Cjrocn "ZwarL-JexeU in het harL,
Restauratie kerkorgel
kost bijna een ton
SJfl
«16
Geen aktie ten koste
van het onderwijs
MARSDIEP'' VAARKLAAR
VOOR DUITSLAND!
brandkasten
Beroepsonderwijs Texei:
Gesprek met Boele mislukt
BARKER'S
IJZERHANDEL
Televisie gestolen
uit vakantiehuisje
Orkest-protest op
Molengat
99
Rijverbod
'N WINKEL VOL IDEEËN 1
College kapt overleg
met middenstand
en boeren
Reconstructie
haventerrein
begonnen
R
7e JAARGANG Nr. 9728
DINSDAG 9 NOVEMBER 1982
edaktie: Harry de Graaf, Pehkaanweg 75, De Koog, tel. (02228)266,
its Beutick, Warmoesstrat43, Den Burg, tel. (02220)2208, en
ansOosterhof, Golfslag 32. Den Burg, tel. (02220)4988
oor advertenties, abonnementen, etc.:
angeveld Et De Rooy B.V., Postbus 11,1790 AA Den Burg,
lefoon (02220) 2741, na 18.00uur4881
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Postgiro 652. Abonnementsprijs /16,15 per kwartaal
70 cent incasso, los 65 cent
Bankrelaties Amro Bank nr. 46.99.17.636
Rabobank nr. 36.25.01.742; NMB nr. 67.34.60.398.
Het orgel van de katholieke kerk in Den Burg is dringend aan
restauratie toe. Het uit 1879 daterende instrument vertoont tekenen
van verval en slijtage waardoor het niet meer betrouwbaar is. Feitelijk
kan nog maar met een van de twee manualen worden gewerkt en
blijven soms toetsen hangen, wat mede wordt veroorzaakt door de
vochtigheidsgraad en temperatuur in de kerk. Ook andere tekenen
wijzen erop dat een ingrijpende opknapbeurt niet lang meer op zich
mag laten wachten.
Verwacht wordt dat restauratie onge-
/eer een ton zal kosten. Die verwach
ting is gebaseerd op een begroting die
twee jaar geleden werd gemaakt door
specialisten van het orgelbouwbedrijf
i/ermeulen uit Alkmaar en Weert. De
terkbestuurders schrokken zich een
toedje van het bedrag van ruim
f81.000,— dat toen werd opgegeven.
Het stond bij voorbaat vast dat de
katholieke gemeenschap van Texel zo
veel geld nooit bijeen zou kunnen
arengen, zodat geen haast werd ge
maakt bij de uitvoering van het karwei.
Steeds meer mensen vonden echter dat
de zaak niet langer op zijn beloop mocht
«orden gelaten omdat het hier gaat om
een stuk cultuurgoed dat beslist niet
verloren mag gaan.
Her R.K. kerkorgel is namelijk niet
tomaar een orgel, maar geldt als een
nstrument dat het grootste (en volgens
kenners in muzikaal opzicht het mooi
ste) van Texel is. Zelfs in de kop van
Noordholland zal men vergeefs zoeken
naar een kerkorgel met vergelijkbare
kwaliteiten.
Tot degenen die van het bijzondere
karakter van het orgel overtuigd is,
behoort de heer Kees van Heerwaarde
(„Kees Hoekie") die het orgel al vanaf
zijn elfde jaar bespeelt. „Het is een
instrument dat niet alleen voor de
katholieke gemeenschap maar voor heel
Texel een waardevol bezit is. Het is de
moeite waard om met alle Texelaars
achter deze restauratie te staan."
Werkgroep
Dezelfde mening is de werkgroep
toegedaan die onlangs werd geformeerd
en die zeer binnenkort financiële acties
zal aankondigen om de ton bij elkaar te
9
Het monumentale Ypma-orgel van de R.K. kerk te Den Burg.
ondoordringbare mangaan
stalen slotbepantsering.
LTypeSR-11 34gH
Type ER-15 gljg'
Type DR-20 938,
Telefoon 02220-2346
daarbij tevens maatregelen worden ge
nomen om het orgel minder gevoelig te
laten zijn voor wisselingen van tempe
ratuur en vochtigheid. Om de zaak
thans nog redelijk te laten functioneren
is het nodig om bij droogte in de zomer
een emmer water in het instrument te
zetten terwijl in herfst en winter soms
een electrisch kacheltje nodig is...
Het Ypma-orgel is nog volkomen ori
gineel. In tegenstelling tot menig ander
orgel is het nooit onderhevig geweest
aan fundamentele technische verande
ringen, afgezien van het installeren van
een electrische blaasbalg. Vroeger werd
het orgel van lucht voorzien met een
blaasbalg die door een aparte man
moest worden bediend. Ook in de
oorlogsjaren was dat nodig. Kees van
Heerwaarde herinnert zich dat een van
de leden van het kerkkoor met die taak
was belast. Vooral als de organist
„volop" speelde moest de man aan de
balg zich in het zweet werken om de
luchtaanvoer op peil te houden...
Het zal niet eenvoudig zijn om het
geld voor de restauratie bijeen te krij
gen. De werkgroep meent echter dat
het moet kunnen als iedereen op Texel
er zich rekenschap van geeft wat op het
spel staat. „Het komt neer op ongeveer
f7,50 per inwoner. Dat moet toch een
haalbare kaart zijn", aldus Willem Keij-
zer die samen met de andere leden van
de werkgroep een actieplan heeft ge
maakt dat eind deze week in de publi
citeit wordt gebracht.
Uit een vakantiehuisje aan de Califor-
niëweg is tusen 10 oktober en afge
lopen donderdag een kleurentelevisie
gestolen met een waarde van f1400,—.
De inbrekers waren binnengekomen
door een slaapkamerraam te forceren.
De leerkrachten van het Texelse
Beroepsonderwijs (en mogelijk ook
die van andere scholen) hebben
besloten hun aktie tegen de bezuini
gingsplannen van de regering op zo
danige wijze te voeren, dat het
onderwijs zelf er geen enkele hinder
van ondervindt. Wat de leerkrachten
van het beroepsonderwijs betreft
wordt er alleen aktie gevoerd in de
vrije tijd.
Men is druk doende met het organi
seren van een ludieke stunt, die zater
dagmiddag a.s. op de Groeneplaats
zal worden uitgevoerd en die zo opmer
kelijk zal zijn dat deze ook elders in het
land de aandacht zal trekken. Verder
zullen de TeAelse leerkrachten schrifte
lijk hun standpunt over de bezuini
gingsplannen kenbaar maken jegens
Den Haag en daarbij ook de Texelaars
informeren.
Voor een echte staking voelden de
leerkrachten weinig, omdat het doel
van deze staking volgens de lande
lijke richtlijn slechts zou mogen zijn: het
ongedaan maken van de 1.65% extra
korting op de salarissen en het behoud
van arbeidsplaatsen. Een van de leer
krachten: „Dat vonden we te mager.
We zouden nog wel willen staken,
maar dan zou het doel daarvan een
overwogen pakket van maatregelen
moeten zijn. Dus niet alleen het niet
accepteren van de extra korting, maar
tevens zou moeten worden aangegeven
hoe daarmee het onderwijs zou moeten
worden behouden en uitgebouwd. De
mensen zouden anders de indruk
krijgen dat het ons alleen maar gaat om
onze rechtspositie en daar zou men
weinig sympathie voor hebben".
Het Noordhollands Philharmonisch orkest In aktie op de Molengat. tfoto A. Nijkampl.
worden ontslagen. Deze fusieplannen
treffen niet alleen de Noordhollandse
orkesten: voor elke provincie zijn derge
lijke plannen bekend gemaakt.
Het Noordhollands Philharmonisch or
kest denkt dat de bezuinigingsoperatie
vooral ten koste zal gaan van de kleinere
optredens in de provincie waartoe bij
voorbeeld ook Texel gerekend wordt.
Door de fusie zou het orkest vooral
balletvoorstellingen in Amsterdam
moeten begeleiden en dat zou weer be
tekenen dat de subsidiërende gemeen
ten ook minder reden hebben het orkest
financieel te blijven steunen. Met verve
werd zaterdagmorgen voor een aan
dachtig luisterend publiek gespeeld. Na
het retourtje Texel ging men naar Den
Helder, Alkmaar, Heiloo, Castricum,
Beverwijk en IJmuiden. Een andere
groep bezocht Schagen, Enkhuizen,
Hoorn en Purmerend. De protesttoer-
nee werd ook aangegrepen om mensen
te attenderen op het feit dat men het
symfonieorkest kan steunen.
Vrienden
Zaterdagmorgen was de TESO-boot
Molengat gedurende twee overtochten
concertzaal voor een protestoptreden
van het Noordhollands Philharmonisch
Orkest. Dit provinciale orkest, dat ook
op Texel geen onbekende is, wordt be
dreigd door bezuinigingen en fusie
plannen. Zaterdag werd een propa-
gandatocht door Noordholland gehou
den om het publiek te attenderen op de,
volgens het orkest, fatale CRM plannen.
Het orkest kwam per bus uit de
standplaats Haarlem naar Den Helder
waar men met de boot van half negen
een retourtje maakte. De helft van het
72 musici tellende orkest gaf in de buf
fetruimte een kort programma en ook
werden stencils uitgedeeld, waarin de
problemen van het NPO werden uitge
legd. Het meest fataal vindt het orkest
dat door de CRM plannen die vorig jaar
toebedachte rol van muzikaal educatief
werk (o.a. koorbegeleiding) niet meer
vervuld zou kunnen worden. De koor
begeleidingen en het educatief werk
moeten, aldus CRM, maar door de
lagere overheden betaald worden en die
hebben te kennen gegeven deze kosten
niet te kunnen dragen. Verstrekkend zijn
ook de fusieplannen van CRM waar
door het orkest zou moeten opgaan in
het Amsterdams Balletorkest. Het nieu
we orkest zou maximaal 88 leden moe
ten tellen en aangezien het balletorkest
momenteel 65 musici in dienst heeft,
moeten enkele tientallen werknemers
krijgen. Voorzitter W. S. Keijzer („Wil
lem Artima") van deze dertien personen
tellende werkgroep, wijst erop dat het
orgel in de R.K. kerk ter beschikking
staat van heel Texel. Muziekuitvoerin
gen waarbij een goed orgel nodig is
mogen altijd in de kerk worden gege
ven, al moeten dergelijke uitvoeringen
wel een beetje overeenstemmen met het
karakter van het gebouw. „Een jazz
festival zouden we er geloof ik liever niet
hebben."
Gebruik.van het orgel door „an
deren" zal zelfs nadrukkelijk worden ge
stimuleerd in het kader van het streven
naar betere culturele en daardoor ook
maatschappelijk-sociale verhoudingen
met de hele gemeenschap.
Het om zijn mooie klankkleur bewon
derde orgel werd destijds voor f5300,
gebouwd door orgelbouwer L. Ypma uit
Alkmaar, een bedrijf dat later werd
voortgezet onder de naam Vermeulen.
De restauratie laten uitvoeren door het
zelfde bedrijf dat het orgel bouwde
wordt als zeer wenselijk beschouwd,
ook door de klokken- en orgelraad van
het Bisdom Haarlem, die op de res
tauratie toezicht zal houden.
Als de restauratie doorgaat zullen
Aan een 48-jarige automobilist uit
IJmuiden werd in de nacht van vrijdag
op zaterdag een rijverbod van acht uur
opgelegd. Een blaasproef wees uit dat
hij alcoholhoudende drank had ge
bruikt. Hij werd door de politie staande
gehouden bij Westerslag.
B en W hebben een punt gezet achter
de vergaderingen die zij elk half jaar
hielden met het Texels Verbond van
Ondernemers en met de gezamenlijke
agrarische organisaties.
Dit overleg werd gehouden ter bevor
dering van wederzijds begrip en infor
matieuitwisseling, maar het college
vindt het niet juist om hiermee door te
gaan omdat middenstanders en boeren
hun belangen ook op andere wijze
voldoende onder de aandacht van het
gemeentebestuur kunnen brengen. Met
de agrariërs werd sinds vier jaar half
jaarlijks overleg gepleegd, met de mid
denstanders sedert ruim twee jaar. Vol
gens het gemeentebestuur is van de
zijde van boeren en middenstanders be
grip getoond voor het kappen van deze
periodieke vergaderingen.
Het ziet ernaar uit dat de veerboot „Marsdiep" in Duitsland wordt gerepa
reerd. De onderhandelingen met de scheepswerf Boele, laagste Nederlandse
inschrijver voor de reparatie, zijn vastgelopen. Vanmorgen werden de laatste
voorbereidingen getroffen om de Marsdiep van Bolnes te verslepen naar de
Parkkade in Rotterdam waar hot schip gereed zal worden gemaakt om
overzee naar een Noordduitse haven te worden gesleept.
Dit „zeeklaar" maken houdt onder
meer in dat diverse deuren en andere
openingen worden dichtgemaakt, dat
de roeren worden vastgezet e.d. Met
dit werk zullen enkele dagen zijn ge
moeid.
In die tijd zal TESO een definitief
trestuit moeten nemen over de vraag
of de veerboot werkelijk in Duits
land zal worden gerepareerd en zo
ja, bij welke van de twee bedrijven
die prijsopgaaf hebben gedaan. Het
is dus niet uitgesloten dat zich nog
ontwikkelingen voordoen waardoor
de reparatie toch in Nederland kan
gebeuren, al lijkt de kans daarop niet
erg groot.
De reparatie staat los van de aan-
sprakelijkheidskwestie. Zoals bekend
heeft de werf Boele, waar het schip
begin oktober van de blokken in het
dok stortte, de aansprakelijkheid van de
hand gewezen. De kans is thans zeer
groot dat TESO tegen Boele een
geding zal aanspannen om te berei
ken dat die aansprakelijkheid alsnog
wordt aanvaard. De Werf meent
niet aansprakelijk te zijn op grond van
de reparatievoorwaarden van de vereni
ging voor scheepsbouwers Cebosine,
maar TESO vindt dat bij het dokken
van het schip grove fouten zijn
gemaakt zodat Boele wel verantwoor
delijk is voor het ongeluk. Er wordt niet
aan getwijfeld dat de Marsdiep onvol
doende gestut is geweest. Logisch,
anders zou het schip niet zomaar zijn
omgevallen. De werf vindt echter dat
dit eerst maar eens moet worden bewe
zen. TESO claimt niet alleen de schade
van rond een miljoen die het schip
heeft opgelopen mar ook de bedrijfs
schade (gevolg van de noodgedwon
gen inzetten van de Molengat met zijn
in deze tijd van het jaar veel te grote
capaciteit) die in de tonnen loopt.
Als TESO bij het geding tegen Boele
in het ongelijk wordt gesteld zal de ver
zekering van TESO voor de schade op
draaien, maar vergoeding van de
bedrijfsschade zit er dan niet in.
Voor (minimaal) een tientje per jaar
kan men lid worden van de Vereniging
van vrienden van het orkest. De reke
ning 3844.51705 van Rabobank Haarlem
staat voor dit doel open. Met dit geld
kunnen, aldus het orkest, extra muzikale
activiteiten worden ontplooid. De ge
meente Texel subsidieerde het orkest
tot vorig jaar met 750 gulden per jaar.
Door de provincie is echter een andere
subsidieregeling opgesteld die het alleen
nog mogelijk maakt het orkest financieel
te steunen als het hier komt spelen.
Voor een volwaardig concert betaalt de
gemeente dan 8 mille. Een kamercon
cert kost 6 mille. Gezien deze bedragen
(relatief overigens niet duur) is de
gemeente nog niet ingegaan op dit
aanbod. De vele passagiers van zater
dagmorgen kregen echter ongevraagd
iets extra's voor het bootkaartje en dat
werd blijkens de positieve reacties, ge
waardeerd.
Gisteren is de firma Daalder uit Alk
maar begonnen met de reconstructie-
werkzaamheden van het haventerrein in
Den Helder. Zoals bekend zal het
wegenbeloop worden veranderd, zal het
opstelterrein door een hek worden af
gesloten en zullen drive-in loketten en
een verkeerstoren worden gebouwd
waardoor het laden van de veerboot
efficiënter kan gebeuren. De werkzaam
heden zullen tot mei duren. Gedurende
die tijd zal het er op het terrein ge
ïmproviseerd toegaan. Slechts drie op-
stelbanen blijven beschikbaar. Auto's
die daar niet meer terecht kunnen wor
den verwezen naar het plein bij de
huidige drive-in loketten.
De maatregelen hebben tot resultaat
dat het laden van de veerboten en het
controleren van de plaatsbewijzen met
minder personeel kan geschieden. Hoe
wel overleg (met o.a. de onderne
mingsraad van Teso) nog gaande is,
staat het vast dat van gedwongen ont
slagen geen sprake zal zijn, zodat het
financiële voordeel zich pas over enkele
jaren zal manifesteren. Wel zullen vol
gens de Teso-directie sommige per
soneelsleden een andere functie binnen
het bedrijf moeten krijgen.
