoop aan de zaal was beter dan
verwacht. „Er zal niet veel geld over
blijven, maar we springen uit de kos
ten", aldus Joop Groen van de jazz-
vereniging. De tegenvallers zoals de
defecte muziekinstallatie en de piano
reparatie kunnen worden weggestreept
tegen de goede kaartverkoop en een
idee dat niet is uitgevoerd. Voor de
muzikanten was een speciale busdienst
opgezet, maar dit plan is te elfder ure
komen te vervallen.
De „swing" was vrijdag en zaterdag overal. Boven de St Tropeters na een bezoekje aan de
AH-supermarkt en onder jazz-mede werking op het strand bij Paal 17.
Langste adem
De streetparade van zaterdagmiddag
mag ook een succes genoemd worden.
Twee straatorkesten schroomden niet
winkels binnen te gaan en een kleine
show te geven. Onderdeel van de
streetparade was de langste adem wed-
stijd voor de winkel van Expert aan de
Stenenplaats waaraan veertig mensen
meededen. In tegenstelling tot vorig jaar
toen men op een trompet de longinhoud
kon testen, moest nu een veel grotere
tuba bespeeld worden. De langste adem
was dit jaar van Ina Zijm met twintig
seconden. Tweede werd Dennis Loes
Chara canescens, een Kranswier dat alleen in brak water voorkomt
Engeland, terwijl het ook hier in Neder
land bijvoorbeeld in de omgeving van
Nieuwkoop toegepast werd.
Vervuild
Over het algemeen kun je veilig aan
nemen dat het water waarin veel krans
wier te vinden is van een redelijke kwali
teit is. In sterk vervuild water kunnen
deze planten beslist niet gedijen. Daar
om zijn ze bijvoorbeeld ook verdwenen
uit de Vinkeveense plassen en de grote
plassen in Overijssel, waar ze vroeger
honderden hectaren bedekten en waar
Detail van een kranstak met „bloempjes"
