Pinta III van Rotterdam naar New York in De Kuyper Cruise
Ab de Wijn met de
Pinta III in voetsporen
van oude zeevaarders
V
o.y
U{
PAGINA 4
TEXELSE COURANT
DINSDAG 24 AUGUSTUS 1982
±5
Bijna vijftig dagen en nachten voeren ze in westelijke richting over
de onmetelijke oceaan en hun uitzicht was water dat slechts begrensd
werd door de horizon. Tweemaal lieten ze het anker vallen in de buurt
van vreemde eilandengroepen waar de bevolking hen vriendelijk
onthaalde en proviand ingeslagen werd. Eindelijk, toen niemand meer
verwachtte dat er nog land zou komen, zagen ze in de verte een dunne
streep. De kust van een groot continent dat steeds duidelijker te zien
was naarmate het schip dichterbij kwam. De schipper en de
bemanning tuurden ingespannen naar het nieuwe land. Ze voelden
een mengeling van spanning en verwachting. Amerika", mompelde
de schipper. Toen ging er een gejuich op.
Op deze wijze moeten de vroegste
kolonisten en ontdekkingsreizigers naar
Amerika zijn gevaren in de zeventiende
eeuw. Mensen als Peter Minuit Koch die
New York in 1626 van de Indianen kocht
voor een fies vuurwater en wat snuis
terijen In 1664 werd New York dat toen
nog New Amsterdam heette door de
Engelsen veroverd, maar de Nederlan
ders kwamen terug. Niet als oorlogvoe
rende natie, maar als handelspartner.
Precies twee eeuwen geleden in 1782
kwam het eerste handelsverkeer op
gang tussen Nederland en Amerika. Om
het tweehonderdjarig bestaan van dat
handelsverkeer te vieren werd afgelopen
jaar een zeilwedstrijd en een zeijcruise
van Rotterdam naar New York georga
niseerd Net als bij de wedstrijd ging het
bij de cruise om snelheid en zeilpres
tatie. maar de cruise had toch een iets
meer ontspannen karakter. Wanneer
men bij een zeiltocht van bijna twee
maanden tenminste over ontspannen
mag spreken. Net als vroegere zeelieden
die met hun zeilschepen vol koopwaar
over de oceanen koersten, waren de
deelnemers afhankelijk van wind en
stroming. Aan de cruise, die op 20 mei
van start ging, werd meegedaan door de
Texelaar Ab de Wijn van^het Schilder
end in Den Burg. Met de Pinta III van
Jan van Zadel uit Medemblik was hij
bijna vijftig dagen en nachten op zee.
Onderweg werden de Azoren en de
Bermuda's aangedaan. Op 8 juli liep het
schip de haven van New York binnen.
Hoewel het voor de bemanning van de
Pinta III niet moeilijk moet zijn geweest
zich voor te stellen wat voor ont
beringen de oude zeevaarders hadden
geleden tijdens hun tocht naar het
nieuwe land. was de aankomst in New
York wel even anders. In plaats van
rokerige vuurtjes met baardige kolonis
ten. het gigantische World Trade
Centre in plaats van Fort Amsterdam,
het Empire State Building en in plaats
van grazige weiden met wilde paarden,
de trieste negerwijk Harlem Maar daar
ging het De Wijn en de andere beman
ningsleden niet om Met hun 10.35
meter lange Pinta III hadden ze de tocht
volbracht en ofschoon ze niet in aan
merking kwamen voor prijzen is dat
ruimschoots een felicitatie waard.
Het was met de eerste keer dat De
I Wijn de deining van de oceaan gedu-
rende langere tijd onder zich voelde.
Voordat hij elf jaar geleden een assu-
i rantiekantoor begon in Den Burg, was
1 hij stuurman bij de Rotterdamse Lloyd.
Aan boord van verschillende vracht-
i schepen zag hij heel wat van de wereld
en toen hij besloot het zeemansbestaan
te wisselen voor het leven op het
land, kon hij het varen toch niet
vergeten. In de jachthaven van Oude-
schild dobbert zijn 9.20 meter lange
zeiljachtje. Het was aanvankelijk de be
doeling dat De Wijn met een vriend die
net zo'n jachtje heeft aan de tocht naar
New York mee zou doen. Als eis voor
het meedoen aan de tocht (die door een
jeneverfabrikant gesponsord werd en
daarom ,,De Kuyper Cruise" heette)
gold echter dat de schepen minimaal
tien meter lang moesten zijn. ,,We
hebben van alles geprobeerd. Een
boegspriet erop zetten om zo de tien
meter te bereiken. Maar de organi
satoren vlogen er niet in. We konden
met meedoen, want ons schip was niet
groot genoeg. Dat was jammer want we
zouden met één schip varen en van het
andere schip accessoires afhalen om
een zo volledig mogelijk wedstrijdschip
le krijgen. Op die manier zouden ook de
kosten met zo hoog zijn", zegt De Wijn.
Via relaties van zijn zeilvriend kwam De
Wijn in contact met Jan van Zadel uit
Medemblik. Deze zeer ervaren zeiler en
voorman op de scheepswerf Conyplex
in zijn woonplaats had een schip van het
type Contest 35 omgebouwd voor de
,,De Kuyper Cruise" Hij had het zo
ingedeeld dat het geschikt was voor een
langer verblijf aan boord en bovendien
was de stabiliteit en stevigheid ver
beterd door het dubbelwandig te maken
met tussen de polyester wanden balsa
hout.
Behalve De Wijn en Van zadel werden
de Amsterdammer A. Hirschler en T. de
Groot uit Heiloo bereid gevonden als be-
minngslid mee te varen. Hirschler had
nog nooit gezeild maar toonde zich aan
boord een zeer bruikbaar bemannings
lid. Ten de Groot stapte af tijdens de
eerste tussenstop op de Azoren. Hij kon
met tegen de eenzaamheid op zo'n klein
schip midden op de oceaan. Dagenlang
alleen maar water zien was te veel voor
hem.
Het feit dat De Groot afstapte bete
kende een gevaar voor de voortgang
van de reis. In het wedstrijdreglement
stond namelijk dat ieder schip vijf be
manningsleden aan boord diende te
hebben. De kleine Pinta III had vanwege
de geringe ruimte toestemming om met
vier bemanningsleden te varen, maar na
de Azoren zouden dat er dus maar drie
zijn. Diskwalificatie hing in de lucht,
vooral omdat de wedstrijdcommissie die
in een bootje de start bij de Azoren
begeleidde geenszins van plan bleek een
schip met drie mensen aan boord te
laten starten. Omdat de Pinta III als
tweede op de Azoren vOas aangekomen,
voelde men er echter niets voor voortij
dig op te geven. Zoals zo vaak in een
zeemansbestaan greep de voorzienig
heid in. Het grote schip Krasnapolski dat
eveneens aan de race meedeed, was
snel wezen tanken en water inladen. Dit
gebeurde met zoveel haast dat een be
manningslid in de haven vergeten werd
en de Krasnapolski noch door schreeu
wen noch door zwaaien en wuiven tot
terugkeren was te bewegen. Dit be
manningslid stapte daarom in arren
moede maar bij de Pinta III aan boord.
Zo kwam het dat de Pinta III toch met
vier mensen kon starten en niet gedis
kwalificeerd werd. Later stapte het
bemanningslid van de Krasnapolski over
op zijn eigen schip. Omdat het wed
strijdcomité afgeleid was door een
vuurpijl die bij de start omhoog werd
geschoten en daarna nogal vreemd sis
send op een rubberbootje terecht kwam
werd dit met opgemerkt.
Maandagse markt
Overigens bleek duidelijk de solidari
teit tussen de verschillende deelnemers
onderling. Een bemanningslid van één
Ab de Wijn, thuis in Den Burg, ziet met behulp van zeekaarten nog eens terug op de tocht die met de Pinta III werd afgelegd.
haven bekend omdat vandaar op 22 juli
1620 de Pilgrims Fathers vertrokken. Op
deze wijze traden de deelnemers van de
De Kuyper Cruise ook nog enigszins
in de voetsporen van de eerste kolonis
ten die zich in New England vestigden.
Er gingen totaal zeven schepen van start
waaronder de Quadra van Kees Ruiter
gegeven moment lekte één van de
waterzakken en toen diende men wat
voorzichtiger met dit op zee zo kostbare
vocht om te springen. Er werd alleen
voedsel aan boord genomen dat niet
bederfelijk was. Er bestaan lijsten die
door bekende oceaanzeilers zijn samen
gesteld en die als bruikbaar boodschap-
IJ''
MOHTM4U6 ISÖMCW.
CRUISE
_VS itl.T
CRUISE
NORTH EQUATOR'AL
CURRENT
was het weer bijzonder ruig. ,,Het
windkracht negen en er stonden
tershoge golven."Als je dat in zo'n
schip meemaakt is dat een hele
venis. Op de top van een golf heb je
prachtig uitzicht over de hele omgevii
Dat is ontzettend imponerend. Ik
geprobeerd er dia's van te maken,
als je die bekijkt dan beleef je toch
hetzelfde als wanneer je er middenin
Ik heb ook een film gemaakt en ik
dat die de storm beter weergeeft'
telt de Wijn. Met het grootzeil op
derde rif wisten de zeilers de Pinta
door het noodweer voor de Azoren
loodsen, maar nog waren de bepi
vingen niet ten einde. Er kwam
zware regenbui die het zicht tot
meer dan dertig meter beperkte
toverslag hield de storm op, maar
was voor de bemanning van de Pint;
geen reden om meteen meer zeilen
zetten. Ik heb dat wel vaker
gemaakt", zegt De Wijn. ,,Dan den
dat het noodweer afgelopen is,
wat ik verwachtte gebeurde. Nog
half uur later stak er weer een storm
en deze kwam precies uit de
overgestelde richting. Daardoor kree
twee golfbewegingen die tegen ell
ingingen. Op dat moment waren
werkelijk huizenhoge golven
Walv
e(
m
n nc
kl
;te
ijv
Als
0
st
e i
5
id
ie i
29'
urn
nil
trr
/ijr
ih<
itt
ietl
is;
Ier
>u\
in
an
KX
ïrri
)llc
tl 39
De.route van de De Kuyper Cruise. De onderste grijze pijl geeft de route van de cruise aande bovenste de tocht die de deelnemers aan de
Transadandc race voeren.
der andere schepen was bereid om bij
de finish op de Bermuda's even aan
boord van de Pinta III te stappen om te
zorgen dat het schip daar ook weer met
vier man zou finishen. Omdat door
ingediende protesten de wedstrijdlei
ding inmiddels tot de conclusie was
gekomen dat de Pinta III ook zeer goed
met drie man mee kon doen, hoefde die
truc met te worden toegepast.
De start van de De Kuyper Cruise
vond plaats in de Delfshaven te Rot
terdam. In Amerika is de naam Delfs-
-.mrr
.jt - 7? ~F~"C-
«uSrSSkS
De Pinta III in de haven van de Bermuda's. Er restte toen nog 700 mijl naar New York. een nier per man per uag up een gezel naar oe Mzoren. vour oe azuren aTKomen. ivurmaai vuei ue 1 fce
uit Andijk Ruiter is als kaashandelaar
geen onbekende op de maandagse
markt in Den Burg en zijn schip van het
type Vancouver 42 kwam als eerste over
de finish in New York. Verder werd
meegedaan door de Golden Key van
Cees Pluimgraaff die tweede werd, de
Hemares van Willem van der Velden die
derde werd, de Krasnapolski, de Swarte
Haen van Pieter van Willigenburg en de
Royal Scheepjeswol. Dit schip raakte
kort na de start in moeilijkheden bij
Engeland. Men had een verkeerde posi
tie opgegeven aan Scheveningen Radio.
Als jullie zitten waar je zegt dat je bent,
zijn jullie met schip en al Buckingham
Palace binnengevaren", luidde het ant
woord van Scheveningen Radio. Kort
daarop liep het schip op een zandbank
waarvan het slechts met allergrootste
moeite kon worden bevrijd De Royal
Scheepjeswol heeft de cruise overigens
wel uitgevaren, net als de andere deel
nemende schepen
Vanzelfsprekend vergt het meedoen
aan een tocht als de De Kuyper Cruise
enorm veel voorbereidingen. Behalve
het verbouwen van een schip zijn er
punten met betrekking tot veiligheid
die van tevoren uitgedokterd moeten
worden. De Pinta III had tijdens de reis
een lange nylon tros achter zich aan
slepen om er voor te zorgen dat mensen
die overboord sloegen zich aan iets
konden vastgrijpen. Verder was een
aantal navigatiemiddelen aan boord
om de exacte positie te kunnen bepa
len. De meeste moeilijkheden gaven
echter de gewone alledaagse dingen. Je
zit aanvankelijk met vier en later met drie
man op een klein schip en daarvoor
moet uiteraard voedsel en water aan
boord zijn. De Pinta III had twee water
zakken van elk driehonderd liter en dat
betekende een rantsoen zoetwater van
een liter per man per dag Op een
penlijstje dienst kunnen doen. Een pro
bleem was dat men op de Pinta III niet
erg veel ruimte had en dat daarom alles
zo economisch mogelijk moest worden
ingedeeld.
Een ander probleem waar de be
manning aanvankelijk moeilijk uitkwam
was wassen In verband met de geringe
zoetwaterreserve werd kleding met zout
water gewassen De moeilijkheid was
dat het vrijwel niet doenlijk was het zout
uit de kleding te krijgen. Omdat zout de
eigenschap heeft water aan te trekken
voelde de kleding permanent klam en
vochtig aan, hetgeen op een schip mid
den in de oceaan verre van aangenaam
is. Na iedere wasbeurt liet men daarom
de kledingstukken klapperend in de
mast uitwaaien. Na enige tijd had de
wind het zout er uit geblazen en trok de
kleding geen vocht meer aan. Voor het
wassen van het lichaam had de be
manning de beschikking over zeep die
speciaal voor dit soort omstandigheden
is ontworpen en die met zout water
gebruikt kan worden. Aan boord van de
Pinta III was het dus behelpen, maar
problemen hebben zich niet voorge
daan. Ook niet tussen de bemannings
leden. Volgens De Wijn is het belangrijk
open tegen elkaar te zijn als je zolang
met enkele mensen in een kleine ruimte
zit ,,Je moet gewoon zeggen wat je
dwars zit, of wat je irriteert. Zo
voorkom je problemen het best."
Volgens Ab de Wijn was het eerste
deel van de tocht het zwaarst. Nadat
men uit Rotterdam was weggevaren
ging men onder de zuidkust van Enge
land tot Lands End waarna men in
zuidelijke richting afboog langs de
meest westelijke punt van Bretagne.
Vervolgens werd door de Golf van Bis-
caje tot tweehonderd mijl voor La
Coruna gevaren. Hierna werd koers
gezet naar de Azoren. Voor de Azoren
Nadat de Pinta III twee dagen
stilgelegen bij de Azoren begon de
naar de Bermuda's. Het weer wai
kalm en er deden zich weinig mi
heden voor aan boord De reis vo<
langs de enorme wiervelden van
Sargasso Zee de Wijn: ,,Dat is een
kalme zee met weinig leven erinJe et
er vliegende vissen en die vond je
's morgens aan dek. Omdat we met
man voeren liepen we steeds a
wacht. Meestal zat ik 's nachts aai
roer en bij zonsopgang nam Hirsch*
van mij over. Omdat hij nog
gevaren had zeilde hij als het licht
Eén keer zat ik 's nachts bij het
terwijl alles heel rustig en kalm
Opeens krijg ik een harde klap in
nek. Ik schrok me rot, maar het
een vliegende vis te zijn.'
De bemanning van de Pinta heefl ®cl
met andere dieren te maken gehad,
dolfijnen, waarvan een school van
geveer 150 stuks vlak voor de haver
New York wel het mooiste beeld i
verde. Per keer doken dertig ve e
dolfijnen tegelijk uit het water. 0'
enkele dolfijn heeft de zeilers een an
flink doen schrikken. Hij kwam I war
recht op het schip af en veroorz; 3m:
een bellenbaan. De gelijkenis met )nd
torpedo was toen wel erg groot,
dacht de bemanning een keer c
haaien om de boot waren. Dat walP
nogal schokkende ervaring wajen
werd juist gezwommen. De twee
hoekige vinnen die boven water
men waren echter niet van haaien
van een 4 72 meter brede Manta Rcjan
naar het zeilschip kwam kijken. D on-
gantische dier maakte op de bema! c^t
van de Pinta III diepe indruk. I
omgeving van de Azoren heeft De '®rd
ook een walvis gezien. Hij zwo' e
zo'n vijftig meter van het'schip, f ar
matig zag je hem spuiten Dat wa °me
machtig gezicht."
Falkland oofog i
eleg
Het waren niet alleen dieren, lee,
ook schepen die soms voor vre ew<
ontmoetingen op de oceaan zor
Op 15 juni zat De Wijn 's nachts
aan het roer van het zeilschip HfWjn
tijdens de reis van de Azoren n< e|jn(
Bermuda's. Opeens merkte De W
hij recht op een schip afkoers
daarom veranderde hij van richtini aren
andere schip bleef echter op
afkomen. Normaal voer de Pil
in
noe J'd
id(
ig<
)or
S ezc
el f
ai ee
r atu
e 'as
ter
len
e
len
rofi
an
ass
ami
ien
et
oor
P
orm
pva
leid
Inr
ike
chil
an
0 om;
cht
orm
rd
vi
ankl
orm
erin
ieec
'C
ens
oetei