Conclusie RIN onderzoek:
Vergunningsysteem
voor pierensteken is
wenselijk
tokring informeert
.ver boeiende hobby
Voor het weekend
I
I
1
Oud papier
van 22 en 23 januari 1983
f Artsen Kerkdiensten
A
Fancy-fair en
verloting
Scouting Texel
Groene Kruis
I Tandartsen
Apotheek
I Gezinsverzorging
Dierenartsen
a
Alcohol en drugs.
I Noodslachtingen
Kustwacht Eieriand
Brand/ambulance
A
Rijkspolitie
'A
o A
0223Ó- p
JA*AG 21 JANUAR11983
TEXELSE COURANT
PAGINA 7
pierensteken met de hand heeft
jiologisch oogpunt de voorkeur
i het machinaal pierenspitten. Om
re schade aan het wad tegen te
nogen geen nieuwe vergunningen
|*ven worden voor machinaal
a en ook verdient het aanbeveling
jaren spitten met de vork door
middel van vergunningen in de hand te
houden Deze conclusies staan in het
rapport ,,De pierenspitterij en de ge
volgen ervan voor de bodemdieren in de
Waddenzee geschreven door Taco
van den Heiligenberg, in samenwerking
met het Rijksinstituut voor Natuurbe
heer (RIN) in 't Horntje.
Van Heiligenberg is voorstander van
een vergunningensysteem, maar ziet
wel praktische problemen wegens het
.vogelvrije karakter" van deze bedrijfs
tak. Het grootste praktische bezwaar
betreft de controle.
Uit het onderzoek is naar voren
gekomen dat de wadpier zelf zich vrij
snel kan herstellen in een gebied dat
zowel machinaal als met de vork is
bewerkt. ,,Van de door het winnen van
pieren aangerichte schade is na een jaar
niet veel meer terug te vinden. De uit
spraak van pierenspitters dat het aantal
wadpieren in een gespit gebied binnen
enkele maanden tot een jaar weer
normaal is, is met dit onderzoek beve
stigd", aldus het rapport.
Van den Heiligenberg onderzocht niet
alleen het herstelvermogen van de wad-
pier maar van alle bodemdieren in de
Waddenzee tot een diepte van 30 cm.
Dat totale pakket dieren, variërend van
kokkel tot wapenworm, noemt men
biomassa. Met de hand worden in de
westelijke Waddenzee ongeveer 14 mil
joen pieren gestoken. Aan vier eige
naars van machines is een vergunning
afegeven en dat levert jaarlijks een pro-
duktie van 18 miljoen pieren. Het totale
aantal pieren in dit gebied wordt echter
geschat op 4 miljard, zodat jaarlijks
minder dan één procent uit de bodem
wordt gehaald.
Er is, volgens Van den Heiligenberg,
dan ook geen reden om aan te nemen
dat de totale zeepierenstand door de
spitactiviteiten nadelig wordt beïnvloed
Dat ligt anders met betrekking tot de
andere bodemdieren, vogelverstoring,
vertroebeling van het water bij machi
naal spitten en de voedselvoorziening
voor vissen en vogels. Bezorgdheid over
een en ander was aanleiding voor het
pierenonderzoek.
Netjes
In de westelijke Waddenzee wordt
maar op enkele plaatsen gespit. Drie
machines en enkele tientallen hand-
spitters zijn actief op het Balgzand en bij
Texel werkt één machine ten zuiden van
de Schorren. Handspitters zijn bij de
Schorren (tegenwoordig als protest ook
óp de Schorrenl en in de Mokbaai te
vinden. Eén handspitter werkt in een tij
een gebied van 50 vierkante meter af en
laat dit stuk grond, volgens Van den
Heiligenberg, „redelijk netjes" achter.
Met vakantiegangers die slechts enkele
honderden pieren steken ligt dat soms
anders.
Een machine maakt een geul van een
meter breed en in één tij (hoog water)
kan ongeveer 500 m2 bewerkt worden.
Door Van den Heiligenberg zijn een dag
na het spitten en het machinaal steken
bodemmonsters genomen. Om nasterf-
te en snelheid van herstel te bepalen zijn
op iedere spitplek regelmatig weer
monsters genomen. Datzelfde gebeurde
ter vergelijking op plaatsen vlak naast
het spitgebied en geheel onbespitte ge
deelten. Bij het handspitten weten de
beroepsstekers de helft van de aanwezi
ge pieren te verwijderen. De machine is
zo geconstrueerd dat in de bewerkte
geen enkele pier overblijft.
Verstikking
Bij vrijwel alle andere diersoorten in
de bodem is door Van den Heiligenberg
ook sterfte geconstateerd, meestal door
beschadiging of enkele weken later door
verstikking. Deze sterfte varieert van
enkele procenten, zoals bij het „nonne
tje" (Macoma Balthica) in de handspit-
velden tot de gehele populatie van soor
ten in de machinegeul. Vooral jonge
dieren zijn erg kwetsbaar. De totale
biologische rijkdom van een gebied is
in het onderzoek uitgedrukt in grammen
drooggewicht en loopt soms met vijftig
procent terug. In de onderzochte ma
chinegeulen is deze teruggang even
sterk maar op de wal naast de geul trad
ook een vermindering in de totale bio
massa op. „Daardoor is de toege
brachte schade per gewonnen pier bij
een machine veel groter", aldus Van
den Heiligenberg.
Herstel
Herstel van de bodemfauna in de
onderzochte gebieden (wat spitten be
treft alleen bij de Schorren) treedt voor
de meeste soorten pas op bij de eerst
volgende broedval, het einde van de
zomer. Bij pieren die in de broedperiode
worden gestoken kan het dus een jaar
duren voordat het gebied weer geheel
is hersteld.
Enkele bodemdiertjes herstellen zich
sneller, maar dat betekent volgens de
De Fotokring Texel houdt in de
pen ba re Bibliotheek in Den Burg
)ten met 4 februari een informatieve
tpos/t/e over het werk van de leden
de mogelijkheden waarin men
fotografisch kan ontplooien,
'et is gelukkig geen tentoonstelling
eworden meteen selectie van ,,het
este, het mooiste en het creatief-
e" dat ooit door de clubleden is
efotografeerd. Integendeel. Het
estuur van de fotokring heeft in de
eginperiode gemerkt dat elitevor-
)ing inde gelederen vermeden moet
'orden, want je hebt (zoals in elke
obby) beginners en gevorderden en
3n vereniging is er voor om elkaar te
elpen.
Pocherij en duurdoenerij probeert
ïen zoveel mogelijk te voorkomen
n dat komt zeker in de in formatie-
oekin de leeszaal tot uitdrukking. Er
taan dure kleinbeeldcamera 's en er
taan macro-instellingen, maar is dat
iet de hoofdmoot. Het publiek kan
oora! genieten van een dwarsdoor-
nede van wat er bij de dub zoal
epresenteerd wordt en dat varieert
an onscherpe, grijze plaatjes tot in-
rukwekkende opnamen. Fotografie
erkend a/s kunstvorm" en dat
ooort sommige leden aan zich in
llerleibochten te wringen om vooral
oor beeldindeling de kijker op het
erkeerde been te zetten. Veel van
eze foto 's zijn het bekijken en expo-
eren zeker waard. Anderen zijn
ïeer bezig de sfeer in een zoveelste
econde vast te houden. Dat is
ardig gelukt tijdens een foto-
pdracht avond van de dub, waarbij
e leden Den Burg werden inge-
tuurd om de druilerige vrijdag -
vond" vast te leggen. Een foto van
en automatiek met achter glas een
tan in regenjas die een broodje eet,
is een plaat die de natte avond
stemming met een vleugje eenzaam
heid prachtig weergeeft.
De tentoonstelling wil vooral de
mensen die wel fotograferen maar
niet verder komen dan het huis-tuin
en keuken-werk, motiveren vaker
een toestel ter hand te nemen en ook
de ,,muur van techniek" waardoor
velen worden afgeschrikt, enigszins
slechten. In diverse fasen wordt op
de tentoonstelling uitgelegd wat de
mogelijkheden zijn, variërend van
grafische fotografie (meestal het
weglaten van de grijstinten in een af
druk) tot portretten. Meer technisch
is de macro-fotografie, waarbij de
bezoeker door een camera met balg
kan bekijken hoe men de inwendige
electronica van een timex-horloge
haarscherp kan vastleggen. De
Doka-opstelling, kleurenfoto's ont
wikkelen en reproducties van oude
foto 's zijn andere onderwerpen die
aan de orde komen.
De 23 leden tellende dub beschikt
in dorpshuis d'Ouwe Ulo over een
professionele donkere kamer met
mogelijkheden voor het ontwikkelen
van kleurenfoto's. Leden kunnen
met een contributie van f95, per
jaar gebruik maken van alle appa
ratuur. Eén keer in de veertien dagen
heeft de vereniging clubavond in het
dorpshuis. Fotokring Texel kan nog
meer leden gebruiken, vooral omdat
men nu eengroep gevorderen bezit
die a/smentor"nieuwelingen weg
wijs kan maken in de wereld van
fixeer, sluitertijden, gradaties, etc.
Voor nieuwelingen worden regel
matig mini-cursussen georgani
seerd waarin alle basistechnieken en
mogelijkheden aan de orde komen.
In de informatiehoek van de foto
kring is een belangrijk aspect van
deze hobby met vergeten: het ple
zier. In een reeks foto's wordt
getoond hoe de leder! elkaar op de
gevoelige plaats vastleggen en daar
in komt duidelijk naar voren dat
concentratie, gevoel voor detail en
het plezier a/s men eenleuke plaat
heeft gemaakt belangrijke ingre
diënten van het fotograferen zijn. De
fotohoek is te bezoeken tijdens de
openingsuren van de bibliotheek.
outing Texel haalt zaterdagoch-
papier op langs de volgende route:
hardlaan, Lieuwstraat, Tjakker-
t, Burdetstraat, Meester Kraai-
t. Wilsterstraat. Men wordt ver-
t het papier voor tien uur op de
3 te zetten. De padvinders zijn ook
:eresseerd in lompen en oude
enen, die gelijk met het oud papier
en meegenomen.
onderzoekcijfers veelal dat het gebied
ernaast verarmt.
Opvallend is dat sommige soorten
zeer snel het „lege" spitveld intrekken
en zich daar vestigen. Deze extra
broedval in spitgebieden kan volgens
Van den Heiligenberg liggen aan gebrek
aan concurrentie door volwassen dieren
en in de machinegeulen door het fijnere
sediment van de omgewoelde grond.
Verstoring
De machinespitterij brengt in de bo
dem grotere schade aan dan het hand-
spitten (een vermindering van het totaal
gewicht aan dieren met 30%) maar het
handspitten zorgt voor een grotere ver
storing van vogels. „Uit eigen obser
vaties is gebleken dat hierdoor op een
zomerse zaterdag, afgezien van enkele
meeuwen, weinig vogels de kans krijgen
om op het droogvallend wad in de
Mokbaai te foerageren." Van den Hei
ligenberg vindt dat handspitten, on
danks deze waarneming toch de voor
keur verdient boven machinaal werken.
„Uit oogpunt van werkgelegenheid
en energiebesparing verdient de hand-
spitterij de voorkeur." Om verdere scha
de zoveel mogelijk te beperken mogen
geen nieuwe machines ingezet worden
en dat kan de overheid bereiken door
geen nieuwe vergunningen uit te geven
voor machinaal spitten.
Zagers
Alvorens een vergunningensysteem
voor handspitters in te stellen moet,
volgens Van den Heiligenberg, eerst
bekeken worden in hoeverre de be
staande beperkingen al niet voldoende
zijn. Zoals bekend geldt voor enkele
gebieden al een geheel of tijdelijk spit-
vérbod. Ook is onderzoek nodig naar de
schade die toegebracht wordt bij het
spitten van zagers, „Van de Waddenzee
zijn zelfs geen schattingen bekend over
het aantal spitters dat hierin werkt en
het aantal gewonnen dieren per jaar,
terwijl zagers zich voornamelijk onder
mosselbanken bevinden en de eventueel
toegebrachte schade dus aanzienlijk zal
kunnen zijn."
In hoeverre pierensteken directe
schade toebrengt aan de Waddenzee als
„voedselkamer" wordt uit het onder
zoek niet duidelijk. Van den Heiligen
berg trekt een voorzichtige conclusie:
„Vermoedelijk zijn de machinegeulen en
de wallen ernaast gedurende een deel
van het jaar minder geschikt voor vogels
en vissen."
In het RIN wordt momenteel de
laatste hand gelegd aan een onderzoek
over de gevolgen van de kokkelvisserij
en de veranderingen bij bodemdieren
door de zandsuppletie op Ameland en
Texel. Volgende maand komen deze
rapporten uit.
1
2/ Uitsluitend voor spoedgevallen Zondag 23 januari 1983
W, Van vrijdagavond 18.00 uur tot
A maandagmorgen 8.00 uur
A Dokter R. R. Siebinga, Kikkert-
Scouting Texel zal dit jaar een nieuwe
centrale verwarming en een paar nieuwe
tenten aan moeten schaffen. Weliswaar
worden deze aankopen gesubsidieerd,
maar het restbedrag (f6000, gaat de
draagkracht van de club te boven.
Daarom zal in februari een fancy-fair
worden gehouden. In een brief aan de
Texelse ondernemers vragen de pad
vinders of daar nog wat voor gemist kan
worden. Het is overigens voor het eerst
dat zij zich met een dergelijk verzoek tot
de bedrijven richten. Contactadres: N.
Slijderink, Schilderend 66, Den Burg,
02220^2374.
Tijdens de fancy-fair zal ook de
trekking van de loterij gehouden wor
den. Deze loterij, die naar verwachting
de helft van het benodigde bedrag zal
opleveren, zal binnenkort beginnen. De
loten zullen aan de deur verkocht wor
den.
UURlör I». n. «JfuUlltyfr iMtvtvoi i
A straaf 12, De Cocksdorp, telefoon
A (02222) 234. Bij geen gehoor
A (02220) 2323. Aanvragen visites
At s.v.p. tussen 9.00 en 10.00 uur.
A Zaterdag en zondag apotheek ge-
A opend en spreekuur van 12.00-
A 12.30 uur en van 17.00-17.30 uur,
At zonder afspraak.
I
I
Weverstraat 95, telefoon (02220)
2112. Open van maandag t/m vrij
dag van 8.30-18.00 uur. Zaterdag
van 11.00-12.30 uur en van 15.00-
17.00 uur; zondag van 11.00-12.30
uur en van 16.00-17.00 uur.
Buiten die tijd alleen voor spoed
eisende gevallen.
Van vrijdagavond 18.00 uur tot
maandagmiddag 13.00 uur.
Let opl Aanvragen voor hulp:
uitsluitend te bereiken: zaterdag
en zondag tussen 13.00 - 14.00 uur
en 18.30 - 19.30 uur.
Zr. Groothuis, Marelstraat 8, Den
Burg, tel. (02220) 2996.
Uitleen van verplegingsartikelen
en informatie
Maandag t/m vrijdag 17.00-18.00
uur. Lidmaatschapskaart meebren
gen.
Voor zeer spoedeisende tandheel
kundige hulp kan men zaterdag en
zondag om 18.00 uur precies te
recht in het tandheelkundig cen
trum in het Groene Kruisgebouw,
Witte Kruislaan 19.
Spreekuur: elke werkdag van 9.00-
10.00 uur en van 14.00 tot 15.00
uur, Julianastraat 3a, Den Burg,
telefoon (02220) 4152.
Dit weekend kan tussen 17.00 en
19.00 uur gebeld worden met B.
Dijkstra, telefoon (02223) 832.
I
f
Af Alleen voor spoedgevallen tele-
A, foon (02220) 2527.
V
V/
A Consultatiebureau voor alcohol en
Af drugs, Molwerk 31 /45, 't Horntje
A Spreekuur volgens afspraak:
p telefoon (02226) 413.
Voor meldingen van schepen of
A zwemmers in nood: Kustwacht
A Eieriand, tel. (02222) 270.
Voor noodslachtingen bellen op
werkdagen (02220) 2182 (slacht
plaats); na werktijden en in het
weekend (02220) 3541 via TEM-
centrale.
i
Bij brand en voor spoedeisend
ambulancevervoer bellen: 02220- A
HERVORMDE GEMEENTEN
Den Burg 9.30 uur ds. Wisman
in de RSG
collecte onderhoud gebouw
Den Hoorn 11.00 uur ds, Verbeek
De Koog 9.30 uur ds. Verbeek
De Waal 11.00 uur ds. Wsman
Oosterend 9.30 uur ds. Van Zijll
Langhout, Avondmaalsviering
Oudeschild 11.00 uur de heer J.
Wieten en mevr. B. Mechielsen
De Cocksdorp 11.00 uur ds. Van
Zijll Langhout, doopdienst
GEREFORMEERDE KERKEN
Den Burg 10 uur ds. R J. Blaauw
viering H. Avonmaal
19.00 uur ds. Blaauw
viering H. Avondmaal
Oosterend 10 uur ds. J. Donker
viering H. Avondmaal
19.00 uur ds. Donker
viering H. Avondmaal
GEREFORMEERDE GEMEENTE
Oosterend 10.00 uur Dienst
16.00 uur Dienst
Donderdag 27 januari
Oosterend 19.00 uur ds. A. Snoep
uit Amsterdam
GEREF. KERK (Vrijgemaakt)
in de Doopsgezinde kerk, Kogerstr.
Den Burg 16.15 uur Dienst
DOOPSGEZINDE GEMEENTE
Den Burg 10.00 uur ds. Hylkema
BAPTISTENGEMEENTE
in de Doopsgezinde kerk, Kogerstr.
Den Burg 19.15 uur ds. Vink,
uit Bergum
ROOMS-KATHOLIEKE KERK
Den Burg: zaterdag 19.30 uur
Dameskoor.
Uitzending via De Lichtboei
zondag: 10.45 uur, herenkoor
Kindernevendienst
De Koog; zondag 9.30 uur
De Cocksdorp zondag 19.00 uur
JEHOVAH'S GETUIGEN
Zondag 10.30 uur openbare lezing.
11,30 uur: Wachttorenstudie.
Het politiebureau van de groep
Texel van de Rijkspolitie is dage
lijks telefonisch te bereiken via tel.
(02220) 2644. Buiten de kantoor
uren kan men rechtstreeks contact
opnemen met de meldkamer van
het district Alkmaar, tel (072)
116444. (tussen 18.00 en 0.800 uur)
Het bureau in De Koog is dinsdagr
en donderdagmiddag geopend van
16.00 tot 18.00 uur.
2066. Bij geen gehoor 02230- Ar
22222. Voor niet spoedeisend As
Eon hoekje van de Informatieve fototentoonstelling
