Leerlingenbouwplaats 1
eindelijk van start
m
Pierenstekers presenteren
brief van minister aan
kantongerecht
kuntu
proeven
Kerken verzorgen
negen concerten
!'Hli
Strafvordering opgeschort
Nieuwe projecten gewenst
«Mnat
Texelaars
voor de
In loop van de zomer
Aldi-markt mikt
vooral op toeristen
Riolering „De Driehoek"
valt veel duurder uit
Boze brief ANB0
over trappen TES(|
Verkeerd nummei
avondvierdaagse
PAGINA 2
TEXELSE COURANT
VRIJDAG 10 JUNI 1983
Op maandag 27 juni start eindelijk een leerlingenbouwplaats op Texel. In
Den Hoorn zullen acht premiehuurwoningen moeten verrijzen, te bouwen
door tien ex-ieerlingen van het Lager Beroepsonderwijs die daarmee het vak
waar ze jaren voor geleerd hebben (metselaar of timmerman) in de praktijk
verder onder de knie kunnen krijgen. Naast de praktijk op de Hoornder stei
ger gaan de leerlingen nog één of twee dagen naar school in Heerhugo-
waard om theoretisch te worden ondersteund. Deze schoolopleiding kan na
twee jaar studeren en werken, of zoals het dinsdagavond in de LTS werd uit
gedrukt ..door werken studeren" resulteren in het leerling-diploma. In de
technische school waren dinsdagavond alle betrokkenen bijeen om voorge
licht te worden over de bedoelingen van dit project en de problemen die nog
overwonnen moeten worden om voor deze tien leerlingen de twee jaar vol
te maken.
Naast de theorieopleiding van twee
jaar moet namelijk twee jaar praktijker
varing staan, hetzij op een leerlingen
bouwplaats óf als leerling bij een aanne
mer. Na het bouwen in Den Hoorn heeft
de werkgroep Leerlingenbouwplaats
geen andere orders in de portefeuille.
Nieuwe bouwplaatsen zijn dus dringend
gewenst. De werkgroep rekent er op dat
er nog een nieuw project komt. In eerste
instantie zal men hierover deze zomer
het gemeentebestuur benaderen.
In feite is Texel veel te laat gestart met
het opzetten van een bouwplek voor
technische leerlingen omdat in het verle
den beschikbare forse subsidies voor
dergelijk werk inmiddels weer zijn inge
trokken. Door rijks bezuinigingen is er
nog slechts een kleine subsidie (1,5%
van de bouwkosten I mogelijk en dat
maakt het verwerven van projecten er
niet gemakkelijker op. Dat het ondanks
deze handicap mogelijk moet zijn betaal
bare en solide bouw af te laten leveren
door jongeren in een leersituatie, zal dit
jaar bewezen moeten worden. Vooral de
heer Theo van Bakkum van de Stichting
Vakopleiding Bouwbedrijf, die tientallen
leerlingenbouwplaatsen in het land be
geleidt zei daar geen zwaar hoofd in te
hebben. „De resultaten zijn altijd enorm
meegevallen. Er zijn opdrachtgevers die
steeds met leerlingen in zee willen." Op
drachtgever van de acht premiehuurwo
ningen in Den Hoorn is de Woning
bouwvereniging, die er op rekent dat het
project niet meer dan negen ton zal
kosten.
Leermeesters
Of dat lukt hangt voor een groot deel
af van Drijver Bouw B.V. en uiteraard van
de leerlingen. Twee werknemers van
In de loop van de zomer zullen diverse
concerten worden gegeven in kerkge
bouwen in Den Hoorn, Oosterend, Den
Burg en De Cocksdorp. De organisatie
berust bij het Zomerwerk van de Texelse
kerken. De concerten worden wekelijks
(ingaand 12 juli) gegeven, aanvang tel
kens 20.15 uur. De toegang is gratis.
Programma:
12 juli: Hoornder kerkje. Opening con
certseizoen met Musica Texla; Dyo Was-
sink, spinet; Appelona Klarenbeek,
dwarsfluit; Gé Bartman, cello.
19 juli: Herv. kerk te Oosterend. Jaap
Kronenburg, orgel; Henry Blakmon,
bas-bariton.
26 juli: Herv. kerk te Oosterend. Piet
Wiersma, orgel.
2 augustus: Herv. Kerk te Den Burg.
Frans Visser, orgel; José Jonkers,
sopraan.
4 augustus: Hoornder kerkje. Jan
Teeuw, orgel.
9 augustus: Herv. kerk te Oosterend. Kai
Sturm, gitaar; Dorothe Todtenhaupt,
hobo.
16 augustus: Hoornder kerkje. Bert Koe-
lewijn, orgel.
23 augustus: R.K. kerk te De Cocks
dorp. Georg Meerwein, hobo; Dyo Was-
sink, orgel.
30 augustus: Hoornder kerkje. Peter
Zwart, orgel.
Drijver, Dirk Bakker en Cees Maas, heb
ben een leermeesters-opleiding gevolgd
die vooral was gericht op omgang met
leerlingen en op overdracht van informa
tie. Drijver neemt de tien leerlingen zo
lang de bouw duurt in dienst en betaalt
ze volgens de CAO. Men verwacht in fe
bruari de huizen te zullen opleveren.
Jaap Drijver schetste dinsdagavond de
problemen waarvoor de werkgroep was
geplaatst om een bouwplaats gereali
seerd te krijgen. Aanvankelijk had men
hoop gevestigd op de forse rijkssubsi
dies maar al gauw bleek dat daar niets
van terecht kwam. Projecten als ver
bouw van het Agrarisch Museum, bouw
van een aula of de uitbreiding van het
politiebureau in Den Burg vielen daai-
door af maar in februari van dit jaar
kwam onverwacht de mogelijkheid van
woningbouw in Den Hoorn.
Extra jaar
Een leerlingenbouwplaats is arbeids
intensiever en daardoor duurder dan een
traditionele bouwklus. Men werkt niet
met grote betonblokken („Die blokken
van 23 kilo kost de jongens hun rug")
maar metselt spouwmuren met kleine
stenen, verwerkt veel verschillende
houtverbindingen en alle kozijnen, deu
ren, etc worden in hout uitgevoerd. Er
valt dus veel te leren.
De leerlingen beperken zich tot metselen
en timmeren. De aanleg van electra, stu
kadoorwerk e.d. wordt door „gewone"
werknemers van Drijver uitgevoerd. De
tien leerlingen hebben vorig jaar na het
eindexamen nog een jaar extra op
school gezeten om het metselen beter
onder de knie te krijgen. Directeur A.
Maasdam van het Arbeidsbureau Texel
vertelde dat men daartoe had besloten
omdat hij in 1982 geen enkele leerling
een plaats in het bedrijfsleven kon
aanbieden.
„Ik had niets voor die jongens en
voorzag dat de arbeidsmarkt alleen maar
slechter zou worden", aldus Maasdam,
die vertelde dat tien jaar geleden in juni
drie werklozen stonden ingeschreven en
dat dit er nu 530 zijn. „We moesten dus
iets doen en zo werd de werkgroep in
het leven geroepen die alle aannemers er
van wist te overtuigen dat er werk moest
komen voor deze schoolverlaters." Met
de Texelse bouwbedrijven is de afspraak
gemaakt dat als er een leerlingenplaats
in het bedrijf vrijkomt de eerste keuze op
deze tien leerlingen zal vallen.
Kwaliteit
De heer Bakkum gaf een duidelijke
uitleg over de opleiding op school en in
de bouw. Daaruit kwam naar voren dat
elke leerling een aantal technische klus
sen geheel zelfstandig moet uitvoeren
en dat de Texelse leerlingenbouwplaats
er op gericht is een aantal klussen te
herhalen om routine in het werk te
krijgen.
„Men moet bijv. niet één deur afhangen
maar meerdere om snelheid in het werk
te krijgen," aldus Bakkum die aanvulde
dat kwaliteit echter de hoogste prioriteit
heeft.
We kijken eerst of het kwalitatief goed is
en pas daarna hoe lang er over is ge
daan." De praktijk had bewezen dat de
leerlingen eerst langzaam werken en dat
de produktie daardoor voor de aanne
mer eerst lijkt tegen te vallen. Maar na
een paar maanden komt er vaart in en
heeft men zijn draai gevonden.
Veel aandacht zal worden besteed aan
de veiligheid op de bouwplaats omdat
de Stichting Vakopleiding Bouwbedrijf
van mening is dat dit aspect met 20.000
ongevallen per jaar nog steeds een stief
kindje is in de bouwwereld. Directeur K.
J. van der Weide zei verheugd te zijn
over het feit dat de Texelse werkgroep
niet van plan is bij de pakken neer te zit
ten en zal pogen twee jaar lang leerlin
genbouwplaatsen te presenteren. „Ik
vind niet dat het een ideaalbeeld moet
zijn maar een leerlingenbouwplaats
moet een algemeen aanvaarde aanpak
bij het bouwen worden. Bij ons staan al
weer nieuwe leerlingen te trappelen."
Spreker prees de Drijver Bouw omdat dit
bedrijf de „moed heeft en het risico
neemt met leerlingen in zee te gaan,
hoewel de werkgelegenheid in de bouw
zeer slecht is." De leermeesters Maas en
Bakker gaf hij de raad de pupillen regel
matig „hard" aan te pakken. „Ze zijn
soms wat speels maar ze kunnen het
wel." Verder dankte hij de Woningbouw
vereniging voor de opdracht en de werk
groep voor het begeleiden. „Ik hoop dat
dit het begin is van een lange reeks
geslaagde projecten."
Woensdagmiddag werd de laatste hand gelegd aan de inrichting van de Aldi-supermarkt. Een klus
niet worden geprijsd en men alle grote dozen in de schappen zet.
die niet zoveel tijd vergde omdet de artikii
r ondememers-aktiviteiten
Donderdagmorgen om negen uur
is in de Weverstraat in Den Burg de
Aldi-supermarkt opengegaan. Een
voor Texel nieuw fenomeen op le-
vensmiddelengebied. De directie is
er van overtuigd dat dit filiaal een
grote markt zal veroveren onder de
Texelaars maar vooral onder de
(Duitse) toeristen.
Aldi is een Duitse firma (in land van
oorsprong vergelijkbaar met een con
cern als Albert Heijn) en districtsleider
A. Masurel meent dan ook dat deze
groep toeristen snel naar het voor hen
vertrouwde bedrijf zal stappen. Om de
Duitse toerist tegemoet te komen zijn de
kassa's in de supermarkt (met een op
pervlakte van 450 vierkante meter) ook
in staat marken in ontvangst te nemen,
oftewel het Hollandse geld wordt desge
wenst omgerekend naar de Duitse
munteenheid.
Aldi huurt het pand in de Weverstraat
van Bakkers Ijzerhandel B.V. V. Masurel
zegt dat een Aldi al veel eerder op Texel
was gekomen als men een geschikt
pand had aangeboden gekregen. „We
vestigen ons overal maar een goedkoop
pand is voor ons zeer belangrijk", aldus
Masurel die zegt dat veel supermarkten
in uithoeken liggen, waarbij de klant
veelal met de auto een flinke afstand
moet afleggen om te kunnen winkelen.
Aldi werkt niet met landelijke reclame
en beperkt zich daarmee tot het gebied
waar een supermarkt staat. Men heeft in
Nederland 185 filialen. Op Texel is Dou-
we Medema bedrijfsleider. Hij heeft tien
personeelsleden in dienst. Dat is nog vrij
veel als men de verkoopfilosofie van Aldi
bekijkt.
Vaste prijzen
Men werkt namelijk met vaste prijzen
die door zeer groot in te kopen zo laag
mogelijk worden gehouden. De schap
pen in de winkel zijn sober: de kartonnen
dozen worden aan de bovenkant open
gemaakt en de keuze per artikel is tot
een paar merken beperkt. Op de produk-
ten staan geen prijzen, die worden bo
ven het produkt aangegeven en daarom
moet het kassapersoneel de prijzen uit
het hoofd kennen. „Dat is geen pro
bleem want onze prijzen zijn stabiel." Al
di werkt ook niet met weekaanbiedin-
gen, uitgezonderd deze openingsweek.
„De enige prijsverandering die kan op
treden komt door de regering (minimum
prijzen die worden verhoogd) of veran
dering in het wereldaanbod. Als het aan
bod van bijvoorbeeld koffie mager is kan
het gebeuren dat dit produkt een dub
beltje duurder wordt, maar in de regel
Kantonrechter H. J. M. Wouterse kon dinsdagmorgen in Den Helder geen
straf opleggen aan de pierenstekers Hans en Roel Veldman, Martin van de
Werve en Maarten Boon die al geruime tijd het natuurmonument De Schor
ren betreden om pieren te spitten. De advocaat van de pierenstekers, Mr.
Feikema, bestreed uitvoerig de dagvaarding van justitie, die was gebaseerd
op de Natuurbeschermingswet. Hij presenteerde onder andere een brief van
de minister van Landbouw en Visserij waarin staat dat de pierenstekers voor
een Beschermd Natuurmonument geen vergunning nodig hebben. „Het
huidige gebruik kan worden gecontinueerd, mits dit gebied niet als zeehon
denreservaat is aangewezen", aldus de brief. Dat laatste is niet het geval en
hiermee gaf Feikema tegengas aan het door Staatsbosbeheer geproduceer
de en door de officier van justitie, mr. W. Jansen, geciteerde rapport dat pie-
rensteken met de hand zeer schadelijk is voor het milieu.
De riolering van de kleine camping
„De Driehoek" in Eierland valt duurder
uit dan aanvankelijk werd verwacht. Het
project was destijds geraamd op
ƒ175.000,—, maar als gevolg van enkele
eisen van het Waterschap (die afsluiters
aan beide kanten van de Ruigendijk
voorschrijft) en omdat een zwaardere
pomp en een grotere pompput nodig is,
gaat het ƒ9100,— meer kosten. B en W
hebben besloten het krediet op te trek
ken tot ƒ184.100,—. Het onderdeel van de
rioleringswerkzaamheden dat door een
aannemer moet worden uitgevoerd kost
ƒ68.900,— (exclusief btw). Voor dit be
drag heeft de firma Westerlaken inge
schreven; aan deze onderneming zal het
werk worden gegund. De Vries en Van
de Wiel schreef in voor ƒ71.600,—.
Feikema's pleidooi, met veel verwijzin
gen naar provinciale en landelijke rap
porten en ministeriële richtlijnen over de
uitleg van de Natuurbeschermingswet,
had als gevolg dat de kantonrechter
geen uitspraak wilde doen. De dagvaar
ding tegen de vier Texelaars werd voor
onbepaalde tijd aangehouden.
De actie van de pierenstekers die vorig
jaar september begon toen zij drie keer
bewust De Schorren betraden en daar
voor werden bekeurd, wordt langzamer
hand een juridische wirwar. De schijnba
re tegenstrijdigheden worden veroor
zaakt door het feit dat men voor een
deel in een juridisch „niemandsland"
verkeert, mede door het hanteren van
een nieuwe Natuurbeschermingswet en
het feit dat van een aantal gevraagde uit
spraken nog geen jurisprudentie is: er
zijn nog geen (hogere) rechterlijke uit
spraken waar andere rechters hun oor
deel aan kunnen toetsen. Bij het verlo
ren kort geding van de pierenstekers
hanteerde de president van de Alkmaar-
se rechtbank het civielrechterlijke princi
pe en ging uit van het huurcontract tus
sen de eigenaar (het Waterschap) en de
huurder (Natuurmonumenten). Oftewel:
de grond wordt door Natuurmonumen
ten gehuurd en dus mogen anderen er
niet komen. Dinsdag in Den Helder ging
het echter om de strafrechtelijke kant
van de zaak.
Blauwe bordjes
In het verleden werden de pierenste
kers veroordeeld op grond van het be
kende Verboden Toegang-artikel 461,
maar daartegen gingen Feikema en zijn
cliënten in cassatie bij de Hoge Raad
met als verweer dat de bekende blauwe
bordjes op het land wel geldig zijn maar
op het water niet. De officier van justitie
onderschreef die laatste opvatting niet
en wees op een uitspraak van de Hoge
Raad dat ook roeiboten zich aan de ver
boden toegang-bordjes moeten houden.
Toch had justitie het artikel 461-beleid
dinsdag laten vallen en was de dagvaar
ding tegen de vier Texelaars gebaseerd
op de Natuurbeschermingswet. Een
heel andere invalshoek dus, die mr. Fei
kema er toe bracht vrijspraak te vragen.
Aangetast
De pierenspitters stonden voor de
rechterlijke balie omdat ze op 11, 13 en
15 september van het vorig jaar op de
Schorren hadden gespit. De officier zei
in zijn requisitoir dat hij de Texelaars had
laten voorkomen omdat ze door het spit
ten schade toebrachten aan het natuur
schoon en er voor hadden gezorgd dat
de „wezenlijke kenmerken van de
Schorren waren aangetast."
„CRM heeft bepaald dat dit gebied
een belangrijke vogelbroed- en foura-
geerplaats is", aldus Jansen die een
Staasbosbeheer-rapport noemde waarin
staat dat met de hand steken van wad-
pieren minder voedsel voor vogels bete
kende, schade toebracht aan andere pie
ren en overige bodemdieren.
Tevens worden vogels belet voedsel te
zoeken. Hij eiste voor elke overtreding
een boete van ƒ150,— (dus ƒ450,— per
persoon) en verbeurdverklaring van de in
beslag genomen emmers en vorken.
Deze forse eis was mogelijk omdat per
1 mei een uitbreiding aan de wet is gege
ven. Het betreden van verboden terrein
kon vroeger betraft worden met een
boete van slechts ƒ30,— per overtreding
maar onlangs is besloten dat dit maxi
mum opgetrokken mag worden tot
ƒ500,-.
Mr. Feikema begon zijn pleidooi met
de stelling dat over de schadelijkheid
van het pierensteken het eerste of het
laatste woord nog niet is gezegd. Hij he
kelde het SBB-rapport waarin staat dat
handspitters een produktie hebben van 4
tot 5000 pieren per tij. „Dan steken ze
net zo veel als een machine. Daar klopt
niets van. Een goede pierenspitter steekt
hooguit 2000 wadpieren", aldus de ad
vocaat die vervolgens herinnerde aan
een ministeriële uitspraak dat met de
aanwijzing van gebieden als De Schor
ren tot beschermd natuurmonument
ook was bepaald dat het vangen van
kokkels, het pierensteken en bepaalde
vormen van watersport gecontinueerd
mochten worden. Hij wees hierbij op de
Interprovinciale Structuurschets voor
het Waddenzeegebied waarin deze be
schikking was vastgelegd.
De gedagvaarde pierenstekers hadden
enige tijd geleden volgens artikel 16 van
diezelfde wet om vergunningen ge
vraagd om op de Schorren te mogen
spitten en toen was een antwoord van
de minister gekomen met de vermelding
dat geen vergunning nodig was.
Consequentie
De dagvaarding van de officier lijkt als
de pierenstekers in het ongelijk worden
gesteld verstrekkende gevolgen te heb
ben. De Natuurbeschermingswet geldt
namelijk voor een veel groter stuk wad
dan het gebied rond de droge Schorren
waar Natuurmonumenten geen pie
renstekers duldt. Als de pierenstekers
worden veroordeeld zou dat kunnen be
tekenen dat natuurbeschermers op basis
van deze uitspraak kunnen optreden te
gen spitters in andere beschermde
stukken.
Kantonrechter H. J. M. Wouterse
overzag deze consequentie en beloot na
een korte schorsing de zaak voor nader
onderzoek aan te houden. Van de pie
renstekers wilde hij nog weten of zij ooit
legaal rond de Schorren hadden gesto
ken (met het oog op het genoemde „ge
continueerde gebruik"). Roel Veldman
antwoordde dat dit legaal spitten ge
beurde voor 1968. Daarna werden ver
bodsborden geplaats rond de 200 hecta
re grote vogelbroedplaats.
staan de prijzen maandenlang en s
zelfs jarenlang vast."
Geen franjt
Aldi werkt veel met huismerken rr
niet in die zin dat men bijvoorbeeld
jam of Aldi-koffie verkoopt,
wasmiddel dat bij anderen te koop's|
der de titel.Bonte Reus" heet bij c
drijf „Una". „Dat is voor de I
wennen. De zogenaamde A-rr
(duurdere merken) willen hun prM
niet goedkoop in de winkel en wij la
dat dus zo op", aldus Masurel. Aa-I
verkoop zonder franje besteedt menl
gens zeggen, veel aandacht, de win»
schoon maar luxe ontbreekt,
bevoorrading van de filialen heeft
een eigen vervoersafdeling. Een 1
naansluiting in de Texelse winkel J
breekt. „Nabestellen is er niet bij. H
brengt voorraden voor een week en«
op."
Geld ter»
Masurel ontkent dat lage prijzen
koste gaan van kwaliteit. „Een nra
ting is dat wij inkopen op basis van
zen. We kijken eerst of een produkti
litatief goed is dan of we het voldoe
goedkoop op de markt kur
brengen."
Masurel noemt winkelen bij Aid
niet altijd onverdeeld genoegen,
zijn geen sfeermakers en de service
de klant is verder minimaal, daarvoi
de plaats willen we op Texel concun
met onze prijzen. Ik weet zeker
lukt". De supermarkt heeft de in
aan de parkeerplaats aan het Achl
via een hal die gezamenlijk wordt
bruikt met de aangrenzende wintó
Bakkers Ijzerhandel.
.Het regiobestuur Texel van dl |-
gemene Nederlandse Bond vsn
deren (ANBO) heeft een bozel
gestuurd aan de hoofdingeni
directeur (HID) van Rijkswater!
(directie Noordholland) over der
we voetgangersroute via de k
brug van de veerhaven in Denl
der. De plaats die de bushalti
heeft, noodzaakt de mensen rtt
lijk om via het voetgangersdel
boot te verlaten. Dat betekent»
wat trappen lopen en daar hek
de bejaarden bezwaar tegen,
richtten hun brief aan Rijta
terstaat omdat die instelling
betrokken is bij de herinrichting
het haventerrein.
Zij vragen de HID of hij zijn invlos
zeggenschap wil aanwenden om#
men tot een goede oplossing
probleem voor bejaarden en
capten. De ANBO wijst erop dat de
gelijkheid om de overtocht op het rn
dek mee te maken nu in feite ooi
hen vervalt. De vertrekkende pas»
die naar de bus willen, moeten nar
via een traverse in de loopbrug b|
stel strappen komen die naar de W
te leiden. Die loopbrug kan alleen
den bereikt vanaf het voetgangd
van de boot en dat betekent wee
toch eerst drie trappen naar boven'
ten worden genomen.
Het gemeentebestuur heeft al i™
brief van 12 januari bij TESO op
tuatie gewezen, maar tot op hl
daar geen antwoord op gekomen
iel#
Bij het publiceren van de telt
nummers die men kan gebrui^l
zich voor de avondvierdaagse op*T
ven is een foutje in de tekst
Het telefoonnummer van I. Gerrijl
Den Burg is 3464 en dus niet 3*1
