Glas het
inzamelen
waard.
Hup, in de
glasbak!
,DIT BEDRIJF KOMT ER
^E DAN OOK"
ib Blom over zijn palingkwekerij
J DAG 2 SEPTEMBER 1983
TEXELSE COURANT
PAGINA 11
Een net vol gekweekte paling
inning van glasaal aan het kunstvoer van de kwekerij.
van Texvis. De kwekerij is gebaseerd op
het doorstroomprincipe van viswater dat
door het koelwater van de electriciteits-
centrale wordt verwarmd.
Concurrenten Kreeft
linglarven en onderzocht ook larven bij
de Europese kust die, zo bleek, groter
waren. De larve van de paling wijkt sterk
af van de hier bekende paling. De larve
(leptocephalus) is bijna tien centimeter
lang en is zijdelings plat waardoor het
iets weg heeft van een wilgenblad. Als
de larven na een reis van bijna drie jaar
de Europese kust hebben gereikt is deze
vorm veranderd in een wormachtig dier.
De glasaal trekt in de periode november
tot en met mei het zoete water in en kan
dan ook in Europa worden gevangen.
De aanvoer van de glasaal naar de Texel
se kwekerij is nog een probleem waar
Blom en Centrilab nog niet uit zijn. ,,Het
Zuid-Europese pootgoed moet zeer snel
naar Texel worden vervoerd en daar kan
je niet mee staan wachten voor de
boot", aldus Blom die al in onderhande
ling is met luchtvaartmaatschappijen om
de glasaal in de vangstperiode desnoods
met een vliegtuig in Eierland af te leve-
Stroom
Het schone water waar de paling in
verkeert stroomt constant door zuive
ringsinstallaties. Deze installatie heeft
een capaciteit van 3400 inwoners equi
valenten wat betekent dat 3400 mensen
van een dergelijk systeem water zouden
kunnen betrekken. Door de zuivering
kan het watergebruik in de kwekerij sterk
beperkt worden en dat veroorzaakt, vol
gens Blom, dan ook een minimale mi
lieuverontreiniging. De afvalstoffen van
de vissen wonden in bezinkers opgevan
gen en (wederom) biologisch afgebro
ken in filters. De watertemperatuur moet
zoals gezegd gedurende het hele jaar
tussen de 23 en 25 graden schommelen
en door gebruik te maken van een im-
possante reeks van warmtewisselaars en
warmtepompen kan deze temperatuur
worden gegarandeerd. Een prettige bij
komstigheid is dat Texvis zorgt voor een
verdere afkoeling van het koelwater van
Het Texvis-pand els moquette De ronde pijpen zijn de filters ven de zuiveringsinstallatie
Blom die rekent het eerste jaar, en zeker
de eerste maanden met slechts enkele
personen Texvis te runnen. „Natuurlijk
levert Texvis ook indirecte werkgelegen
heid op in de haven, bij de PEN en niet
te vergeten bij de bank", zegt hij
lachend.
Het gezicht van de Oudeschilder staat
minder vrolijk als hij vertelt wat er nog al
lemaal moet gebeuren voordat de eerste
steen van het bedrijfsgebouw is gelegd.
Texvis heeft nog een lozingsvergunning
nodig maar belangrijk is dat de artikel 19
procedure om het bedrijf naast de cen
trale te realiseren in volle gang is. Met
het PEN moet nog worden onderhan
deld over de leveringsvoorwaarden van
het koelwater en vooral de juridische
kant van de zaak. „Wij kunnen hen na
tuurlijk geen verwijten gaan maken als
de waterstroom opeens door een defect
in de fabriek stopt, maar dat moet je wel
goed op papier zetten", meent Blom die
„een beetje bang" is voor mogelijke be
zwaren uit de milieuhoek. „We hebben
ons project zo opgezet dat de vervuiling
in zee, zeg maar, tot nul is beperkt. Dat
kost ons veel geld."
Stropen
Dat de zuiveringsinstallaties niet al
leen uit angst voor milieugroepen wor
den geïnstalleerd blijkt uit het antwoord
van de Oudeschilder op onze vraag waa
rom hij het vrije leventje op zee wil inrui
len voor „kunstmatige visserij" tussen
vier muren.
„Het zeewater wordt smeriger en de
verhalen over kwik in de vis doen de ron
de. Ik wil schoon werken en een gega
randeerd zuiver produkt afleveren."
Blom zegt met lede ogen toe te zien hoe
de zee vervuilt maar er is nog een motief
waarom hij de palingvisserij in wil ruilen
voor palingkwekerij.
„Dat palingstropen bij de palingvisserij
daar word je niet goed van. Je kunt je
kont niet keren of ze halen je fuiken leeg.
Er is geen lol meer aan." Voor alle duide
lijkheid wil de Oudeschilder wel vermeld
zien dat dit ongenoegen niet de reden
was om de kwekerijplannen uit te broe
den. „Ik geloof al heel lang dat het mo
gelijk is een stabiele visverwerkingsin
dustrie op Texel te laten draaien. Nu ga
ik het bewijzen."
Texvis richt zich ziet alleen op paling
want Blom wil ook op bescheiden schaal
pekelkreeftjes (artemia) kweken. Arte-
mia is voer voor visbroed en heeft zeer
zout water nodig om snel te groeien. Het
ingedampte zeewater van de waterfa-
briek is hier, volgens o.a. de universiteit
van Gent, zeer geschikt voor. Ab Blom
gaat „voorzichtig beginnen" met een
produktie van 3500 kilo per jaar. De pa
ling zal in Oudeschild ook verwerkt wor
den en eventueel gerookt. Op de in
vesteringslijst staat een aal-stripmachine
en computergestuurde rookovens en er
moet een fileer— en (vacuum) verpak
kingsafdeling komen.
Werk
Als de kwekerij twee jaar draait hoopt
Ab Blom aan twaalf mensen werk te
kunnen bieden. Daarvan zijn twee of
drie specialisten nodig zoals een bioloog
en een technicus voor het pompen-
systeem. „Het overige personeel zal het
vak in het bedrijf moeten leren", aldus
Ie negen ton EG-subsidie die Ab Blom (36) uit Oudeschild heeft ge-
jen voor het starten van een palingkwekerij en -rokerij naast de
jtriciteitscentrale/waterfabriek heeft deze initiatiefnemer de zeker-
j gegeven dat zijn Fa. Texvis volgend jaar om deze tijd gonst van
iwactiviteit. „Er moet nog ontzettend veel gebeuren maar dit be
komt er hoe dan ook", aldus Blom die vijf jaar plannen maken vo-
week beloond heeft gekregen met concrete steun uit de Europese
J erijwereld. „Het ministerie van Landbouw en Visserij en het Euro-
e Oriëntatie- en Garantiefonds voor de landbouw hebben mijn plan
jaar lang bestudeerd. Deze subsidie kan als een groen licht door
r deskundigen worden opgevat," zegt Ab Blom, die aanvult dat er
j* oorbeeld uit Italië, het mekka van de kweekpaling, enkele honder-
f aanvragen om financiële steun waren.
Europese vraag naar paling is
groter dan het aanbod en daar-
importeert ons land jaarlijks on-
ier 4500 ton. We voeren 1500 ton
deze vis uit en vangen daarvan
bijna 900 ton. Volgens Blom is de
andere werelddelen (Noord-
erika en Nieuw Zeeland) geïm-
eerde paling van mindere kwali-
en mede daarom vliegen de
ikerijen in vooral Italië (een jaar-
luktie uit vijvers en doorstroom-
emen van 2500 ton) als pad-
loeien uit de grond. Ook in Enge-
I, Frankrijk, Duitsland, Spanje en
ugal zijn recentelijk palingkwe-
en van start gegaan.
Enthousiast
eigen land zijn twee bescheiden
(erijen waarvan de mesterij in Ezin-
i Groningen alleen kleine pootpaling
ikt wat weer doorverkocht wordt
„echte" kwekerijen. De economi-
i haalbaarheid van een forse Hol-
se kwekerij zonder de faciliteiten
de waterfabriek is dan ook nihil.
ii wist dat hij dit koelwater nodig
maar moest ook anderen overtui-
Aanvankelijk lukte dat niet erg en
erste begrotingen werden ook door
huidige adviesbureau van Texvis,
rilab uit Soest, betiteld als onmoge-
Het enthousiasme van Blom, die
Br zijn huis al experimenteerde met
mini-kwekerij, sloeg echter over op
ieer Liewes van Centrilab die na
eg met allerlei visserijinstanties
besloot een definitief plan te maken
no cure no pay" basis.
II plan werd in guldens „omgere-
door de' Nederlandse Boekhoud-
ale op Texel die uiteindelijk het cij-
steriaal opstelde voor het Europese
ntiefonds en andere financiers.
De schoongemaakte paling wordt aan staven gehangen om daarna in de rookkast te
verdwijnen;
Blom vist zelf zomers op paling en is
volgens eigen zeggen al jaren bezeten
van deze vissoort. ,,lk experimenteer al
jaren met die beesten", zegt de lachende
Oudeschilder die zijn wensdroom lang
zaam maar zeker werkelijkheid ziet wor
den maar vooralsnog voorzichtig blijkt
met het rondstrooien van cijfers. ,,De
concurrentie is overal en ik wil niet
onder-uit gaan."
fie iets van viskweek afweet zal
nen dat Texvis een uniek project
luropa wordt omdat dit bedrijf
hele jaar door paling zal kunnen
veren. ,,Er is niet één kwekerijk
f altijd over warm water kan be
kken. Alle kwekerijken in Zuid-
tpa liggen stil in de wintermaan-
omdat hun buitenbassinwater te
d is", aldus Blom. Texvis kan
rdoor goed op de vraag- en aan-
markt inspelen. Immers, in het
ar is er veel palingaanbod en
zal het Texelse aanbod nihil zijn.
prijzen zijn dan laag. In de winter
iet voorjaar is er veel vraag naar
ng en zeer weinig aanbod. ,,Dat
een goede tijd voor Texelse
ig."
et niet afhankelijk zijn van water-
peraturen is te danken aan de
erfabriek/electriciteitscentrale
Oudeschild die een deel van het
Iwater zal afstaan voor verwar-
g van de kwekerij. Het is de be
ling dat Texvis per jaar 255 ton Ie
le paling gaat kweken en daar-
is een gebouw nodig van veer-
>ij zestig meter. Daarin komen 64
Bst-beton bassins van vijfenhalf
legen meter in twee bouwlagen.
Het kweken van consumptiepaling ge
beurt al vele tientallen jaren en vindt zijn
oorsprong in Japan. De interesse is ver
der aangewakkerd door de goede prijzen
die voor een pondje paling" worden
betaald. Het mesten begint met pootaal
Dit is de moderne viskwekerij van de Organisatie voor de Verbetering van de Binnenvisserij OVBte Lelystad. Deze visbassins zijn van polyester.
Texvis krijgt grotere bakken van asbest-beton.
Dat de investeringen van Texvis boven
de vijf miljoen uitkomen weten we na
enig aandringen maar een probleem
voor de investeerders in Texvis is dat er
in het eerste jaar geen inkomsten zijn.
,,Het eerste jaar heb je nog geen paling
en dat is iets waar ,,men" nogal tegen
aanhikt", aldus de heer Liewes van Cen
trilab die echter zeer tevreden is over de
medewerking op Texel.
Zuivering
Een groot deel van de 5 6 miljoen
wordt besteed aan de waterzuivering
(glasaal) die in zee wordt gevangen. De
kunst is deze glasaal tot eten te brengen
en de gewenning aan kunstvoer (bij Tex
vis korrels met o.a. vismeel en eiwitten)
kan worden versneld door de aal in
warm water te leggen. Als de glasaal
een gewicht van ongeveer een gram
heeft bereikt wordt ze overgezet in ande
re bakken. Bij een gewicht van 15 gram
komen de diertjes in de zogenaamde
grote ,,afmest" bassins met een bezet
tingsgraad van 50 kilo per vierkante me
ter. Bij water van 23-25 C° kan pootaal
met een gewicht van 5-20 gram binnen
een jaar worden gemest tot consumptie
gewicht. Dat is een beduidend kortere
levensloop dan de paling in de Europese
wateren die er, afhankelijk van de water
temperatuur drie tot twaalf jaar over
doet om het consumptiegewicht te be
reiken. De levensgeschiedenis van de
paling is trouwens wonderbaarlijk te
noemen.
Vliegveld
De Deen Schmidt ontdekte aan het
begin van deze eeuw dat paling eitjes af
zet in de Sargasso Zee (bij de Bahama
Eilanden). Schmidt vond daar kleine pa
ren. Overigens zal ook de pootaal van de
Waddenzee worden gebruikt.
de waterfabriek en constant een flinke
portie stroom afneemt.
